Chapit 8
Poukisa Bondye pèmèt lasoufrans ?
1, 2. Kouman moun yo konn reyaji souvan devan soufrans limanite ?
LÈ gen dezas ki detwi lavi ak byen, anpil moun pa ka konprann poukisa bagay terib konsa rive. Gen lòt ki enkyete akòz zak briganday, krim ak zak vyolans k ap vin pi plis. Petèt ou menm tou w ap mande w : ‘ Poukisa Bondye pèmèt lasoufrans ? ’
2 Nan jwenn anpil moun pa jwenn repons ki satisfè yo pou kesyon sa a, yo pèdi lafwa nan Bondye. Yo panse limanite pa enterese Bondye. Lòt ki asepte lasoufrans kòm yon reyalite nan lavi a vin anmè, e yo jije se Bondye ki reskonsab tout malè lèzòm ap sibi. Si w te konn rive panse konsa, sètènman sa Bib la di sou bagay sa yo ap enterese w anpil.
LASOUFRANS PA SOTI NAN BONDYE
3, 4. Poukisa nou sètifye se pa Jewova ki reskonsab lemal ak lasoufrans ?
3 Bib la sètifye nou lasoufrans nou wè alantou nou yo se pa Jewova Dye ki lakòz yo. Paregzanp disip Jak te ekri : “ Pèsonn pa fèt pou di, lè l nan eprèv, ‘ Se pase Bondye ap pase m anba eprèv. ’ Paske moun pa ka pase Bondye anba eprèv ak bagay ki mal, e li menm li pa pase pèsonn nan eprèv fason sa a. ” (Jak 1:13). Kidonk, Bondye pa ka reskonsab bann malè lèzòm ap sibi yo. Li pa bay moun eprèv pou l prepare yo pou lavi nan syèl. Nitou li pa fè yo soufri akòz move zak yo sipoze ta fè nan yon lavi anvan. — Women 6:7.
4 Epitou menmsi anpil move zak makawon fèt nan non Bondye oswa nan non Kris, pa gen anyen nan Bib la ki montre yo dakò ak zak konsa. Bondye ak Kris pa gen okenn rapò ak moun ki pretann y ap sèvi yo toupandan y ap triche, yo se koupèdpòch, y ap touye, y ap piye epi y ap fè yon bann lòt bagay ki lakòz moun soufri. Anfèt “ chemen mechan an se bagay ki detestab pou Jewova ”. Bondye “ byen lwen mechan yo ”. — Pwovèb 15:9, 29.
5. Èske w kapab site kèk nan bon kalite Jewova genyen, e ki santiman li genyen nan kè l pou kreyati l yo ?
5 Bib la di Jewova “ chaje tandrès ak afeksyon e li gen mizèrikòd ”. (Jak 5:11.) Li di “ Jewova renmen jistis ”. (Sòm 37:28 ; Izayi 61:8.) Li san rankin. Li pran swen kreyati l yo avèk konpasyon e li ba yo tou sa ki meyè pou bonè yo (Travay 14:16, 17). Jewova ap aji konsa depi lavi a te kòmanse isiba.
YON KÒMANSMAN PAFÈ
6. Ki sa kèk lejann rakonte sou sitiyasyon lavi lèzòm okòmansman ?
6 Nou tout nou abitye ni wè ni santi doulè ak lasoufrans. Konsa, li kapab sanble difisil pou yon moun imajine te gen yon tan pa t gen lasoufrans. Poutan, se konsa bagay yo te ye nan kòmansman istwa limanite. Menm lejann sèten peyi rakonte dantan bonè sa a. Nan lejann grèk yo, premye nan “ senk laj lòm ” yo te rele “ laj d ò ”. Nan tan sa a, moun te viv alèz, pa t gen ni lapenn, ni lamizè, ni ravaj lavyeyès. Chinwa yo di, diran rèy lejann Huangdi, lanperè Jòn nan, moun te viv pezib nan amoni lajwa menm ak fòs natirèl yo ak tout bèt sovaj. Pès, Ejipsyen, Tibeten, Perivyen ak Meksiken, yo tout gen lejann sou yon peryòd bonè pèfeksyon nan kòmansman istwa limanite.
7. Poukisa Bondye te kreye tè a, e poukisa l te kreye lèzòm ?
7 Lejann nasyon yo se tou senpleman yon reflè pi ansyen liv istwa limanite a, Bib la. Liv sa a fè nou konnen Bondye te mete de premye moun yo, Adan ak Èv, nan yon paradi ki te rele jaden Edenn. Apre sa, men kòmandman li te ba yo : “ Se pou nou fè pitit, e se pou nou vin anpil. Se pou nou ranpli tè a, e domine sou li. ” (Jenèz 1:28). Premye paran nou yo te pafè, e yo te gen posiblite wè tout tè a tounen yon paradi ki peple ak yon fanmi imen pafè k ap viv nan lapè ak nan yon bonè dirab. Sa se te pwogram Bondye lè l te kreye latè ak lèzòm. — Izayi 45:18.
YON PWOVOKASYON MALVEYAN
8. Ki kòmandman Adan ak Èv te dwe obeyi, men ki sa ki te vin pase ?
8 Pou Adan ak Èv te konsève favè Bondye yo ta dwe retni yo pou yo pa manje nan “ pyebwa konesans byen ak mal la ”. (Jenèz 2:16, 17.) Si yo te obeyi lalwa Jewova a, okenn soufrans pa t ap vin defigire lavi lèzòm. Si yo te obeyi kòmandman Bondye a, yo ta demontre fidelite ak lanmou yo pou li (1 Jan 5:3). Men, tankou nou te wè sa nan chapit 6 la, bagay yo pa t pase konsa. Satan te pouse Èv manje nan fwi pyebwa a. Apre sa, Adan te manje nan fwi entèdi a tou.
9. Ak ki kesyon Satan te vini pou akize Jewova ?
9 Èske nou konprann tout gravite ki genyen nan sa k te rive a ? Satan te atake pozisyon Trèwo Jewova okipe a. Lè l di : “ Nou pap mouri pyès ”, se kontredi Dyab la te kontredi Pawòl Bondye ki te di : “ W ap mouri san mank ”. Apre sa, jan Satan te pale se te kòmsi Jewova pa t vle Adan ak Èv konnen yo te ka vin tankou Bondye, lib pou yo deside byen ak mal pou kont yo. Konsa, defi Satan an te mete dwa Jewova ak pozisyon l kòm Chèf siprèm inivèsèl lejitim an diskisyon. — Jenèz 2:17 ; 3:1-6.
10. Ki sa Satan fè konprann konsènan lèzòm ?
10 Men tou Satan te vle fè konprann lèzòm ap kontinye obeyi Jewova, inikman si yo ta wè y ap jwenn yon avantaj nan sa. Sa vle di, kesyon pou lòm rete entèg la sa an diskisyon. Satan te pretann pa gen moun k ap montre atachman fidèl pou Bondye pou bongre yo. Akizasyon malveyan sa a parèt klè nan sa Bib la rakonte konsènan Jòb, yon fidèl sèvitè Jewova ki te andire yon gwo eprèv bò ane 1 600 anvan epòk nou an. Lè w li de premye chapit liv Jòb la, w ap pi byen konprann poukisa lèzòm ap soufri e poukisa Bondye pèmèt sa.
11. Ki kalite moun Jòb te ye, men ki akizasyon Satan te mete sou do l ?
11 Jòb, “ yon nonm dwat e san repwòch ”, Satan te vize l pou atake l. Toudabò, Satan te bay Jòb pote move tandans lè l te vini ak kesyon : “ Èske se pou granmesi Jòb gen lakrentif pou Bondye ? ” Apre sa, avèk riz, li te fè manti ni sou Jòb ni sou Bondye lè l te pretann se achte Bondye achte fidelite Jòb, paske li pwoteje l e li beni l. Satan te pike Jewova yon defi : “ Men pou chanje, lonje men w souple epi frape tout sa l genyen, e w a wè si l pap modi w nan figi w. ” — Jòb 1:8-11.
12. a) Ki kesyon ki ta jwenn repons sèlman si Bondye te kite Satan teste Jòb ? b) Ki jan tès sou Jòb la te fini ?
12 Èske Jòb t ap sèvi Jewova senpleman poutèt anpil byenfè li te resevwa nan men l ? Èske Jòb ta rete entèg si l ta pase anba yon tès ? Oubyen ankò, èske Jewova te gen ase konfyans nan sèvitè l la, pou l asepte l sibi tès la ? Pou kesyon sa yo ta jwenn repons, fò Jewova ta pèmèt Satan prije Jòb anba yon tès ki ta di anpil. Fidelite Jòb anba tès Bondye te pèmèt la, jan sa rapòte nan liv Jòb la, demontre longè jistis Jewova san kontestasyon, epi li demontre tou lòm entèg. — Jòb 42:1, 2, 12.
13. Poukisa sa k te pase ann Edenn nan ak sa k te rive Jòb la konsène nou ?
13 Sepandan, sa ki te pase nan jaden Edenn nan ansanm ak sa k te rive Jòb la gen yon pi gwo konsekans. Diskisyon Satan te pete a konsène tout limanite, menm nou menm jodi a. Li avili non Bondye anba manti e souvrènte Bondye te vin an diskisyon. Diskisyon pete sou ladwati lòm, kreyati Bondye a. Kesyon sa yo te dwe regle.
KOUMAN POU KESYON YO REGLE
14. Ki sa yon moun ki sibi yon akizasyon malveyan te ka petèt fè ?
14 Pou konprann sitiyasyon an pi byen, imajine ou se yon papa oubyen ou se yon manman nan yon fanmi k ap viv kè kontan ak plizyè pitit ou renmen anpil. Sipozon youn nan vwazen w yo ta fè règ manti l sou ou, li akize w kòmkwa ou se yon move papa oswa ou se yon move manman. Ki jan w ta va reyaji si vwazen an ta pretann pitit ou yo pa renmen w, yo rete lakay ou paske yo pa jwenn anyen ki pi bon. E y ap kite kay la, lejou yon moun ta ofri yo mwayen an ? Ou te kapab di “ sa ridikil ! ” Se vre, men ki jan w t ava pwouve sa ? Gen sèten paran ki ta reyaji ak raj. Non sèlman yon reyaksyon vyolan konsa t apral kreye plis pwoblèm, men tou li t ap bay manti yo jarèt. Meyè fason pou w rezoud pwoblèm nan se kite advèsè a pwouve sa l di a, epi kite pitit ou yo bay prèv si yo renmen w toutbonvre.
15. Kouman Jewova te deside aji devan akizasyon Satan yo ?
15 Jewova sanble ak papa ki gen kalite lanmou sa a. Adan ak Èv sanble ak pitit yo, Satan se vwazen medizan malpalan an. Nan sajès li Bondye pa t detwi Satan, Adan ak Èv menm kote a. Men, li te kite moun pa bon sa yo kontinye viv pandan kèlke tan. Sa te pèmèt premye paran nou yo gentan fè pitit pou kòmanse fanmi imen an. Sa te bay Dyab la posiblite pou l pwouve akizasyon l yo, epi posiblite pou kesyon li te vini avèk yo a kapab tou regle. Sepandan, an derapan, Bondye te konnen gen moun ki ta rete fidèl, e ki ta pwouve Satan se yon mantè. Ala rekonesan nou rekonesan dèske Jewova kontinye beni e ede moun ki renmen l yo ! — 2 Kwonik 16:9 ; Pwovèb 15:3.
KI SA SA DEMONTRE ?
16. Kouman monn nan fè tonbe anba pouvwa Satan ?
16 Diran prèske tout listwa limanite, Satan te lib pou l fè mannigans pou l domine sou limanite. Antwòt, li jwe enfliyans sou pisans politik yo, e li soutni relijyon k ap fè adorasyon ki rezève nòmalman pou Jewova a devye anba anba vin jwenn li. Se konsa Dyab la vin tounen “ dye sistèm de choz sa a ” e yo rele l “ chèf monn nan ”. (2 Korentyen 4:4 ; Jan 12:31.) Vrèmanvre, “ lemonnantye blayi anba pouvwa mechan an ”. (1 Jan 5:19.) Men, èske sa vle di Satan bay prèv li ka detounen tout moun lwen Jewova Dye, kòm li te pretann ? Se pa vre ditou ! Diran tan Jewova kite Satan ap viv la, li fè ansòt pou pwogram pa l la reyalize kòmsadwa. Men, ki sa Bib la fè nou konnen sou rezon ki fè Bondye pèmèt mechanste ?
17. Ki sa nou pa dwe bliye konsènan sa ki lakòz mechanste ak lasoufrans ?
17 Se pa Jewova ki lakòz mechanste ak lasoufrans. Piske se Satan ki chèf monn nan e se li ki dye sistèm de choz jodi a, se li menm ansanm ak moun k ap suiv li yo ki reskonsab sitiyasyon sosyete a ye kounye a, ak tout mizè lèzòm ap andire yo. An tout jistis, pèsonn pa gen dwa di se Bondye ki lakòz soufrans sa yo. — Women 9:14.
18. Nan pèmèt mechanste ak lasoufrans, ki sa Jewova demontre lè yon moun pran dwa granmoun devan li ?
18 Nan pèmèt Jewova pèmèt mechanste ak lasoufrans, li demontre chwazi pran dwa granmoun devan Bondye pa pwodui yon monn meyè. Nou pa ka nye sa ditou, listwa make ak katastwòf sou katastwòf san rete. Rezon an se paske lèzòm chwazi chemen dwa granmoun yo, e vrèmanvre, yo pa demontre yo gen ega ni pou Pawòl Bondye ni pou volonte l. Nan lantikite, lè pèp Jewova a ak tout chèf enfidèl li yo te suiv “ chemen popilè a ”, e yo te rejte pawòl li, rezilta a se te katastwòf. Bondye te sèvi ak pwofèt Jeremi pou l di yo : “ Moun saj yo vin wont. Tranbleman pran yo, e yo pral anba kòd. Gade ! Yo rejte pawòl Jewova, e ki sajès yo genyen ? ” (Jeremi 8:5, 6, 9). Paske limanite an jeneral pa suiv chemen Jewova trase, li vin tankou yon bato san gouvènay move lanmè ap boulvèse.
19. Ki sa ki pwouve Satan pa ka fè tout moun bay Bondye do ?
19 Nan pèmèt Bondye pèmèt mechanste ak lasoufrans, li pwouve tou Satan pa ka mete tout limanite nèt dozado ak Jewova. Listwa montre, nan tout epòk te toujou gen moun ki kenbe Bondye fidèl malgre tantasyon ak eprèv yo te sibi. Syèk an syèk, Jewova manifeste pisans li anfavè sèvitè l yo, e konsa non li te pibliye sou tout tè a (Egzòd 9:16 ; 1 Samyèl 12:22). Nan Ebre chapit 11, yo leve yon long lis non sèvitè fidèl Bondye. Pami yo gen Abèl, Enòk, Noye, Abraram ak Moyiz. Nan Ebre 12:1, yo rele yo ‘ yon gwo nway temwen ’. Lafwa yo nan Jewova, ki pa t janm brannen se yon modèl. Menmman, nan epòk modèn nan, gen yon kantite moun ki rive bay lavi yo pou demontre toutbonvre, san okenn fay, yo entèg devan Bondye. Lafwa ak tout amou moun sa yo demontre Satan pa ka drese tout moun kont Bondye, e pyès moun pa ka demanti sa.
20. Lè Jewova pèmèt mechanste ak lasoufrans, ki sa l demontre konsènan li menm e konsènan lèzòm ?
20 Anfen, nan pèmèt Bondye pèmèt mechanste ak lasoufrans, li bay prèv se li menm sèl Jewova, Kreyatè a, ki gen kapasite ak dwa pou l gouvènen lèzòm pou benediksyon ak bonè etènèl yo. Depi plizyè syèk lèzòm eseye divès kalite gouvènman. Men ki rezilta sa bay ? Pakèt pwoblèm konplike ak pakèt kriz nasyon yo rankontre sèjousi, demontre toutbonvre Bib la gen rezon di “ lòm domine sou lòm pou fè l ditò ”. (Eklezyas 8:9.) Se sèl Jewova ki kapab pote nou sekou, e ki kapab reyalize pwogram orijinèl li a. Ki lè sa pral fèt e ki jan ?
21. Ki sò ki rezève pou Satan, e ki moun ki pral fè travay sa a ?
21 Tousuit apre Adan ak Èv te fin viktim anba konplo Satan an, Bondye te anonse pwogram li konsènan yon mwayen pou l bay sali a. Men sa Jewova te di pou Satan : “ M ap mete yon rayisman ant ou menm ak fanm nan, ant semans pa w ak semans pa l. L ap krabinen tèt ou, e ou menm w ap krabinen talon pye l. ” (Jenèz 3:15). Deklarasyon sa a te bay asirans Dyab la pa t apral jwenn pèmisyon pou l kontinye fè mechanste nètale. An kalite Wa Wayòm mesyanik la, Jezi Kris, Semans Bondye pwomèt la, ‘ pral krabinen tèt Satan ’. Wi, “ talè konsa ” Jezi pral kraze Satan, rebèl la ! — Women 16:20.
KI SA W AP FÈ ?
22. a) Ak ki kesyon ou gen pou w fè fas? b) Menmsi Satan ap pase kolè l sou moun ki kenbe Bondye fidèl, ki asirans moun sa yo genyen ?
22 Piske w konnen kesyon k ap diskite yo, nan ki kan w ap kanpe ? Èske w ap demontre dapre aksyon w, ou se yon patizan Jewova ki fidèl ? Piske Satan konnen ti tan l rete a kout, l ap fè tout posib li pou l pase kòlè l sou tout moun ki vle rete entèg devan Bondye (Revelasyon 12:12). Men, ou kapab chèche èd bò kote Bondye, paske “ Jewova konn delivre anba eprèv moun ki gen atachman devwe pou li. ” (2 Pyè 2:9). Li pap pèmèt ou sibi tantasyon li konnen ou pap ka sipòte, e l ap rezève yon pòt soti pou w kapab andire tantasyon yo. — 1 Korentyen 10:13.
23. Ki sa nou kapab tann avèk konfyans ?
23 Avèk konfyans ak enpasyans, n ap tann epòk Jezi Kris, Wa a, pral aji kont Satan ak tout moun k ap suiv li yo (Revelasyon 20:1-3). Jezi pral detwi tout moun ki pataje reskonsablite nan malè ak katastwòf ki lakòz limanite ap soufri a. Annatandan, lè lanmò pase pran yon moun pa nou, nou santi yon soufrans ki rèd anpil. Li chapit annapre a pou w konnen sa ki pase moun mouri yo.
TESTE KONESANS OU
Kouman nou fè konnen se pa Jewova ki reskonsab lasoufrans ?
Ak ki kesyon Satan te vini nan jaden Edenn e ki limyè nou jwenn sou yo nan epòk Jòb la ?
Ki sa Jewova pwouve lè l pèmèt lasoufrans ?