KAPITULO SIETE
Matuod Gid nga Paglaum Para sa Imo Napatay nga mga Pinalangga
Paano naton nabal-an nga may pagkabanhaw gid?
Ano ang ginabatyag ni Jehova sa pagbanhaw sa mga patay?
Sin-o ang mga banhawon?
1-3. Ano nga kaaway ang nagalagas sa aton tanan, kag ngaa makapaumpaw sa aton ang pagbinagbinag sa ginatudlo sang Biblia parte sa sini?
IBUTANG ta nga ginalagas ka sang mapintas nga kaaway. Mas makusog sia kag mas madasig sangsa imo. Bal-an mo nga wala sia sing kaluoy bangod nasaksihan mo nga ginpamatay niya ang pila mo ka abyan. Bisan ano pa ka paspas ang imo pagdalagan, malapit ka na niya maabtan. Daw wala ka na sing mahimo. Pero hinali lang nga may nagluwas sa imo. Mas makusog sia sangsa imo kaaway, kag nagpasalig sia nga buligan ka niya. Sigurado gid nga naumpawan ka!
2 Daw ginalagas ka man sang amo sini nga kaaway, kag amo sini ang aton sitwasyon tanan. Pareho sang natun-an naton sa nagligad nga kapitulo, ginatawag sang Biblia ang kamatayon nga isa ka kaaway. Wala sing bisan sin-o nga makalikaw ukon makadaug sa sini. Ang kalabanan sa aton nakasaksi nga ginkuha sini nga kaaway ang kabuhi sang aton mga pinalangga. Pero si Jehova mas gamhanan sangsa kamatayon. Mapinalanggaon sia nga Manluluwas kag napakita na niya nga mapierde niya ini nga kaaway. Kag nagasaad sia nga laglagon niya sing bug-os ining kaaway nga kamatayon. Ang Biblia nagatudlo: “Ang kamatayon amo ang katapusan nga kaaway nga iya dulaon.” (1 Corinto 15:26) Maayo gid ini nga balita!
3 Binagbinagon naton anay ang epekto sa aton sang kamatayon. Makabulig ini para maintiendihan naton ang isa ka saad nga makapalipay gid sa aton. Kay man, nagasaad si Jehova nga mabuhi liwat ang mga patay. (Isaias 26:19) Ibalik ang ila kabuhi. Amo ini ang paglaum nga pagkabanhaw.
KON MAPATAY ANG ISA KA PINALANGGA
4. (a) Kon binagbinagon naton ang reaksion ni Jesus sa pagkapatay sang iya abyan, ngaa may matun-an kita parte sa ginabatyag ni Jehova? (b) Daw ano ka suod si Jesus sa iya mga abyan?
4 Napatyan ka na bala sing pinalangga? Ayhan daw indi mo maagwanta ang kasakit, kasubo, kag ang pamatyag nga wala ka gid sing mahimo. Sina nga mga tion, dapat naton basahon ang Pulong sang Dios para maumpawan kita. (Basaha ang 2 Corinto 1:3, 4.) Ang Biblia nagabulig sa aton nga maintiendihan ang ginabatyag ni Jehova kag ni Jesus parte sa kamatayon. Si Jesus, nga perpekto nga nagpakita sang mga kinaiya sang iya Amay, nakabalo kon daw ano kasakit mapatyan sing pinalangga. (Juan 14:9) Sang didto sia sa Jerusalem, pirme sia nagabisita kay Lazaro kag sa mga utod sini nga sanday Maria kag Marta, nga nagaistar sa malapit nga banwa sang Betania. Nangin suod ukon malapit sila nga mag-abyan. Ang Biblia nagasiling: “Ginahigugma ni Jesus si Marta kag ang iya utod nga babayi kag si Lazaro.” (Juan 11:5) Pero subong sang natun-an naton sa nagligad nga kapitulo, si Lazaro napatay.
5, 6. (a) Ano ang reaksion ni Jesus sang kaupod niya ang nagapangalisod nga pamilya kag mga abyan ni Lazaro? (b) Ngaa makapabakod sa aton ang pagpangalisod ni Jesus?
5 Ano ang ginbatyag ni Jesus sang napatay ang iya abyan? Suno sa Biblia, si Jesus nagkadto sa pamilya kag mga abyan ni Lazaro samtang nagapangalisod sila. Sang nakita sila ni Jesus, natandog gid sia. “Natandog gid ang tagipusuon ni Jesus kag natublag sia.” Dayon, ang Biblia nagasiling nga “nagtulo ang luha ni Jesus.” (Juan 11:33, 35) Naghibi bala si Jesus bangod wala na sia sing paglaum nga mabuhi liwat si Lazaro? Indi. Ang matuod, kabalo si Jesus nga may makatilingala nga butang nga matabo sa indi madugay. (Juan 11:3, 4) Pero nabatyagan gihapon niya ang kasakit kag kasubo nga resulta sang kamatayon.
6 Sa isa ka bahin, ang pagpangalisod ni Jesus makapabakod sa aton. Ginatudlo sini sa aton nga ginadumtan ni Jesus kag sang iya Amay nga si Jehova ang kamatayon. Pero mabatuan kag mapierde ni Jehova nga Dios ina nga kaaway! Tan-awon naton kon ano ang ginhimo ni Jesus sa bulig sang Dios.
“LAZARO, GUA KA!”
7, 8. Ngaa ang sitwasyon ni Lazaro daw wala na sing paglaum para sa mga tawo nga ato didto, pero ano ang ginhimo ni Jesus?
7 Si Lazaro nalubong na sa isa ka kueba, kag nangabay si Jesus nga kuhaon ang bato nga nagatabon sa sini. Indi magpasugot si Marta kay apat na ka adlaw nga napatay si Lazaro kag sigurado nga nagakaagnas na ini. (Juan 11:39) Kon sa tawo lang, may paglaum pa bala?
8 Ginpaligid ang bato, kag nagsinggit sing mabaskog si Jesus: “Lazaro, gua ka!” Ano dayon ang natabo? “Ang tawo nga napatay naggua.” (Juan 11:43, 44) Maimadyin mo bala ang kalipay sang mga tawo nga ato didto? Kon utod man nila si Lazaro, paryente, abyan, ukon kaingod, kabalo sila nga napatay sia. Pero ari na sia—ang ila mismo pinalangga—nagatindog liwat upod sa ila. Daw indi gid mapatihan. Pero sigurado gid nga madamo ang malipayon nga naghakos sa iya. Isa gid ini ka kadalag-an batok sa kamatayon!
9, 10. (a) Paano gin-athag ni Jesus kon sin-o ang ginhalinan sang iya gahom sa pagbanhaw kay Lazaro? (b) Ano ang mga benepisyo kon basahon naton ang mga hitabo sa Biblia parte sa pagkabanhaw?
9 Wala nagsiling si Jesus nga ginhimo niya ini nga milagro paagi sa iya gahom. Sa iya pangamuyo antes niya gintawag si Lazaro, gin-athag niya nga si Jehova amo ang nagpahanabo sang pagkabanhaw. (Basaha ang Juan 11:41, 42.) Indi lamang ini ang tion nga gingamit ni Jehova ang iya gahom sa pagbanhaw sang patay. Ang pagbanhaw kay Lazaro isa lamang sa siam ka milagro nga pagkabanhaw nga nasulat sa Pulong sang Dios.a Makalilipay gid basahon kag tun-an ini nga mga hitabo. Ginatudlo sini sa aton nga ang Dios wala sing ginapasulabi, kay nalakip sa mga ginbanhaw ang bata kag adulto, lalaki kag babayi, Israelinhon kag indi Israelinhon. Makalilipay gid ang ginasugid sini nga mga bersikulo! Halimbawa, sang ginbanhaw ni Jesus ang bata nga babayi, ang mga ginikanan sini ‘nahayanghag kag nagkalipay gid.’ (Marcos 5:42) Huo, ginhatagan sila ni Jehova sing rason nga magkalipay kag indi gid nila ini malipatan.
10 Siempre, ang mga ginbanhaw ni Jesus napatay man liwat. Buot bala silingon nga wala pulos ang pagbanhaw sa ila? Indi. Ini nga mga hitabo sa Biblia ebidensia sang importante nga mga kamatuoran kag nagahatag ini sa aton sing paglaum.
PAGTUON SA MGA HITABO PARTE SA PAGKABANHAW
11. Ngaa ang hitabo parte sa pagkabanhaw ni Lazaro isa ka ebidensia nga husto ang ginasiling sang Manugwali 9:5?
11 Ginatudlo sang Biblia nga “ang mga patay wala gid sing nahibaluan.” (Manugwali 9:5) Wala sila nagakabuhi kag wala nagaluntad bisan diin. Ang hitabo parte kay Lazaro ebidensia sini. Sang nabanhaw sia, gin-istoryahan bala sila ni Lazaro sang mga nakita niya sa langit? Ukon ginsugiran bala niya sila sing makahaladlok nga mga istorya parte sa nagakalayo nga impierno? Wala. Wala sing mabasa sa Biblia nga may ginsugid nga amo sini si Lazaro. Sa sulod sang apat ka adlaw nga patay sia, “wala gid” sia sing nahibaluan. Kay si Lazaro nagatulog lang sa kamatayon.—Juan 11:11.
12. Ngaa makasiguro kita nga natabo gid ang pagbanhaw kay Lazaro?
12 Ginatudlo man sa aton sang hitabo parte kay Lazaro nga ang pagkabanhaw matuod gid, kag indi uluistorya lang. Madamo ang nakasaksi sang ginbanhaw ni Jesus si Lazaro. Ini nga milagro wala ginpanghiwala bisan sang mga lider sang relihion nga nagadumot kay Jesus. Kundi, nagsiling sila: “Ano ang aton himuon, kay ini nga tawo [si Jesus] nagahimo sang madamo nga milagro?” (Juan 11:47) Madamo ang nagkadto para makita ang ginbanhaw nga si Lazaro. Gani, nagdamo pa gid ang nagtuo kay Jesus. Narealisar nila nga si Lazaro isa ka buhi nga ebidensia nga si Jesus ginpadala sang Dios. Mabakod gid ini nga ebidensia, amo nga ang matig-a sing tagipusuon nga mga lider sang relihion sang mga Judiyo nagplano nga patyon si Jesus kag si Lazaro.—Juan 11:53; 12:9-11.
13. Ano ang aton basihan sa pagpati nga mabanhaw gid ni Jehova ang mga patay?
13 Dapat gid bala kita magpati nga may pagkabanhaw? Huo, kay gintudlo ni Jesus nga sa pila ka adlaw, “ang tanan nga yara sa handumanan nga mga lulubngan” banhawon. (Juan 5:28) Si Jehova ang Manunuga sang kabuhi. Mabudlay bala patihan nga matuga niya liwat ang kabuhi? Siempre, nagadepende gid ini sa memorya ni Jehova. Madumduman bala niya ang aton napatay nga mga pinalangga? Indi maisip ang mga bituon sa uniberso, pero nabal-an sang Dios ang ngalan sang kada isa sa ila! (Isaias 40:26) Gani madumduman ni Jehova nga Dios ang tanan nga detalye parte sa aton napatay nga mga pinalangga, kag masarangan niya nga banhawon sila.
14, 15. Base sa ginsiling ni Job, ano ang ginabatyag ni Jehova sa pagbanhaw sa mga patay?
14 Pero ano ang ginabatyag ni Jehova sa pagbanhaw sa mga patay? Ginatudlo sang Biblia nga gusto gid ukon ginakalangkagan niya nga banhawon sila. Ang matutom nga tawo nga si Job nagpamangkot: “Kon ang tawo mapatay, mabuhi pa bala sia liwat?” Ang buot silingon ni Job amo nga mahulat sia sa lulubngan asta nga mag-abot ang tion nga dumdumon sia sang Dios. Nagsiling sia kay Jehova: “Magapanawag ka, kag magasabat ako. Ginahandum mo gid nga makita ang imo binuhatan.”—Job 14:13-15.
15 Hunahunaa bala! Ginahandum gid ni Jehova ang tion nga mabanhaw na niya ang mga patay. Indi bala nga makalilipay gid mabal-an nga amo sini ang ginabatyag ni Jehova? Pero kon parte sa pagkabanhaw sa palaabuton, sin-o ang banhawon, kag diin ini matabo?
“ANG TANAN NGA YARA SA HANDUMANAN NGA MGA LULUBNGAN”
16. Ano ang kahimtangan kon mabanhaw na ang mga patay?
16 Ang mga hitabo sa Biblia parte sa pagkabanhaw madamo sing ginatudlo sa aton parte sa pagkabanhaw sa palaabuton. Ang mga tawo nga ginbanhaw sadto diri sa duta nakaupod liwat sang ila mga pinalangga. Amo man sini sa pagkabanhaw sa palaabuton—pero mas maayo pa. Subong sang natun-an naton sa Kapitulo 3, katuyuan sang Dios nga himuon nga paraiso ang bilog nga duta. Gani ang mga patay indi pagbanhawon sa isa ka kalibutan nga puno sing inaway, krimen, kag balatian. May kahigayunan sila nga mabuhi sing malinong kag malipayon sa sini nga duta asta san-o.
17. Daw ano kadamo ang mabanhaw?
17 Sin-o ang mga mabanhaw? Nagsiling si Jesus nga “ang tanan nga yara sa handumanan nga mga lulubngan makabati sang iya [ni Jesus] tingog kag magagua.” (Juan 5:28, 29) Pareho man sa sini ang ginasiling sang Bugna 20:13: “Ginhatag sang dagat ang patay nga yara sa sini, kag ginhatag sang kamatayon kag Lulubngan ang patay nga yara sa ila.” (Tan-awa ang artikulo sa Apendise nga “Ano ang Sheol kag Hades?”) Ining tanan nga lulubngan mahaw-asan. Ang binilyon nga nagpahuway diri mabuhi liwat. Si apostol Pablo nagsiling: “May pagkabanhaw sang mga matarong kag mga indi matarong.” (Binuhatan 24:15) Ano ang buot silingon sini?
18. Sin-o ang nalakip sa “mga matarong” nga mabanhaw, kag ano ang epekto sa imo sini nga paglaum?
18 Nalakip sa “mga matarong” ang madamo sa mga tawo nga mabasa naton sa Biblia nga nagkabuhi antes nagkari si Jesus sa duta. Ayhan mahunahuna mo sanday Noe, Abraham, Sara, Moises, Rut, Ester, kag madamo pa. Ang pila sini nga mga lalaki kag babayi nga may mabakod nga pagtuo sa Dios ginbinagbinag sa Hebreo Kapitulo 11. Pero nalakip man sa “mga matarong” ang mga alagad ni Jehova nga napatay sa aton panahon. Nagapasalamat gid kita sa paglaum nga pagkabanhaw, kay indi na kita mahadlok nga mapatay.—Hebreo 2:15.
19. Sin-o ang mga “indi matarong,” kag ano nga kahigayunan ang ginahatag ni Jehova sa ila?
19 Ano naman ang matabo sa mga tawo nga wala nag-alagad ukon nagtuman kay Jehova bangod wala gid nila sia makilala? Ining binilyon nga “indi matarong” indi pagkalimtan. Banhawon man sila kag hatagan sing tion nga magtuon parte sa matuod nga Dios kag mag-alagad sa iya. Sa sulod sang isa ka libo ka tuig, ang mga patay banhawon kag hatagan sing kahigayunan nga mag-upod sa matutom nga mga tawo sa duta sa pag-alagad kay Jehova. Mangin makalilipay gid ini nga tion. Ini nga hut-ong sang tion ginatawag sang Biblia nga Adlaw sang Paghukom.b
20. Ano ang Gehenna, kag sin-o ang nagakadto didto?
20 Buot bala silingon sini nga ang tanan nga tawo nga napatay banhawon? Indi. Ang Biblia nagasiling nga ang pila sang mga patay ara sa “Gehenna.” (Lucas 12:5) Ang ngalan nga Gehenna ginkuha sa ngalan sang basurahan nga ara sa gua sang Jerusalem sadto. Ang mga bangkay kag mga basura ginasunog didto. Ginahaboy didto ang mga bangkay nga para sa mga Judiyo indi nagakabagay ilubong kag banhawon. Gani ang Gehenna eksakto gid nga simbulo sang wala katapusan nga kalaglagan. Bisan pa may papel si Jesus sa paghukom sa mga buhi kag mga patay, si Jehova ang katapusan nga Hukom. (Binuhatan 10:42) Indi gid niya pagbanhawon ang mga nahukman niya nga malaut kag indi gusto magbag-o.
ANG PAGKABANHAW SA LANGIT
21, 22. (a) Ano ang isa pa ka klase sang pagkabanhaw? (b) Sin-o ang una gid nga ginbanhaw bilang espiritu?
21 Ginsambit man sang Biblia ang isa pa ka pagkabanhaw. Ini amo ang pagkabanhaw bilang espiritu nga tinuga sa langit. Isa lamang ka halimbawa sang amo sini nga pagkabanhaw ang mabasa sa Biblia, ang pagkabanhaw ni Jesucristo.
22 Sa tapos ginpatay si Jesus bilang tawo, wala ginpabay-an ni Jehova nga magpabilin sa Lulubngan ang Iya matutom nga Anak. (Salmo 16:10; Binuhatan 13:34, 35) Ginbanhaw sang Dios si Jesus, pero indi na bilang tawo. Si apostol Pedro nagpaathag nga ang Cristo “ginpatay . . . sa unod apang ginbuhi sa espiritu.” (1 Pedro 3:18) Daku gid ini nga milagro. Buhi na liwat si Jesus bilang gamhanan nga espiritu nga persona! (Basaha ang 1 Corinto 15:3-6.) Si Jesus ang una gid nga nakabaton sining dalayawon nga klase sang pagkabanhaw, pero indi lang sia.—Juan 3:13.
23, 24. Sin-o ang mga nalakip sa “diutay nga panong” ni Jesus, kag pila sila tanan?
23 Nabal-an ni Jesus nga sa indi madugay mabalik na sia sa langit, gani ginsilingan niya ang iya matutom nga mga sumulunod nga ‘magahanda sia sang lugar’ para sa ila didto. (Juan 14:2) Gintawag ni Jesus ang mga mapalangit nga iya “diutay nga panong.” (Lucas 12:32) Pila tanan ining diutay lamang nga grupo sang matutom nga mga Cristiano? Sa Bugna 14:1, si apostol Juan nagasiling: “Nakita ko ang Kordero [si Jesucristo] nga nagatindog sa Bukid Sion, kag kaupod niya ang 144,000 nga may ngalan niya kag ngalan sang iya Amay sa ila agtang.”
24 Ining 144,000 ka Cristiano, lakip ang matutom nga mga apostoles ni Jesus, banhawon pakadto sa kabuhi sa langit. San-o sila banhawon? Si apostol Pablo nagsulat nga matabo ini sa tion sang presensia sang Cristo. (1 Corinto 15:23) Mabal-an mo pa sa Kapitulo 9 nga nagakabuhi na kita karon sa sina nga panahon. Gani ang nagkalabilin sang 144,000 nga mapatay sa aton panahon insigida nga ginabanhaw pakadto sa kabuhi sa langit. (1 Corinto 15:51-55) Pero ang kalabanan nga tawo may paglaum nga mabanhaw sa palaabuton kag magakabuhi sa Paraiso sa duta.
25. Ano ang tun-an naton sa masunod nga kapitulo?
25 Huo, mapierde gid ni Jehova ang aton kaaway nga kamatayon, kag madula ini sing dayon! (Basaha ang Isaias 25:8.) Pero basi nagapamangkot ka, ‘Ano ang himuon sa langit sang mga banhawon nga magakadto didto?’ Mangin bahin sila sang dalayawon nga Ginharian nga gobierno sa langit. Matun-an pa gid naton ang parte sa sini nga gobierno sa masunod nga kapitulo.
a Ang iban sini mabasa sa 1 Hari 17:17-24; 2 Hari 4:32-37; 13:20, 21; Mateo 28:5-7; Lucas 7:11-17; 8:40-56; Binuhatan 9:36-42; kag 20:7-12.
b Para sa dugang nga impormasyon parte sa Adlaw sang Paghukom kag ang basihan sang paghukom, palihug tan-awa ang artikulo sa Apendise nga “Adlaw sang Paghukom—Ano Ini?”