Babilonia nga Daku​—⁠Napukan kag Nahukman Na

“NAPUKAN sia! Napukan ang Babilonia nga Daku, nga nagpainom sa tanan nga pungsod sang alak sang kaakig sang iya pagkamakihilawason!” “Napukan ang Babilonia nga Daku, kag nangin puluy-an sia sang mga demonyo kag salabuyan sang tagsa ka espiritu nga mahigko kag sang tagsa ka pispis nga mahigko kag makangilil-ad!”​—⁠Bugna 14:​8; 18:⁠2.

Daw ano ka makapakibot nga tagna! “Napukan ang Babilonia nga Daku!” Sa sulod sang mga siglo ang mga estudyante sang Biblia nangin interesado sa sining simbuliko nga pinamulong. Ngaa dapat ikaw mangin interesado sa sini? Bangod, suno sa tagna sang Biblia, ang destinasyon sang Babilonia nga Daku magaapektar sa tanan nga katawhan sa indi madugay. Subong nakita na naton sa Abril 1 kag Abril 15 nga guwa sining magasin, ining daku sing impluwensia nga makihilawason maathag nga ginpakilala subong amo ang bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion ni Satanas.⁠a

Apang sa anong paagi napukan sia? Kag san-o?

Napukan ang Babilonia Apang Wala Malaglag

Agod mahangpan sing bug-os ang pagkapukan sang Babilonia nga Daku, dapat naton anay mahangpan kon ano ang natabo sang mapukan ang dumaan nga Babilonia sang 539 B.⁠C.⁠E. Sadtong tion ang katawhan sang Dios, ang Israel, nabihag sa halos 70 ka tuig. Nagapaabot sila karon sing kahilwayan nahisuno sa mga pulong sang ila mga manalagna. (Jeremias 25:​11, 12; 29:10) Daw ano gid mahimo ang ila kalipay sang ginpukan ni Ciro nga Persianhon ang Babilonia kag ginhilway ang mga Judiyo agod maglakbay pabalik sa ila balaan nga siudad, ang Jerusalem!​—⁠Isaias 45:​1-4.

Apang, bisan pa nabungkag ang gahom sang Babilonia sa mga Judiyo, wala ini magkahulugan sang katapusan sang dumaan nga Babilonia. Ang istoryador nga si Joan Oates nagsulat sa iya libro nga Babylon: “Nagsulod si Ciro sa Babilonia sa kadalag-an, naglikaw sa pagpang-ati kag nagtangdo sing Persianhon nga gobernador, kag wala niya paghilabti ang relihioso nga mga institusyon kag sibil nga administrasyon. . . . Sa pagkamatuod sa kadaygan ang pribado nga kabuhi sang Babilonianhon nga mga banwahanon daw halos wala magbalhin sa idalom sang paggahom sang Persia. Ang relihioso nga mga porma gintipigan kag nagbugana ang komersio.” Sa amo, walay sapayan sang iya pagkapukan, ang Babilonia nagpadayon sa pagpanghikot, apang may isa ka daku nga kinatuhayan​—⁠ang katawhan sang Dios, ang Israel, indi na bihag. Nagbalik sila sa Jerusalem agod ipasag-uli ang matuod nga pagsimba didto.

Sang mga 331 B.⁠C.⁠E. sang ang Griegong heneral nga si Alejandro Daku nagsulod sa Babilonia, mainit nga gin-abiabi sia sang mga banwahanon. Namat-od sia nga himuon ini nga kapitan niya sa sidlangan, apang napatay sia sa wala pa niya matuman ang iya ambisyon. Nagapakita ini nga ang Babilonia nagbugana pa tubtob sadto nga petsa.

Sa amo, ang pagkapukan sang Babilonia sang 539 B.⁠C.⁠E. wala nagkahulugan nga nag-untat ini sa pagluntad. Nagpadayon ini sa pagpanghikot sa sulod sang mga siglo. Paano ini ginapabanaag sa modernong katumanan sang mga tagna may kaangtanan sa Babilonia nga Daku?

Napukan ang Babilonia nga Daku

Kaanggid ini sa pagkapukan sang simbuliko nga Babilonia nga Daku, ang bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion. Sang maaga nga bahin sang aton ika-20 nga siglo sa wala pa ang 1919, ang mga Estudyante sang Biblia, subong amo ang pagkakilala sadto sa mga Saksi ni Jehova, dapat hilwayon gikan sa isa ka porma sang espirituwal nga pagkabihag sa mga ideya kag mga buhat sang dimatuod nga relihion. Bisan pa ginsikway na nila ang dimatuod nga mga panudlo subong sang Trinidad kag dimamalatyon nga kalag, namantsahan pa sila gihapon sang Babiloniko nga mga buhat. Madamo ang nagpatubo sing nagapakamatarong sa kaugalingon nga panimuot sa pagpauswag sang personalidad. Ang iban nagbayaw sa mga tinuga, sa isa ka kulto sang personalidad nga nasentro kay ­Charles T. Russell, ang nahauna nga presidente sang Watch Tower Bible and Tract Society. Sa wala sing sadsaran sa Biblia, nagasaulog sila sadto sang mga kaadlawan kag Krismas. Ang krus nagapangibabaw gihapon sa ila panghunahuna. Ang iban nagatakod pa gani sing krus-kag-korona nga emblema, samtang gintinguhaan sang iban ang pagkatalahuron nga ginpatuhoy sa Cristiandad. Nian, sang 1917, wala madugay sa tapos mapatay si Russell, ang isa ka importante nga pagbalhin nagsugod.

Sadto nga tuig nagbalhag ang Watch Tower Society sing komentaryo tuhoy sa Bugna nga natig-uluhan The Finished Mystery. Ginbuyagyag sining libro ang klero sang Cristiandad, lakip ang ila pagbuylog sa Dakung Inaway nga sadto nagadabdab sa Europa. Gindala sang pila ka Protestante nga klero, isa ka bunghay sang mga tiglawas sang Babilonia nga Daku sa Can­ada ining mga binalikwat sa ila politiko nga mga kaupod sa pangulohan sang Can­ada kag ginpakamalaut ang mga Estudyante sang Biblia subong mga rebelyuso. Sang Pebrero 12, 1918, ang Watch Tower Society gindumilian sa Can­ada.

Ang mga klero sang Estados Unidos wala magmahinay sa pagsunod sa halimbawa sang ila Canadianhon nga kauturan. Sa sulod lamang sang mga adlaw, ang mga publikasyon sang Watch Tower Society ginkompiskar sa Los An­gel­es, Cal­i­for­nia, E.⁠U.⁠A. Nian, sang Mayo 1918, ginpaguwa ang mga mandamyento sa pag-aresto kay J. F. Ruth­er­ford, ang bag-ong presidente sang Watch Tower Society, kag sa pito pa ka kaupod sang Watch Tower. Sang Hunyo, sa makapakibot nga kadagmit, ining Cristianong mga lalaki ginpaatubang sa korte kag ginpakamalaut. Ang pito ginpamatbatan sing 20 ka tuig sa bilangguan, kag ang isa sing 10 ka tuig. Ano ang reaksion sang mga klero? Si Martin Mar­ty nagasiling sa iya libro nga Modern American Religion: The Irony of It All: “Nagpamatok ang mga klero sa mga Rus­sel­lites [nakilal-an sang ulihi subong mga Saksi ni Jehova] kag nalipay sang mabatian nila ang duha ka pulo ka tuig nga pamatbat sa gindakop nga mga lider sang mga Saksi ni Jehova.” Ang mga tiglawas sang Babilonia nga Daku nagkadlaw. Nalimtan nila nga ang nagakadlaw amo ang mahuy-an sa ulihi.

Sa amo, sang 1918, ang simbuliko nga pagkabihag sa Babilonia nangin isa man ka literal nga pagkabilanggo para sa pila sang katawhan ni Jehova. Ang paagisod nga paghingabot sa mga Estudyante sang Biblia naglambas sa Estados Unidos, Can­ada, kag sa iban nga mga pungsod. Ang nasyonalistiko nga mga klero nag-organisar sing akig nga mga grupo agod tabugon sila sa mga banwa. Ang mga Estudyante sang Biblia ginpanglamhitan sing alkitran kag mga balahibo kag ginbakol. Ang isa ka makahuluya nga rekord sang inhustisya ginhimo batok sa sining diutay nga grupo sang sinsero nga mga Cristiano.⁠b

Nian, sang 1919, natabo ang wala ginapaabot nga pagbaliskad sang mga kahimtangan. Ang Dakung Inaway natapos sang Nobiembre 1918. Ang mga pamatbat batok sa mga opisyal sang Watch Tower Society gin-apelar subong sayop nga pagpatuman sing katarungan. Sa kaakig sang ila relihioso nga mga kaaway, si Ruth­er­ford kag ang iya mga kaupod ginpaguwa sa bilangguan. Suno kay Mar­ty: “Wala malipay ang mga katapo sang ortodokso nga iglesia.” Sang ulihi, ang tanan nga gin-akusar bug-os nga napamatud-an nga wala sing sala. Ang may nadampigan nga Katolikong hukom, nga si Martin T. Manton, nga sang ulihi ginhimo ni Papa Pio XI nga “kabalyero sang orden ni St. Greg­ory the ­Great,” wala magbaton sang piyansa para sa walo ka Saksi kag amo ang ginbangdan sang ila dimatarong nga pagkabilanggo sing siam ka bulan. Ang iya matuod nga duag nagguwa sang ulihi, sang 1939, sang ginbilanggo sia bangod sang pagpangayo sing mga hamham!

Sang makaguwa sila sa bilangguan sang 1919, si Ruth­er­ford kag ang iya mga kaupod nagbalik sa ulong-talatapan sang Watch Tower Society sa Brooklyn. Nian gin-organisar nila ang labing daku nga kampanya sa pagbantala sang Ginharian nga nakilal-an sang kalibutan. Ginbugras sang mga Estudyante sang Biblia ang mga kadena sang kahadlok sa tawo kag karon maathag nga nakita nila kon sa diin sila nagatindog may kaangtanan sa tanan nga dimatuod nga relihion. Ang Babilonia nga Daku amo ang ila masupog nga kaaway kag dapat ibuyagyag subong napukan na. Ang matuod nga pagsimba dapat ipasag-uli sa mga pungsod.

Ginpabaskog sadtong maisog nga mga Cristiano ang ila pamalaybalay nga ministeryo. Nagparada man sila sa publiko, nga nagabuyagyag sa dimatuod nga relihion paagi sa mga plakard nga nagasiling: “Ang Relihion Siod kag Daya” kag, “Alagda ang Dios kag si Cristo nga Hari.” Ang dimatuod nga relihion nagpadayon gihapon sa pagbugana kag sa pagpanghikot, subong sang natabo sa dumaan nga Babilonia, apang may kaangtanan sa mga Saksi ni Jehova, ang Babilonia nga Daku napukan sang 1919. Nahilway na sila sa pagkabilanggo sa Babilonia!

Ang Nagaluya nga Impluwensia sang Babilonia

Karon, pagligad sang 70 ka tuig, makita naton nga sa madamo nga bahin sang duta, ang impluwensia sang Babilonia nga Daku nagluya. Matuod, ang relihion daw nagabaskog pa sa Estados Unidos, nga sa diin ang emosyonal nga bahin sang mga pumuluyo ginahingalitan sang mga ebanghelisador sa TV kag sang relihioso nga mga sikologo. Apang, ang iban sining materyalistiko nga mga salimpapaw nabuyagyag kag nahuy-an sining karon lang. Ang relihion daw nagabaskog sa Republika sang Korea, nga sa diin ang mga iglesia sang Cristiandad nadalahig sing daku sa politika. Sing maathag, ang Babilonia nga Daku, bisan pa “napukan na,” nagapanghikot pa.

Apang, sa tapos gid sang kalibutanon nga mga inaway, nadula sang ortodokso nga relihion ang madamo sang iya mga sumulunod sa mga pungsod subong sang Alemanya, Den­mark, Sweden, kag Britanya. Bisan ang Katoliko nga mga pungsod subong sang Italya, Espanya, kag Pransya nakatalupangod sang pagtalikod sa tradisyonal nga Katolikong mga buhat nga pagkompisar kag pagtambong sa Misa. Ang kadamuon sang mga manugpari nagnubo. Kag ang kamatuoran gid nga ginabatyag sang papa karon ang kinahanglanon nga maglakbay sa kalibutan sing kapin sa tanan nga nauna nga papa sa maragtas isa ka sintoma nga ang iglesia may problema.

Dugang pa, sugod sang 1917 ginhatagan sang kalabanan sang sosyalistiko nga mga pungsod ang relihion sing diutay nga papel kag gin-utod sini ang iya anay politikal nga impluwensia. Sa bug-os nga kalibutan, ang tradisyonal nga relihion amo gihapon ang kabangdanan sang daku gid nga dumot kag pagpatulo sing dugo amo kon ngaa madamo sang nagahunahuna nga katawhan ang nagtalikod sa tanan nga relihion, sa Nakatundan ukon sa Sidlangan. Huo, ang simbuliko nga mga tubig nga ginapungkuan sang Babilonia nga Daku, ang katawhan nga iya ginagamhan, nagahubas. Ang Babilonia nga Daku ginahukman, kag malapit na ang paglaglag sa iya.​—⁠Bugna 16:​12; 17:​1, 15.

Babilonia​—⁠Kon Ngaa Ginhukman

Ano ang sadsaran ni Jehova sa paghukom sa bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion? Sa pagkamatuod, mahimo maghunahuna ang iban, dapat niya kahamut-an ang tanan nga eskwelahan, mga ospital, kag mga buhat sang kaluoy nga ginsakdag sang nanuhaytuhay nga mga relihion. Apang daw ano ang bili sina kon ipaanggid sa panumbungon ni Jehova batok sa mga relihion sang kalibutan? Usisaon naton sa malip-ot ina nga panumbungon kag ang rekord sang relihion.⁠c

“Nag-abot ang isa sang pito ka anghel nga may pito ka yahong kag nagsiling sa akon: ‘Kari ka, ipakita ko sa imo ang paghukom sa dakung makihilawason nga babayi nga nagalingkod sa ibabaw sang madamo nga tubig, nga sa iya nagapakighilawas ang mga hari sang duta, kag ang mga nagapuyo sa duta nahubog sa alak sang iya pagkamakihilawason.’ ” (Bugna 17:​1, 2) Subong maathag nga napakita na namon sa amon guwa sang Abril 1 kag Abril 15, 1989, ang paghimbon sang relihion sa mga manuggahom sang mga pungsod, “ang mga hari sang duta,” sa kahalitan sang katawhan sa bug-os nga maragtas, mahimo ipaanggid sa panimuot sang maiyaiyahon kag makihilawason nga babayi. Apang ang panumbungon nagapadayon.

“Kag nakita ko ang babayi nga nahubog sa dugo sang mga balaan kag sa dugo sang mga saksi ni Jesus.” “Huo, sa iya nasapwan ang dugo sang mga manalagna kag sang mga balaan kag sang tanan nga ginpatay sa duta.” (Bugna 17:​6; 18:24) Ang kasal-anan sa dugo dapat isumbong batok sa Babilonia nga Daku bangod sang iya pagmartir sa matuod nga mga Cristiano sa sulod sang mga siglo, lakip ang pila nga nagpakaisog sa pagbadbad sang Biblia sa hambal sang kinaandan nga mga tawo, kag sa madamo pa nga nagpakaisog sa pagtigayon kag sa pagbasa sing Biblia. Nakasala man sa dugo ang Babilonia nga Daku bangod sang matuod nga mga Cristiano nga ginmartir sining karon lang sa mga bilangguan kag mga kampo konsentrasyon, kon bala sa idalom sang Nazismo, Pasismo, ukon iban pa nga pagkadiktador. Talupangda nga ang panumbungon nagapatuhoy sa “tanan nga ginpatay sa duta,” nga nagalakip sa ginatos ka milyon sa bug-os nga kalibutan nga napatay sa mga inaway kag mga pagtimalusay nga ginhimo sa bug-os nga maragtas sang mga tawo nga nagapangangkon nga relihioso.​—⁠Ipaanggid ang Mateo 23:​34-36; 2 Timoteo 3:⁠5.

Ang paghukom sang Dios sa Babilonia nga Daku nagasambit sang isa pa ka bahin sang iya sala. Ang paghukom nagasiling: “Paagi sa imo espiritismo ang tanan nga kapungsuran gindayaan.” (Bugna 18:23) Sing makawiwili, ang “espiritismo” ginbadbad gikan sa Griegong phar·ma·kiʹa, nga “una sa tanan nagakahulugan sing paggamit sing bulong, mga droga, mga lumay; dayon, sing paghilo; dayon, sing pagkadiwatahan.”⁠d Sa espirituwal nga kahulugan, ginhiluan sang dimatuod nga relihion ang mga pungsod, ginpatalang sila sa pagpati sa dimatuod nga mga dios kag sa mga panudlo nga nagpalikaw sang ila igtalupangod gikan kay Jehova kag sa hulusayon sang unibersal nga pagkasoberano. Paagi sa sayop nga panudlo sini tuhoy sa pagkadimamalatyon sang kalag, ginpasad man sang dimatuod nga relihion ang sadsaran para sa tagsa ka sahi sang espiritismo kag pagkadiwatahan, nga nagapukaw sing kahadlok sa patay kag pagsimba sa mga katigulangan. Ang pagpakamalaut sang Dios sa Babilonia nga Daku ginapakamatarong gid sing bug-os. Subong ginsulat ni Juan: “Ang iya mga sala natumpi tubtob sa langit, kag gindumdom sang Dios ang iya dimatarong nga mga buhat.”​—⁠Bugna 18:⁠5.

Ano ang Dapat Naton Himuon?

Bangod sang napukan kag nahukman nga kahimtangan sang Babilonia nga Daku, ano ang dapat himuon karon sang sinsero nga mga tawo nga nagahigugma sa kamatuoran? Ang tagna ni Isaias tuhoy sa dumaan nga Babilonia naaplikar nga may daku pa nga puwersa sa dimatuod nga relihion karon: “Halin kamo, halin kamo, guwa kamo gikan diri, dili kamo magtandog sing butang nga dimatinlo; guwa kamo gikan sa tunga niya, paninlui ang inyo kaugalingon, kamo nga nagadala sang mga gamit ni Jehova.” (Isaias 52:11) Ining madagmit nga panawag nagaanggid sa panawag sa Bugna 18:​4: “Kag nabatian ko ang isa na man ka tingog gikan sa langit nga nagasiling: ‘Guwa ka sa iya, [Babilonia nga Daku], katawhan nakon, kon indi mo luyag nga makaambit sa iya mga sala, kag kon indi mo luyag nga makabaton sing bahin sa iya mga kalalat-an.’ ”

Huo, tion na nga utdon ang tanan nga kaangtanan sa dimatuod nga relihion. Apang kon magguwa kita sa Babilonia nga Daku, sa diin kita dapat magkadto? Sa matuod nga pagsimba ni Jehova kaupod sa iya mga saksi. Minilyon gikan sa tanan nga pungsod sang duta ang nagapanong na sa simbuliko nga “bukid ni Jehova.” Ginaagda man ikaw nga magtuon sing Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova kag magbuylog sa sining matuod nga pagsimba.​—⁠Isaias 2:​2-4; 43:​10-12.

Nagapabilin karon ang pamangkot, Kon ang Babilonia nga Daku napukan kag nahukman na, ano ang masunod nga himuon sang Dios? Ano ang matabo sa bug-os kalibutan nga emperyo sang dimatuod nga relihion ni Satanas? Ang amon masunod nga guwa, Mayo 15, magausisa sina nga pamangkot nahisanto sa tagna sang Biblia.

[Mga footnote]

[Piktyur sa pahina 7]

Bisan pa napukan na ang Babilonia sang 539 B.C.E.,

nagpanghikot ini gihapon subong isa ka siudad sing mga ginatos ka tuig