Kabuhi sa Tapos sang Kamatayon—ano ang Ginasiling sang Biblia?
“Yab-ok ka kag sa yab-ok magabalik ka.”—GENESIS 3:19.
1, 2. (a) Ano ang nanuhaytuhay nga ideya tuhoy sa Pihak nga Kinabuhi? (b) Ano ang dapat naton usisaon agod mahibaluan kon ano ang ginatudlo sang Biblia tuhoy sa kalag?
“ANG teoriya sang wala katapusan nga pag-antos wala nagahisanto sa pagpati sa gugma sang Dios para sa mga butang nga gintuga. . . . Ang pagpati sa dayon nga pagsilot sa kalag tungod sa mga kasaypanan sa sulod sang pila ka tuig, nga wala nagahatag sa sini sing tsansa nga magbag-o, supak sa prinsipio sang pangatarungan,” siling sang Hindu nga pilosopo nga si Nikhilananda.
2 Kaangay ni Nikhilananda, indi mabaton sang madamo sa karon ang panudlo tuhoy sa wala katapusan nga pag-antos. Subong man, ang iban nabudlayan sa paghangop sa mga ideya subong sang pagtigayon sing Nirvana kag mahiusa sa kinaugali. Bisan sa tunga sang mga nagapangangkon nga kuno napasad sa Biblia ang ila mga pagpati, may lainlain nga ideya sa kon ano ang kalag kag ano ang nagakatabo sa sini kon mapatay kita. Apang ano gid bala ang ginatudlo sang Biblia tuhoy sa kalag? Agod masabat ini, dapat naton usisaon ang mga kahulugan sang Hebreo kag Griegong mga tinaga nga ginbadbad nga “kalag” sa Biblia.
Ang Kalag Suno sa Biblia
3. (a) Anong tinaga ang ginbadbad nga “kalag” sa Hebreong Kasulatan, kag ano ang sadsaran nga kahulugan sini? (b) Paano ginakompirmar sang Genesis 2:7 nga ang tinaga nga “kalag” nagakahulugan sang bug-os nga tawo?
3 Ang Hebreong tinaga nga ginbadbad nga “kalag” amo ang neʹphesh, kag mabasa ini sing 754 ka beses sa Hebreong Kasulatan. Ano ang kahulugan sang neʹphesh? Suno sa The Dictionary of Bible and Religion, ini “masunson nga nagapatuhoy sa bug-os buhi nga persona, sa bug-os nga indibiduwal.” Makita ini sa paglaragway sang Biblia sa kalag sa Genesis 2:7: “Si Jehova nga Dios naghimo sang tawo gikan sa yab-ok kag naghuyop sa iya ilong sang ginhawa sang kabuhi, kag ang tawo nangin buhi nga kalag.” Talupangda nga ang una nga tawo “nangin” kalag. Buot silingon, si Adan wala makatigayon sing kalag; sia amo ang kalag—subong nga ang isa nga nangin doktor amo ang doktor. Kon amo, ang tinaga nga “kalag” nagalaragway diri sang bug-os nga persona.
4. Anong tinaga ang ginbadbad nga “kalag” sa Cristianong Griegong Kasulatan, kag ano ang sadsaran nga kahulugan sini nga tinaga?
4 Ang tinaga nga ginbadbad “kalag” (psy·kheʹ) makita sing kapin sa isa ka gatos ka beses sa Cristianong Griegong Kasulatan. Kaangay sang neʹphesh ini nga tinaga masunson nagapatuhoy sa bug-os nga persona. Halimbawa, binagbinaga ang masunod nga mga pinamulong: “Ang akon kalag nalisang.” (Juan 12:27) “Ang tanan nga kalag hinadlukan.” (Binuhatan 2:43) “Ang tagsa ka kalag magpasakop sa superyor nga mga awtoridad.” (Roma 13:1) ‘Magpamulong sing malinugpayon sa mga kalag nga nalisdan.’ (1 Tesalonica 5:14) “Pila lamang ka tawo, kon sayuron, walo ka kalag, ang naluwas sa tubig.” (1 Pedro 3:20) Sing maathag, ang psy·kheʹ, subong sang neʹphesh, nagapatuhoy sa bug-os nga persona. Suno sa iskolar nga si Nigel Turner, ini nga tinaga “nagakahulugan sa kon ano ang tawhanon, ang kaugalingon, ang materyal nga lawas nga ginhuypan sang rûaḥ [espiritu] sang Dios. . . . Ang ginapadaku amo ang bug-os nga kaugalingon.”
5. Ang mga sapat bala mga kalag? Ipaathag.
5 Sing makawiwili, sa Biblia ang tinaga nga “kalag” wala lamang nagapatuhoy sa mga tawo kundi sa mga sapat man. Halimbawa, sang ginlaragway ang pagtuga sa mga tinuga sa dagat, ang Genesis 1:20 nagasiling nga ang Dios nagsugo: “Magpadagaya ang mga tubig sing buhi nga mga kalag.” Kag sa masunod nga adlaw sang pagpanuga, ang Dios nagsiling: “Magpatubas ang duta sing buhi nga mga kalag suno sa ila mga sahi, ang mahagop nga sapat kag nagasaug nga sapat kag maila nga sapat sang duta suno sa ila mga sari.”—Genesis 1:24; ipaanggid ang Numeros 31:28.
6. Ano ang masiling tuhoy sa paggamit sang Biblia sa tinaga nga “kalag”?
6 Busa, ang tinaga nga “kalag” suno sa paggamit sang Biblia nagapatuhoy sa tawo ukon sapat ukon sa kabuhi nga ginaagom sang tawo ukon sapat. (Tan-awa ang kahon sa ibabaw.) Ang kahulugan nga ginahatag sang Biblia sa kalag simple lamang, wala nagabag-o, kag indi puno sing masibod nga mga pilosopiya kag mga disparatis sang mga tawo. Bangod sini, kinahanglan gid ipamangkot, Suno sa Biblia, ano ang nagakatabo sa kalag sa kamatayon?
Ang Patay Wala sing Hinalung-ong
7, 8. (a) Ano ang ginasugid sang Kasulatan tuhoy sa kahimtangan sang patay? (b) Maghatag sing mga halimbawa gikan sa Biblia nga nagapakita nga ang kalag mahimo mapatay.
7 Ang kahimtangan sang patay ginaathag sa Manugwali 9:5,10, diin aton mabasa: “Ang patay wala sing nahibaluan . . . Wala sing paghimud-os, wala sing plano, wala sing ihibalo ukon kaalam, sa sulod sang lulubngan.” (Moffatt) Busa, ang kamatayon isa ka kahimtangan sang indi pagluntad. Ang salmista nagsulat nga kon ang isa ka tawo mapatay, “nagabalik sia sa iya duta; sa amo nga adlaw nagakawala ang iya mga hunahuna.” (Salmo 146:4) Ang patay wala sing hinalung-ong, indi aktibo.
8 Sang ginhatag ang pamatbat kay Adan, ang Dios nagsiling: “Yab-ok ka kag sa yab-ok magabalik ka.” (Genesis 3:19) Sang wala pa sia gintuga sang Dios gikan sa yab-ok, si Adan wala nagaluntad. Sang napatay sia, nagbalik sia sa amo sina nga kahimtangan. Ang silot sa iya amo ang kamatayon—indi ang pagsaylo sa iban nga duog. Ano, nian, ang natabo sa iya kalag? Sanglit sa Biblia ang tinaga nga “kalag” masunson lamang nga nagapatuhoy sa isa ka tawo, kon magsiling kita nga si Adan napatay, nagasiling kita nga ang kalag nga nagahingalan kay Adan napatay. Daw bag-o ini para sa isa ka tawo nga nagapati sa pagkadimamalatyon sang kalag. Apang, ang Biblia nagasiling: “Ang kalag nga nagapakasala—ini mismo mapatay.” (Ezequiel 18:4) Ang Levitico 21:1 nagapamulong tuhoy sa “napatay nga kalag” (“bangkay,” The Jerusalem Bible). Kag ang mga Nazareo ginsugo nga indi magpalapit sa “bisan anong patay nga kalag” (“patay nga lawas,” Lamsa).—Numeros 6:6.
9. Ano ang buot silingon sang Biblia sang nagsiling ini nga ang ‘kalag [ni Raquel] nagguwa’?
9 Apang, kamusta naman ang pinamulong sa Genesis 35:18 nahanungod sa makahalanusbo nga kamatayon ni Raquel, nga natabo sang ginpanganak niya ang iya ikaduha nga anak nga lalaki? Didto aton mabasa: “Sang nagguwa ang iya kalag (kay napatay sia) ginhingalanan niya sia Ben-oni; apang ginhingalanan sia sang iya amay Benjamin.” Ini bala nga teksto nagapanugda nga may nagtaliwan kay Raquel sang napatay sia? Indi gid. Dumduma, ang tinaga nga “kalag” nagapatuhoy man sa kabuhi nga ginapanag-iyahan sang isa ka tawo. Gani sa sini nga halimbawa ang “kalag” ni Raquel nagakahulugan gid lamang sang iya “kabuhi.” Amo sina kon ngaa ginbadbad sang iban nga mga badbad sang Biblia ang prase “nagguwa ang iya kalag” subong “ang iya kabuhi nagluya” (Knox), “katapusan nga ginhawa” (JB), kag “ang iya kabuhi nagtaliwan sa iya” (Bible in Basic English). Wala sing ginapakita nga may makatalanhaga nga bahin ni Raquel nga padayon nga nagkabuhi sang napatay sia.
10. Sa anong paagi ang kalag sang ginbanhaw nga anak sang balo nga babayi “nag-uli sa iya”?
10 Kaanggid man ini sa pagbanhaw sa anak nga lalaki sang isa ka balo nga babayi, nga narekord sa 1 Hari kapitulo 17. Sa bersikulo 22, mabasa naton nga samtang ginapangamuyuan ni Elias ang bata nga lalaki, “ginpamatian ni Jehova ang tingog ni Elias, amo nga ang kalag sang bata nag-uli sa iya kag nabuhi sia.” Sa liwat, ang tinaga nga “kalag” nagakahulugan sing “kabuhi.” Busa, ang New American Standard Bible mabasa: “Ang kabuhi sang bata nagbalik sa iya kag nabuhi sia liwat.” Huo, nagbalik sa bata ang kabuhi, indi ang daw landong nga dagway. Nahisanto ini sa ginsiling ni Elias sa iloy sang bata: “Tan-awa, ang imo anak [ang bug-os nga persona] nagakabuhi.”—1 Hari 17:23.
Kamusta Naman ang Espiritu?
11. Ngaa ang tinaga nga “espiritu” wala nagapatuhoy sa wala sing lawas nga bahin sang tawo nga wala nagakapatay?
11 Ang Biblia nagasiling nga kon ang isa ka tawo mapatay, “ang iya espiritu nagaguwa, nagabalik sia sa iya duta.” (Salmo 146:4) Nagakahulugan bala ini nga ang wala na sing lawas nga espiritu literal nga nagataliwan kag padayon nga nagakabuhi sa tapos mapatay ang isa ka tawo? Indi ina mahimo, kay ang salmista nagsugpon: “Sa amo nga adlaw nagakawala ang iya mga hunahuna” (“ang tanan niya nga panghunahuna nagauntat,” The New English Bible). Ano, nian, ang espiritu, kag paano ini “nagaguwa” sa isa ka tawo sa tion nga mapatay sia?
12. Ano ang ginapanugda sang Hebreo kag Griegong mga tinaga nga ginbadbad nga “espiritu” sa Biblia?
12 Sa Biblia ang mga tinaga nga ginbadbad “espiritu” (Hebreo, ruʹach; Griego, pneuʹma) nagakahulugan sing “ginhawa.” Busa, sa baylo sang “ang iya espiritu nagaguwa,” ang badbad ni R.A. Knox nagagamit sing prase nga “ang ginhawa nagabiya sa iya lawas.” (Salmo 145:4) Apang ang tinaga nga “espiritu” nagapanugda sing labi pa sa buhat nga pagginhawa. Halimbawa, sa paglaragway sang paglaglag sa mga tawo kag kasapatan sang panahon sang tugob-globo nga Anaw, ang Genesis 7:22 nagasiling: “Ang tagsa ka butang nga sa iya ilong may ginhawa sang puwersa [ukon, espiritu; Hebreo, ruʹach] sang kabuhi, kon sayuron, tanan nga yara sa mamala nga duta, napatay.” Gani ang “espiritu” mahimo nagapatuhoy sa puwersa sang kabuhi nga aktibo sa tanan buhi nga mga tinuga, lunsay sa mga tawo kag mga sapat, kag nagapabilin nga buhi paagi sa pagginhawa.
13. Paano ang espiritu nagabalik sa Dios kon ang isa ka tawo mapatay?
13 Ano, nian, ang buot silingon sang ang Manugwali 12:7 nagasiling nga kon ang isa ka tawo mapatay, “ang espiritu nagabalik sa matuod nga Dios nga naghatag sini”? Nagakahulugan bala ini nga ang espiritu literal nga nagalakbay sa kahawaan pakadto sa presensia sang Dios? Wala sing amo sina nga ginapanugda. Sanglit ang espiritu amo ang puwersa sang kabuhi, ini “nagabalik sa matuod nga Dios” sa kahulugan nga ang bisan ano nga paglaum nga kabuhi sa palaabuton para sa sina nga tawo nasandig karon sing bug-os sa Dios. Ang Dios lamang ang makapasag-uli sang espiritu, ukon sang puwersa sang kabuhi, nga nagabuhi liwat sa isa ka tawo. (Salmo 104:30) Apang tuyo bala sang Dios nga himuon ina?
“Mabanhaw Sia”
14. Ano ang ginsiling kag ginhimo ni Jesus agod paumpawan kag lugpayan ang mga utod ni Lazaro sang napatay ang ila utod?
14 Sa diutay nga banwa sang Betania, mga tatlo ka kilometro sa sidlangan sang Jerusalem, sanday Maria kag Marta nagalalaw bangod sang hilaw nga kamatayon sang ila utod, nga si Lazaro. Nagapangalisod man si Jesus, kay palangga niya si Lazaro kag ang iya mga utod. Paano malugpayan ni Jesus ang mag-utod? Indi paagi sa pagsugid sa ila sing masibod nga sugilanon, kundi paagi sa pagsugid sa ila sang kamatuoran. Si Jesus nagsiling lamang: “Ang imo utod mabanhaw.” Nian nagkadto si Jesus sa lulubngan, kag ginbanhaw niya si Lazaro—nagpasag-uli sang kabuhi sang isa ka tawo nga apat ka adlaw na nga napatay!—Juan 11:18-23, 38-44.
15. Ano ang sabat ni Marta sa ginsiling kag ginhimo ni Jesus?
15 Nakibot bala si Marta sa ginsiling ni Jesus nga “mabanhaw” si Lazaro? Wala, kay sia nagsabat: “Nakahibalo ako nga mabanhaw sia sa pagkabanhaw sa katapusan nga adlaw.” Nagatuo na sia sa saad nga pagkabanhaw. Nian ginsilingan sia ni Jesus: “Ako ang pagkabanhaw kag ang kabuhi. Ang nagapakita sing pagtuo sa akon, bisan mapatay pa sia, magakabuhi.” (Juan 11:23-25) Ang milagro tuhoy sa pagbanhaw kay Lazaro nagpabakod sang pagtuo ni Marta kag nagpatudok sing pagtuo sa iban. (Juan 11:45) Apang ano gid bala ang kahulugan sang tinaga nga “pagkabanhaw”?
16. Ano ang kahulugan sang tinaga nga “pagkabanhaw”?
16 Ang tinaga nga “pagkabanhaw” ginbadbad gikan sa Griegong tinaga nga a·naʹsta·sis, nga literal nga nagakahulugan sing “pagtindog liwat.” Ang Hebreong mga manugbadbad sang Griego nagbadbad sang a·naʹsta·sis sing ekspresyon nga nagakahulugan sing “pagbuhi liwat sa patay” (Hebreo, techi·yathʹ ham·me·thimʹ).a Busa, ang pagbanhaw nagalakip sang pagbangon sa tawo gikan sa wala sing kabuhi nga kahimtangan sang kamatayon—pagpasag-uli kag pagpaaktibo liwat sa kabuhi sang indibiduwal.
17. (a) Ngaa ang pagbanhaw sa mga indibiduwal indi problema para kay Jehova nga Dios kag kay Jesucristo? (b) Ano ang ginsaad ni Jesus tuhoy sa mga yara sa handumanan nga lulubngan?
17 Bangod wala latid sing kaalam kag himpit sing memorya, madali mabanhaw ni Jehova nga Dios ang isa ka tawo. Ang pagdumdom sa pagkabuhi sang mga patay—ang ila mga kinaiya sang personalidad, ang ila personal nga maragtas, kag ang tanan nga detalye sang ila identidad—indi problema para sa iya. (Job 12:13; ipaanggid ang Isaias 40:26.) Dugang pa, subong sang ginapakita sang eksperiensia ni Lazaro, si Jesucristo handa kag makasarang sa pagbanhaw sa patay. (Ipaanggid ang Lucas 7:11-17; 8:40-56.) Sa katunayan, si Jesucristo nagsiling: “Ang oras magaabot nga ang tanan nga yara sa handumanan nga lulubngan makabati sang iya [Jesus] tingog kag magaguwa.” (Juan 5:28,29) Huo, si Jesucristo nagsaad nga ang tanan nga yara sa handumanan ni Jehova pagabanhawon. Sing maathag, suno sa Biblia, ang kalag nagakapatay, kag ang remedyo sa kamatayon amo ang pagkabanhaw. Apang binilyon ka tawo ang nabuhi kag napatay. Sin-o sa tunga nila ang yara sa handumanan sang Dios, nga nagahulat sing pagkabanhaw?
18. Sin-o ang banhawon?
18 Ang mga tawo nga naglakat sa matarong nga dalanon subong mga alagad ni Jehova pagabanhawon. Apang, minilyon pa ang napatay nga wala makapakita kon bala sundon nila ang matarong nga mga talaksan sang Dios. Wala sila sing hinalung-ong tuhoy sa mga ginapatuman ni Jehova ukon kulang sila sing nagakaigo nga tion sa paghimo sing kinahanglanon nga mga pagbag-o. Ining iban man yara sa handumanan sang Dios kag sa amo banhawon, kay ang Biblia nagasaad: “May pagkabanhaw sang mga matarong kag mga dimatarong.”—Binuhatan 24:15.
19. (a) Ano nga palanan-awon ang nabaton ni apostol Juan tuhoy sa pagkabanhaw? (b) Ano ang “gintagbong sa linaw nga kalayo,” kag ano ang kahulugan sina nga ekspresyon?
19 Si apostol Juan nakakita sing makakulunyag nga palanan-awon tuhoy sa mga ginbanhaw nga nagatindog sa atubangan sang trono sang Dios. Nagalaragway sini, sia nagsulat: “Ginhatag sang dagat ang mga patay nga yara sa iya, kag ginhatag sang kamatayon kag Hades ang mga patay nga yara sa ila, kag ginhukman ang tagsa ka tawo suno sa iya binuhatan. Kag ang kamatayon kag Hades gintagbong sa linaw nga kalayo. Nagakahulugan ini sing ikaduha nga kamatayon, ang linaw nga kalayo.” (Bugna 20:12-14) Hunahunaa lamang kon ano ang kahulugan sini! Ang tanan nga napatay nga yara sa handumanan sang Dios hilwayon gikan sa Hades, ukon Sheol, ang kinaandan nga lulubngan sang katawhan. (Salmo 16:10; Binuhatan 2:31) Nian ang “kamatayon kag Hades” itagbong sa ginatawag nga “linaw nga kalayo,” nga nagalaragway sa bug-os nga kalaglagan. Ang kinaandan nga lulubngan sang katawhan indi na magaluntad.
Isa ka Pinasahi nga Palaabuton!
20. Sa ano nga sahi sang palibot banhawon ang minilyon nga patay karon?
20 Kon ang minilyon banhawon sa pagkabanhaw, indi sila banhawon sa wala unod nga duta. (Isaias 45:18) Magabugtaw sila sa ginpatahom na nga mga palibot kag makita nila nga ang mga puluy-an, panapton, kag bugana nga pagkaon ginhanda para sa ila. (Salmo 67:6; 72:16; Isaias 65:21,22) Sin-o ang magahimo sining tanan nga paghanda? Sing maathag, may mga tawo na nga magakabuhi sa bag-ong kalibutan antes magsugod ang dutan-on nga pagkabanhaw. Apang sin-o?
21, 22. Ano ang pinasahi nga paglaum ang yara sa unahan sang mga nagakabuhi sa “katapusan nga mga adlaw”?
21 Ang katumanan sang tagna sang Biblia nagapakita nga nagakabuhi kita sa “katapusan nga mga adlaw” sining sistema sang mga butang.b (2 Timoteo 3:1) Sa dili madugay sa karon, si Jehova nga Dios magapasilabot sa mga hilikuton sang tawo kag magadula sang kalautan gikan sa duta. (Salmo 37:10, 11; Hulubaton 2:21, 22) Sa sina nga tion, ano ang matabo sa mga matutom nga nagaalagad sa Dios?
22 Indi paglaglagon ni Jehova ang mga matarong upod sa mga malauton. (Salmo 145:20) Wala pa niya mahimo ang subong sini nga butang, kag indi niya ini paghimuon kon tinluan niya ang duta sang tanan nga kalainan. (Ipaanggid ang Genesis 18:22, 23,26.) Sa katunayan, ang katapusan nga tulun-an sang Biblia nagapamulong tuhoy sa “isa ka dakung kadam-an, nga wala sing tawo nga makaisip, gikan sa tanan nga pungsod kag tribo kag katawhan kag hambal,” nga nagguwa sa “dakung kapipit-an.” (Bugna 7:9-14) Huo, isa ka dakung kadam-an ang makalampuwas sa dakung kapipit-an diin ang karon malauton nga kalibutan laglagon, kag magasulod sila sa bag-ong kalibutan sang Dios. Didto, ang matinumanon nga katawhan magabenepisyo sing bug-os gikan sa makalilipay nga mga aman sang Dios agod mahilway ang katawhan gikan sa sala kag kamatayon. (Bugna 22:1,2) Busa, ang “dakung kadam-an” indi gid makaeksperiensia sing kamatayon. Isa gid ka pinasahi nga paglaum!
Kabuhi nga Wala sing Kamatayon
23, 24. Ano ang dapat mo himuon kon luyag mo mabuhi nga indi na mapatay sa Paraiso sa duta?
23 Masaligan bala naton ining tumalagsahon nga paglaum? Huo! Ginpakita mismo ni Jesucristo nga magaabot ang tion nga ang mga tawo magakabuhi nga indi na mapatay. Antes gid lang ginbanhaw ang iya abyan nga si Lazaro, si Jesus nagsiling kay Marta: “Ang bisan sin-o nga nagakabuhi kag nagapakita sing pagtuo sa akon indi na gid mapatay.”—Juan 11:26.
24 Luyag mo bala mabuhi sing dayon sa Paraiso sa duta? Handum mo bala nga makita liwat ang imo mga hinigugma? “Ang kalibutan nagataliwan kag amo man ang kailigbon sini, apang sia nga nagahimo sang kabubut-on sang Dios nagapabilin sing dayon,” siling ni apostol Juan. (1 Juan 2:17) Karon na ang tion agod mahibaluan kon ano ang kabubut-on sang Dios kag magpamat-od nga magkabuhi suno sa sini. Nian ikaw, upod sa minilyon pa nga iban nga nagahimo na sang kabubut-on sang Dios, mahimo mabuhi sing dayon sa Paraiso sa duta.
[Mga footnote]
a Samtang ang tinaga nga “pagkabanhaw” indi makita sa Hebreong Kasulatan, ang paglaum nga pagkabanhaw maathag nga ginpabutyag sa Job 14:13; Daniel 12:13, kag Oseas 13:14.
b Tan-awa Ang Ihibalo nga Nagadul-ong sa Kabuhi nga Walay Katapusan, nga ginbalhag sang Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., pahina 98-107.
Madumduman Mo Bala?
◻ Ano ang sadsaran nga kahulugan sang orihinal-sing-lenguahe nga mga tinaga nga ginbadbad “kalag”?
◻ Ano ang nagakatabo sa kalag kon mapatay?
◻ Suno sa Biblia, ano ang remedyo sa kamatayon?
◻ Anong pinasahi nga palaabuton ang nagahulat sa mga matutom sa karon?
[Kahon sa pahina 15]
Ang “Kalag” Subong ang Kabuhi sang Isa ka Tinuga
Kon kaisa, ang tinaga nga “kalag” nagapatuhoy sa kabuhi nga ginaagom sang tawo ukon sapat. Wala sini ginabag-o ang kahulugan nga ginahatag sang Biblia tuhoy sa kalag subong isa ka tawo ukon isa ka sapat. Sa pag-ilustrar: Nagasiling kita nga ang isa nagakabuhi, buot silingon nga sia isa ka tawo nga buhi. Masiling man naton nga nagapanag-iya sia sing kabuhi. Sa amo man nga paagi, ang buhi nga tawo amo ang kalag. Apang, samtang buhi sia, ang “kalag” mahimo mapatuhuyan subong isa ka butang nga ginapanag-iyahan niya.
Halimbawa, ang Dios nagsiling kay Moises: “Ang tanan nga tawo nga nagatinguha sang imo kalag patay na.” Sing maathag, ang mga kaaway ni Moises nagapanikasog sa pagkutol sang iya kabuhi. (Exodo 4:19; ipaanggid ang Josue 9:24; Hulubaton 12:10.) Gingamit ni Jesus ang tinaga sa amo man nga paagi sang nagsiling sia: “Ang Anak sang tawo nagkari . . . sa paghatag sang iya kalag nga gawad sang madamo.” (Mateo 20:28; ipaanggid ang 10:28.) Sa duha ka halimbawa, ang tinaga nga “kalag” nagakahulugan sing “kabuhi sang isa ka tinuga.”
[Mga laragway sa pahina 15]
Sila tanan mga kalag
[Kapsion]
Hummingbird: U.S. Fish and Wildlife Service, Washington, D.C./Dean Biggins
[Laragway sa pahina 17]
Ginpakita ni Jesus nga ang remedyo sang kamatayon amo ang pagkabanhaw
[Laragway sa pahina 18]
“Ang tanan nga nagakabuhi kag nagapakita sing pagtuo sa akon indi na gid mapatay.”—Juan 11:26