Ողորմություն ցույց տվեք կարիքի մեջ եղողներին

«Ողորմութիւն.... արէք ամեն մէկդ իր եղբօրը» (ԶԱՔԱՐԻԱ 7։9)։

1, 2. ա) Ինչո՞ւ պետք է ողորմություն ցույց տանք։ բ) Ի՞նչ հարցեր ենք քննարկելու։

ԵՀՈՎԱ ԱՍՏԾՈ Խոսքը կոչ է անում մեզ «ողորմութիւն» սիրել (Միքիա 6։8)։ Այն նաև ասում է, թե ինչու լավ կլիներ այդպես անել։ Պատճառներից մեկը, օրինակ, այն է, որ «ողորմած մարդն իր անձին լաւութիւն կ’անէ» (Առակաց 11։17)։ Ինչպիսի՜ ճշմարիտ խոսքեր։ Ողորմություն ցուցաբերելով՝ մենք կարող ենք ջերմ ու տևական փոխհարաբերություններ հաստատել մարդկանց հետ։ Արդյունքում՝ անհատն իրեն «լավութիւն» է անում նրանով, որ հավատարիմ ընկերներ է ձեռք բերում (Առակաց 18։24, Արևմտ. Աստ.)։

² Ավելին՝ Գրությունները մեզ ասում են. «Արդարութեան եւ ողորմածութեան հետեւողը կ’գտնէ կեանք» (Առակաց 21։21)։ Այո՛, եթե ողորմածության հետևենք, Աստված կսիրի մեզ և օրհնություններ կտա, այդ թվում՝ հավիտենական կյանք։ Իսկ ինչպե՞ս կարող ենք ողորմություն ցույց տալ, և ո՞ւմ պետք է ցույց տանք։ Տարբերվո՞ւմ է ողորմությունը մարդասիրությունից կամ առհասարակ՝ բարությունից։

Մարդասիրություն և ողորմություն

3. Ինչպե՞ս է ողորմությունը տարբերվում մարդասիրությունից։

³ Մարդասիրությունն ու ողորմությունը տարբերվում են իրարից։ Մարդասիրություն կարելի է հանդես բերել՝ առանց խոր զգացումներ տածելու տվյալ մարդու հանդեպ։ Բայց եթե ողորմություն ենք ցույց տալիս մեկին, ապա դա նշանակում է, որ մենք ջերմ կապվածություն ենք զգում այդ մարդու հանդեպ։ Ողորմության դրսևորումները, որ հանդիպում են Աստվածաշնչում, կարող են հիմնված լինել արդեն հաստատված փոխհարաբերությունների վրա (Ծննդոց 20։13; Բ Թագաւորաց 3։8) կամ նախկինում արված բարության վրա (Յեսու 2։1, 12–14; Ա Թագաւորաց 15։6)։ Այս տարբերությունը լուսաբանելու համար եկեք քննարկենք աստվածաշնչյան երկու օրինակ. մեկը մարդասիրության և մյուսը ողորմության վերաբերյալ։

4, 5. Ինչպե՞ս են աստվածաշնչյան երկու օրինակներ լուսաբանում մարդասիրության և ողորմության միջև եղած տարբերությունը։

⁴ Առաջին օրինակը վերաբերում է նավաբեկության ենթարկված մի խումբ անձանց, որոնց թվում էր նաև Պողոս առաքյալը։ Նրանք ափ դուրս եկան Մելիտե (Մալթա) կղզում (Գործք 27։37–28։1ա)։ Մալթացիներն առաջին անգամ էին հանդիպում նրանց, ուստի իրենց ու նավաբեկյալների միջև նախկինում ոչ մի առնչություն չէր կարող լինել։ Բայց նրանք սիրով ընդունեցին օտարականներին՝ «բացառիկ մարդասիրություն» (ԱՆԹ) ցուցաբերելով (Գործք 28։1բ, 2, 7)։ Նրանց բարյացակամությունը բարության դրսևորում էր, բայց դա դեպքերի բերումով էր ու՝ օտարականների հանդեպ։ Ուստի դա մարդասիրություն էր։

⁵ Այժմ եկեք կղզեբնակների բարյացակամությունը համեմատենք այն բարյացակամության հետ, որ Դավիթ թագավորը հանդես բերեց Մեմփիբոսթեի՝ իր ընկեր Հովնաթանի որդու նկատմամբ։ Դավիթը Մեմփիբոսթեին ասաց. «Դու պիտի միշտ իմ սեղանի վերայ հաց ուտես»։ Բացատրելով, թե ինչու է այսպես ասում՝ Դավիթն ասաց. «Քո հօր Յովնաթանի սիրոյն համար քեզ անպատճառ բարերարութիւն [«ողորմութիւն», ԷԹ] պիտի անեմ» (Բ Թագաւորաց 9։6, 7, 13)։ Դավիթի անփոփոխ բարյացակամությունը միանգամայն հիմնավոր կերպով կարելի է համարել ողորմության, և ոչ թե պարզապես մարդասիրության դրսևորում, քանզի այն վկայում էր հաստատված հարաբերությունների նկատմամբ նրա հավատարմության մասին (Ա Թագաւորաց 18։3; 20։15, 42)։ Նմանապես այսօր, Աստծո ծառաները մարդասիրություն են ցուցաբերում մարդկանց հանդեպ։ Բայց նրանք միշտ ողորմություն են ցույց տալիս նրանց, ում հետ վայելում են Աստծո հավանությանն արժանացող հարաբերություններ (Մատթէոս 5։45; Գաղատացիս 6։10)։

6. Ողորմության ի՞նչ հատկանշական կողմեր են բացահայտվում Աստծո Խոսքում։

⁶ Որպեսզի բացահայտենք ողորմության ևս մի քանի հատկանշական կողմեր, մենք համառոտ կքննարկենք աստվածաշնչյան երեք պատմություններ։ Կտեսնենք, որ մարդկանց ցուցաբերած ողորմությունը 1) արտահայտվում է կոնկրետ գործերով, 2) դրսևորվում է պատրաստակամորեն և 3) ցույց է տրվում հատկապես կարիքի մեջ եղողների հանդեպ։ Բացի այդ, կիմանանք, թե ինչպես ինքներս կարող ենք ողորմություն ցուցաբերել։

Հայրը ողորմություն է ցույց տալիս

7. Ի՞նչ ասաց Աբրահամի ծառան Բաթուելին ու Լաբանին, և ի՞նչ հարց նա բարձրացրեց։

⁷ Նախորդ հոդվածում մենք խոսեցինք Աբրահամի ծառայի մասին։ Ծննդոց 24։28–67-ում ասվում է, թե ինչով վերջացավ այդ պատմությունը։ Ռեբեկային հանդիպելուց հետո ծառան հրավիրվեց նրա հոր՝ Բաթուելի տուն (28–32 համարներ)։ Այնտեղ ծառան մանրամասն պատմեց, թե ինչու է եկել իրենց վայրերը (33–47 համարներ)։ Նա շեշտեց, որ իր կարծիքով՝ իր հաջողությունը նշան էր Եհովայի կողմից՝ ասելով. «[Եհովան] ինձ ուղիղ ճանապարհով առաջնորդեց որ իմ տիրոջ եղբօր աղջիկն իր որդու համար առնեմ» (48–րդ համար)։ Ծառան անկասկած հույս ուներ, որ իր անկեղծությունը կհամոզեր Բաթուելին ու նրա որդի Լաբանին այն բանում, որ Եհովան է այս ամենի ետևում կանգնած։ Ի վերջո, նա ասաց. «Եթէ իմ տիրոջը շնորհք [ողորմություն] եւ հաւատարմութիւն էք անելու, ինձ պատմեցէք. եւ եթէ ոչ, ինձ ասեցէք. որ ես աջ կամ ձախ դառնամ» (49–րդ համար)։

8. Ինչպե՞ս արձագանքեց Բաթուելը Ռեբեկային առնչվող հարցին։

⁸ Եհովան մինչ այդ արդեն ողորմություն էր արել Աբրահամին (Ծննդոց 24։12, 14, 27)։ Պատրաստ կլինե՞ր Բաթուելը նույնը անելու, այսինքն՝ թույլ կտա՞ր Ռեբեկային գնալու Աբրահամի ծառայի հետ։ Կգումարվե՞ր մարդու ցուցաբերած ողորմությունն Աստծո ողորմությանը, որպեսզի իրականանար վերջինիս նպատակը։ Թե՞ ծառան իզուր այդքան երկար ճանապարհորդություն կատարեց։ Աբրահամի ծառան պետք է որ շատ մխիթարված լիներ՝ լսելով Լաբանի ու Բաթուելի խոսքերը. «Այս բանը Եհովայիցն է դուրս եկել» (50–րդ համար)։ Նրանք հասկացան, որ այստեղ Եհովայի մատը խառն է, ու առանց տատանվելու դրականորեն պատասխանեցին ծառային։ Հետո Բաթուելն իր ողորմությունը ցույց տվեց՝ ասելով. «Ահա Ռեբեկան քո առջեւն է, առ եւ գնա. եւ թող քո տիրոջ որդու համար կին լինի, ինչպէս Եհովան ասել է» (51–րդ համար)։ Ռեբեկան պատրաստակամորեն գնաց Աբրահամի ծառայի հետ ու դարձավ Իսահակի սիրելի կինը (49, 52–58, 67)։

Որդին ողորմություն է ցույց տալիս

9, 10. ա) Ի՞նչ խնդրեց Հակոբն իր որդի Հովսեփից։ բ) Ինչպե՞ս Հովսեփը ողորմություն ցույց տվեց իր հորը։

⁹ Աբրահամի թոռ Հակոբին նույնպես ողորմություն ցույց տրվեց։ Ծննդոց 47–րդ գլխից իմանում ենք, որ Հակոբն արդեն Եգիպտոսում էր ապրում։ Եվ ահա նրա «մեռնելու օրերը մօտեցան» (27–29 համարներ)։ Նրան անհանգստացնում էր այն միտքը, որ ինքը պիտի մահանար ոչ այն երկրում, որը որ Աստված խոստացել էր Աբրահամին (Ծննդոց 15։18; 35։10, 12; 49։29–32)։ Հակոբը չէր ուզում թաղվել Եգիպտոսում, ուստի միջոցներ ձեռնարկեց, որ իր մահից հետո իր աճյունը տեղափոխվեր Քանան։ Ո՞վ ավելի լավ կկարողանար նրա այդ ցանկությունն իրագործել, եթե ոչ նրա ազդեցիկ որդին՝ Հովսեփը։

¹⁰ Ծննդոց 47։29, 30-ում կարդում ենք. «Եւ [Հակոբը] կանչեց իր որդի Յովսէփին, եւ ասեց նորան. Եթէ հիմա քո առաջին շնորհք գտայ.... ինձ մարդասիրութիւն [«խոստացի՛ր, որ իմ նկատմամբ.... ողորմած կը լինես», ԷԹ] եւ հաւատարմութիւն արա. աղաչեմ՝ ինձ Եգիպտոսի մէջ մի թաղիր։ Այլ թող իմ հայրերի հետ ննջեմ, եւ դու ինձ Եգիպտոսից վեր առ, եւ ինձ նորանց գերեզմանումը թաղիր»։ Հովսեփը հորը խոստացավ, որ կկատարի նրա խնդրանքը։ Շուտով Հակոբը մահացավ։ Հովսեփն ու Հակոբի մյուս որդիները նրա մարմինը «Քանանի երկիրը տարին.... եւ թաղեցին նորան Մաքփելայի արտի այրումը, որ Աբրահամը գերեզմանի կալուածքի համար ծախու առաւ» (Ծննդոց 50։5–8, 12–14)։ Այսպես, Հովսեփը ողորմություն ցույց տվեց իր հորը։

Հարսի ցուցաբերած ողորմությունը

11, 12. ա) Ինչպե՞ս Հռութը ողորմություն ցույց տվեց Նոեմիին։ բ) Ի՞նչ իմաստով էր Հռութի «ետքի լաւութիւնը առաջինիցը մեծ»։

¹¹ «Հռութ» գրքում պատմվում է, թե ինչպես այրի Նոեմիին ողորմություն ցույց տվեց նրա մովաբացի հարս Հռութը, որը նույնպես այրի էր։ Երբ Նոեմին որոշեց վերադառնալ Հուդայի Բեթլեհեմ քաղաքը, Հռութը ողորմություն ցուցաբերեց նրա նկատմամբ՝ վճռականորեն ասելով. «Ուր որ գնաս գնալու եմ, եւ ուր որ մնաս՝ մնալու եմ. քո ժողովուրդն իմ ժողովուրդն է, եւ քո Աստուածն իմ Աստուածն է» (Հռութ 1։16)։ Ավելի ուշ՝ Հռութն իր սկեսրոջ հանդեպ ողորմություն ցուցաբերեց, երբ պատրաստակամություն հայտնեց ամուսնանալու նրա տարեց ազգական Բոոսի հետa (Բ Օրինաց 25։5, 6; Հռութ 3։6–9)։ Բոոսն ասաց Հռութին. «Քո ետքի լաւութիւնը առաջինիցը մեծ է, որովհետեւ դու ոչ աղքատ եւ ոչ հարուստ երիտասարդների ետեւից չ’գնացիր» (Հռութ 3։10)։

¹² Հռութի առաջին «լավութիւնը», կամ ողորմությունը ի հայտ եկավ այն ժամանակ, երբ նա թողեց իր ժողովրդին ու մնաց Նոեմիի մոտ (Հռութ 1։14; 2։11)։ Սակայն նրա «ետքի լաւութիւնը»՝ Բոոսի հետ ամուսնանալու իր պատրաստակամությունը, ավելի ուշագրավ քայլ էր։ Այժմ Հռութը կարող էր ժառանգ թողնել Նոեմիի համար, որն արդեն անցել էր որդեծնության տարիքը։ Ամուսնությունը կայացավ, և երբ Հռութը ծննդաբերեց, Բեթլեհեմի կանայք բացականչեցին. «Նոեմիին մի որդի է ծն[վ]ել» (Հռութ 4։14, 17)։ Հռութն իսկապես «առաքինի կին» էր։ Եհովան նրան պարգևատրեց հրաշալի առանձնաշնորհմամբ. Հռութը դարձավ Հիսուս Քրիստոսի նախամայրը (Հռութ 2։12; 3։11; 4։18–21; Մատթէոս 1։1, 5, 6)։

Գործերով է դրսևորվում

13. Ինչպե՞ս ցույց տվեցին իրենց ողորմությունը Բաթուելը, Հովսեփը և Հռութը։

¹³ Նկատեցի՞ք, թե ինչպես դրսևորեցին իրենց ողորմությունը Բաթուելը, Հովսեփը և Հռութը։ Նրանք ոչ միայն բարի խոսքեր ասացին, այլև կոնկրետ գործեր արեցին։ Բաթուելը միայն չասաց «ահա Ռեբեկան». նա նաև «ճանապարհեց.... Ռեբեկային» (Ծննդոց 24։51, 59)։ Հովսեփը ոչ միայն ասաց «ես քո ասածի պէս կ’անեմ», այլ նաև եղբայրների հետ արեց այնպես, «ինչպէս որ պատուիրել էր» Հակոբը (Ծննդոց 47։30; 50։12, 13)։ Հռութը ոչ միայն Նոեմիին ասաց «ուր որ գնաս գնալու եմ», այլ նաև գործով ցույց տվեց դա՝ իր ժողովրդին թողնելով ու նրան միանալով, այնպես որ «երկուսը գնացին, մինչեւ որ Բեթլեհէմ հասան» (Հռութ 1։16, 19)։ Գտնվելով Հուդայում՝ Հռութը վարվում էր «իր սկեսրի ամեն պատուիրածի պէս» (Հռութ 3։6)։ Այո՛, Հռութը նույնպես իր ողորմությունը գործերով փաստեց։

14. ա) Ինչպե՞ս են Աստծո ներկայիս ծառաները ողորմություն ցուցաբերում իրենց գործերով։ բ) Ողորմությամբ լեցուն ի՞նչ գործեր են արել ձեր բնակության վայրում ապրող քրիստոնյաները։

¹⁴ Շատ ուրախալի է տեսնել, թե ինչպես են մեր օրերում Աստծո ծառաները գործերով ցույց տալիս իրենց ողորմությունը։ Օրինակ՝ խորհեցեք նրանց մասին, ովքեր շարունակ աջակցություն են ցույց տալիս իրենց այն հավատակիցներին, ովքեր հիվանդ են, ճնշված ու վշտահար (Առակաց 12։25)։ Եհովայի վկաներից շատերն էլ իրենց ավտոմեքենաներով ամեն անգամ Թագավորության սրահ հանդիպման գնալիս իրենց հետ վերցնում են տարեց եղբայրներին ու քույրերին։ 82–ամյա Աննան, որ տառապում է հոդաբորբով, արտահայտում է նման տկարություններ ունեցող բազմաթիվ մարդկանց զգացումները՝ ասելով. «Եհովայի օրհնությունն է, որ բոլոր հանդիպումներին կարողանում եմ ներկա լինել։ Ես ամբողջ սրտով երախտապարտ եմ նրան, որ այսպիսի սիրառատ եղբայրներ ու քույրեր է տվել ինձ»։ Իսկ դու անո՞ւմ ես նման գործեր քո ժողովում (Ա Յովհաննէս 3։17, 18)։ Եթե այո, ապա վստահ եղիր, որ քո ողորմությունը խորապես գնահատվում է։

Դրսևորվում է պատրաստակամորեն

15. Ողորմության ո՞ր հատկանշական գիծն է նաև ուրվագծվում մեր քննարկած աստվածաշնչյան պատմություններում։

¹⁵ Մեր քննարկած աստվածաշնչյան պատմությունները նաև վկայում են, որ ողորմությունը մեծահոգաբար ու պատրաստակամորեն է ցուցաբերվում և ոչ թե՝ ստիպված։ Բաթուելը պատրաստակամորեն համագործակցեց Աբրահամի ծառայի հետ, Ռեբեկան՝ նույնպես (Ծննդոց 24։51, 58)։ Որպեսզի Հովսեփը ցույց տար իր ողորմությունը, հարկ չեղավ, որ կողքից ինչ–​որ մեկը հուշեր իրեն այդպես վարվելու (Ծննդոց 50։4, 5)։ Հռութը «հաստատ ուզում [էր Նոեմիի] հետ գնալ» (Հռութ 1։18)։ Երբ Նոեմին առաջարկեց Հռութին մոտենալ Բոոսին, ողորմությունը ստիպեց այդ մովաբացի կնոջը պատասխանել. «Ամեն ինչ որ ինձ ասել ես՝ կ’անեմ» (Հռութ 3։1–5)։

16, 17. Ի՞նչն է Բաթուելի, Հովսեփի և Հռութի ցուցաբերած ողորմությանն առանձնակի ուշագրավություն հաղորդում, և ինչի՞ց մղված նրանք այդ հատկությունը դրսևորեցին։

¹⁶ Բաթուելի, Հովսեփի և Հռութի ցուցաբերած ողորմությունն առանձնապես ուշագրավ է այն պատճառով, որ Աբրահամը, Հակոբը և Նոեմին չէին կարող որևէ ձևով նրանց ստիպել ողորմություն ցույց տալու իրենց։ Վերջիվերջո, Բաթուելը պարտավոր չէր բաժանվել իր աղջկանից։ Նա կարող էր Աբրահամի ծառային հանգիստ ասել. «Ո՛չ։ Ես ուզում եմ, որ իմ աշխատասեր աղջիկն ինձ մոտ լինի» (Ծննդոց 24։18–20)։ Հովսեփը նույնպես ազատ էր կատարելու կամ չկատարելու հոր խնդրանքը, քանզի Հակոբը մեռնելու էր ու չէր կարող ստիպել նրան, որ կատարեր տրված խոստումը։ Նոեմին ինքը Հռութին ասաց, որ մնա Մովաբում (Հռութ 1։8)։ Հռութը նաև կարող էր տարեց Բոոսի հետ ամուսնանալու փոխարեն ամուսնանալ ‘երիտասարդներից’ մեկի հետ։

¹⁷ Բաթուելը, Հովսեփը և Հռութը պատրաստակամորեն ողորմություն ցուցաբերեցին. նրանք սրտանց այդպես վարվեցին։ Նրանք բարոյական պարտավորություն էին զգում այս հատկությունը դրսևորելու այն մարդկանց հանդեպ, ում հետ իրենք փոխհարաբերություններ ունեին, այնպես ինչպես Դավիթ թագավորը, որն իրեն պարտավորված զգաց ողորմություն հանդես բերելու Մեմփիբոսթեի նկատմամբ։

18. ա) Ինչպե՞ս են քրիստոնյա երեցները հովվում Աստծո հոտը։ բ) Ի՞նչ ասաց մի երեց հավատակիցներին օգնելու վերաբերյալ իր ունեցած զգացումների մասին։

¹⁸ Ողորմությունը շարունակում է Աստծո ժողովրդին, այդ թվում՝ Աստծո հոտը հովվողներին բնորոշող նշան մնալ (Սաղմոս 110։3; Ա Թեսաղոնիկեցիս 5։12, ԱՆԹ)։ Երեցները, այլ խոսքով՝ վերակացուները, պատասխանատվության զգացումով են մոտենում իրենց նշանակմանը (Գործք 20։28, ԱԹ)։ Նրանց հովվական աշխատանքը և ժողովի համար կատարած ողորմության այլ գործեր արվում են «ոչ թէ ստիպուած, այլ յօժար կամքով» (Ա Պետրոս 5։2, ԱԹ)։ Երեցները հովվում են հոտը, քանի որ և՛ պատասխանատվություն են զգում, և՛ ցանկանում են այդ գործն անել։ Նրանք ողորմություն են ցուցաբերում Քրիստոսի «ոչխարների» հանդեպ, քանզի պարտավոր են ու ցանկանում են այդպես վարվել (Յովհաննէս 21։15–17)։ «Ես հաճույք եմ ստանում՝ այցելելով եղբայրներին կամ զանգահարելով նրանց առանց հատուկ առիթի՝ ուղղակի ցույց տալու համար, որ ես մտածում եմ իրենց մասին,— ասում է մի քրիստոնյա երեց։— Ինձ մեծ ուրախություն ու բավականություն է պատճառում եղբայրներին օգնելը»։ Այո՛, բոլոր հոգատար երեցները լիովին համաձայն կլինեն նրա խոսքերին։

Ողորմություն ցույց տվեք կարիքի մեջ եղողներին

19. Այս հոդվածում քննարկված աստվածաշնչյան պատմությունները ողորմության վերաբերյալ ո՞ր հանգամանքն են շեշտում։

¹⁹ Մեր քննարկած աստվածաշնչյան պատմությունները նաև շեշտում են, որ պետք է ողորմություն ցույց տանք այն մարդկանց, ովքեր չեն կարող ինքնուրույն բավարարել իրենց կարիքները։ Աբրահամն իր ընտանեկան շառավիղը շարունակելու համար կարիք ուներ, որ Բաթուելն ընդառաջեր իրեն։ Հակոբը Հովսեփի օգնության կարիքն ուներ, որպեսզի թաղվեր Քանանում։ Իսկ Նոեմին հետնորդ ունենալու համար Հռութի աջակցության կարիքն ուներ։ Ոչ Աբրահամը, ոչ Հակոբը և ոչ էլ Նոեմին չէին կարող ինքնուրույն բավարարել իրենց այդ կարիքները։ Նմանապես այսօր, ողորմություն պետք է ցույց տանք հատկապես կարիքի մեջ եղողներին (Առակաց 19։17)։ Մենք պետք է նմանվենք Հոբ նահապետին, որը հոգատարություն ցույց տվեց «աղաղակող տնանկին, նաեւ որբին եւ անօգնականին» ու «կորածին»։ Հոբը նաև «որբեւայրիի սիրտը ուրախացնում [էր]» ու դարձավ ‘աչքեր կույրի’ համար և ‘ոտքեր՝ կաղի’ համար (Յոբ 29։12–15)։

20, 21. Ովքե՞ր կարիք ունեն մեր՝ ողորմությամբ լեցուն գործերին, և ի՞նչ պետք է յուրաքանչյուրս որոշի անել։

²⁰ Իհարկե, ամեն մի քրիստոնեական ժողովում կան ‘աղաղակող տնանկներ’՝ օգնության կարիք ունեցողներ։ Նրանք գուցե միայնակ են, վհատված, ունեն անլիարժեքության զգացում, հիասթափված են մարդկանցից, լուրջ հիվանդությամբ են տառապում կամ միգուցե սիրելի անձնավորություն են կորցրել։ Անկախ այն բանից, թե ինչ ցավով են տառապում՝ նրանք բոլորն էլ թանկագին են մեզ համար, և մենք կարող ենք պատրաստակամորեն ամեն ժամանակ նրանց հանդեպ ողորմությամբ լեցուն գործեր անել ու պետք է անենք (Ա Թեսաղոնիկեցիս 5։14, ԱՆԹ)։

²¹ Ուրեմն, եկեք շարունակենք նմանվել Եհովա Աստծուն, որն «առատ [է] ողորմութիւնով» (Ելից 34։6; Եփեսացիս 5։1)։ Մենք կարող ենք դա անել՝ պատրաստակամորեն կոնկրետ գործեր կատարելով, մասնավորապես՝ կարիքի մեջ եղողների համար։ Մենք, անշուշտ, իրար ‘ողորմություն անելով’, Եհովային պատվի կարժանացնենք ու մեծ ուրախություն կապրենք (Զաքարիա 7։9)։

[ծանոթագրություն]

Ինչպե՞ս կպատասխանեիք

• Ինչպե՞ս է ողորմությունը տարբերվում մարդասիրությունից։

• Ինչպե՞ս Բաթուելը, Հովսեփը և Հռութը ողորմություն ցույց տվեցին։

• Ի՞նչ մտայնությամբ պետք է ողորմություն ցուցաբերենք։

• Ովքե՞ր մեր՝ ողորմությամբ լեցուն գործերի կարիքն ունեն։

[նկար 18–րդ էջի վրա]

Ինչպե՞ս Բաթուելը ողորմություն ցույց տվեց

[նկար 21–րդ էջի վրա]

Հռութի ցուցաբերած ողորմությունը օրհնություն էր Նոեմիի համար

[նկարներ 23–րդ էջի վրա]

Մարդիկ ողորմություն են ցույց տալիս պատրաստակամորեն, կոնկրետ գործերով, կարիքի մեջ եղողներին օգնելով