Ti Panangmatmat ti Biblia

Umiso Kadi ti Panagusar Kadagiti Titulo a Pammadayaw?

BAYAT nga ar-aramiden dagiti Kristiano idi umuna a siglo ti inaldaw nga aktibidadda ken ikaskasabada ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios, adu ti nakasaoda a nababa ken nangato ti saadda nga opisial ti gobierno. Iti nagbabaetan dagiti adalan ni Jesus, saanda a nagusar kadagiti titulo a mangipabigbig iti posision wenno kasasaadda iti biag. Ngem kadawyanna idi kadagiti opisial ti maawagan babaen kadagiti titulo. Ti Romano nga emperador ket naawagan idi kas “Daydiay Augusto.”​—Aramid 25:21.

No kasta, idi dimmatagda kadagiti opisial ti gobierno, ania ti panangmatmat dagiti adalan ni Jesus maipapan iti panagusar kadagiti titulo a pammadayaw? Ania met ti rumbeng a panangmatmattayo kadagita?

Panagraem, Saan a Panangkonsintir

Binalakadan ni apostol Pablo dagiti kapammatianna nga ‘ipaayda kadagiti amin dagiti karbenganda, kenkuana a mangikalikagum iti dayaw, ti kasta a dayaw.’ (Roma 13:7) Iraman dayta ti panangawag kadagiti opisial babaen kadagiti tituloda. Ita, dagiti titulo a kas iti Apo, Madaydayaw, Your Excellency ken Your Honor ket kadawyan met a mayaw-awag kadagiti opisial ti gobierno. Ngem mabalin a maisaludsodmo, ‘Apay nga usarek dagiti kasta a titulo iti maysa a tao nga atapek a saan a nadayaw wenno saan a nasayaat ti aramidna?’

Nupay adu nga opisial ti gobierno ti siuumiso a mangitungtungpal iti pagrebbenganda, saan nga amin ket mapagtalkan. Kaskasdi nga idagdagadag kadatayo ti Biblia nga agpasakuptayo kadagiti ari ken gobernador “maigapu iti Apo.” (1 Pedro 2:13, 14) Gapuna, yantangay ammotayo a ti maysa nga opisial ket impalubos ti Dios a maipaayan iti autoridad, rumbeng ngarud a matignaytayo a mangraem ken mangpadayaw kenkuana.​—Roma 13:1.

Iti dayta a konteksto, saan a ti personal a kondukta ti maysa nga opisial ti pagibasaran. Saan a dayta ti rason iti panangpadayawtayo. No awagantayo ti maysa nga opisial babaen ti titulona, di kaipapanan dayta a konkonsintirentayo ti konduktana. Dayta ti ipakita ti maysa a pasamak iti biag ni apostol Pablo.

Ti Panangusar ni Pablo Kadagiti Titulo

Ni apostol Pablo ket naaresto idiay Jerusalem gapu iti parbo a pammabasol isu a naisaklang ken Felix a gobernador iti Judea. Ni Felix ket saan la ketdi a mapagulidanan nga opisial ti gobierno. Insurat ti Romano a historiador a ni Tacitus nga “impagarup [ni Felix] a saan a madusa uray agaramid iti aniaman a kinadakes.” Napatpateg ken Felix ti pasuksok ngem iti panangipatungpalna iti hustisia. Nupay kasta, bayat ti dua a tawen a pannakaibalud ni Pablo, impakitana ti panagraemna iti gobernador, ket masansan a nagpatangda. Kabayatan dagita, ninamnama ni Felix a makaawat iti pasuksok, ngem saan a pulos a naited, idinto ta inusar met ni Pablo dagita a gundaway tapno mangasaba.​—Aramid 24:26.

Idi a ni Felix ket sinuktan ni Festo, naammuan ti baro a gobernador ti kaso ni Pablo idiay Cesarea. Tapno magun-odna ti anamong ti papanguluen dagiti Judio, insingasing ni Festo a mabista ni Pablo idiay Jerusalem. Ngem ammo ni Pablo a dina magun-odan ti hustisia no sadiay a mabista, isu nga inusarna ti kalinteganna kas umili a Romano, nga impakaammona: “Agapelarak ken Cesar!”​—Aramid 25:11.

Saan nga ammo ni Festo no kasano nga ilawlawagna ken Cesar dagiti maipabpabasol ken Pablo, ngem natulongan idi sinarungkaran ni Ari Agripa II, a nangyebkas nga interesado iti kaso ni Pablo. Iti simmaganad nga aldaw, buyogen ti naranga unay a pabuya, simrek ti ari iti siled a pagdenggan a kaduana dagiti komandante ti militar ken natan-ok a lallaki iti dayta a lugar.​—Aramid 25:13-23.

Idi nakiddaw nga agsao, inusar ni Pablo ti titulo nga “Ari” iti panglukat a sasaona ken binigbigna ti kinalaing ni Agripa kadagiti kostumbre ken kontrobersia dagiti Judio. (Aramid 26:2, 3) Iti dayta a tiempo, agdinamag ti eskandaloso a relasion ni Agripa iti kabsatna a babai isu a sigurado nga ammo ni Pablo nga imoral ti panagbiag ni Agripa. Kaskasdi, impaay kenkuana ni Pablo ti pammadayaw a maiparbeng iti maysa nga ari.

Bayat nga idepdepensa ni Pablo ti bagina, kinuna ni Festo kenkuana: “Agmauyongka, Pablo!” Imbes a makaunget, sitatanang a simmungbat ni Pablo, nga inawaganna ti gobernador kas “Natan-ok Unay.” (Aramid 26:24, 25) Impakita kenkuana ni Pablo ti panagraem a maitutop iti posisionna. Ngem dagitoy a pagarigan ket mamataud iti saludsod, Adda kadi pagpatinggaan ti panangpadayawtayo kadagiti opisial?

Relatibo a Pammadayaw

Ti autoridad ti gobierno ket relatibo, kas ipasimudaag ti Roma 13:1: “Dagiti adda nga autoridad impasdek ti Dios kadagiti relatibo a saadda.” No kasta, relatibo met ti pammadayaw a maiparbeng kadagiti opisial ti gobierno. Insuro ni Jesus nga adda pagpatinggaan ti pammadayaw a rumbeng a maipaay iti sabsabali idi kinunana kadagiti adalanna: “Saankayo a maawagan iti Rabbi, ta maymaysa ti mannursuroyo, yantangay agkakabsatkayo amin. Mainayon pay, dikay naganen nga amayo ti asinoman ditoy daga, ta maymaysa ti Amayo, Daydiay nailangitan. Saankayo met a maawagan iti ‘papanguluen,’ ta ti Panguluenyo ket maymaysa, ni Kristo.”​—Mateo 23:8-10.

Ti ngarud nagdumaan dagiti narelihiosuan ken sekular a titulo ti pagibatayan no pagpatinggaan ti panangipaay iti maiparbeng a pammadayaw. No dagiti sekular nga opisial ket agaramatda kadagiti narelihiosuan a titulo, ti panangawag kadakuada babaen kadagita ket saan a karaman iti balakad ni Pablo maipapan iti panangpadayaw. Ti tao a mangtungtungpal iti Nainkasuratan a balakad ket tratuenna a siraraem dagiti kasta nga opisial. Nupay kasta, gapu iti naibatay-Biblia a konsiensiana, liklikanna ti agusar iti aniaman a narelihiosuan a titulo, yantangay obligado a ‘mangibayad iti Dios ti bambanag ti Dios.’​—Mateo 22:21.

NAPANUNOTYO KADIN?

◼ Ania ti panangmatmat dagiti adalan ni Jesus kadagiti sekular nga autoridad?​—Roma 13:7.

◼ Nagusar kadi ni apostol Pablo kadagiti titulo a pammadayaw kadagiti opisial ti gobierno?​—Aramid 25:11; 26:2, 25.

◼ Ania a kita dagiti titulo ti di inanamongan ni Jesus?​—Mateo 23:8-10.

[Ladawan iti panid 20, 21]

Ania ti inyawag ni Pablo ken Agripa?