Mag-andam sa “Mga Epicureanhon”

“Maayo gid sia nga tawo! Mataas ang iya talaksan sa moral. Wala sia nagapanigarilyo, nagaabuso sa droga ukon nagapamuyayaw. Sa katunayan, mas maayo pa sia sangsa iban nga nagapangangkon nga Cristiano!”

NABATIAN mo na bala ang iban nga nagapangatarungan sing subong sina agod pakamatarungon ang ila ginapalambo nga dinagakaigo nga pagpakig-abyan? Matarong bala ini sa idalom sang Makasulatanhon nga pag-usisa? Ang isa ka halimbawa sang Cristianong kongregasyon sang una nagapaathag sini.

Sang unang siglo, ginpaandaman ni apostol Pablo ang kongregasyon sa Corinto: “Indi kamo magtalang. Ang malain nga kaupdanan nagadunot sang mapuslanon nga mga batasan.” Ayhan, ang pila ka Cristiano nagapakig-upod sa mga indibiduwal nga naimpluwensiahan sang Griegong pilosopiya, lakip ang iya sang mga Epicureanhon. Sin-o ang mga Epicureanhon? Ngaa nangin makatalagam sila sa espirituwalidad sang mga Cristiano sa Corinto? May mga tawo bala karon nga kaangay nila, nga batok sa ila dapat kita mag-andam?​—⁠1 Corinto 15:⁠33.

Sin-o ang mga Epicureanhon?

Ang mga Epicureanhon amo ang mga sumulunod sang Griegong pilosopo nga si Epicurus, nga nagkabuhi kutob sang 341 tubtob 270 B.⁠C.⁠E. Gintudlo niya nga ang kalipay amo ang nagaisahanon ukon panguna nga kaayuhan sa kabuhi. Nagakahulugan bala ini nga ang mga Epicureanhon nagkabuhi sing makahuluya, nga wala sing mga prinsipio, nagapaduyog sa makapanubo nga mga buhat sa padayon nga pagpangita sing kalipay? Sing makatilingala, wala gintudluan ni Epicurus ang iya mga sumulunod nga magkabuhi sa sina nga paagi! Sa baylo, nagtudlo sia nga ang kalipay madali matigayon paagi sa pagkabuhi nahisuno sa kaalam, kaisog, pagpugong sa kaugalingon, kag katarungan. Ginpalig-on niya ang paghingamo, indi sang gilayon kag umalagi nga kalipay, kundi sang kalipay nga nagapadayon sa bug-os nga kabuhi. Sa amo ang mga Epicureanhon mahimo nga daw mas maayo kon ipaanggid sa mga nagahimo sing daku nga sala.​—⁠Ipaanggid ang Tito 1:⁠12.

Pareho Bala sa Cristianismo?

Kon ikaw katapo anay sang una nga kongregasyon sa Corinto, magadayaw ka bala sa mga Epicureanhon? Ayhan mangatarungan ang iban nga bangod sang maayo nga mga kinaiya sang mga Epicureanhon indi makatalagam ang pagpakig-upod sang mga Cristiano sa ila. Sa dugang nga pangatarungan, ayhan makita sang mga taga-Corinto ang daw kaanggid nga mga talaksan sang mga Epicureanhon sa iya sang Pulong sang Dios.

Halimbawa, ginapatuman sang mga Epicureanhon ang pagkahaganhagan sa ila paghingamo sa kalipay. Ginapabaloran nila ang kalipay sang hunahuna sangsa pisikal nga kalipay. Ang ginakaon sang tawo indi subong ka importante sa kaangtanan niya sa tawo nga kasalo niya sa pagkaon. Ang mga Epicureanhon nagalikaw pa gani sa pagpakigbahin sa politika kag sa tago nga paghimo sing sayop. Daw ano kadali ang pagsiling: “Kaangay gid sila sa aton!”

Apang, kaangay gid bala sang unang mga Cristiano ang mga Epicureanhon? Indi gid. Yadtong may nahanas sing maayo nga ikasarang sa paghangop makamutik sing daku nga mga kinatuhayan. (Hebreo 5:14) Ikaw man bala? Tan-awon naton sing maayo ang mga panudlo ni Epicurus.

Ang Malain nga Bahin Sang Epicureanismo

Agod buligan ang mga tawo nga malandas ang kahadlok sa mga diosdios kag sa kamatayon, gintudlo ni Epicurus nga ang mga dios indi interesado sa katawhan kag wala nagapasilabot sa mga hilikuton sang tawo. Suno kay Epicurus, wala gintuga sang mga dios ang uniberso, kag ang kabuhi aksidente nga nagluntad lamang. Wala bala ini nagasumpakil sing maathag sa panudlo sang Biblia nga may “isa ka Dios,” ang Manunuga, kag nga nagaulikid sia sa iya tawhanon nga mga tinuga?​—⁠1 Corinto 8:​6; Efeso 4:​6; 1 Pedro 5:​6, 7.

Gintudlo man ni Epicurus nga wala sing kabuhi sa tapos sang kamatayon. Sa pagkamatuod, nagasumpakil ini sa panudlo sang Biblia tuhoy sa pagkabanhaw. Sa katunayan, sang namulongpulong si apostol Pablo sa Areopago, mahimo gid nga ang mga Epicureanhon amo ang pila nga wala mag-ugyon kay Pablo nahanungod sa doktrina sang pagkabanhaw.​—⁠Binuhatan 17:​18, 31, 32; 1 Corinto 15:​12-​14.

Mahimo nga ang labing makatalagam nga bahin sa pilosopiya ni Epicurus amo man ang labing malimbungon. Bangod ginpanghiwala niya ang kabuhi sa tapos sang kamatayon naghinakop sia nga ang tawo dapat magkabuhi sing malipayon tubtob posible sa tion sang iya malip-ot nga tion sa duta. Subong nakita na naton, ang iya ideya indi gid man nga magkabuhi sing makasasala kundi, sa baylo, magkalipay sa presente, sanglit wala na sing kabuhi sa tapos sang kamatayon.

Sa amo, wala ginpalig-on ni Epicurus ang tago nga paghimo sing sayop agod malikawan ang kahadlok nga matukiban, isa ka maathag nga katalagman sa presente nga kalipay. Ginpalig-on niya ang pagkahaganhagan agod malikawan ang mga resulta sang pagpatuyang, isa pa ka sablag sa presente nga kalipay. Ginpalig-on man niya ang maayo nga kaangtanan sa iban bangod ang ila pagbalos mapuslanon. Sa pagkamatuod, ang paglikaw sa tago nga paghimo sing sayop, ang paghaganhagan, kag ang pagpalambo sing pag-abyanay maayo nga mga buhat. Kon amo ngaa makatalagam ang pilosopiya ni Epicurus para sa mga Cristiano? Bangod ang iya laygay ginpasad sa iya wala sing pagtuo nga panimuot: “Magkaon kita kag mag-inom, kay buwas mapatay kita.”​—⁠1 Corinto 15:⁠32.

Ibutang naton nga ginapakita sang Biblia sa mga tawo kon paano mabuhi sing malipayon karon. Apang, ini nagalaygay: “Hupti ang inyo kaugalingon sa gugma sang Dios, samtang nagahulat kamo sang kaluoy sang aton Ginuong Jesucristo para sa kabuhi nga walay katapusan.” (Judas 21) Huo, ginapadaku sang Biblia ang tuhoy sa dayon nga palaabuton, indi sa umalagi nga presente nga tion. Para sa isa ka Cristiano, ang pag-alagad sa Dios amo ang panguna nga ginakabalak-an, kag masapwan niya nga kon ginauna niya ang Dios, malipayon sia kag naayawan. Sa amo man nga paagi, si Jesus, sa baylo nga mangin masako sa iya kaugalingon nga intereses, dimakagod nga naghinguyang sang iya kusog sa pag-alagad kay Jehova kag pagbulig sa mga tawo. Gintudluan niya ang iya mga disipulo sa paghimo sing maayo sa iban, nga wala nagalaum nga balusan, kundi bangod sang matuod nga gugma para sa ila. Sing maathag, ang panguna nga mga motibasyon sang Epicureanismo kag Cristianismo tuhay gid.​—⁠Marcos 12:​28-​31; Lucas 6:​32-​36; Galacia 5:​14; Filipos 2:​2-4.

Isa ka Dihilmunon nga Katalagman

Makahalam-ot nga samtang ginapadaku sang mga Epicureanhon ang kalipay, limitado ang ila kalipay. Bangod wala sing “kalipay ni Jehova,” gintawag ni Epicurus ang kabuhi nga isa ka “mapait nga dulot.” (Nehemias 8:10) Malipayon gid ang mga Cristiano sang una kon ipaanggid! Wala ginarekomendar ni Jesus ang dimalipayon nga kabuhi sang pagdingot sa kaugalingon. Sa katunayan, ang pagsunod sa iya dalanon amo ang paagi para sa labing daku nga kalipay.​—⁠Mateo 5:​3-​12.

Kon ginhunahuna sang mga katapo sang kongregasyon sa Corinto nga makapakig-upod sila sa mga naimpluwensiahan sang panghunahuna sang mga Epicureanhon nga indi mahalitan ang ila pagtuo, nagsayop sila. Sang ginsulat ni Pablo ang iya una nga sulat sa mga taga-Corinto, ang pila sa ila wala na sing pagtuo sa pagkabanhaw.​—⁠1 Corinto 15:​12-​19.

Epicureanismo sa Karon?

Walay sapayan nga nadula ang Epicureanismo sang ikap-at nga siglo C.⁠E., may mga nagasunod karon sing amo man nga karon-lang-kita-nagakabuhi nga panimuot. Ining mga tawo may diutay ukon wala sing pagtuo sa saad sang Dios nga kabuhi nga dayon. Apang, ang pila sa ila may mataas nga mga talaksan sang paggawi.

Mahimo masulay ang isa ka Cristiano sa pagpakig-angot sing suod sa amo nga mga tawo, ayhan nagapangatarungan nga ang ila maayo nga kinaiya nagapakamatarong sa pag-abyanay. Apang, bisan pa wala naton ginakabig ang aton kaugalingon nga superyor, dapat naton dumdumon nga ang tanan “malain nga kaupdanan”​—⁠lakip na yadtong mga nagaimpluwensia sing dihilmunon​—⁠“nagadunot sing mapuslanon nga mga batasan.”

Ang karon-lang-kita-nagakabuhi nga pilosopiya nagaluntad man sa mga pagsinapol sa negosyo, bulig-sa-kaugalingon nga mga libro, mga nobela, mga pelikula, mga programa sa telebisyon, kag musika. Bisan pa wala ini nagatib-ong sing makasasala nga paggawi sing direkta, mahimo bala kita maimpluwensiahan sining walay pagtuo nga panimuot sa dihilmunon nga paagi? Halimbawa, mahimo bala kita mangin masako sa pagtigayon sing kaayawan sa kaugalingon amo nga malipatan naton ang tuhoy sa pagkasoberano ni Jehova? Mahimo bala kita mabuyo sa ‘pagpakahapos,’ sa baylo nga may “madamo pirme sing ginahimo sa hilikuton sang Ginuo”? Ukon mahimo bala kita mapatalang sa pagduhaduha sa pagkamatarong kag mga kaayuhan sang mga talaksan ni Jehova? Dapat kita magbantay batok sa pagpadayag sa direkta nga imoralidad, kasingki, kag espiritismo kag batok sa mga tawo nga naimpluwensiahan sang kalibutanon nga mga pagtamod!​—⁠1 Corinto 15:​58; Colosas 2:⁠8.

Busa, palambuon naton ang pagpakig-upod, ilabi na sa mga nagasunod sing tinagipusuon sa panuytoy ni Jehova. (Isaias 48:17) Subong resulta, ang aton mapuslanon nga mga pamatasan mapalig-on. Ang aton pagtuo mangin mabakod. Magakabuhi kita sing malipayon indi lamang karon kundi sa walay katapusan nga kabuhi sa palaabuton.​—⁠Salmo 26:​4, 5; Hulubaton 13:⁠20.

[Kapsion sa pahina 24]

Gintudlo ni Epicurus nga ang mga dios indi interesado sa katawhan

[Credit Line]

Sa maayong kabubut-on sang The British Museum