DI PANAGRUPSA

Ti galad ti maysa a bagi a saan nga agpasar iti panagrunot, panagrinuker, wenno pannakadadael.

Masarakan laeng iti Kristiano a Griego a Kasuratan dagiti direkta a pannakatukoy ti di panagrupsa. Sadiay ti sao ket pakaipatarusan ti Griego nga a·phthar·siʹa, a buklen ti negatibo a pangrugian a sao nga a ken maysa a porma ti phtheiʹro. Daytoy naud-udi a sao kaipapananna ti “padaksen” (2Co 7:2) wenno “dadaelen” (1Co 15:33), ngarud iyeg iti nababbaba wenno nanumnumo a kasasaad; kasta met ti “papatayen” wenno “dadaelen.” (2Pe 2:12) Naaramat met ti pangiladawan a sao nga aʹphthar·tos (di agrupsa).

Panagrupsa ken Kinamapagrupsa. Iti panangusig iti di panagrupsa, makatulong no amirisen nga umuna ti usar dagiti Griego a termino maipaay iti panagrupsa ken kinamapagrupsa. Laglagipen nga adda nagdumaan ti kasasaad nga agrupsa ti maysa a banag ken ti kasasaadna a mapagrupsa, kayatna a sawen, mabalin a pagrupsaen.

Ti panagrupsa ken kinamapagrupsa mabalin a mainaig agpadpada iti bambanag a namaterialan ken iti bambanag a saan a namaterialan. Ti korona a tinarigagayan dagiti Griego nga atleta ket agrupsa​—agrunot, agdadael, wenno agsisina. (1Co 9:25) Agrupsa uray ti balitok (marunaw iti agua rehia) ken pirak. (1Pe 1:18; idiligyo ti San 5:3.) Dagiti barangay mabalin a “marba” wenno, iti literal, “mapagrakaya” (manipud iti nakaro a porma a di·a·phtheiʹro), nga aglak-am iti pannakarakrak ti sangalda. (Apo 8:9) Naaramat ti isu met laeng a Griego a sao mainaig iti ‘panangdadael’ iti daga. (Apo 11:18) Ti tao, ti nainlasagan a parsua, ket agrupsa (Ro 1:23); iti imperpekto a kasasaadna agpasar ti bagina iti mangdadael a sagsagubanit ket inton agangay, iti panagrunot ken patay, a ti bagi agrakaya nga aglungsot. (Ara 13:36) No maipapan iti bambanag a saan a namaterialan, dagiti nasayaat nga ugali mabalin a pagrinukeren, wenno dadaelen dagiti dakes a pannakitimpuyog (1Co 15:33); dagiti tattao mapagbalin a rinuker ti isipda, mayadayoda iti kinapasnek, kinadalus, ken kinapudno (2Co 11:3; 1Ti 6:5; 2Ti 3:8), a daytoy agbanag iti moral a panagrakaya, pannakapagrinuker iti personalidad ti indibidual.​—Efe 4:22; Jud 10.

Agrupsa uray dagiti perpekto a natauan a bagi, kayatna a sawen, saanda a maliklikan ti panagrakaya wenno panagdadael. Maigapu itoy, maikuna ni apostol Pablo a ni napagungar a Jesus ket kalpasanna ‘naikeddeng a saanen nga agsubli iti panagrupsa’ (Ara 13:34), kayatna a sawen, pulos a saanen nga agsubli iti biag nga addaan agrupsa a natauan a bagi. Babaen laeng ti panagtignay ti Dios a ti nainlasagan a bagi ti Anakna idi adda ditoy daga ket nalapdan a makakita iti panagrupsa iti tanem. (Ara 2:31; 13:35-37) Nupay kasta, dayta a bagi saan a naitalimeng tapno usaren ni napagungar a Jesus, yantangay kunaen ni apostol Pedro a ni Jesus ket “napapatay iti lasag, ngem napagbiag iti espiritu.” (1Pe 3:18) Agparang ngarud a nabatad a simimilagro a pinagpukaw ti Dios dayta a bagi, iti kasta saanna a binay-an dayta a makitana ti makadadael a panagrunot.​—Kitaenyo ti BAGI (Ti Silalasag a Bagi ni Kristo).

Dagiti anghel, nupay espiritu a parparsua, naipakita nga addaanda kadagiti agrupsa a bagi, no la ket maideklarada a madadael.​—Mt 25:41; 2Pe 2:4; idiligyo ti Lu 4:33, 34.

Pannakaadipen ti tao iti panagrupsa. Nupay ni Adan, uray iti kinaperpektona, addaan iti agrupsa a bagi, maigapu laeng iti panagrebeldena iti Dios nga isu naiyeg iti “pannakaadipen iti panagrupsa” ket impasana daytoy a kasasaad iti amin a putotna, ti natauan a puli. (Ro 8:20-22) Daytoy a pannakaadipen iti panagrupsa ibunga ti basol wenno salungasing (Ro 5:12) ken mangpataud iti kinaimperpekto ti bagi a mangiturong iti panagkapuy, sagubanit, panaglakay wenno panagbaket, ken ipapatay. Maigapu itoy, daydiay ‘agimulmula a maipaay iti lasag agapit iti panagrupsa manipud iti lasagna’ ken saanna a magun-odan ti agnanayon a biag a naikari kadagidiay agimula a maipaay iti espiritu.​—Ga 6:8; idiligyo ti 2Pe 2:12, 18, 19.

Pannakagun-od Dagiti Kristiano iti Di Panagrupsa. Kas napaliiwen, ti Hebreo a Kasuratan saanna a direkta a tukoyen ti di panagrupsa, ket patinayon nga ipaganetgetna ti ipapatay ti natauan a kararua. Ngarud, kunaen ti apostol maipapan ken Kristo Jesus nga isu “nangipaay ti lawag iti biag ken di panagrupsa babaen ti naimbag a damag.” (2Ti 1:10) Babaen ken Jesus, impalgak ti Dios ti sagrado a palimed ti panggepna a panangipaay kadagiti napulotan a Kristiano iti pribilehio a makipagturay iti Anakna iti langlangit. (Lu 12:32; Jn 14:2, 3; idiligyo ti Efe 1:9-11.) Babaen ti panangpagungarna iti Manangisalakanda a ni Jesu-Kristo manipud kadagiti natay, ti Dios impaayanna ti kakasta a Kristiano iti sibibiag a namnama a ‘maysa a di agrupsa ken di natulawan ken di agkupas a tawid a naisagana iti langlangit.’ (1Pe 1:3, 4, 18, 19; idiligyo ti 1Co 9:25.) Ti kakasta ket nayanak manen bayat nga addada pay iti lasag, kayatna a sawen, naipaayanda iti saad kas naespirituan nga annak ti Dios, nayanak manipud iti “di agrupsa a bin-i a pagpaadu, babaen iti sao ti sibibiag ken manayon a Dios.”​—1Pe 1:23; idiligyo ti 1Jn 3:1, 9.

Nupay imbilang ti Dios kas naespirituan nga annakna ken nupay naikarianda iti di agrupsa a tawid, dagitoy a Kristiano a naayaban iti nailangitan a Pagarian saanda nga agik-ikut iti imortalidad wenno di panagrupsa bayat nga addada pay a silalasag ditoy daga. Makita daytoy manipud iti kinapudno nga ‘agsapsapulda iti dayag ken dayaw ken kinaawan panagrupsa babaen ti panagibtur iti aramid a naimbag.’ (Ro 2:6, 7) Ti sinapul a “kinaawan panagrupsa” saanna a kaipapanan ti kinawayawaya laeng iti moral a kinarinuker. Babaen ti panangsurot iti ulidan ni Kristo ken babaen ti pammati iti subbot a sakripisiona, dagitoy a Kristiano “nakalapsut[dan] iti panagrupsa nga adda iti lubong babaen iti derrep” (2Pe 1:3, 4); “agayat[da] ken Apotayo a Jesu-Kristo iti kinaawan panagrupsa” ken ‘mangipakpakitada iti di kinarinuker iti panangisuroda.’ (Efe 6:24; Tit 2:7, 8) Ti kinaawan panagrupsa (buyogen ti dayag ken dayaw) a sapulenda babaen ti matalek a panagibtur ket mainaig iti pannakaipadayagda iti tiempo ti panagungarda kas aktual nga espiritu nga annak ti Dios, ken nabatad daytoy manipud iti umuna a surat ni Pablo kadagiti taga Corinto.

Naibangon iti Imortalidad ken Di Panagrupsa. Simrek ni Kristo Jesus iti imortalidad apaman a nagungar manipud kadagiti natay, a kalpasan dayta agik-ikuten iti “di madadael a biag.” (1Ti 6:15, 16; Heb 7:15-17) Kas “apag-isu a ladawan ti mismo a kina-isu” ni Amana, a Dios a di agrupsa (Heb 1:3; 1Ti 1:17), ni napagungar a Jesus tagtagiragsakenna met ti di panagrupsa.

Naikaykaysa ken Jesus iti kaasping ti panagungarna, dagiti makipagtawid kenkuana mapagungarda met saan laeng nga iti agnanayon a biag kas espiritu a parparsua no di ket iti imortalidad ken di panagrupsa. Yantangay nagbiag, nagserbida a simamatalek, ken nataydan kadagiti agrupsa a natauan a bagi, umawatdan kadagiti awanan panagrupsa nga espiritu a bagi, kas silalawag a sawen ni Pablo iti 1 Corinto 15:42-54. Ngarud ti imortalidad nabatad a tumukoy iti kualidad ti biag a tagiragsakenda, ti kinaawan patingga ken di pannakadadael dayta, idinto ta ti di panagrupsa nalawag a mainaig iti organismo wenno bagi nga ited kadakuada ti Dios, daydiay nainkasigudan a saan nga agrunot, agrinuker, wenno agdadael. Agparang ngarud a ti Dios ipaayanna ida iti pannakabalin a mangtaginayon iti biagda, a saanda nga agpannuray kadagiti makinruar a gubuayan ti enerhia a kas iti sabsabali pay a parsuana, nainlasagan ken naespirituan. Makagutugot a pammaneknek daytoy iti panagtalek kadakuada ti Dios. Ti kasta nga agwaywayas ken di madadael a panagbiag, nupay kasta, saanna nga ikkaten ida iti panangituray ti Dios; ket kas iti Uloda a ni Kristo Jesus, agtultuloyda nga agpasakup iti pagayatan ken kadagiti panangiwanwan ti Amada.​—1Co 15:23-28; kitaenyo ti IMORTALIDAD; KARARUA.