Ti Panagkamang dagiti Kristiano Sadi Pella

IDI 33 K.P., pinakdaaran ni Jesu-Kristo dagiti paspasurotna nga “agkamangda kadagiti bambantay” inton makitada a “ti Jerusalem nalikmut kadagiti buybuyot.” (Lucas 21:20-24) Ngem sadino ti aktual a nagkamanganda? Ti orientalista ken historiador a Pranses a ni Joseph Ernest Renan sumungbat: “Ti lugar a pinili dagiti papangulo ti komunidad a [Kristiano] nga agserbi kas ti kangrunaan a pagkamangan para iti pugante nga Iglesia ket isu idiay Pella, maysa kadagiti il-ili iti Decapolis, a nagsaad idiay asideg ti makinkanigid nga igid ti Jordan iti maysa a makaay-ayo a saad a tantan-awanna ti maysa a dasig ti intero a tanap ti Ghor, ken idiay sabali a bangirna isu dagiti nakaun-uneg a rangkis, nga idiay arisadsadna isu met ti pagay-ayusan ti karayan. Awanen ti nasirsirib pay a panagpili a naaramidan koma. Ti Judæa, Idumæa, Peræa, ken Galilea ket naigamerda iti iyaalsa; ti Samaria ken ti igid ti baybayna addada met iti nariribuk a kasasaad . . . Gapuna ti Scythopolis ken Pella ti kaasitgan a neutral a siudad idiay Jerusalem. Ti Pella, babaen iti saadna idiay labes ti Jordan, ti nangitukon ti dakdakkel a kinatalna ngem idiay Scythopolis, nga isut’ nagbalin a maysa kadagiti sarikedked ti Roma. Ti Pella ket maysa a siwayawaya a siudad a kas kadagiti dadduma nga il-ili ti Decapolis . . . Ti agkamang sadiay isut’ sipapanayag a panangbigbig kadagiti pagbutbutngan iti iyaalsa dagiti [Judio] . . . Isu iti daytoy nga ili a kontra kadagiti Judio a ti Iglesia ti Jerusalem nakasarak ti pagkamanganna bayat dagiti pammutbuteng iti pannakalakub.”