CHAPIT 15
Jezi “mete jistis toupatou sou latè”
1, 2. Nan ki moman Jezi te vin fache, e poukisa li te vin fache?
MOUN te ka wè Jezi te fache anpil, e li te gen bonjan rezon pou sa. Li ka difisil pou w imajine Jezi konsa paske li te yon moun ki gen tanperaman dou (Matye 21:5). Men, fòk nou di, lefètke Jezi te fache, sa pa vle di li te pèdi metriz li. Si Jezi te fache konsa se paske li te gen bonjan rezon pou saa. Men, ki sa k te fè yon moun ki renmen lapè vin fache konsa? Se te akoz yon gwo zak lenjistis.
2 Tanp ki te Jerizalèm nan te gen anpil valè pou Jezi. Se te sèl kote sou tout tè a pou moun vin adore Papa l ki nan syèl la. Juif ki te soti nan plizyè peyi te konn fè yon vwayaj ki byen long pou yo vin adore Bondye nan tanp sa a. Menm moun ki pa t juif, men ki te gen lakrentif pou Bondye, te konn vin nan tanp lan pou yo adore Bondye. Yo te konn antre nan lakou tanp lan e yo te rete nan pati ki te rezève pou yo a. Men, lè Jezi te kòmanse preche, lè li te antre nan tanp lan, li te wè yon bagay ki te deranje l anpil. Tanp lan te vin sanble ak yon mache olye l te sanble ak yon kote pou moun adore Bondye. Tanp lan te plen ak yon bann machann e ak yon bann moun ki t ap chanje lajan. Ou ka ap mande tèt ou: Men, ki enjistis ki te gen nan sa? Mesye sa yo ki t ap vann yo t ap dechèpiye moun yo, yo te menm konn vòlè yo. Ki jan yon bagay konsa te rive fèt? — Jan 2:14.
3, 4. Ki sa komèsan yo nan kay Jewova a t ap fè pou yo dechèpiye moun yo, e ki sa Jezi te fè pou korije bagay yo?
3 Chèf relijye yo te deside pou moun yo bay yon pyès monnen presi pou yo peye taks pou tanp lan. Moun ki te konn vin nan tanp lan te oblije chanje kòb yo te pote a pou yo te ka jwenn pyès monnen sa a. Konsa, moun ki te konn chanje lajan yo te ranje tab yo anndan tanp lan e yo te konn pran yon ti kòb sou lajan moun yo ap chanje a. Anplis de sa, komès bèt yo te rapòte yo anpil lajan. Yon moun ki te fè yon sakrifis te ka achte bèt li t ap bay pou sakrifis la nan vil la, men moun ki t ap travay nan tanp lan te kapab fè konnen bèt la pa bon. Sepandan, si se te nan tanp lan yo te achte bèt sa a, pa t ap gen kras pwoblèm. Konsa, pafwa komèsan yo te konn fè moun yo peye yon pri egzajere, e moun yo pa t ka fè anyen kont sab. Yo te pi mal pase moun ki t ap fè lajan nan nenpòt kondisyon. Se te dechèpiye yo t ap dechèpiye moun yo.
“Retire bagay sa yo la a!”
4 Jezi pa t ka ret ap gade tout enjistis sa yo ki t ap fèt. Li pa ta ka kite yon bagay konsa ap fèt lakay Papa l. Li fè yon fwèt ak kòd, epi li mete mouton yo ak bèf yo deyò nan tanp lan. Apre sa, li gaye pyès monnen moun ki t ap chanje lajan yo e li chavire tab yo. Imajine pyès monnen sa yo ki gaye atè a ki te fèt an mab. Li pale di avèk yo epi li di yo: “Retire bagay sa yo la a!” (Jan 2:15, 16). Sanble, pa t gen pèsonn ki te pran chans anpeche Jezi, ki te demontre anpil kouraj, fè sa l te fè a.
Pitit Gason an menm jan ak Papa l
5-7. a) Etandone Jezi te pase anpil tan nan syèl la anvan l te vin sou tè a, ki efè sa te genyen sou jistis li gen lakay li e ki sa nou ka aprann nan egzanp li? b) Ki jan Jezi te goumen kont lenjistis ki gen rapò ak souvrènte Jewova e ak non Jewova?
5 Byennantandi, komèsan yo te retounen vin vann nan tanp lan. Anviwon twazan annapre, Jezi te pale sou menm enjistis sa a. Fwa sa a, li te repete pawòl Jewova te di lè Jewova te kondane moun ki t ap fè kay li a tounen “yon gwòt ki chaje ak vòlè”. (Matye 21:13; Jeremi 7:11.) Lè Jezi te wè jan komèsan yo te ava, jan yo t ap dechèpiye moun yo e jan yo t ap derespekte tanp Bondye a, li te santi l menm jan ak Papa l. Li pa difisil pou nou konprann sa. Pandan plizyè milya ane, se Papa l ki nan syèl la ki te anseye l. Kòm rezilta, li te vin gen menm kalite jistis Jewova gen lakay li a. Li te montre toutbonvre li menm jan ak Papa l. Kidonk, si nou vle byen konprann ki kalite jistis Jewova genyen lakay li, nou pap jwenn yon pi bon egzanp pase egzanp Jezi Kris kite pou nou an. — Jan 14:9, 10.
6 Sèl Pitit Jewova fè a te la lè Satan te fè konprann Jewova se yon moun k ap bay manti. E li te la tou lè Satan te mete an dout fason Jewova t ap dirije a, kòmkwa Jewova pa dirije yon fason ki jis. Ala yon gwo manti Satan lage sou do Bondye! Anplis de sa, Pitit la te tande defi Satan te bay la, kòmkwa, se pou avantaj lèzòm ap sèvi Jewova, se pa paske yo renmen l. Se pa ti mal akizasyon sa yo dwe te fè Pitit la mal. Ala kontan li dwe te kontan lè l te vin aprann se li menm ki t apral jwe wòl prensipal pou rezoud pwoblèm sa yo (2 Korentyen 1:20)! Kòman l t apral fè sa?
7 Jan nou te aprann sa nan chapit 14 la, Jezi Kris se moun ki bay pi gwo repons pou akizasyon Satan fè kote l mete an dout fidelite moun Jewova kreye yo. Konsa, Jezi te poze baz ki t apral pèmèt nou jwenn repons final pou kesyon ki gen rapò ak souvrènte Jewova e ak kesyon fè non Jewova vin sen an. Antanke Dirijan prensipal Jewova mete alatèt Wayòm li a, Jezi pral fè gen jistis nan tout linivè (Travay 5:31). Fason li te viv pandan l te sou tè a montre jistis Bondye gen lakay li. Men sa Jewova te di sou Jezi: “M ap mete lespri m sou li, e l ap fè nasyon yo konnen ki sa ki rele jistis.” (Matye 12:18). Ki jan Jezi te reyalize pawòl sa yo?
Jezi fè yo konnen “ki sa ki rele jistis”
8-10. a) Kòman lwa oral chèf relijye juif yo te vin avè l la te ankouraje moun meprize ni fi ni moun ki pa t juif? b) Nan ki sans lwa oral la te fè lwa Jewova te bay sou Saba a vin yon gwo chay sou do pèp la?
8 Jezi te renmen lwa Jewova a e li te viv ann amoni avè l. Men, chèf relijye yo ki t ap viv nan epòk Jezi a te konn tòde sans Lalwa a e yo te mal aplike l. Men sa Jezi te di yo: “Malè pou nou, espè nan Lalwa ak Farizyen, bann ipokrit! [...] Nou neglije pwen ki pi enpòtan nan Lalwa yo, anpalan de jistis, mizèrikòd ak fidelite.” (Matye 23:23). Li klè, moun sa yo ki te la pou anseye Lalwa Bondye a pa t fè moun yo konnen “ki sa ki rele jistis”. Olye de sa, yo te anpeche moun yo wè sa jistis Bondye ye. Kòman yo te fè sa? Ann egzamine kèk egzanp.
9 Jewova te fè pèp li a konnen pou yo pa mele ak moun lòt nasyon ki pa t ap sèvi l yo (1 Wa 11:1, 2). Sepandan, kèk chèf relijye ki te fanatik te ankouraje pèp la pou yo meprize tout moun ki pa t juif. Nan Michna a, yo te menm mete règ sa a: “Yo pa dwe mete bèt yo kote moun ki pa juif yo genyen pou mete bèt paske yo sispèk moun ki pa juif yo konn fè sèks ak bèt.” Juif yo pa t gen dwa pou yo wè tout moun ki pa t juif yo konsa, e sa pa t ann amoni ditou ak etadespri ki te nan Lwa Bondye te bay pa mwayen Moyiz la (Levitik 19:34). Yo te mete yon seri lòt règ tou ki te montre yo pa bay fi valè. Lwa oral Juif yo t ap suiv la te fè konnen yon fi marye dwe mache dèyè mari l, li pa t dwe mache bò kote l. Yo te fè gason yo konnen pou yo pa t pale ak yon fi an piblik, menmsi fi sa a se ta madanm yo. Menm jan ak esklav yo, fi pa t gen dwa sèvi kòm temwen nan tribinal. Te menm gen priyè gason yo te fè kote yo te di Bondye mèsi dèske yo pa fi.
10 Chèf relijye yo te tèlman fè yon bann ak yon pakèt règ, sa te anpeche moun yo wè Lalwa Bondye a. Pa egzanp, ann pran lwa Bondye te bay sou Saba a. Lwa sa a te jis entèdi moun fè travay jou Saba a. Yo te dwe mete jou sa a apa pou yo adore Bondye e pou yo jwenn ankourajman nan domèn espirityèl. E jou sa a te la pou yo repoze. Men, Farizyen yo te fè lwa sa a vin yon gwo chay sou do moun yo. Yo te deside yo menm ki aktivite yo ka rele “travay”. Yo te fè konnen gen 39 aktivite moun te ka konsidere kòm travay, tankou rekòlte oswa al lachas. Lis aktivite sa yo te fè moun yo vin ap poze yon pakèt kesyon. Si yon moun te touye yon mouch nan jou Saba a, èske sa vle di se lachas l ale? Si pandan yon moun t ap mache li pran yon ponyen grenn pou l manje nan yon jaden k ap bay rekòt, èske se rekòlte l ap rekòlte? Si yon moun te geri yon moun ki te malad, èske sa vle di se travay l ap travay? Chèf relijye yo te mete yon bann ak yon pakèt règ ki gen anpil detay e ki strik pou reponn kesyon sa yo.
11, 12. Kòman Jezi te montre li pa t dakò ak tradisyon Farizyen yo ki pa t ann amoni ak sa ki ekri nan Ekriti yo?
11 Nan yon kondisyon konsa, kòman Jezi te ede moun yo konprann ki sa ki rele jistis? Nan sa li te anseye yo e nan fason li te viv, li te demontre li gen anpil kouraj e li te demanti chèf relijye sa yo. Ann egzamine kèk nan ansèyman l yo. Jezi te kondane chèf relijye yo pou bann ak pakèt règ yo te fè yo. Men sa li te di yo: “Nou fè pawòl Bondye a vin san valè avèk tradisyon nou an nou transmèt la.” — Mak 7:13.
12 Avèk kouraj, Jezi te ede moun yo wè fason Farizyen yo te konprann lwa Bondye te bay sou Saba a pa t bon. Anfèt, Farizyen yo te mal konprann objektif Lalwa a. Jezi te fè konnen Mesi a se “Seyè saba a”. Donk, li te gen dwa pou l geri moun nan jou saba a (Matye 12:8). Pou l te fè yo byen konprann sa, li te fè mirak nan jou saba a (Lik 6:7-10). Mirak sa yo se te yon ti apèsi sou sa li pral fè sou tout tè a pandan Rèy mil an. Rèy mil an se pral yon pi gwo saba. Lè sa a, tout moun ki fidèl yo pral jwenn repo anba peche ak lanmò.
13. Ki lwa ki te vin egziste akoz travay Jezi te fè sou tè a, e ki sa k fè lwa sa a diferan ak lwa Moyiz la?
13 Apre Jezi te fin fè travay li te gen pou l fè sou tè a, li te montre aklè sa k rele jistis nan nouvo lwa li te vin etabli a, anpalan de “lalwa Kris la”. (Galat 6:2.) Kontrèman ak lwa Moyiz la, nouvo lwa a baze prensipalman sou prensip, li pa baze sou yon seri kòmandman. Men, nouvo lwa a gen ladan l yon seri kòmandman byen presi. Jezi te rele youn nan kòmandman sa yo: “Nouvo kòmandman” an. Jezi te anseye tout disip li yo pou youn renmen lòt menm jan li te renmen yo (Jan 13:34, 35). Wi, yon lanmou konsa, ki pouse nou fè sakrifis pou lòt moun, se mak fabrik tout moun k ap viv sou “lalwa Kris la”.
Aksyon l yo montre sa jistis ye
14, 15. Ki jan Jezi te montre li rekonèt otorite l te genyen an gen limit, e poukisa sa fè nou kontan?
14 Jezi pa t annik anseye disip li yo sa lanmou ye. Li te viv “lalwa Kris la”. Lalwa sa a te parèt nan tout aspè nan lavi l. Ann egzamine twa fason Jezi te fè konnen sa ki rele jistis.
15 Premyèman, Jezi te veye pou l pa fè okenn lenjistis. Petèt ou remake gen anpil enjistis ki fèt lè yon moun vin awogan e lè li pa rekonèt sa pouvwa l pa ba l dwa pou l fè. Jezi pa t konsa. Yon lè, te gen yon mesye ki te vin kote l e mesye a te di l: “Anseyan, di frè m nan pou l ban m pa m nan eritaj mwen gen avè l la.” Men sa Jezi te reponn mesye a: “Zanmi, kiyès ki mete m jij nou oswa kiyès ki mete m la pou m fè pataj pou nou?” (Lik 12:13, 14). Èske sa pa estrawòdinè? Malgre Jezi te pi entèlijan pase nenpòt lòt moun sou tè a, malgre jijman l yo te pi bon pase tout lòt moun e malgre Bondye te ba l plis otorite pase tout lòt moun sou tè a, li te refize jije ka sa a paske Bondye pa t ba l otorite pou l fè sa. Jezi te toujou rekonèt limit li, e li te demontre sa menm pandan plizyè milye ane anvan l te viv sou tè a (Jid 9). Sa ede nou konprann anpil bagay sou Jezi lefètke, avèk imilite, li te kite se Jewova ki pou deside sa ki jis.
16, 17. a) Kòman Jezi te demontre jistis lè l t ap preche bon nouvèl Wayòm nan? b) Kòman Jezi te montre bonjan jistis makònen ak mizèrikòd?
16 Dezyèmman, Jezi te demontre jistis lè li te preche bon nouvèl Wayòm nan. Li pa t montre li gen patipri nan travay sa a. Olye de sa, avèk senserite, li te efò pou l rive pale ak tout kalite moun kit yo te rich kit yo te pòv. Jezi pa t menm jan ak Farizyen yo ki te konn meprize moun ki pòv yo e ki te konn rele yo ‛am-ha’arèts ki vle di “moun ki nan mas pèp la”. Jezi te montre li gen kran pou l te korije enjistis sa yo. Lè Jezi t ap anseye moun yo bon nouvèl la oswa li t ap manje avèk yo oswa li t ap ba yo manje, oswa lè l t ap geri yo e menm lè l te resisite moun, aksyon l yo te demontre jistis Bondye gen lakay li pou l ede “tout kalite moun”c. — 1 Timote 2:4.
17 Twazyèmman, jistis Jezi te gen lakay li te makònen ak mizèrikòd. Li te pote pechè yo sekou (Matye 9:11-13). Li te toujou dakò ede moun ki pa t gen moun pou pwoteje yo. Pa egzanp, Jezi pa t dakò ak chèf relijye ki te fè konprann moun pa dwe fè moun ki pa t juif yo konfyans. Malgre se pou Juif yo Bondye te voye Jezi anvan, avèk mizèrikòd, Jezi te ede kèk nan moun ki pa t juif yo e li te anseye yo. Li te dakò fè yon mirak pou l geri yon ofisye lame women an, men sa l te di: “Mwen pa jwenn pèsonn ann Izrayèl ki gen yon gwo lafwa konsa.” — Matye 8:5-13.
18, 19. a) Nan ki sans Jezi te montre li bay fi yo anpil valè? b) Ki jan Jezi ede nou konprann rapò ki genyen ant kran ak jistis?
18 Menm jan an tou, Jezi pa t dakò ak fason moun yo te konsidere fi yo. Jezi te mete kran sou li pou l fè sa ki jis. Yo te kwè ni samaritèn yo ni moun ki pa t juif yo pa t pwòp. Malgre sa, Jezi pa t renka preche samaritèn nan bò pi ki te toupre vil Sicha a. Anfèt, se fi sa a an premye Jezi te fè konnen aklè li se Mesi a (Jan 4:6, 25, 26). Farizyen yo te fè konnen yo pa t dwe anseye fi lwa Bondye a, men Jezi te pase anpil tan ap anseye fi (Lik 10:38-42). E malgre te gen tradisyon ki te fè konnen yo pa t kwè fi yo te ka bay temwayaj moun ka fè konfyans, Jezi te montre li bay fi yo anpil valè lefètke se yo menm an premye ki te gen privilèj wè l apre Bondye te fin resisite l. Li te menm di yo pou y al fè mesye ki te disip li yo konnen gwo nouvèl sa a! — Matye 28:1-10.
19 Wi, Jezi te fè nasyon yo konnen ki sa ki rele jistis. An plizyè fwa, pou l te fè sa li te mete lavi l an danje. Egzanp Jezi a ede nou konprann, pou yon moun demontre vrè jistis, sa mande anpil kran. Se pou sa yo rele Jezi “Lyon ki soti nan tribi Jida a”. (Revelasyon 5:5.) Pa bliye lyon reprezante kouraj ak jistis. Donk, nan yon ti tan ankò, Jezi pral fè jistis gaye plis toujou. Konsa, li pral fè ‘jistis gaye toupatou sou tè a’. — Ezayi 42:4, Bib la.
Wa Bondye chwazi a fè ‘jistis gaye toupatou sou tè a’
20, 21. Nan epòk nou an, ki jan wa Bondye chwazi a ap fè jistis gaye sou tout tè a e nan kongregasyon an?
20 Depi lè Bondye te fin chwazi Jezi antanke wa an 1914, Jezi ap fè jistis gaye toupatou sou tè a. Ki jan l fè sa? Li pran responsablite pou l fè pwofesi li te bay nan Matye 24:14 la reyalize. Sou tout tè a, disip Jezi yo ap anseye moun tout peyi laverite konsènan Wayòm Jewova a. Menm jan ak Jezi, yo preche tout kalite moun, e yo chèche bay tout moun, kit li jèn kit li granmoun, kit li rich kit li pòv, kit li fi kit li gason, posiblite pou yo rive konnen Jewova, Bondye jistis la.
21 Anplis de sa, Jezi fè gen jistis anndan kongregasyon l ap dirije a. Jan Labib te fè konn sa, Jezi bay kongregasyon an “gason kòm kado”, anpalan de ansyen yo ki pran latèt nan kongregasyon an e k ap fè sa avèk fidelite (Efezyen 4:8-12). Lè mesye sa yo ap pran swen twoupo Bondye a ki gen anpil valè, yo suiv egzanp Jezi Kris nan kesyon demontre jistis. Yo pa bliye Jezi vle pou yo pran swen timouton l yo avèk jistis, san yo pa gade ni mwayen ni pozisyon moun nan genyen nan sosyete a.
22. Ki jan Jewova santi l devan tout kalite enjistis ki gaye jodi a toupatou sou tè a, e ki sa l bay Pitit gason l lan fè?
22 Talè konsa, Jezi pral fè jistis gaye sou tè a yon fason ki potko janm fèt anvan. Nan monn kòwonpi sa a, enjistis gaye toupatou. Pa gen okenn eskiz yon moun ka bay lè yon timoun mouri grangou, sitou lè nou reflechi ak kantite lajan ak kantite tan moun depanse nan fè zam pou fè lagè, e kantite lajan moun depanse nan chèche fè tèt yo plezi. Chak ane, plizyè milyon moun k ap mouri pou granmesi yo se youn pami plizyè kalite fòm enjistis ki gaye sou tè a, enjistis ki lakòz kòlè Jewova. Li chwazi Pitit gason l lan pou fè yon gè ki jis yon fason pou detwi tout sistèm mechan sa a e pou l elimine enjistis pou toutan. — Revelasyon 16:14, 16; 19:11-15.
23. Apre lagè Amagedòn, ki jan Kris pral fè jistis gaye sou tout tè a pou toutan?
23 Sepandan, jistis Jewova gen lakay li mande plis pase annik elimine mechan yo. Jewova te chwazi Pitit li a tou pou l dirije antanke “Prens lapè”. Apre lagè Amagedòn, Jezi pral fè lapè gaye sou tout tè a e li pral dirije yon fason “ki dwat”. (Ezayi 9:6, 7, Bib la.) Jezi pral pran plezi pou l defèt tout enjistis ki lakòz anpil lapenn ak anpil soufrans nan monn nan. Pou tout tan gen tan, Jezi pral toujou soutni jistis san parèy Jewova a. Donk, se pa ti enpòtan li enpòtan pou nou chèche imite jistis Jewova depi kounye a. Annou egzamine ki jan nou kapab fè sa.
a Lè Jezi te vin fache nan okazyon sa a, li te montre li menm jan ak Jewova, ki ‘ankòlè’ kont tout kalite mechanste k ap fèt (Nawoum 1:2, Bib la). Pa egzanp, apre Jewova te di pèp li a, ki te rebèl, te fè kay li a vin “yon kachèt pou vòlò”, li te di yo: “Mwen pral pase gwo kòlè m” sou kay sa a. — Jeremi 7:11, 20, Bib la.
b Dapre Michna a, kèk ane annapre, moun yo te fè yon manifestasyon dèyè machann nan tanp lan ki te konn vann pijon yo twò chè. Tousuit annapre, yo te retire anviwon 99 pousan sou pri yo. Ki moun ki te fè lajan nan biznis sa a? Kèk moun ki etidye istwa fè konnen se fanmi Gran prèt Àn ki te chèf biznis ki t ap fèt nan tanp lan. E biznis sa a te fè yo fè anpil lajan. — Jan 18:13.
c Farizyen yo te konsidere moun ki pa gen gwo mwayen yo e ki pa twò konn lalwa kòm moun “modi” (Jan 7:49). Yo te fè konnen yo pa t dwe janm anseye yon moun konsa, yo pa t dwe ni nan fè komès avèk yo ni manje avèk yo ni priye avèk yo. Si yo ta kite pitit fi yo marye ak moun sa yo sa t ap pi mal pase si yo ta kite yon bèt sovaj atake pitit fi yo a. Yo te fè konnen pa gen espwa rezirèksyon pou moun konsa.