Ti Kinapudno Maipapan ti Impierno

KAAWATAN, ti pamunganayan a doktrina iti likudan ti pammati maipapan iti dusa kalpasan ti ipapatay isut’ pammati a ti pudpudno a tao saan nga aktual a matay no matay ti nainlasagan a bagina ngem daydiay​—masansan maaw-awagan a kararua​—ti makalasat iti ipapatay ti bagi. Daytoy a pammati, kas nakitatayo iti napalabas nga artikulo, agsubli kadagiti immuna a taga Sumeria ken taga Babilonia idiay Mesopotamia. Iti kamaudiananna, daytat’ tinulad dagiti Griego, a dagiti pilosopoda, kas ken Plato, pinasayaatda ti teoria. Ti pinapinoda a nagkadua a pammati iti “bagi ken kararua” nagbalinen a paset ti apostata a pammati a Judio.

Kaano a tinulad dagiti agkunkuna a Kristiano ti pammati iti kasta a biag kalpasan ti ipapatay? Nalawag a saan a kabayatan ti tiempo ni Jesus ken dagiti apostolna. Ti Pranses nga Encyclopædia Universalis kunaenna: “Ti [apocryphal nga] Apocalypse of Peter (maika-2 a siglo K.P.) ti kakaunaan nga aramid a Kristiano a nangdeskribir iti dusa ken pannakatutuok dagiti managbasol idiay impierno.”

Kinapudnona, agparang a kadagiti immuna nga amma ti iglesia, nagadu dagiti di panagkikinnaawatan maipapan iti impierno. Ni Justin Martyr, Clement ti Alexandria, Tertullian, ken ni Cyprian mamatida iti umap-apuy nga impierno. Pinadpadas ni Origen nga ikkan ti impierno ti makatulong a panangtiritir, a kunkunana a dagiti managbasol idiay impierno iti agangay maispaldanto. Isut’ sinarunoda iti dakdakkel wenno basbassit a rukodna babaen ken ni Gregorio ti Nazianzus ken ni Gregorio ti Nyssa. Ngem pinasardeng ni Agustin dagita a nakapuy a panangmatmat iti impierno. Iti librona nga Early Christian Doctrines, insurat ni J. N. D. Kelly a propesor ti Oxford: “Idi dumanonen ti maikalima a siglo ti nainget a doktrina a dagiti managbasol awanen maikadua a gundawayda kalpasan daytoy a biag ket ti apuy a mangalun-on kadakuada ti dinton pulos maiddep ket kangrunaanen iti uray sadino.”

No maipapan iti purgatorio, kinuna ti libro nga Orpheus​—A General History of Religions: “Sinalimetmetan ni San Agustin nga adda idi makintengnga a kasasaad ti pannakapaliiw iti nagbaetan ti masanguanan a ragsak ken pannakailunod, nga isut’ pannakagugor dagiti kararua babaen ti apuy. Daytoy ti Orphic [pagano a Griego] ken Virgilian [pagano a Romano] a doktrina ti Purgatorio: awan uray maysa a sao maipapan iti dayta kadagiti Ebanghelio. . . . Ti doktrina ti Purgatorio . . . ket nabukel idi maikanem a siglo, ken naiproklamar a dogma ti Iglesia babaen iti Konsilio ti Florence (1439).” Inadmitir ti New Catholic Encyclopedia: “Ti purgatorio a doktrina Katoliko ket naibatay iti tradision, saan nga iti Nasantuan a Kasuratan.” No maipapan iti Limbo, inadmitir ni Kardinal Ratzinger ti Roma a dayta ket “maysa laeng a pinarparbo ti teolohia.”

Awan Dusa Kalpasan ti Ipapatay

Ngem, ania met, maipapan ti Biblia? Sasawenna aya a ti kararua ket agbiag kalpasan ti ipapatay ti bagi ket ngarud mabalin a dusaen iti umap-apuy nga impierno wenno purgatorio? Kuna ti New Catholic Encyclopedia: “Ti kapanunotan a ti kararua agbiag kalpasan ti ipapatay ket saan a nalaka a makita idiay Biblia. . . . Ti kararua idiay D[aan a] T[ulag] saanna a kaipapanan ti paset ti tao, no di ket ti intero a tao​—ti tao kas sibibiag a persona. Umasping iti dayta, idiay B[aro a] T[ulag] kaipapanan dayta ti natauan a biag: ti biag ti maysa nga indibidual.”

Gapuna ti kangrunaan a pangibatayan iti dusa kalpasan ti ipapatay ket napaay. Kuna ti Biblia: “Ti kararua nga agbasol matayto.” (Ezequiel 18:4, Revised Standard Version, Edision a Katoliko) Kuna pay dayta: “Ti supapak ti basol isu ni patay.” (Roma 6:23, RSV) Gapuna, no sawen ti Biblia a dagiti awan panagbabawina a tattao a managdakdakes agtungpalda idiay “Gehenna,” “apuy nga agnanayon,” wenno “ti danaw nga apuy,” daytat’ agus-usar laeng ti simboliko a pagsasao tapno sawenna ti ipapanda iti permanente nga ipapatay, “ti maikadua nga ipapatay.” ​—Mateo 23:33; 25:41, 46; Apocalipsis 20:14; 21:8;a idiligyo ti 2 Tesalonica 1:7-9.

Ti Impierno Maatianan Babaen ti Panagungar

No kasta, napudot aya ti impierno? Sigun iti Biblia saan. Pudno unay, dagiti sasao a Hebreo ken Griego a naipatarus iti sumagmamano a Biblia kas “impierno” tuktukoyenda laeng ti gagangay a tanem ti natay a tattao. Saan a napudot a disso a pakatutuokan. Imbes ketdi, daytat’ lugar a paginanaan, a sadiay ti rummuaranto dagiti natay inton panagungar. (Eclesiastes 9:10; Aramid 24:15) Ni Oscar Cullmann, propesor ti Theological Faculty iti University of Basel, Switzerland, ken iti Sorbonne, idiay Paris, sawenna maipapan ti “nakaro a panaggiddiat ti Nakristianuan a panangnamnama ti panagungar dagiti natay ken ti pammati a Griego ti di ipapatay ti kararua.” Umiso unay, kunana a “ti kinapudnona a ti maud-udi a Kinakristiano namataud ti kawing kadagiti dua a pampammati . . . ti kinapudnona ket saan a kawing a pulos no di ket panangtallikud iti daydiay maysa [ti doktrina ti Biblia maipapan ti panagungar] a pabor iti daydiay maysa [ti pagano a pammati ti di ipapatay ti natauan a kararua].”​—Kuami ti italiko.

Saan a tinallikudan dagiti Saksi ni Jehova ti pammati iti panagungar a pabor iti ideya maipapan ti di ipapatay ti kararua. Maragsakanda laeng a mangiranud kadakayo ti naragsak a namnamada ken paneknekan kadakayo manipud iti Biblia nga, iti kinapudnona, ti impierno saan a napudot.

[Dagiti Footnote]