Թող «սիրառատ բարության օրենքը» լինի քո խոսքի մեջ

«Նա իր բերանը բանում է իմաստութիւնով, եւ նորա լեզուի վերայ շնորհալի [սիրառատ բարության, ՆԱ] օրէնք կայ» (ԱՌԱԿ. 31։26)։

1, 2. ա) Եհովայի ծառաներին ո՞ր հատկությունն է քաջալերվում զարգացնել։ բ) Ի՞նչ հարցեր են քննարկվելու այս հոդվածում։

ՎԱՂԵՄԻ ժամանակներում ապրած Լեմուել թագավորը մի իմաստուն խորհուրդ ստացավ իր մորից, թե ինչպիսի կարևոր հատկություններ պիտի ունենա առաքինի կինը։ Նրան մայրն ասաց. «Նա իր բերանը բանում է իմաստութիւնով, եւ նորա լեզուի վերայ շնորհալի [սիրառատ բարության, ՆԱ] օրէնք կայ» (Առակ. 31։1, 10, 26)։ Ցանկալի է, որ սիրառատ բարություն լինի ինչպես իմաստուն կնոջ խոսքի մեջ, այնպես էլ նրանց խոսքի մեջ, ովքեր ուզում են հաճեցնել Եհովա Աստծուն (կարդա՛ Առակաց 19։22a)։ Սիրառատ բարություն պետք է լինի բոլոր ճշմարիտ քրիստոնյաների խոսքի մեջ։

² Ի՞նչ է սիրառատ բարությունը։ Ո՞ւմ նկատմամբ այն պետք է դրսևորել։ Ի՞նչը կօգնի, որ «սիրառատ բարության օրենքը» լինի մեր խոսքի մեջ։ Այն դրսևորելն ինչպե՞ս կանդրադառնա ընտանիքի անդամների և հավատակիցների հետ հաղորդակցվելու վրա։

Երբ բարությունը նվիրված սիրուց է բխում

3, 4. ա) Ի՞նչ է սիրառատ բարությունը։ բ) Ի՞նչ իմաստով է սիրառատ բարությունը տարբերվում բարությունից։

³ «Սիրառատ բարություն» արտահայտությունը ներառում է սիրո և բարության հատկանիշները։ Բարություն է ներառում այն իմաստով, որ մղում է մարդուն ուրիշների հանդեպ անձնական հետաքրքրություն ցույց տալու և դրսևորվում է օգտակար գործեր անելով ու մտածված խոսքեր ասելով։ Քանի որ այն ներառում է նաև սիրո հատկանիշը, սիրառատ բարություն դրսևորել նշանակում է անձնական հետաքրքրություն ցուցաբերել ուրիշների հանդեպ՝ սիրուց մղված։ Սակայն բնագրում այն բառը, որը թարգմանվել է «սիրառատ բարություն», ավելին է նշանակում, քան միայն սիրուց մղված բարություն։ Սա այնպիսի բարություն է, որը ուրիշի հանդեպ պատրաստակամորեն և նվիրվածությամբ դրսևորվում է այնքան ժամանակ, մինչև չի իրագործվում տվյալ անհատի հետ կապված նպատակը։ Աստվածաշնչի «Արարատ» թարգմանությունում բնագրի այս բառը թարգմանվել է տարբեր բառերով՝ «ողորմածություն», «շնորհք», «ողորմություն», «երախտիք», «գութ», «քաղցրություն», «բարություն»։

⁴ Սիրառատ բարությունը մեկ այլ իմաստով ևս տարբերվում է բարությունից, որը կարող է դրսևորվել նույնիսկ օտարների նկատմամբ։ Երբ Պողոս առաքյալը և 275 հոգի նավաբեկության էին ենթարկվել, նրանց հանդեպ այդպիսի բարություն դրսևորեցին Մալթա կղզու բնակիչները՝ ժողովուրդ, որը նրանց երբեք չէր տեսել (Գործ. 27։37–28։2)։ Իսկ սիրառատ բարություն դրսևորում են այն անհատները, ովքեր նվիրված են իրար և արդեն որոշակի հարաբերություններ են զարգացրելb։ Օրինակ՝ կենեցիները սիրառատ բարություն դրսևորեցին «բոլոր Իսրայէլի որդկանց» հանդեպ, «երբոր նորանք Եգիպտոսիցը դուրս էին գալիս» (Ա Թագ. 15։6)։

Կարևոր է խորհրդածել և աղոթել

 5. Ի՞նչը կօգնի մեզ սանձելու մեր լեզուն։

⁵ Ինչ խոսք, հեշտ չէ սիրառատ բարություն դրսևորել խոսքի մեջ։ Լեզվի գործածության մասին Հակոբոս աշակերտը գրել է. «Լեզուն մարդկանցից ոչ ոք չի կարող սանձահարել։ Մի անկառավարելի, վնասաբեր բան է այն՝ լցված մահաբեր թույնով» (Հակ. 3։8)։ Ի՞նչը կարող է օգնել մեզ սանձելու մեր լեզուն, որը դժվար է կառավարել։ Հիսուսի այն խոսքերը, որոնք նա ասաց իր օրերի կրոնական առաջնորդներին. «Սրտի լիությունից է բերանը խոսում» (Մատթ. 12։34)։ Որպեսզի սիրառատ բարությունը դրսևորվի մեր խոսքի մեջ, այն պետք է լինի մեր սրտում, մեր ներքին էության մի մասը։ Եկեք տեսնենք, թե ինչպես են խորհրդածությունն ու աղոթքը օգնում մեզ այս հարցում։

 6. Ինչո՞ւ պետք է երախտագիտությամբ խորհենք այն մասին, թե ինչպես է Եհովան սիրառատ բարություն դրսևորել։

⁶ Աստվածաշնչում ասվում է, որ Եհովա Աստված «առատ է ողորմութիւնով [սիրառատ բարությամբ]» (Ելից 34։6)։ «Տէր, երկիրը լիքն է քո ողորմութիւնովը [սիրառատ բարությամբ]»,— ասաց սաղմոսերգուն (Սաղ. 119։64)։ Սուրբ Գրքում բազմաթիվ անգամ խոսվում է այն մասին, թե Եհովան ինչպես է սիրառատ բարություն դրսևորել իր երկրպագուների հանդեպ։ Եթե ժամանակ տրամադրենք Եհովայի «արածների» շուրջ երախտագիտությամբ խորհրդածելուն, մեր մեջ այս աստվածահաճո հատկությունը զարգացնելու ցանկություն կառաջանա (կարդա՛ Սաղմոս 77։12)։

7, 8. ա) Ինչպե՞ս Եհովան սիրառատ բարություն դրսևորեց Ղովտի ու իր ընտանիքի հանդեպ։ բ) Ի՞նչ զգաց Դավիթը, երբ Աստված նրա հանդեպ սիրառատ բարություն դրսևորեց։

⁷ Խորհենք այն մասին, թե ինչպես Եհովան ազատեց Աբրահամի զարմիկ Ղովտին ու իր ընտանիքին, երբ պետք է կործաներ Սոդոմը, այն քաղաքը, որտեղ նրանք ապրում էին։ Քանի որ այդ ժամանակը մոտենում էր, հրեշտակները, որոնց հյուրընկալել էր Ղովտը, շտապեցրին նրան ու իր ընտանիքին, որ արագորեն հեռանան քաղաքից։ Աստվածաշունչն ասում է. «Երբոր նա ուշանում էր, [հրեշտակները] բռնեցին նորա ձեռքիցը եւ նորա կնոջ ձեռքիցը եւ նորա աղջկերանց ձեռքիցը՝ Եհովան նորան ողորմելովը, եւ դուրս հանեցին նորան եւ քաղաքի դուրսը դրին»։ Մի՞թե մեր սրտերը չեն ջերմանում, երբ խորհում ենք այս պատմության շուրջ, որը մղում է մեզ հասկանալու՝ դա Աստծու սիրառատ բարության դրսևորումն էր (Ծննդ. 19։16, 19)։

⁸ Քննենք նաև հին Իսրայելի Դավիթ թագավորի օրինակը, որը երգեց. «[Եհովան] ներում է քո բոլոր մեղքերը, [նա] բժշկում է քո ամեն ցաւերը»։ Հավանաբար, Դավթի սիրտը գնահատանքով էր լցվել, քանի որ Եհովան ներել էր Բերսաբեի հետ գործած մեղքը։ Թագավորը փառաբանեց Եհովային՝ ասելով. «Որքան որ բարձր է երկինքը երկրիս վերայ, այնքան զօրաւոր է նորա գութը [սիրառատ բարությունը] իրանից վախեցողների վերայ» (Սաղ. 103։3, 11)։ Երբ խորհրդածում ենք Աստվածաշնչի այս և մյուս արձանագրությունների շուրջ, մեր սրտերը լցվում են երախտագիտությամբ Եհովայի սիրառատ բարության համար, և մենք մղվում ենք փառաբանելու ու շնորհակալություն հայտնելու նրան։ Իսկ որքան երախտագետ լինի մեր սիրտը, այդքան ավելի հակված կլինենք ընդօրինակելու ճշմարիտ Աստծուն (Եփես. 5։1)։

 9. Ի՞նչ ծանրակշիռ հիմք ունեն Եհովայի երկրպագուները՝ իրենց առօրյա կյանքում սիրառատ բարություն դրսևորելու համար։

⁹ Աստվածաշնչում արձանագրված օրինակները ցույց են տալիս, որ Եհովան դրսևորում է իր սիրառատ բարությունը՝ նվիրված սերը, նրանց հանդեպ, ովքեր արդեն ամուր փոխհարաբերություններ են հաստատել իր հետ։ Իսկ ի՞նչ կարելի է ասել նրանց մասին, ովքեր մտերիմ փոխհարաբերություններ չունեն Աստծու հետ։ Արդյոք նա կոպտորեն կամ անբարյացակամորե՞ն է վերաբերվում այդպիսի մարդկանց։ Իհա՛րկե ոչ։ Ինչպես ասվում է Ղուկաս 6։35-ում, «[Աստված] բարի է ապերախտների և չարերի հանդեպ»։ Իսկ Մատթեոս 5։45-ում կարդում ենք. «Նա իր արևը ծագեցնում է թե՛ չարերի և թե՛ բարիների վրա, և անձրև է բերում ինչպես արդարների, այնպես էլ անարդարների վրա»։ Երբ դեռ չգիտեինք ճշմարտությունը և չէինք ապրում դրա համաձայն, Աստված մեր հանդեպ բարություն էր դրսևորում։ Սակայն երբ դարձանք նրա երկրպագուները, նա սկսեց մեր նկատմամբ նվիրված սեր՝ սիրառատ բարություն դրսևորել (կարդա՛ Եսայիա 54։10)։ Մի՞թե երախտապարտ չենք դրա համար։ Եվ ի՜նչ ծանրակշիռ հիմք է դա մեզ տալիս սիրառատ բարություն դրսևորելու թե՛ մեր խոսքի մեջ, թե՛ առօրյա կյանքում։

10. Ինչո՞ւ է աղոթքն անգնահատելի միջոց սիրառատ բարություն զարգացնելու համար։

¹⁰ Աղոթքը անգնահատելի միջոց է զարգացնելու համար սիրառատ բարություն, որի հիմքում ընկած են սերն ու բարությունը՝ Եհովայի սուրբ ոգու պտղի մասերը (Գաղ. 5։22)։ Մենք կարող ենք սիրառատ բարություն մշակել մեր սրտում, եթե առաջնորդվենք այդ ոգով։ Իսկ այն ուղղակիորեն կարող ենք ստանալ աղոթքի միջոցով (Ղուկ. 11։13)։ Տեղին կլինի, որ անդադար աղոթենք Աստծու սուրբ ոգին ստանալու համար և առաջնորդվենք դրանով։ Այո՛, խորհրդածությունն ու աղոթքը անչափ կարևոր են, եթե ուզում ենք, որ սիրառատ բարության օրենքը մեր խոսքի մեջ լինի։

Թող այն լինի ամուսինների խոսքի մեջ

11. ա) Որտեղի՞ց գիտենք, որ Եհովան ակնկալում է ամուսիններից կանանց հանդեպ սիրառատ բարություն դրսևորել։ բ) Սիրառատ բարության օրենքը ինչպե՞ս կարող է լինել ամուսնու խոսքի մեջ։

¹¹ Պողոսը հորդորում է ամուսիններին. «Շարունակե՛ք սիրել ձեր կանանց, ինչպես որ Քրիստոսը սիրեց ժողովը և իր անձը տվեց նրա համար» (Եփես. 5։25)։ Առաքյալը նաև հիշեցնում է նրանց, թե ինչ ասաց Եհովան Ադամին ու Եվային։ Նա գրում է. «Տղամարդը կթողնի իր հորն ու մորը և կմիանա իր կնոջը, և երկուսը կդառնան մեկ մարմին» (Եփես. 5։31)։ Փաստորեն, Եհովան ակնկալում է, որ ամուսինները հավատարիմ լինեն իրենց կանանց և նրանց հանդեպ միշտ սիրառատ բարություն դրսևորեն։ Այն ամուսինը, ում խոսքի մեջ նվիրված սեր կա, իր կնոջ սխալների մասին հանրորեն չի հայտարարի և չի նվաստացնի նրան, հակառակը՝ կգովաբանի (Առակ. 31։28)։ Եթե ինչ-ինչ պատճառներով խնդիրներ ծագեն, սիրառատ բարությունը կմղի ամուսնուն չվիրավորելու իր կնոջը։

12. Սիրառատ բարության օրենքը ինչպե՞ս կարող է երևալ կնոջ խոսքի մեջ։

¹² Սիրառատ բարության օրենքը պետք է երևա նաև կնոջ խոսքի մեջ։ Նրա խոսքում չպիտի արտացոլվի աշխարհի ոգին։ «Խոր հարգանք տածելով իր ամուսնու հանդեպ»՝ նա ուրիշների առաջ դրականորեն կարտահայտվի իր կողակցի մասին և կավելացնի մարդկանց հարգանքը նրա հանդեպ (Եփես. 5։33)։ Չցանկանալով նվազեցնել երեխաների հարգանքը հոր նկատմամբ՝ կինը նրանց ներկայությամբ ցույց չի տա, որ համաձայն չէ ամուսնու հետ, կամ կասկածի տակ չի դնի նրա կարծիքը։ Նա իր անհամաձայնությունը կարտահայտի, երբ առանձին լինեն։ «Կնիկների իմաստունը շինում է իր տունը»,— ասում է Աստվածաշունչը (Առակ. 14։1)։ Այդպիսի կինը տունը հաճելի հանգրվան կդարձնի իր ընտանիքի համար։

13. Հատկապես որտե՞ղ պետք է դրսևորվի սիրառատ բարության օրենքը և ինչպե՞ս։

¹³ Նույնիսկ երբ տանը մենակ են, կողակիցները պետք է շարունակեն հարգանքով խոսել միմյանց հետ։ Պողոսը գրեց. «Հեռացրե՛ք ձեզանից այդ ամենը՝ զայրույթը, բարկությունը, չարությունը, վիրավորական խոսքերը, և թող անպարկեշտ խոսակցություններ դուրս չգան ձեր բերանից»։ Նա ավելացրեց. «Ձեզ վրա հագեք կարեկցանքի ջերմ զգացմունքները, բարությունը, խոնարհամտությունը, մեղմությունը և երկայնամտությունը.... Այս ամենից բացի, սերը հագեք, որովհետև սերը միասնության կատարյալ կապն է» (Կող. 3։8, 12–14)։ Երբ երեխաները տեսնում են, թե ինչպես են ծնողները տանը սիրառատ բարություն դրսևորում իրենց խոսքի մեջ, նրանք ոչ միայն առողջ մթնոլորտում են մեծանում, այլև հակված են լինում ընդօրինակելու իրենց ծնողների խոսելաձևը։

14. Ինչպե՞ս կարող են ընտանիքի գլուխները օգտագործել լեզուն՝ նեցուկ կանգնելու իրենց հոգածության տակ գտնվողներին։

¹⁴ Սաղմոսերգուն գրեց Եհովայի մասին. «Քո ողորմութիւնը [սիրառատ բարությունը] հաստատում է [նեցուկ է կանգնում, ՆԱ] ինձ» (Սաղ. 94։18)։ Եհովան իր ժողովրդին նեցուկ է կանգնում հատկապես հորդորելով և առաջնորդելով (Սաղ. 119։105)։ Իսկ ինչպե՞ս կարող են ընտանիքի գլուխները ընդօրինակել մեր երկնային Հորը և օգտագործել լեզուն՝ նեցուկ կանգնելու իրենց հոգածության տակ գտնվողներին։ Նրանք դա կարող են անել, եթե անհրաժեշտ առաջնորդություն տան և քաջալերեն։ Ընտանեկան երկրպագության երեկոն այդպես վարվելու հրաշալի առիթ է, քանի որ հնարավորություն է ընձեռում օգտվելու Աստվածաշնչի գանձարանից (Առակ. 24։4)։

Հավատակիցների հետ շփվելիս

15. Ինչպե՞ս կարող են երեցները և մյուս հոգևոր հասուն քրիստոնյաները իրենց լեզվով պաշտպանել ժողովը։

¹⁵ «Քո ողորմութիւնն [սիրառատ բարությունն] ու հաւատարմութիւնը թող միշտ պաշտպանեն ինձ»,— գրեց Դավիթ թագավորը (Սաղ. 40։11)։ Ինչպե՞ս կարող են ժողովի երեցները և մյուս հոգևոր հասուն քրիստոնյաները այս հարցում ընդօրինակել Եհովային։ Նրանք սիրառատ բարություն դրսևորած կլինեն, եթե օգտագործեն լեզուն՝ ուշադրություն հրավիրելով Աստծու Խոսքի վրա (Առակ. 17։17)։

16, 17. Ի՞նչ կերպերով կարող ենք ցույց տալ, որ մեր խոսքի մեջ կա սիրառատ բարության օրենքը։

¹⁶ Իսկ ի՞նչ պետք է անենք, երբ տեսնում ենք, որ քրիստոնյան այնպիսի ընթացք է բռնել, որը հակասում է աստվածաշնչյան սկզբունքներին։ Մի՞թե սիրառատ բարությունը չպիտի մղի մեզ օգտագործելու մեր լեզուն, որ փորձենք օգնել այդ անհատին ուղղվելու (Սաղ. 141։5)։ Եթե իմանում ենք, որ հավատակիցներից մեկը լուրջ մեղք է գործել, նվիրված սերը կմղի մեզ հորդորելու նրան «կանչելու ժողովի երեցներին», որ «նրանք աղոթք անեն նրա վրա և Եհովայի անունով յուղով օծեն նրան» (Հակ. 5։14)։ Իսկ եթե մեղք գործողը չի դիմում երեցներին, ու մենք էլ չենք հայտնում այդ մասին նրանց, ուրեմն սիրառատ բարություն չենք դրսևորում։ Իսկ ինչպե՞ս կարող ենք օգնել մեր այն հավատակիցներին, որոնք գուցե վհատված են, միայնակ կամ համակված են թերարժեքության ու հիասթափության զգացումով։ Լավագույն միջոցներից մեկը, որով կարող ենք ցույց տալ, որ սիրառատ բարության օրենքը մեր խոսքի մեջ է, «վհատված հոգիները» սփոփելն է (1 Թեսաղ. 5։14)։

¹⁷ Ինչպե՞ս պետք է արձագանքենք, երբ Աստծու թշնամիները ասեկոսեներ են տարածում հավատակիցների մասին։ Մեր եղբայրների անարատությունը կասկածի տակ դնելու փոխարեն՝ պետք է չարձագանքենք նման զրույցներին կամ պետք է հարցնենք մեղադրողին, թե արդյոք նա հիմքեր ունի այդպիսի ակնարկներ անելու։ Եթե Աստծու ժողովրդի թշնամիները վնաս հասցնելու նպատակով փորձեն իմանալ մեր եղբայրների գտնվելու վայրը, հավատակիցների հանդեպ նվիրված սիրուց մղված՝ մենք որևէ տեղեկություն չենք հայտնի (Առակ. 18։24)։

Սիրառատ բարություն ունեցողը «կ’գտնէ կեանք»

18, 19. Ինչո՞ւ սիրառատ բարության օրենքը պետք է մնա մեր խոսքի մեջ Եհովայի ծառաների հետ ունեցած բոլոր գործերում։

¹⁸ Նվիրված սերը պետք է դրսևորվի Եհովայի ծառաների հետ ունեցած մեր բոլոր գործերում։ Նույնիսկ դժվարին հանգամանքներում սիրառատ բարության օրենքը պետք է մնա մեր խոսքի մեջ։ Երբ Իսրայելի որդիների սիրառատ բարությունը դարձավ «վաղահաս ցօղի նման, որ անցնում է», Եհովային դա դուր չեկավ (Ովս. 6։4, 6)։ Նրան հաճելի է, որ մենք անդադար ենք այդ հատկությունը դրսևորում։ Տեսնենք, թե ինչպես են օրհնվում այդպես վարվողները։

¹⁹ Առակաց 21։21 համարում ասվում է. «Արդարութեան եւ ողորմածութեան [սիրառատ բարության] հետեւողը կ’գտնէ կեանք, արդարութիւն եւ պատիւ»։ Օրհնություններից մեկը, որ հնարավոր է ստանալ, կյանքն է, սակայն ոչ թե կարճատև, այլ հավիտենական։ Եհովան օգնում է, որ այդ մարդը «ամուր բռնի իսկական կյանքը» (1 Տիմոթ. 6։12, 19)։ Ուստի եկեք սիրառատ բարություն դրսևորենք իրար հանդեպ (Զաք. 7։9)։

[Ծանոթագրություններ]

Կարո՞ղ ես բացատրել

• Ի՞նչ է սիրառատ բարությունը։

• Ի՞նչը կօգնի, որ սիրառատ բարության օրենքը լինի մեր խոսքի մեջ։

• Ինչպե՞ս կարող են կողակիցները նվիրված սեր դրսևորել իրենց խոսքի մեջ։

• Ի՞նչն է ցույց տալիս, որ սիրառատ բարության օրենքը մեր խոսքի մեջ է հավատակիցների հետ ունեցած գործերում։

[Նկար 23–րդ էջի վրա]

Դավիթը փառաբանեց Եհովայի սիրառատ բարությունը

[Նկար 24–րդ էջի վրա]

Կանոնավորաբար անցկացնո՞ւմ ես ընտանեկան երկրպագության երեկոն