Panangidaulo iti Awanan-Dara a Panagopera Kadagiti Saksi ni Jehova

DAGITI Saksi ni Jehova masansan a naipadpadamagda kadagiti paulo dagiti damdamag kadagiti nabiit pay a tawtawen gapu ta dida agpayalison iti dara. Nupay no ti kangrunaan a rasonda ket Nainkasuratan, adda met dagiti mabigbigbig a pisikal a peggadna. (Genesis 9:3, 4; Levitico 17:10-12; Aramid 15:28, 29) Ti takderda nagbanag iti pannakisango kadagiti doktor, ospital, ken dagiti korte. Dagiti nataenganen a Saksi napagkedkedanda iti pannakaopera gapu ta dida agpayalison iti dara; dagiti annakda napilitda nga agpaituray iti bilin ti korte.

Ita addan ti panagbalbaliw iti takder maipapan iti panangyalison iti dara. Masansan a namulitan dagiti suplay ti dara. Dagiti sakit, a daddumat’ makapapatay, ket maiyakar babaen iti panangyalison. Simreken ti kinabuklis ta nagbalinen ti dara a dakkel a negosio ket maparparegta ti gagangayen a pannakausarna—isu a mangnayon pay iti panagpeggad iti pannakaopera.a Gapu kadagitoy ken iti dadduma pay a rason, adu malaksid kadagiti Saksi ni Jehova ti mangus-usig no awatenda ti gagangayen a mausar a panangyalison iti dara.

Adda rebbengen dagiti Saksi ni Jehova kadagitoy amin. Rinibo a Saksi ti agpapaopera ken kadagiti adu a kaso naparpartak pay ti panagimbagda ngem dagidiay nagpayalison. Ipakita ti kapadasan dagiti Saksi a mabalin dagiti siruhano ti mangopera a bassit laeng ti mapukaw a dara ken kadagiti dadduma a kaso nababbaba pay darada ngem ti maipagarup idi a natalged. Kasta met, dagiti kasoda impakitana nga adut’ mabalin a maisandi a pamay-an a magun-odan itan, ket pabassitenna ti gastos ken ti peggad iti panangyalison. Dagiti panangabakda kadagiti korte nangipaay met kadagiti pasiente ti kalinteganda a mangawat wenno agkedked kadagiti dadduma a pamay-an ti panangagas.

Adun ti naaramidan dagiti Saksi ni Jehova iti daytoy babaen iti pannakitinnulongda kadagiti doktor ken ospital. Kadagiti nabiit pay a tawtawen nangipasdekda ti maysa a departamento idiay sangalubongan a hedkuarterda a maawagan Hospital Information Services (HIS). Dagiti pannakabagi daytoy a departamento napanda kadagiti adu a pagpagilian iti adu a paset ti lubong, a nangikondukta kadagiti seminar kadagiti sanga nga opisina iti Watch Tower Society ken nangbuangay iti Hospital Liaison Committees a makiuman kadagiti ospital ken doktor apaman a rumsua ti pakasapulan. Bayat ti panangbisitada kadagiti daddadakkel nga opisina ti sanga, dagiti pannakabagi ti HIS mangipasdekda met iti opisina iti Hospital Information Services a mangibanag iti trabaho kalpasan ti ipapanawda.

Dagiti seminar sanayenda dagitoy a komite a makisarita kadagiti doktor ken kameng ti ospital, tapno salaysayenda kadakuada dagiti maitutop a pangsandi iti panangyalison iti dara, ken tapno ilawlawagda a ti nakaan-annad a kinasigo a mangopera mabalin a pabassitenna iti kasta unay ti pannakapukaw iti dara. Kamaudiananna, dagiti bumisbisita a miembro iti HIS mangipaayda iti panangsanay a mismo iti trabaho kadagiti baro a liaison committees babaen ti panangikuyogda kadakuada a makisarita kadagiti doktor ken administrador ti ospital.

Kas pangrugian, 18 a seminar ti naaramid idiay Estados Unidos. Kalpasan dayta, uppat ti naaramid idiay Pacifico, saggaysa idiay Australia, Japan, ti Filipinas, ken Hawaii, nga agserbi kadagiti walo a sanga iti Watch Tower Society kadagidiay a lugar.b Idi Nobiembre ken Disiembre 1990, tallo a miembro iti HIS ti nangaramid iti sangapulo a kanayonan a seminar idiay Europa, Latin America, ken ti Caribbean. Ti sumaganad isut’ maysa a report iti nagbanagan dagidiay a seminar.

Lima ti naaramid idiay Europa—saggaysa idiay Inglatera, Sweden, Francia, Alemania, ken España. Dagitoy lima a seminar agserbida kadagiti 20 a sanga ti Watch Tower Society ken sinanayna dagiti nasurok a 1,700 a papanglakayen maipaay iti trabaho ti Hospital Liaison Committee.

Binigbig ti maysa a siruhano a Pranses a dagiti Saksi ni Jehova, gapu iti natibker a takderda iti dara, tinulonganda ti medikal a propesion a rumang-ay iti tay-ak ti panagopera nga awanan-dara. Imbagana nga awanen ti sabali a relihion a nangikagumaan a tumulong kadagiti taona a mangsaranget kadagiti naririkut nga isyu.

Ti kararang-ayan nga ospital idiay Madrid, España, nauyongda bassit kadagiti Saksi maipapan itoy nga isyu. Maysa a Saksi a makasapul iti pannakaopera iti dori ti napagkedkedan iti panangagas gapu ta nagkedkedanna ti panangyalison iti dara. Idi di pumanaw idiay ospital, pinilitda a rimmuar babaen iti panangikedkedda ti taraon ken inumen kenkuana. Nupay kasta, dagiti miembro iti HIS, nakagun-odda iti gundaway a makisarita ket naaddaan iti dua nga oras a pannakiuman iti direktor ti panangagas ken ti hepe iti panagopera. Ti resulta? Immanamongda a mangaramid iti operasion ket inawaganda ti naparuar a Saksi nga agsubli a maipaay iti operasion.

Nagawid dagiti Saksi idiay Italia manipud iti seminar ket dagus a naipasangoda iti panangikagumaan a mangipilit iti panangyalison iti dara iti di nadanonan a maladaga. Kas kunada: “Babaen iti impormasion a nagun-odanmi iti seminar, nabaelanmi nga impaawat ti kasasaad, ket sibaballigi a naagasan ti ubing nga awan ti dara.”

Idiay Latin America ken Idiay Caribbean

Ti sumaganad a lima a seminar naaramidda idiay Mexico, Argentina, Brazil, Ecuador, ken Puerto Rico. Tallopulo ket dua a sanga iti Watch Tower Society ti naserbian dagitoy lima a seminar.

Kinuna ti direktor ti banko ti dara idiay Siudad ti Mexico a dagiti Saksi ni Jehova indauluanda ti awanan-dara a panagopera ket itan adun dagiti addaan kinasigo iti dayta a tay-ak tapno magunggonaan dagiti dadduma manipud kadagidiay a panangikagumaan a mangidaulo. Sinukimatna ti listaan ti HIS kadagiti maisandi a pamay-an iti panangagas kadagiti kaso iti panagpadara.c Kalpasanna kinunana: ‘Kayatko ti mangaramid kadagiti kopia daytoy maipaay kadagiti bulletin boards iti tunggal ospital idiay Siudad ti Mexico. Dawatek kadagiti doktor a kopiaenda dayta nga agpaay a pakaammuanda. Kalpasanna, iti masanguanan, no awaganda daytoy a banko ti dara tapno mangala iti dara, umuna pay a saludsodanmi ida nga alaenda daytoy a listaan, ket kalpasanna saludsodanmi ida, “Inusaryo kadi daytoy? Pinadasyo kadi dayta?” No dida pay napadas dagitoy a pangsandi nga umuna, saandanto a makagun-od ti dara kadakami agingga nga inaramiddan dayta!’

Ti direktor iti banko ti dara idiay makin-amianan nga Argentina makatulong met. Iti dayta a lugar, adda pagalagadan a siasinoman a mapan iti imatmatonan ti Gobierno nga ospital masapul nga iyurnosna ti panangidonar dagiti kakabagian wenno gagayyemna iti uray dua laeng a bote ti dara a nasaksakbay wenno isut’ di maawat nga agpaagas. Gapuna, saan a makaipaay dagiti Saksi ket napagkedkedanda a maopera. Kalpasan ti panangilawlawagmi iti napasnek a pammatimi maipapan iti panangusar iti dara, inyurnos ti direktor ti pannakabalbaliw daytoy a pagalagadan inton maisurat manen. Kabayatanna, dagiti Saksi a mangipakita iti kardda nga Advance Medical Directive no maawatda iti ospital mailaksidda iti panangidonar iti dara.

Idiay Ecuador adda nalatak ken dakkel ti impluensiana a siruhano a nangaramid iti nasurok a 2,500 a pamay-an ti panagopera kadagiti Saksi ken di-Saksi a saan a nagusar iti dara. Kinunana a planona ti mangirugi iti maysa a kampania a mangiparegta iti awanan-dara a panagopera iti dayta a daga gapu iti adu a pagpeggadan ti pasiente manipud iti abasto a dara.

Simmaruno iti seminar idiay Ecuador, maysa a siruhano a timmabuno iti panangiparang ti nagkuna: “No dagitoy a tattao kabaelanda daytoy a nagsayaatan a panagsirarak iti medisina, adda napateg a banag maipapan iti panagadalda iti Biblia ket mariknak a rumbeng a sukimaten ti relihionda.”

Maysa a maawat a panagbalbaliw iti kababalin ti nasarakan idiay Puerto Rico. Idi napalabas, no dadduma mairaked dagiti nataenganen a Saksi ket maipilit ti dara kadakuada; dadduma kadakuada ti natay kamaudiananna. Nakiuman dagiti pannakabagi ti HIS agpadpada iti bise presidente ken ti abogado ti Puerto Rico Hospital Association; ti naud-udi a lalaki maysa met nga administrador iti ospital. Dagdagus kalpasan ti pormal nga introduksion ken sakbay ti panangrugi ti panangiparang kinuna ti abogado nga adda kayatna nga ibaga. Iti pakasdaawan dagiti Saksi, rinugianna ti maysa a deskripsion iti planoda a mangpasayaat iti kalintegan ti pasiente kadagiti ospital iti isla, ket dayta sinaklawna dagiti kangrunaan a banag iti panangiparang! Dinawatna met ti pammalubos a mangkopia iti dadduma nga impormasion a naibati kenkuana; kayatna nga iraman dayta iti maysa nga artikulo a maisagsagana a maipaay iti magasin ti asosasion iti ospital.

Dagiti Nagun-odan a Nagbanagan Idiay Estados Unidos

Maysa a doktor—ni James J. Riley, mamangulo iti departamento iti panagopera idiay ospitalna—imbagana dagiti nakapatpateg a sasao iti lokal a liaison committee: “Dakayo a tattao, kas makitak, ti aglatlatak iti medikal ken legal nga impormasion maipapan iti panangusar iti dara.”

Iti maysa a dakkel nga ospital idiay Washington,  D.C., nakiuman ti Hospital Liaison Committee iti maysa a grupo dagiti kamkameng iti administrasion ken dagiti mangngagas a nangikari iti itutulongda ken nangnangruna inyebkasda ti panangapresiarda iti “determinasion ti Watchtower a mangtulong kadagiti taona iti tiempo ti pannakasapul nga addaan iti urnos a tumulong a kas itoy.”

Ti pangulo iti departamento iti panangaywan iti pasiente iti maysa nga ospital idiay Wisconsin imbagana no kasano nga awan ti umiso a pannakaammona maipapan kadagiti Saksi ni Jehova. Pinaregtana ti Hospital Liaison Committee nga “itultuloyda nga isaknap daytoy a mensahe kadagiti amin a mangipapaay iti pannakaagas.”

Ti maysa a paset iti trabaho ti HIS isu ti panangibuson kadagiti medikal ken legal a bambanag kadagiti naituding a doktor, ospital ken dagiti asosasion ti medisina. Ti sungbat manipud iti maysa a risk manager iti maysa nga ospital idiay Baltimore, Maryland, kinunana: “Agyamanak iti nasaknap saklawenna a material nga impatulodyo maipapan iti panangyalison iti dara ken dagiti Saksi ni Jehova. Daytoy nga impormasion makatulongto iti kasta unay iti ospitalmi a mangbalbaliw kadagiti pagalagadanmi maipapan iti panangagas kadagiti Saksi ni Jehova.”

Idiay Estados Unidos laeng, dandani 10,000 a doktor ti adda iti listaan a mayat a mangaramid iti awanan-dara a panangopera kadagiti Saksi ni Jehova.

Agingga ita, babaen kadagiti 32 a seminar a naaramiden, naipasdeken dagiti liaison committee kadagiti 62 a sanga nga opisina tapno mataming ti kasapulan dagiti Saksi ni Jehova kadagiti nadumaduma a paset iti lubong. Dagitoy sisasaganadan a mangaywan kadagiti minilion a Saksi ni Jehova. Ti resulta ipamatmatna a pudno a bembendisionan ni Jehova ti panangikagumaan iti HIS.

[Dagiti Footnote]

[Kahon iti panid 10]

Pananglapped ken Panangpabassit iti Panagpadara nga Awan ti Panangyalison iti Dara

1. Alikamen a Pagopera:

a. Electrocautery

a. Electrocautery

Laser Surgery

Argon beam coagulator

d. Gamma knife radiosurgery

2. Dagiti Pamay-an ken Alikamen a Pagsapul ken Pangpasardeng iti Panagpadara:

a. Endoscopy a mangsapul iti panagpadara

b. Flexible suction coagulator electrode (Papp, J. P., JAMA, Nobiembre 1, 1976, pinanid 2076-9)

c. Arterial embolization (JAMA, Nobiembre 18, 1974, pinanid 952-3)

d. Controlled hypotension (agingga a sumardeng ti panagpadara)

e. Tissue adhesives (Dr. S. E. Silvas, MWN, Setiembre 5, 1977)

3. Dagiti Pamay-an ti Panagopera ken Panangipaay iti Anesthesia:

a. Hypotensive anesthesia (panangpababa ti presion ti dara)

b. Hypothermia (panangpababa ti temperatura ti bagi)

c. Intraoperative hemodilution

d. Intraoperative blood salvage machines, e.g., “cell-saver”

e. Naannad a pamay-an iti pangpasardeng iti panagpadara ken panagopera

f. Ad-adu a miembro ti grupo a mangopera tapno ab-ababa ti tiempo a panangopera

4. Alikamen a Mangsiput:

a. Transcutaneous oxygen monitor

b. Oximeter

5. Volume Expanders:

a. Crystalloids

(1) Ringer’s lactate (Eichner, E. R., Surgery Annual, Enero 1982, pinanid 85-99)

(2) Kadawyan a saline

b. Colloids

(1) Dextran

(2) Gelatin (Howell, P. J., Anaesthesia, Enero 1987, pinanid 44-8)

(3) Hetastarch

6. Chemical Hemostats:

a. Avitene

b. Gelfoam

c. Oxycel

d. Surgicel

e. Adu a dadduma pay

7. Panangagas iti Nababa a Hemoglobin:

a. Oxygen

b. Hyperbaric oxygen chamber (Hart, G. B., JAMA, Mayo 20, 1974, pinanid 1028-9)

c. Iron dextran (Durick, S. J., Archives of Surgery, Hunio 1985, pinanid 721-7)

d. Folic acid

e. Erythropoietin—papartakenna ti panagpataud ti patá iti dara

f. Anabolic steroids, e.g., Decadurabolin wenno sentetiko a pagpaadu ti hormone

g. Bitamina B-12 a maitudok iti piskel

h. Bitamina C

i. Bitamina E (nangnangruna kadagiti kappasngay)

8. Pamay-an a Maaramid iti Ruar:

a. Maipaay iti panagpadara:

(1) Direkta a panangbedbed

(2) Ice packs

(3) Panangipuesto iti bagi (e.g., panangipangato iti nasugat a saka/ima tapno pakapuyen ti panagdarana)

b. Maipaay iti pannakapukaw ti puot:

(1) Kabitan iti pressure cuffs ti saksaka

(2) Antishock trousers

(3) Panangipangato iti dua a saka tapno taginayonen ti presion ti dara

9. Dagiti Droga nga Agpaay kadagiti Pasiente nga Adda Parikutna iti Dara:

a. DDAVP, desmopressin (Kobrinsky, N. L., Lancet, Mayo 26, 1984, pinanid 1145-8)

b. E-aminocaproic acid (Schwartz, S. I., Contemporary Surgery, Mayo 1977, pinanid 37-40)

c. Bitamina K

d. Bioflavonoids (Physician’s Desk Reference)

e. Carbazochrome salicylate

f. Tranexamic acid (Transfusion Medicine Topic Update, Mayo 1989)

g. Danazol

10. Dadduma pay a banag:

a. Ti kalalainganna a panagbaba iti presion ti dara agingga iti agarup 90-100 mm nga Hg mabalin a makatulong a mangpasardeng ti panagdara ti nasugat nga urat babaen ti gagangay a panagbalay ti dara

b. Ti paglintegan a kababaan a 10g a hemoglobin maipaay iti pannakaopera ket awan ti pudno a sientipiko a nakaibatayanna

c. Dagiti maopera a pasiente nakalasatda a ti hemoglobinda ket bimmaba agingga iti 1.8 (Anaesthesia, 1987, Tomo 42, pinanid 44-8)

d. Ti nababbaba a hemoglobin agbanag iti saan unay a napigket a dara, ket iti kasta pabassitenna ti trabaho ti puso ken parang-ayenna ti isasamayna iti tisyu ken ti pannakaipaay ti oksihena