Kapitulo Dise Sais
Mensahe a Mangted iti Namnama Kadagiti Malmaldaangan a Kautibo
1. Deskribirenyo ti situasion dagiti Judio a naidestiero idiay Babilonia.
NAKALKALDAANG daydi a tiempo iti pakasaritaan ti Juda. Napagtalaw ti naitulag nga ili ti Dios manipud iti pagilianda ket agrigrigatdan gapu iti pannakakautiboda idiay Babilonia. Agpayso, adda met wayawayada a mangtaming kadagiti inaldaw nga aramidda. (Jeremias 29:4-7) Dadduma ti naaddaan kadagiti propesional a trabaho wenno nakapagnegosio.a (Nehemias 3:8, 31, 32) Nupay kasta, narigat idi ti biag dagiti kautibo a Judio. Naadipenda, agpadpada iti pisikal ken naespirituan. Kitaentayo no kasano.
2, 3. Kasano a ti pannakaidestiero inapektaranna ti panagdayaw dagiti Judio ken ni Jehova?
2 Idi dinadael dagiti buyot ti Babilonia ti Jerusalem idi 607 K.K.P., saanda a basta rinebbek ti nasion; dinadaelda met ti pudno a panagdayaw. Sinamsamanda ti templo ni Jehova sada dinadael, a pinaralisadoda ti urnos ti kinapadi babaen ti panangkautiboda iti dadduma iti tribu ni Levi ken pinapatayda ti dadduma. Gapu ta awanen ti balay a pagdayawanda, awan altar, ken awan organisado a kinapadi, saanen a makapagdaton dagiti Judio iti pudno a Dios kas maitunos iti imbilin ti Linteg.
3 Masalimetmetan pay laeng dagiti matalek a Judio ti pakabigbigan ti relihionda babaen ti panagpakugit ken panangannurotda iti Linteg agingga iti ipalubos ti kasasaad. Kas pagarigan, mabalinda a liklikan dagiti maiparit a taraon ken ngilinenda ti Sabbath. Ngem no aramidenda ti kasta, baka laisen ida dagiti nangkautibo kadakuada, tangay minatmatan dagiti taga Babilonia a minamaag dagiti narelihiosuan a ritual dagiti Judio. Agminar iti sasao ti salmista ti nakalkaldaang a kasasaad dagiti naidestiero: “Iti igid dagiti karayan ti Babilonia—sadiay nagtugawkami. Nagsangitkami met idi nalagipmi ti Sion. Kadagiti kayo nga alamo iti tengngana insab-itmi dagiti arpami. Ta sadiay dagidiay mangik-ikut kadakami kas kautibo nagkiddawda kadakami iti sasao ti maysa a kanta, ken dagidiay mangrabrabak kadakami—iti panagrag-o: ‘Kantaandakami iti maysa kadagiti kanta ti Sion.’”—Salmo 137:1-3.
4. Apay nga awan mamaay ti panagtaklin dagiti Judio iti panangisalakan dagiti sabsabali a nasion, ngem siasino ti mabalinda a pagpatulongan?
4 No kasta, siasino ti pagtaklinan dagiti kautibo a Judio a mangipaay iti liwliwa? Siasino ti mangisalakan kadakuada? Sigurado a saan a dagiti nasion iti aglawlaw! Isuda amin ket awan gawayda iti buyot ti Babilonia, ken adu ti bumusbusor idi kadagiti Judio. Ngem adda namnama. Uray simmukirda ken Jehova idi nawayada pay nga umili, siaasi nga impaayanna ida iti makapabileg nga awis, nupay naidestieroda.
“Umaykayo iti Danum”
5. Ania ti kaipapanan ti sasao nga “umaykayo iti danum”?
5 Baeten ken Isaias, naimpadtuan nga agsao ni Jehova kadagiti Judio a kautibo idiay Babilonia: “Ay dakayo, dakayo amin a mawaw! Umaykayo iti danum. Ken dagidiay nga awanan kuarta! Umaykayo, gumatang ken mangankayo. Wen, umaykayo, gumatangkayo iti arak ken gatas uray awan ti kuarta ken awan ti gatad.” (Isaias 55:1) Napnuan iti simboliko a kaipapanan dagitoy a sasao. Kas pagarigan, usigenyo daytoy nga awis: “Umaykayo iti danum.” No awan ti danum, imposible ti agbiag. No awan dayta a napateg a likido, agpaut laeng iti agarup maysa a lawas ti biagtayo a tattao. Gapuna, mayanatup nga usaren ni Jehova ti danum a mangisimbolo iti epekto ti sasaona kadagiti kautibo a Judio. Ti mensahena ti mangpabang-ar kadakuada, a kas iti nalamiis nga inumen iti nadagaang nga aldaw. Dayta ti mamagpatingga iti ladingitda, ken mangpennek iti pannakawawda iti kinapudno ken kinalinteg. Ket dayta ti mangted kadakuada iti namnama a mawayawayaan manipud iti pannakakautibo. Nupay kasta, tapno magunggonaan dagiti naidestiero a Judio, masapul nga uminumda iti mensahe ti Dios, ipangagda, ken agtignayda a maitunos iti dayta.
6. Kasano a magunggonaan dagiti Judio no gumatangda iti “arak ken gatas”?
6 Mangipaay met ni Jehova iti “arak ken gatas.” Ti gatas pakirdenna dagiti naganus a bagi ken tulonganna dagiti ubbing a dumakkel. Umasping iti dayta, ti sasao ni Jehova pakirdenna ti ilina iti naespirituan ken tulonganna ida a mangpabileg iti relasionda kenkuana. Ngem ti ngay arak? Masansan a maus-usar ti arak kadagiti rambak. Iti Biblia, nainaig dayta iti kinarang-ay ken panagrag-o. (Salmo 104:15) Babaen ti panangibagana iti ilina a ‘gumatangda iti arak,’ ipaspasigurado ni Jehova kadakuada a ti naimpusuan a panagsublida iti pudno a panagdayaw ti mamagbalinto kadakuada a ‘narag-o latta.’—Deuteronomio 16:15; Salmo 19:8; Proverbio 10:22.
7. Apay a nakaskasdaaw ti asi ni Jehova kadagiti naidestiero, ket ania ti isuro dayta kadatayo maipapan kenkuana?
7 Anian a kinamanangngaasi ni Jehova a mangitukon iti kasta a naespirituan a bang-ar kadagiti naidestiero a Judio! Ad-adda pay a nakaskasdaaw ti asina no lagipentayo ti datin a kinasubeg ken kinasukir dagiti Judio. Saan a gapu ta maikarida iti anamong ni Jehova. Ngem sinigsiglo kasakbayanna, insurat ni salmista a David: “Ni Jehova naasi ken managparabur, nabannayat nga agunget ken naruay iti naayat a kinamanangngaasi. Saanto a kanayon nga agsapsapul iti biddut, saanto met nga agtultuloy a maluksaw agingga iti tiempo a di nakedngan.” (Salmo 103:8, 9) Imbes nga ilaksidna ti ilina, ni Jehova ti mangyussuat iti pannakikappia. Pudno unay, isu ket Dios a “maragsakan iti naayat a kinamanangngaasi.”—Mikias 7:18.
Palso a Panagtalek
8. Sadino ti pagtalkan ti adu kadagiti Judio, iti laksid ti ania a pakdaar?
8 Agingga ita, adu a Judio ti di nagtalek a naan-anay iti panangisalakan ni Jehova. Kas pagarigan, sakbay ti pannakarba ti Jerusalem, nagtalek dagiti agtuturayna iti suporta dagiti nabileg a nasion, a kayariganna nagbalangkantisda, agpadpada iti Egipto ken iti Babilonia. (Ezequiel 16:26-29; 23:14) Nainkalintegan ngarud ti imballaag ni Jeremias kadakuada: “Mailunod ti nabaneg a lalaki a mangikabil ti panagtalekna iti naindagaan a tao ket pudno a pagbalinenna ti lasag a takiagna, ket ti pusona tumallikud ken Jehova a mismo.” (Jeremias 17:5) Ngem kasta a talaga ti inaramid ti ili ti Dios!
9. Kasano a dagiti adu a Judio ‘agbaybayadda iti kuarta maipaay iti saan a tinapay’?
9 Ita, inadipenen ida ti maysa kadagiti nasion a nagtalkanda. Nakaadalda kadi iti leksion? Nalabit adu ti saan a nakaadal, yantangay iyimtuod ni Jehova: “Apay nga agbaybayadkayo iti kuarta maipaay iti saan a tinapay, ket apay nga agbannogkayo iti agbanag iti di pannakapnek?” (Isaias 55:2a) No saan a ni Jehova ti pagtalkan dagiti kautibo a Judio, ‘agbaybayadda iti kuarta maipaay iti saan a tinapay.’ Sigurado a dinto luk-atan ida ti Babilonia gapu iti paglinteganna a dina pulos pagawiden dagiti kautibo. Kinapudnona, ti imperialismo, komersialismo, ken ti palso a panagdayaw ti Babilonia ket awan maitulongna kadagiti naidestiero a Judio.
10. (a) Kasano a gunggonaan ni Jehova dagiti naidestiero a Judio no umimdengda kenkuana? (b) Ania a tulag ti inaramid ni Jehova ken ni David?
10 Kiddawen ni Jehova iti ilina: “Umimdengkayo a sipapasnek kaniak, ket kanenyo ti naimbag, ket iti mismo a kinalukmeg maragsakan koma iti napalalo ti kararuayo. Iyallingagyo ti lapayagyo ket umaykayo kaniak. Umimdengkayo, ket ti kararuayo agtalinaedto a sibibiag, ket sidadaanakto a mamatalged kadakayo iti di nakedngan ti kapautna a tulag maipapan kadagiti naayat a kinamanangngaasi ken David isuda a mapagtalkan.” (Isaias 55:2b, 3) Ti kakaisuna a namnama dagitoy a tattao a mataktakadan iti naespirituan ket agpannuray ken Jehova, nga isu itan ti naimpadtuan a makisasao kadakuada baeten ken Isaias. Agpannuray ti mismo a biagda iti panangipangag iti mensahe ti Dios, gapu ta kunana a babaen ti panangaramidda iti kasta, ti ‘kararuada agtalinaedto a sibibiag.’ Ngem ania ngay ti “di nakedngan ti kapautna a tulag” a patalgedan ni Jehova kadagidiay mangipangag kenkuana? Dayta a tulag ket “maipapan kadagiti naayat a kinamanangngaasi ken David.” Sinigsiglo kasakbayanna, inkari ni Jehova ken David a ti tronona ‘maipasdekto a sititibker agingga iti tiempo a di nakedngan.’ (2 Samuel 7:16) Gapuna, ti “di nakedngan ti kapautna a tulag” a nadakamat ditoy ket mainaig iti panagturay.
Permanente nga Agtawid iti Agnanayon a Pagarian
11. Apay a kasla di nakappapati kadagiti naidestiero idiay Babilonia a matungpal ti kari ti Dios ken ni David?
11 Agpayso, ti ideya a panagturay iti linia ni David ket kasla di nakappapati kadagidiay naidestiero a Judio. Napukawda ti dagada ken uray ti kasasaadda kas nasion! Ngem temporario laeng dayta. Saan a nalipatan ni Jehova ti tulagna ken David. Nupay kasla imposible dayta iti panangmatmat ti tao, agballiginto ti panggep ti Dios maipapan iti agnanayon a Pagarian iti linia ni David. Ngem kasano ken kaano? Idi 537 K.K.P., linuk-atan ni Jehova ti ilina manipud panangkautibo ti Babilonia ket insublina ida iti pagilianda. Agresulta kadi daytoy iti pannakaipasdek ti di nakedngan ti kapautna a pagarian? Saan, agtultuloy nga iturayan ida ti sabali pay a pagano nga imperio, ti Medo-Persia. Saan pay a nagpatingga “ti naituding a pampanawen” a panagturay dagiti nasion. (Lucas 21:24) Yantangay awan ari idi iti Israel, saan pay a matungpal ti inkari ni Jehova ken David agingga kadagiti sumagsaganad a siglo.
12. Ania nga addang ti inaramid ni Jehova a mangtungpal iti tulag ti Pagarianna a naaramid ken David?
12 Nasurok a 500 a tawen kalpasan ti pannakawayawaya ti Israel manipud Babilonia a nakakautibuanda, nangaramid ni Jehova iti napateg nga addang a mangtungpal iti tulag ti Pagarian idi inyakarna ti biag ti inauna nga Anakna, wenno ti immuna a pinarsuana, manipud iti kinadayagna idiay langit sa impanna iti aanakan ti Judio a birhen a ni Maria. (Colosas 1:15-17) Idi impakaammona dayta a pasamak, imbaga ti anghel ni Jehova ken ni Maria: “Daytoy ket naindaklanto ken maawaganto iti Anak ti Kangatuan; ket ni Jehova a Dios itednanto kenkuana ti trono ni David nga amana, ket agturayto kas ari iti balay ni Jacob iti agnanayon, ket awanto ti panungpalan ti pagarianna.” (Lucas 1:32, 33) Gapuna, nayanak ni Jesus iti naarian a linia ni David ket tinawidna ti kalinteganna nga agari. Apaman a maitrono, agturay ni Jesus “agingga iti tiempo a di nakedngan.” (Isaias 9:7; Daniel 7:14) Gapuna, silulukat itan ti gundaway tapno matungpal ti sinigsiglon ti kabayagna a kari ni Jehova nga ipaayanna ni Ari David iti permanente nga agtawid.
“Komandante Kadagiti Nasional a Bunggoy”
13. Kasano a nagbalin ni Jesus “a saksi kadagiti nasional a bunggoy” agpadpada kabayatan ti ministeriona ken kalpasan ti panagpalangitna?
13 Anianto ti aramiden daytoy masanguanan nga ari? Kuna ni Jehova: “Adtoy! Kas maysa a saksi kadagiti nasional a bunggoy isu intedko, kas maysa a panguluen ken komandante kadagiti nasional a bunggoy.” (Isaias 55:4) Idi dimmakkelen ni Jesus, isu ti pannakabagi ni Jehova ditoy daga, saksi ti Dios kadagiti nasion. Kabayatan ti panagbiagna kas tao, naipamaysa ti ministeriona “kadagiti napukaw a karnero iti balay ti Israel.” Nupay kasta, sakbay a nagpalangit, kinuna ni Jesus kadagiti pasurotna: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion . . . Adtoy! addaak kadakayo iti amin nga al-aldaw agingga iti panungpalan ti sistema ti bambanag.” (Mateo 10:5, 6; 15:24; 28:19, 20) Gapuna, idi agangay, naipaay ti mensahe ti Pagarian kadagiti di Judio, ket dadduma kadakuada ti nakiraman iti kaitungpalan ti tulag a naaramid ken David. (Aramid 13:46) Iti kastoy a wagas, uray kalpasan ti ipapatay, panagungar, ken panagpalangitna, nagtultuloy ni Jesus a nagbalin a “saksi [ni Jehova] kadagiti nasional a bunggoy.”
14, 15. (a) Kasano nga impaneknek ni Jesus nga isu ket “maysa a panguluen ken komandante”? (b) Ania ti ninamnama dagiti pasurot ni Jesus idi umuna a siglo?
14 Nagbalin met ni Jesus a “maysa a panguluen ken komandante.” Maitunos iti daytoy a naimpadtuan a deskripsion, idi adda ni Jesus ditoy daga naan-anay nga inawatna dagiti responsabilidad ti kinaulona ken nangidaulo a naan-anay, a ginuyugoyna ti nagadu a tattao, insurona kadakuada ti kinapudno, ken impakitana ti magunggona dagidiay agpasakup iti panangidaulona. (Mateo 4:24; 7:28, 29; 11:5) Nakasaysayaat ti panangsanayna kadagiti adalanna, nga insaganana ida a makipaset iti masanguanan a kampania a panangasaba. (Lucas 10:1-12; Aramid 1:8; Colosas 1:23) Iti tallo ket kagudua laeng a tawen, impasdek ni Jesus ti pundasion para iti nagkaykaysa, internasional a kongregasion a buklen ti rinibu a miembro manipud iti adu a puli! Ti laeng pudno a “panguluen ken komandante” ti makaaramid iti kasta a dakkel unay a trabaho.b
15 Dagidiay naitipon iti kongregasion Kristiano idi umuna a siglo ket napulotanda iti nasantuan nga espiritu ti Dios, ken adda namnamada a makikadua ken Jesus nga agturay iti nailangitan a Pagarianna. (Apocalipsis 14:1) Nupay kasta, ti padto ni Isaias ket saan a nagpatingga iti kaaldawan ti nagkauna a Kristianidad. Ipakita ti ebidensia nga idi laeng 1914 a nagturay ni Jesu-Kristo kas Ari ti Pagarian ti Dios. Di nagbayag kalpasanna, timmaud ti situasion kadagiti napulotan a Kristiano ditoy daga nga adu ti pagaspinganna iti situasion dagidi naidestiero a Judio idi maikanem a siglo K.K.P. Kinapudnona, ti napasamak kadagidiay a Kristiano ket dakdakkel a kaitungpalan ti padto ni Isaias.
Pannakakautibo ken Pannakawayawaya iti Moderno nga Aldaw
16. Ania a rigat ti napasamak kalpasan ti pannakaitrono ni Jesus idi 1914?
16 Awan kaasping ti rigat ditoy lubong idi naitrono ni Jesus kas Ari idi 1914. Apay? Agsipud ta idi nagbalinen nga Ari ni Jesus, pinapanawna ni Satanas ken dagiti sabsabali pay a nadangkes nga espiritu a parsua manipud langit. Idi naitapuaken ni Satanas ditoy daga, rinugianna a gubaten dagidiay nabatbati a nasantuan, ti natda kadagiti napulotan a Kristiano. (Apocalipsis 12:7-12, 17) Dimteng ti kangitingitanna idi 1918, idi gistay napasardeng ti trabaho a panangasaba ken naibalud dagiti kangrunaan nga opisial ti Watch Tower Society gapu iti pannakapabasolda iti sedision. Iti kastoy a wagas, napasaran dagiti moderno nga adipen ni Jehova ti naespirituan a pannakakautibo, a mangipalagip iti literal a pannakakautibo dagidi nagkauna a Judio. Napalalo ti pannakaumsida.
17. Kasano a nabaliktad ti kasasaad dagiti napulotan idi 1919, ket kasanoda a napabileg?
17 Nupay kasta, saan a nagpaut ti pannakakautibo dagiti napulotan nga adipen ti Dios. Idi Marso 26, 1919, nawayawayaan dagiti naibalud nga opisial, ket idi agangay naabsuelto amin a nakaidarumanda. Imbukbok ni Jehova ti nasantuan nga espiritu iti naluk-atan nga ilina, ket pinabilegna ida para iti trabaho iti masanguanan. Sirarag-o nga impangagda ti awis nga ‘awatenda koma ti danum ti biag nga awan bayadna.’ (Apocalipsis 22:17) Gimmatangda “iti arak ken gatas uray awan ti kuarta ken awan ti gatad” ket napabilegda iti naespirituan para iti nakaskasdaaw nga irarang-ay a mapasamak iti masanguanan, banag a di ninamnama dagiti napulotan a natda.
Ti Dakkel a Bunggoy Agtaray iti Pinulotan ti Dios
18. Ania a dua a grupo ti masarakan kadagiti adalan ni Jesu-Kristo, ket ania ti buklenda itatta?
18 Adda dua a namnama dagiti adalan ni Jesus. Umuna, naurnong ti “bassit nga ipastoran” nga agdagup iti 144,000—dagiti napulotan a Kristiano a Judio ken Gentil a mangbukel iti “Israel ti Dios” ken addaan iti namnama a makipagturay ken Jesus iti nailangitan a Pagarianna. (Lucas 12:32; Galacia 6:16; Apocalipsis 14:1) Maikadua, kadagiti maudi nga aldaw, nagparang ti “dakkel a bunggoy” dagiti “sabsabali a karnero.” Addaan dagitoy iti namnama nga agbiag nga agnanayon iti paraiso a daga. Sakbay a bumtak ti dakkel a rigat, daytoy nga umariwekwek—a saan a naikeddeng a nasaksakbay ti bilangda—agserbida a kadua ti bassit nga ipastoran, ket dagitoy dua a grupo ti mangbukel iti “maymaysa nga arban” iti sidong ti “maymaysa a pastor.”—Apocalipsis 7:9, 10; Juan 10:16.
19. Kasano a ti “maysa a nasion” a dati a di am-ammo ti Israel ti Dios impangagna ti awis dayta a naespirituan a nasion?
19 Makita iti sumaganad a sasao iti padto ni Isaias ti pannakaurnong daytoy a dakkel a bunggoy: “Adtoy! Awagamto ti maysa a nasion a saanmo nga am-ammo, ket dagiti kameng ti maysa a nasion a saan a nakaam-ammo kenka agtaraydanto kenka a mismo, maipagapu ken Jehova a Diosmo, ken maipaay iti Daydiay Santo ti Israel, agsipud ta napapintasnakanton.” (Isaias 55:5) Kadagidi simmaganad a tawen kalpasan ti pannakawayawayada manipud iti naespirituan a pannakakautibo, saan pay idi a natarusan dagiti napulotan a natda a sakbay ti Armagedon isuda ti mausar a mangawis iti dakkel a “nasion” nga agdayaw ken Jehova. Nupay kasta, iti panaglabas ti tiempo, adu a nasingpet ti panagpuspusoda a tattao a di nailangitan ti namnamada ti nangrugi a makitimpuyog kadagiti napulotan ket naregtada nga agserserbi ken Jehova a kas met laeng kadagiti napulotan. Nakita dagitoy a kabbaro ti napapintas a kasasaad ti ili ti Dios, ken nabigbigda nga adda kadakuada ni Jehova. (Zacarias 8:23) Idi dekada ti 1930, natarusan dagiti napulotan ti pudpudno a kinasiasino daytoy a grupo, nga umad-adu iti nagtetengngaanda. Nabigbigda nga adda pay laeng iti masanguananda ti naindaklan a trabaho a panangurnong. Agap-apura idi ti dakkel a bunggoy a makitipon iti naitulag nga ili ti Dios, ket maikanatad dayta.
20. (a) Iti kaaldawantayo, apay a naganat a ‘birokentayo ni Jehova,’ ket kasano a maaramid daytoy? (b) Ania ti aramiden ni Jehova kadagidiay mangbirok kenkuana?
20 Idi kaaldawan ni Isaias, kastoy ti nayawis: “Birokenyo ni Jehova bayat a masarakan pay. Umawagkayo kenkuana bayat nga asideg pay.” (Isaias 55:6) Iti kaaldawantayo, mayanatup dagitoy a sasao, agpadpada kadagidiay kameng ti Israel ti Dios ken iti umad-adu a dakkel a bunggoy. Saan a kaskarina ti manggun-od iti pamendision ni Jehova, ken saan met nga agnanayon ti awisna. Itan ti tiempo a pananggun-od iti anamong ti Dios. Inton dumteng ti naituding a tiempo a panangukom ni Jehova, naladawton. Gapuna, kuna ni Isaias: “Ti nadangkes a tao panawanna koma ti dalanna, ken ti makadangran a tao ti pampanunotna; ket agsubli koma ken Jehova, a mangngaasinto kenkuana, ken iti Diostayo, ta dakkelto ti pammakawanna.”—Isaias 55:7.
21. Kasano a di nagmatalek ti nasion ti Israel iti deklarasion dagidi ammada?
21 Ti sasao nga “agsubli koma ken Jehova” ipasimudaagna a dagidiay masapul nga agbabawi ket dati nga adda relasionda iti Dios. Dagita a sasao ipalagipna kadatayo a ti adu nga aspeto daytoy a paset ti padto ni Isaias ket immuna a nayaplikar kadagiti kautibo a Judio idiay Babilonia. Sinigsiglo sakbayna, dagidi amma dagitoy a kautibo indeklarada ti determinasionda nga agtulnog ken Jehova idi kinunada: “Narigat a pagarupen, iti biangmi, a panawanmi ni Jehova tapno agserbikami kadagiti sabali a didios.” (Josue 24:16) Ipakita ti historia a ti “narigat a pagarupen” ket naulit-ulit a napasamak! Ti kinaawan pammati ti ili ti Dios ti nakaigapuan ti pannakaidestieroda idiay Babilonia.
22. Apay a kuna ni Jehova a nangatngato ti pampanunot ken daldalanna ngem iti pampanunot ken daldalan dagiti tattao?
22 Ania ti mapasamak no agbabawida? Baeten ken Isaias, ikari ni Jehova a “dakkelto ti pammakawanna.” Sa kunana pay: “‘Ta ti pampanunotyo saanko a pampanunot, ti daldalanko saanyo met a daldalan,’ kuna ni Jehova. ‘Ta no kasano a ti langlangit nangatngatoda ngem iti daga, kasta met a ti daldalanko nangatngatoda ngem iti daldalanyo, ken ti pampanunotko ngem iti pampanunotyo.’” (Isaias 55:8, 9) Perpekto ni Jehova, ket di magaw-at ti kangato ti pampanunot ken daldalanna. Uray ti asina naindaklan unay, ket ditay pulos magaw-at kas tattao. Usigenyo daytoy: No pakawanentayo ti padatay a tao, maysa dayta a kasasaad a ti managbasol pakawanenna ti managbasol. Ammotayo nga addanto tiempo a kasapulantay ti pammakawan ti padatayo a tao. (Mateo 6:12) Ngem ni Jehova, nupay dina pulos kasapulan ti pammakawan, mamakawan iti ‘dakkel’! Pudno unay, isu ket Dios a napnuan iti naayat a kinamanangngaasi. Ket gapu iti asina, luktan ni Jehova dagiti ruangan ti langit, ket ibukbokna dagiti bendision kadagidiay naimpusuan nga agsubli kenkuana.—Malakias 3:10.
Bendision Kadagidiay Agsubli ken Jehova
23. Kasano nga iyilustrar ni Jehova ti kinasigurado ti pannakatungpal ti saona?
23 Ikari ni Jehova iti ilina: “No kasano a ti agbuyat a tudo bumaba, ken ti niebe, manipud iti langlangit ket saan nga agsubli iti dayta a lugar, malaksid no pudno nga umagsep iti daga ket mamagtaud manipud iti dayta ken mamagtubo, ket ti bin-i pudno a maited iti managmula ken tinapay iti mangan, kasta ti pagbalinanto ti saok a rummuar manipud iti ngiwatko. Saanto nga agsubli kaniak nga awanan kadagiti nagbanagan, no di ket sigurado nga aramidennanto daydiay pagragsakak, ket sigurado nga agballiginto iti banag a nangibaonak iti dayta.” (Isaias 55:10, 11) Sigurado a matungpal amin a sawen ni Jehova. No kasano a ti tudo ken ti niebe manipud iti tangatang tungpalenda ti nakairantaanda a mangsibug ken mangpabunga iti daga, kasta met ti naan-anay a kinamapagtalkan ti sao ni Jehova a rummuar iti ngiwatna. Sigurado a tungpalenna a naan-anay dagiti karina.—Numeros 23:19.
24, 25. Ania dagiti bendision nga agur-uray kadagiti naidestiero a Judio a mangipangag iti mensahe ni Jehova baeten ken Isaias?
24 Gapuna, no ipangag dagiti Judio ti naimpadtuan a sasao a nayebkas kadakuada baeten ken Isaias, sigurado a magun-odda ti pannakaisalakan nga inkari ni Jehova. Kas resultana, agrag-odanto unay. Kuna ni Jehova: “Buyogen ti panagrag-o rummuarkayto, ket buyogen ti talna maiyegkayto. Dagiti met laeng bantay ken turturod maay-ayatandanto unay iti sanguanam buyogen ti narag-o a panagikkis, ket dagiti mismo a kayo iti tay-ak pagtipatendanto amin ti im-imada. Imbes a ti kasamekan ti sisiit tumpuarto ti kayo a parwa. Imbes a ti makasalugsog a kasumba tumpuarto ti kayo nga arrayan. Ket agbalinto a maysa a banag a nalatak maipaay ken Jehova, maysa a pagilasinan agingga iti tiempo a di nakedngan a saanto a magessat.”—Isaias 55:12, 13.
25 Idi 537 K.K.P., pudno a rimmuar a sirarag-o dagiti naidestiero a Judio manipud Babilonia. (Salmo 126:1, 2) Idi simmangpetda idiay Jerusalem, nakitada ti daga a naabbungotanen iti kasamekan a sisiit ken makasalugsog a kaskasumba—yantangay naglangalang ti daga iti adu a dekada. Ngem ti naisubli nga ili ti Dios makatulongdan a mangyeg iti nakaay-ayat a panagbalbaliw! Masuktanen dagiti sisiit ken kaskasumba iti dadakkel a kaykayo a kas iti parwa ken arrayan. Agminar unay ti pamendision ni Jehova bayat nga agserbi kenkuana ti ilina a “buyogen ti narag-o a panagikkis.” Kayariganna agragrag-o ti mismo a daga.
26. Ania a naparaburan a kasasaad ti tagtagiragsaken itatta ti ili ti Dios?
26 Idi 1919, naluk-atan ti natda kadagiti napulotan a Kristiano manipud iti naespirituan a pannakakautiboda. (Isaias 66:8) Kaduada ti dakkel a bunggoy dagiti sabsabali a karnero, agserserbida itan iti Dios buyogen ti panagrag-o iti naespirituan a paraiso. Yantangay saandan a namulitan iti impluensia ti Babilonia, tagtagiragsakenda ti naanamongan a kasasaad, a dayta ti nagbalin a “banag a nalatak” iti imatang ni Jehova. Ti naespirituan a kinarang-ayda ti mangidayaw iti naganna ken mangitan-ok kenkuana kas Dios ti pudno a padto. Ti naaramidan ni Jehova kadakuada ti mangipaneknek iti Kinadiosna ken pakakitaan ti kinamatalekna iti saona ken ti asina kadagidiay sibababawi. Sapay koma ta amin nga agtultuloy a ‘gumatang iti arak ken gatas uray awan ti kuarta ken awan ti gatad’ ket agrag-oda nga agserbi kenkuana iti agnanayon!
[Footnotes]
a Adu ti nasarakan a nagan dagiti Judio kadagidi nagkauna a rekord ti negosio idiay Babilonia.
b Agtultuloy nga imatmatonan ni Jesus ti trabaho a panagaramid iti adalan. (Apocalipsis 14:14-16) Itatta, dagiti Kristiano a lallaki ken babbai matmatmatanda ni Jesus kas Ulo ti kongregasion. (1 Corinto 11:3) Ket iti tiempo nga intuding ti Dios, agtignayto ni Jesus kas “maysa a panguluen ken komandante” iti sabali pay a wagas, inton idauluanna ti naan-anay a pananggubat kadagiti kabusor ti Dios iti gubat ti Armagedon.—Apocalipsis 19:19-21.
[Ladawan iti panid 234]
Dagiti Judio a mawaw iti naespirituan maawisda nga ‘umay iti danum’ ken ‘gumatang iti arak ken gatas’
[Ladawan iti panid 239]
Pinaneknekan ni Jesus nga isu ket “maysa a panguluen ken komandante” kadagiti nasional a bunggoy
[Dagiti Ladawan iti panid 244, 245]
“Ti nadangkes a tao panawanna koma ti dalanna”