Nahibaluan Mo Bala?

Ano ang kinabatasan nga pagpanaghaw, kag para kay sin-o ini?

▪ Sa kasuguan nga ginhatag sang Dios kay Moises, ginadilian ang mga mangunguma sa pagsipot sang ila ginaani. Indi nila dapat pag-ubuson ani ang sa panghigaron sang mga talamnan. Indi man pagpamuluton sang mga nagapamupo sing ubas ang nagkalahulog ukon balikan sa ulihi ang mga linghod pa. Kag dapat pabay-an na lang sang mga nagapalaspas sang sanga sang olibo ang mga bunga nga wala mahulog. (Levitico 19:9, 10; Deuteronomio 24:19-21) Ining nabilin nga mga patubas saghawon ukon puluton sang mga pigado, ilo, balo, kag mga indi Israelinhon.

Daku gid ang kaayuhan sini nga kasuguan para sa Israel. Ginatudluan sini ang tag-iya sang uma nga mangin maalwan, indi mangin maiyaiyahon, kag magsalig sa pagpakamaayo sang Dios. Ang mga nagapanaghaw naman ginatudluan nga mangin mapisan, kay mabudlay ang pagpanaghaw. (Rut 2:2-17) Bangod sa pagpanaghaw, ang mga pigado indi magutman ukon magpabug-at sa komunidad. Indi sila magpangayokayo ukon maghulat sang kaluoy, gani indi sila magbatyag nga wala sing pulos.

Ngaa sa Lebanon pa nagkuha si Solomon sing mga troso para sa pagpatindog sang templo sa Jerusalem?

▪ Suno sa 1 Hari 5:1-10, may kasugtanan si Solomon kag si Hiram, nga hari sang Tiro. Ginkasugtan nila nga tabiron ang mga troso nga sedro kag junipero kag palutawon sa dagat halin sa Lebanon pakadto sa Israel para gamiton sa pagpatindog sang templo.

Ang sedro isa sa panguna nga negosyo sa Middle East sang una. Sa Egipto kag Mesopotamia, pirme ini ginahimo nga balayan kag dingding sang mga templo kag palasyo. Ang mga rekord sang mga naggahom sang una, mga sinulatan, kag tinigib sa mga bato nagapamatuod nga ang sedro pirme ginadala sa mga siudad sang bagatnan nga Mesopotamia, kag kon kaisa ginaregalo ini ukon ginaagaw sa tion sang inaway. Sa Egipto, ginagamit ini sa paghimo sang sakayan sang mga hari, mga lungon, kag iban pa nga gamit sa lubong.

Ang mga sedro sa Lebanon kilala nga mabakod, matahom, mahumot, kag makabato sa mga insekto. Gani, ginpili ni Solomon ang pinakamaayo nga mga materyales para sa templo. Subong, pila na lang ka kagulangan sang mga sedro ang nabilin sa kabukiran sang Lebanon.

[Retrato sa pahina 15]

Pagdala sang sedro sang Lebanon, tinigib sa bato sa palasyo ni Sargon sa asiria

[Credit Line]

Erich Lessing/Art Resource, NY