ILUGA ANG ILA PAGTUO | SI TIMOTEO
“Ang Akon Hinigugma kag Matutom nga Anak sa Ginuo”
NAGALAKAT si Timoteo sa dalan palayo sa ila balay, ginapanan-aw niya ang mga butang nga himuon niya. Nagauna ang iya mga kaupdanan samtang nagalatas sila sa mga latagon nga pamilyar gid kay Timoteo. Amat-amat nga nagalayo ang siudad sang Listra, nga nahamtang sa mataas nga nalupyakan. Nagyuhum si Timoteo sang nadumduman niya ang iya iloy kag lola, nga nalipay gid para sa iya kag ginapunggan ang ila mga luha samtang ginatulok nila sia nga nagalakat palayo. Mabalikid bala sia kag magbabay—sa katapusan nga tion?
Ginabulubalikid ni apostol Pablo si Timoteo kag ginayuhuman. Nahibaluan niya nga medyo mahuluy-on si Timoteo, apang nalipay sia nga makita ang kalangkag sini nga pamatan-on. Bataon pa si Timoteo, ayhan manugbeinte ukon mga beintehon, kag may daku nga pagtahod kag gugma kay Pablo. Kaupod karon ni Timoteo ining mapagsik kag matutom nga tawo sa pagpanglakaton sing ginatos ka kilometro halin sa ila balay. Magalakat sila kag magasakay sa barko, kag may maatubang sila nga mga katalagman. Indi sigurado si Timoteo kon bala makabalik pa sia sa ila puluy-an.
Ngaa amo sini nga kabuhi ang ginpili sang pamatan-on nga si Timoteo? Ano nga mga pagpakamaayo ang iya natigayon bangod sa iya pagsakripisyo? Kag paano naton mailog ang pagtuo ni Timoteo?
“KUTOB SA PAGKALAPSAG”
Balikan naton ang nagligad nga duha ukon tatlo ka tuig, kag ibutang naton nga taga-Listra gid man si Timoteo. Ang Listra isa ka gamay nga banwa sa nabaw-ing nga nalupyakan nga madamo sing tubig. Ang mga pumuluyo diri mahimo nga nakahangop sing Griego nga lenguahe, pero nagahambal sila sang ila lenguahe nga Licaonianhon. Isa ka adlaw, nagkinagula sa sining malinong nga banwa. Ang duha ka misyonero, nga si apostol Pablo kag ang iya kaupod nga si Bernabe, nag-abot halin sa Iconio, isa ka daku nga siudad malapit sa Listra. Samtang nagabantala sila sa publiko, nakita ni Pablo ang lupog nga tawo nga nagpakita sing daku nga pagtuo. Gani naghimo sing milagro si Pablo kag gin-ayo niya ang tawo!—Binuhatan 14:5-10.
Madamo nga taga-Listra ang nagapati sa mga uluistorya nga sang una may mga dios nga nagapakunokuno nga mga tawo nga nagakadto sa ila lugar. Gani nasal-an nila si Pablo nga si Hermes kag si Bernabe nga si Zeus! Daw indi mapunggan sining duha ka mapainubuson nga Cristiano ang mga tawo nga maghalad sa ila.—Binuhatan 14:11-18.
Apang para sa pila nga taga-Listra, indi yadto pagbisita sang pagano nga mga dios kundi sang kinaandan nga mga tawo nga may dalayawon nga mensahe. Halimbawa, ang Judiyo nga babayi nga si Eunice nga may indi tumuluo nga Griego nga bana,a upod sa iya iloy nga si Loida, pat-od gid nga nalipay sa pagpamati sing maayo kanday Pablo kag Bernabe. Mabatian na gid man nila ang balita nga ginakalangkagan sang tanan nga matutom nga Judiyo—nag-abot ang Mesias kag nagtuman sing madamo nga tagna nga ginsulat tuhoy sa iya sa Kasulatan!
Hunahunaa kon ano ang epekto kay Timoteo sa pagduaw ni Pablo. Si Timoteo ginhanas “kutob sa pagkalapsag” nga higugmaon ang balaan nga mga sinulatan sa Hebreong Kasulatan. (2 Timoteo 3:15) Kaangay sang iya iloy kag lola, nahibaluan niya nga nagahambal sing kamatuoran sanday Pablo kag Bernabe tuhoy sa Mesias. Kag hunahunaa ang lupog nga tawo nga gin-ayo ni Pablo. Halin sang bata pa si Timoteo, mahimo nga pila ka beses na niya nga nakita sia sa mga kalye sang Listra. Nakita ni Timoteo nga nagalakat na ini nga tawo sa una nga tion! Indi katingalahan nga nangin Cristiano si Eunice kag si Loida, kag si Timoteo. Sa karon, makatuon gid ang mga lolo, lola, kag mga ginikanan kanday Loida kag Eunice. Mangin maayo man bala kamo nga halimbawa sa mga pamatan-on?
“PAAGI SA MADAMO NGA KABUDLAYAN”
Ang nangin mga Cristiano nga disipulo sa Listra mahimo nga nalipay gid nga mahibaluan ang paglaum sang mga sumulunod sang Cristo. Apang nahibaluan man nila nga may kabaylo ang ila pagkadisipulo. Nag-abot sa banwa ang panatiko kag manugpamatok nga mga Judiyo halin sa Iconio kag Antioquia kag ginsugyot nila ang mga taga-Listra nga kontrahon sanday Pablo kag Bernabe. Wala madugay, ang masingki nga mga tawo nagpalapit kag ginbato nila si Pablo. Pila ka beses sia nga naigo, gani natumba sia. Ginganoy sia paggua sa siudad sang akig nga guban kay abi nila patay na sia.—Binuhatan 14:19.
Apang ang mga disipulo sa Listra nagkadto kay Pablo kag nagtipon sa palibot niya. Nalipay gid sila sang naghulag sia, nagbangon, kag maisugon nga nagbalik sa Listra! Pagkadason nga adlaw, nagkadto sila ni Bernabe sa banwa sang Derbe agod magpadayon sa pagbantala. Sa tapos sila makahimo sing bag-o nga mga disipulo didto, maisugon sila nga nagbalik sa Listra. Ngaa? “Ginpabakod nila ang mga disipulo,” suno sa rekord, “ginlaygayan sila nga magpakalig-on sa pagtuo.” Hunahunaa nga nagapamati gid sing maayo ang pamatan-on nga si Timoteo samtang ginapalig-on nanday Pablo kag Bernabe ining mga Cristiano nga ang ila mahimayaon nga paglaum sa palaabuton takus gid sang ila mga pagsakripisyo. Nagsiling sila: “Dapat kita magsulod sa Ginharian sang Dios paagi sa madamo nga kabudlayan.”—Binuhatan 14:19-22.
Nakita gid ni Timoteo nga ginaaplikar ni Pablo ini nga mga pinamulong, nga maisugon nga nagaatubang sing mga kabudlayan agod mapaambit ang maayong balita sa iban. Gani nahibaluan gid ni Timoteo nga kon magsunod sia sa halimbawa ni Pablo, pamatukan sia sang mga taga-Listra, kag mahimo pamatukan man sia sang iya amay. Apang indi pagtugutan ni Timoteo ini nga mga pag-ipit nga mag-upang sa iya desisyon nga alagaron ang Dios. Sa karon, madamo sang mga pamatan-on nga kaangay kay Timoteo. Nagapakig-abyan sila sa mga tawo nga may mabakod sing pagtuo, nga makapalig-on kag makapabakod sa ila. Kag wala nila ginatugutan ang pagpamatok nga magpauntat sa ila sa pag-alagad sa matuod nga Dios!
“MAAYO ANG GINASUGID TUHOY SA IYA SANG MGA KAUTURAN”
Subong sang nahinambitan na, mahimo nga nagduaw liwat si Pablo pagligad sang mga duha ukon tatlo ka tuig. Hunahunaa ang kalipay sang panimalay ni Timoteo sang nag-abot si Pablo, kag upod na niya karon si Silas. Makalilipay man ina nga tion kay Pablo. Makita na niya ang resulta sang mga binhi sang kamatuoran nga ginsab-ug niya sa Listra. Yara ang matutom nga mga Cristiano nga babayi nga si Loida kag ang iya anak nga si Eunice, nga may “pagtuo nga indi salimpapaw” nga gindayaw gid ni Pablo. (2 Timoteo 1:5) Kag kamusta naman ang pamatan-on nga si Timoteo?
Nakita ni Pablo nga naghamtong gid ining pamatan-on kon ipaanggid sang nagligad niya nga pagduaw. “Maayo ang ginasugid tuhoy [kay Timoteo] sang mga kauturan” indi lamang sa Listra kundi bisan sa Iconio, nga mga 32 kilometros sa aminhan-sidlangan. (Binuhatan 16:2) Paano niya napalambo ini nga reputasyon?
“Ang balaan nga mga sinulatan” nga gintudlo kay Timoteo “kutob sa pagkalapsag” sang iya iloy kag lola may maayo kag praktikal man nga laygay para sa mga pamatan-on. (2 Timoteo 3:15) Yari ang isa ka halimbawa: “Dumduma ang imo Daku nga Manunuga sa mga adlaw sang imo pagkapamatan-on.” (Manugwali 12:1) Mas ginpabaloran pa gid ni Timoteo ini nga mga pinamulong sang nangin Cristiano sia. Nahangpan niya nga ang pinakamaayo nga paagi agod madumdom niya ang iya Daku nga Manunuga amo ang pagsugid sing maayong balita tuhoy sa Anak sang Dios, ang Cristo. Amat-amat nga nadula ni Timoteo ang pagkamahuluy-on kag nangin maisog sia sa pagbantala sing maayong balita tuhoy kay Jesucristo.
Natalupangdan sang mga lalaki nga nagapanguna sa kongregasyon ang pag-uswag ni Timoteo. Pat-od gid nga nagdayaw sila kon paano ginpabakod kag ginpalig-on sining pamatan-on ang mga kauturan. Apang ang mas importante, amo nga natalupangdan ni Jehova si Timoteo. Ginpasulat sang Dios ang pila ka tagna tuhoy sa iya—ayhan naangot ini sa sahi sang pag-alagad nga pagahimuon niya sa madamo nga kongregasyon. Sang nagduaw si Pablo, nakita niya nga mangin maayo gid nga kaupod si Timoteo sa iya paglakbay subong misyonero. Nag-ugyon man ang mga utod sa Listra. Gintungtong nila ang ila kamot sa sining pamatan-on, nga nagapakita nga ginatangduan sia sing isa ka pinasahi nga pribilehiyo sa pag-alagad kay Jehova nga Dios.—1 Timoteo 1:18; 4:14.
Mahimo mahunahuna naton nga nahalawhaw si Timoteo kag nagbatyag nga kubos sia sa sining daku nga pagsalig kag responsibilidad nga ginhatag sa iya. Handa na sia sa paglakat.b Apang ano ang reaksion sang indi tumuluo nga amay ni Timoteo sa bag-o nga asaynment sang iya bata subong nagalakbay nga Cristianong ministro? Mahimo lain nga buas damlag ang luyag niya para sa iya bata. Ano naman ang reaksion sang iloy kag lola ni Timoteo? Nalipay bala sila bisan pa ginatago lang nila ang ila mga kabalaka sa mahimo madangatan sining pamatan-on? Normal lang ina.
Ang mapat-od lang naton amo nga si Timoteo naglakat. Sa sina nga aga nga ginsambit sa umpisa sini nga artikulo, nag-upod sia kay apostol Pablo sa paglakbay. Samtang nagabiya sia sa Listra, ang tagsa ka paglagtik sang bato nga iya matapakan, kag ang tagsa ka pagkalas sang hilamon nga iya maagyan nagakahulugan nga nagapalayo sia sa iya puluy-an kag nagalapit sa iya destinasyon nga wala makahibalo kon ano ang matabo sa iya. Pagkatapos sang bug-os nga adlaw nga paglakat, nakalab-ot ang tatlo ka lalaki sa Iconio. Nakita ni Timoteo kon paano ginpaalinton nanday Pablo kag Silas ang pinakaulihi nga pagsulundan gikan sa nagadumala nga hubon sa Jerusalem kag ginpalig-on ang pagtuo sang mga tumuluo sa Iconio. (Binuhatan 16:4, 5) Apang umpisa pa lang ini.
Sa tapos mabisitahan ang mga kongregasyon sa Galacia, nagbiya ang mga misyonero sa malapad kag sementado nga dalan sang mga Romano kag naglakat sing ginatos ka kilometro sa malapad kag mataas nga kapatagan sang Frigia pakadto sa aminhan kag dayon sa katundan. Bangod ginsunod nila ang panuytoy sang balaan nga espiritu sang Dios, nagkadto sila sa Troas, nagsakay sa barko, kag nagpanakayon pakadto sa Macedonia. (Binuhatan 16:6-12) Nakita karon ni Pablo nga makabulig gid sa iya si Timoteo. Ginbilin niya si Timoteo sa Berea upod kay Silas. (Binuhatan 17:14) Ginpadala pa gani niya ang pamatan-on sa Tesalonica nga nagaisahanon lang. Gin-ilog ni Timoteo ang mga halimbawa nga napanilagan niya, kag ginpalig-on ang matutom nga mga Cristiano didto.—1 Tesalonica 3:1-3.
Nagsulat sang ulihi si Pablo parte kay Timoteo: “Wala na ako sing mapadala nga may panimuot kaangay sa iya nga magaulikid gid sa inyo.” (Filipos 2:20) Ina nga reputasyon wala lamang natabuan. Natigayon ini ni Timoteo paagi sa kapisan kag mapainubuson nga pag-alagad, kag matutom nga pagbatas sang mga kabudlayan. Maayo gid sia nga halimbawa sa mga pamatan-on karon! Dapat mo dumdumon nga ang imo reputasyon nagadepende gid sa imo. Kon pamatan-on ka, may daku ka nga kahigayunan nga maghimo sing maayo nga ngalan para sa imo kaugalingon paagi sa pag-una kay Jehova nga Dios sa imo kabuhi kag pagpakig-angot sa iban sing mainayuhon kag may pagtahod.
“HIMUA ANG IMO BUG-OS NGA MASARANGAN NGA MAGKARI SA AKON”
Sa sulod sang mga 14 ka tuig, malawig nga tion ang ginhinguyang ni Timoteo upod sa iya abyan nga si apostol Pablo. Naeksperiensiahan man niya ang mga katalagman kag kalipay nga naagyan ni Pablo. (2 Corinto 11:24-27) Nakaagi pa gani priso si Timoteo bangod sa iya pagtuo. (Hebreo 13:23) Kaangay ni Pablo may tudok man sia nga gugma kag kabalaka sa iya Cristianong mga kauturan. Amo nga ginsulatan sia ni Pablo: “Madumduman ko ang imo mga luha.” (2 Timoteo 1:4) Kaangay ni Pablo, mahimo nga nakatuon si Timoteo nga “maghibi upod sa mga tawo nga nagahibi,” nga nagasimpatiya sa ila agod mas mapalig-on kag malugpayan sila. (Roma 12:15) Kabay nga amo man sini ang himuon naton!
Indi kita matingala nga si Timoteo nangin isa ka maayo nga Cristianong manugtatap. Ginsaligan sia ni Pablo sa pagduaw sa mga kongregasyon agod pabakuron kag palig-unon sila kag sa pagtangdo sing mga lalaki nga kalipikado sa pag-alagad subong mga gulang kag mga ministeryal nga alagad sa kongregasyon.—1 Timoteo 5:22.
Palangga gid ni Pablo si Timoteo. Pareho sang isa ka amay, ginhatagan niya sing mapuslanon nga laygay ini nga pamatan-on. Ginpalig-on niya si Timoteo nga tatapon ang iya espirituwal nga mga dulot kag padayon nga magtubo kag mag-uswag. (1 Timoteo 4:15, 16) Ginpalig-on niya si Timoteo nga indi pagtugutan nga ang iya pagkapamatan-on—kag ayhan ang iya pagkamahuluy-on—magpugong sa iya nga manindugan sing malig-on sa kon ano ang husto. (1 Timoteo 1:3; 4:6, 7, 11, 12) Ginlaygayan pa gani ni Pablo ining pamatan-on kon paano niya bulngon ang iya masunson nga pagbalatian, nga mahimo amo ang nagalukmatlukmat nga pagsakit sang iya tiyan.—1 Timoteo 5:23.
Nahibaluan ni Pablo nga madali na lang sia patyon. Gani nagpadala sia sing katapusan nga sulat kay Timoteo. Mabasa diri ang makatalandog nga mga tinaga: “Himua ang imo bug-os nga masarangan nga magkari sa akon sa indi madugay.” (2 Timoteo 4:9) Palangga gid ni Pablo si Timoteo; gintawag niya sia nga “akon hinigugma kag matutom nga anak sa Ginuo.” (1 Corinto 4:17) Indi katingalahan nga luyag niya nga makaupod ang iya abyan samtang nagahilapit ang iya kamatayon! Maayo nga pamangkuton naton ang aton kaugalingon, ‘Nagapalapit bala sa akon ang mga tawo kon kinahanglan nila ang lugpay sa tion nga may problema sila?’
Naabtan pa bala ni Timoteo si Pablo? Wala kita makahibalo. Ang nahibaluan lang naton nga ginahimo gid niya ang iya masarangan sa paglugpay kag pagpalig-on kay Pablo kag sa iban. Ginpakita gid niya ang kahulugan sang iya ngalan nga Timoteo, “Isa nga Nagapadungog sa Dios.” Kag nangin maayo gid sia nga halimbawa sang pagtuo para sa aton tanan, bata man ukon tigulang.
a Basaha ang “Nahibaluan Mo Bala?” sa sini nga isyu.
b Handa pa gani si Timoteo nga magpatuli sang ginpangabay sia ni Pablo—indi bangod amo sina ang ginapatuman sa mga Cristiano kundi indi luyag ni Pablo nga mamatok ang mga Judiyo nga ila bantalaan bangod sa sining pamatan-on nga ang amay isa ka Gentil.—Binuhatan 16:3.