Ti Maikadua nga Ar-ari
18 Iti maikatlo a tawen ti panagturay ni Hosea+ nga anak ni Elah nga ari ti Israel, nagbalin nga ari ni Ezekias+ nga anak ni Ari Ahaz+ ti Juda. 2 Agtawen iti 25 idi nagbalin nga ari, ket nagturay iti 29 a tawen idiay Jerusalem. Ti nanangna ket ni Abi* nga anak ni Zacarias.+ 3 Inar-aramidna ti umiso iti imatang ni Jehova,+ kas iti inaramid ni David nga apongna.+ 4 Isu ti nangikkat kadagiti nangato a disso,+ nangrebba kadagiti sagrado nga adigi, ken nangpukan iti sagrado a poste.*+ Rinumekna met ti gambang nga uleg nga inaramid ni Moises;+ ta agingga kadagidi a tiempo, mangipapaay iti dayta dagiti umili ti Israel iti daton a mangpataud iti asuk, ket naawagan dayta iti gambang nga uleg nga idolo.* 5 Nagtalek ken Jehova+ a Dios ti Israel; awan idi ti kas kenkuana iti amin nga ari ti Juda, dagiti man simmaruno wenno immun-una kenkuana. 6 Nagmatalek ken Jehova.+ Kanayon a nagtulnog kenkuana; intultuloyna a tinungpal dagiti bilin ni Jehova babaen ken Moises. 7 Adda idi kenkuana ni Jehova. Sisisirib a nagtignay iti amin nga inaramidna. Nagrebelde iti ari ti Asiria ken saan a nagserbi kenkuana.+ 8 Inabakna met dagiti Filisteo+ agingga idiay Gaza ken dagiti teritoriana, manipud iti torre a pagwanawanan agingga iti napaderan a siudad.*
9 Iti maikapat a tawen ti panagturay ni Ari Ezekias, idi maikapito a tawen ti panagturay ni Hosea+ nga anak ni Elah nga ari ti Israel, bimmusor ni Ari Salmaneser ti Asiria iti Samaria ket pinalawlawanna dayta.+ 10 Nasakupda dayta+ kalpasan ti tallo a tawen; iti maikanem a tawen ti panagturay ni Ezekias, idi maikasiam a tawen ti panagturay ni Ari Hosea ti Israel, nasakup ti Samaria. 11 Kalpasanna, impan ti ari ti Asiria ti Israel idiay Asiria kas balud+ ket pinagnaedna ida idiay Hala ken idiay Habor iti abay ti karayan a Gozan ken kadagiti siudad dagiti Medo.+ 12 Napasamak daytoy ta saanda a dimngeg iti timek ni Jehova a Diosda, no di ket intultuloyda a sinukir ti tulagna, ti amin nga imbilin ni Moises nga adipen ni Jehova.+ Saanda a nagimdeng wenno nagtulnog.
13 Iti maika-14 a tawen ti panagturay ni Ari Ezekias, rinaut ni Senakerib nga ari ti Asiria+ ti amin a napaderan a siudad ti Juda ket nasakupna dagita.+ 14 Gapuna, impaibaga ni Ari Ezekias ti Juda iti ari ti Asiria idiay Lakis: “Nagbasolak. Saannak koma nga ituloy a rauten, ket itedkonto ti aniaman a kiddawem.” Iti kasta, nagkiddaw ti ari ti Asiria ken ni Ari Ezekias ti Juda iti 300 a talento* a pirak ken 30 a talento a balitok kas multa. 15 Gapuna, inted ni Ezekias ti amin a pirak nga adda iti balay ni Jehova ken kadagiti pagidulinan iti gameng iti balay* ti ari.+ 16 Iti daydi a tiempo nga inikkat* ni Ezekias dagiti ridaw ti templo+ ni Jehova ken dagiti hamba a kinalupkopan*+ ni Ari Ezekias ti Juda ket intedna dagita iti ari ti Asiria.
17 Kalpasanna, imbaon ti ari ti Asiria ti Tartan,* ti Rabsaris,* ken ti Rabsake* agraman ti nakadakdakkel nga armada manipud Lakis+ ket napanda ken Ari Ezekias idiay Jerusalem.+ Simmang-atda idiay Jerusalem ket nagpuestoda iti abay ti pagayusan ti danum iti makinngato a pagurnongan iti danum, nga adda iti kangrunaan a kalsada nga agturong iti paglalabaan.+ 18 Idi impukkawda a rummuar ti ari, rimmuar kadakuada ni Eliakim+ nga anak ni Hilkias, a mangay-aywan iti sangakabbalayan,* ni Sebna+ a sekretario, ken ni Joa nga anak ni Asaf a paralista.
19 Imbaga kadakuada ti Rabsake: “Pangngaasiyo ta ibagayo ken Ezekias, ‘Daytoy ti kinuna ti natan-ok nga ari, ti ari ti Asiria: “Ania ti pagpampannakkelmo?+ 20 Ta ibagbagam, ‘Adda estratehia ken pannakabalinko a makigubat,’ ngem agingga laeng dagita iti sao. Asino ti pagtaltalkam, ta naituredmo ti agrebelde kaniak?+ 21 Nagtalekka a tulongannaka daytoy naparpar a runo, ti Egipto,+ a no agsammaked iti dayta ti maysa a tao, sumalput iti dakulapna. Kasta ti kayarigan ni Faraon nga ari ti Egipto iti amin nga agtaltalek kenkuana. 22 No ibagam kaniak, ‘Agtalekkami ken Jehova a Diosmi,’+ saan kadi a kukuana dagiti nangato a disso ken altar nga inikkat ni Ezekias,+ idinto ta kinunana iti Juda ken Jerusalem, ‘Masapul nga agruknoykayo iti sanguanan daytoy nga altar idiay Jerusalem’?”’+ 23 Ita, pangngaasim ta makipinnustaka iti apok nga ari ti Asiria: Ikkanka iti 2,000 a kabalio no kabaelam ti mangbirok iti umdas nga agsakay kadagita.+ 24 Sika nga agtaltalek kadagiti karuahe ken kumakabalio ti Egipto, kabaelam kadi nga abaken ti uray maysa a gobernador a kanunumuan kadagiti adipen ni apok? 25 Saannak aya a pinalubosan ni Jehova a mangraut iti daytoy a disso tapno dadaelek? Kinuna a mismo kaniak ni Jehova, ‘Rautem daytoy a daga, ket dadaelem.’”
26 Gapuna, ni Eliakim nga anak ni Hilkias kasta met da Sebna+ ken Joa kinunada iti Rabsake:+ “Pangngaasim ta makisaoka kadagiti adipenmo iti lengguahe nga Aramaiko,*+ ta maawatanmi dayta; dika makisao kadakami iti lengguahe dagiti Judio ta dumdumngeg dagiti umili nga adda iti pader.”+ 27 Ngem kinuna ti Rabsake: “Ti laeng kadi apoyo ken dakayo ti nangibaonan kaniak ni apok a pangibagaak kadagitoy a sasao? Saan kadi a kadagiti pay tattao a nakatugaw iti pader, dagidiay kaduayonto a mangan iti takkiyo ken uminum iti isboyo?”
28 Kalpasanna, timmakder ti Rabsake ket impukkawna iti lengguahe dagiti Judio: “Denggenyo ti kinuna ti natan-ok nga ari, ti ari ti Asiria.+ 29 Daytoy ti kinuna ti ari, ‘Dikay agpaallilaw ken Ezekias, ta saannakayo a maisalakan iti imak.+ 30 Diyo ipalubos nga impluensiaannakayo ni Ezekias nga agtalek ken Jehova, ta ibagbagana: “Sigurado nga isalakannatayto ni Jehova, ken saanto a mayawat daytoy a siudad iti ima ti ari ti Asiria.”+ 31 Dikay dumngeg ken Ezekias, ta daytoy ti kinuna ti ari ti Asiria: “Makikappiakayo kaniak ken sumukokayo,* ket kanento ti tunggal maysa kadakayo ti bunga ti ubasna ken ti bunga ti higosna ken uminum iti pagurnonganna iti danum, 32 agingga nga umayak ket ipankayo iti maysa a daga a kas iti dagayo,+ maysa a daga nga aduan iti bukbukel, baro nga arak, tinapay, ubas, olibo, ken diro. Agbiagkayto ket saankayo a matay. Dikay dumngeg ken Ezekias, ta al-allilawennakayo iti ibagbagana, ‘Isalakannatayto ni Jehova.’ 33 Adda kadi asinoman a dios dagiti nasion a nakaisalakan iti dagada manipud iti ima ti ari ti Asiria? 34 Sadino ti ayan dagiti dios ti Hamat+ ken Arpad? Sadino ti ayan dagiti dios ti Sefarvaim,+ Hena, ken Iva? Naisalakanda kadi ti Samaria iti imak?+ 35 Asino iti amin a dios dagiti nasion ti nakaisalakan iti dagada iti imak, tapno maisalakan koma ni Jehova ti Jerusalem iti imak?”’”+
36 Ngem nagulimek laeng dagiti umili ket saanda a simmungsungbat, ta imbilin ti ari: “Dikay sumungsungbat.”+ 37 Nupay kasta, ni Eliakim nga anak ni Hilkias, a mangay-aywan iti sangakabbalayan,* ni Sebna a sekretario, ken ni Joa nga anak ni Asaf a paralista napanda ken Ezekias a napisang dagiti badoda ket imbagada kenkuana ti kinuna ti Rabsake.