Inaywanannak a Naimbag ni Jehova
RINUGIAK ti nagserbi ken ni Jehova iti karkarna a pamay-an, iti ababa a pannao. Dimmakkelak iti napintas nga away iti adayo nga amianan ti New Zealand, a nangnangruna a pagnaedan dagiti Maori a tattao kas kaniak. Maysa nga aldaw bayat nga agdaldaliasatak a nakasakay iti kabalio, sinabatnak ni kasinsinko a Ben idiay kalsada. Tawen 1942 idi, iti otonio (Makin-abagatan a Hemispero, primavera iti Makin-amianan a Hemispero). Agtawenak idi ti 27 ken maysa nga aktibo a miembro ti Church of England.
Nagbasbasan ni Ben iti adu a tawtawen kadagiti libro ni Judge Rutherford, agdama idi a presidente ti Watch Tower Bible and Tract Society, ket adda iggemna a surat manipud kangrunaan nga opisina ti Watch Tower Society idiay New Zealand a mangkidkiddaw kenkuana nga awisenna dagiti kalugaranna iti maysa a lugar a pangrambakanda ti Pangrabii ti Apo a sangsangkamaysa. Mainayon pay, ni Ben ti mangiyurnos iti mangidaulo ti serbisio. Minatmatannak, kinuna ni Ben: “Sika dayta a tao.” Maragsakan a maibilang a maikari—ken makiramramanak iti tinapay ken arak idiay simbaan—immanamongak.
Iti Pangrabii ti Apo, agarup 40 a tattao ti nagtataripnong idiay pagtaengan ni Ben maipaay iti panangrambak ti ipapatay ti Apotayo, ket awan uray maysa kadakuada ti Saksi ni Jehova. Apaman a simmangpetak inyawat kaniak ni kasinsinko ti balabala ti palawag. Binaybay-ak ti naisingasing a kanta ket inawagak ti kayong ni Ben a mangilukat babaen ti kararag. Kalpasanna inrugik ti nangiparang iti naibalabala a palawag, a naglaon kadagiti agsasaruno a saludsod agraman dagiti naibatay-Kasuratan a sungbat. Bimmallaet ti maysa a presente a lokal a klero nga addaan kadagiti isusupiat, ngem nasungbatan dagitoy babaen ti panangbasa kadagiti reperensia ti Kasuratan nga adda iti balabala.
Malagipko pay ti maysa kadagiti saludsod idiay balabala a mainaig iti paset ti tawen no kaano a marambakan dayta a pasken. Anian a makapnek idi nga amin a timmabuno timman-awda iti tawa ket nakitada nga apag-isu a kabus. Nalawag, ti petsa ket Nisan 14.
Anian a rabii dayta! Ti panangrambakmi nagpaut ti uppat nga oras! Adu ti timmaud a salsaludsod ket nasungbatanda manipud Kasuratan nga adda iti balabala ti Sosiedad. No taliawek ti nalikudan, ammok a diak koma nalasatan dayta a kapadasan no awan ti naayat a panangaywan ni Jehova—nupay saanak pay idi a maysa a dedikado a Saksina. Nupay kasta, iti dayta a rabii ti Memorial idi 1942, natakuatak ti panggepko iti biag.
Immuna a Panagbiag
Naipasngayak idi 1914. Natay ni tatangko agarup nga uppat a bulan sakbay ti pannakaiyanakko, ket malagipko pay laeng nga idi ubingak apalak dagiti dadduma nga ubbing nga addaan amma a mangayat kadakuada. Inil-iliwko la unay dayta. Ti panagbiag nga awanan asawa para ken ni nanangko ket narigat a pannakidangadang, lallalo pay a narikut gapu kadagiti nakaro nga epekto ti Gubat Sangalubongan I.
Kas maysa nga agtutubo, inasawak ti maysa a balasitang nga agnagan Agnes Cope, ket isut’ kataktakunaynayko iti biag iti nasurok a 58 a tawenen. Idi damo nakidangadangkami a dua tapno makapagballigi iti biag. Napaayak kas mannalon gaput’ nakaro a tikag. Nakasarakak ti paglusotan babaen ti ay-ayam, ngem agingga iti dayta a kapadasak iti Memorial idi 1942, awan idi ti pudpudno a panggepko iti biag.
Panangasaba kadagiti Kabagian
Kalpasan dayta a Memorial, inadalko a sipapasnek ti Biblia, a pagsasaritaanmi kadagiti dadduma a kasinsinko dagiti literatura nga impablaak ti Watch Tower Society. Idi Setiembre 1943 sumagmamano a Saksi ni Jehova manipud sabali a lugar ti immay simmarungkar iti naiputputong a lugarmi. Naaddaankamit’ nasaknap, uppat-nga-oras a panagsasarita. Kalpasanna, idi a naammuak a pumanawdan iti kabigatanna, insaludsodko: “Aniat’ manglapped ti panagbautisarko itan?” Dua a kakasinsinko ken siak ti naitaneb iti danum iti ala una y media iti parbangon.
Kalpasanna, nagdaldaliasatak tapno mangasaba kadagiti kakabagiak. Dadduma ti immawat, ket maipaay kadagitoy imbatayko ti pannakisaritak iti Mateo kapitulo 24. Dadduma ti di immawat, ket kadagidiay a kasasaad inusarko dagiti sasao ni Jesus kadagiti Fariseo a nairekord idiay Mateo kapitulo 23. Idi agangay, nupay kasta, naadalko ti agbalin nga ad-adda a nataktika, kas panangtulad iti naasi ken naayat a nailangitan nga Amatayo.—Mateo 5:43-45.
Idi damo binusor ni baketko ti tarigagayko nga agserbi ken Jehova. Nupay kasta, nakikadua met laeng kaniak, ket idi Disiembre 1943 isut’ nagbalin a dedikado, nabautisaran a katulongan nga asawa. Kaduana a nabautisaran iti dayta nakalalagip nga aldaw dagiti lima a kapurokanmi idiay Waima, ket agdagupen iti siam dagiti manangibunannag ti Pagarian iti dayta a lugar.
Dagiti Bendision Nupay Adda Ibubusor
Idi 1944 sinarungkarandakami manen dagiti kakabsat manipud sabali a lugar, ket iti daytoy a gundaway nangipaayda iti kasapulan a panangsanay iti pormal a panagbalay-balay a ministerio. Bayat a lumatlatak ti kaaddami iti purok, kimmaro ti ibubusor dagiti pannakabagi ti Kakristianuan. (Juan 15:20) Kanayonkami a maipasubo kadagiti lokal a klero, nga agresulta iti napaut a panagsasarita maipapan kadagiti doktrina. Ngem impaay ni Jehova ti balligi, ket dagiti dadduma a lumugar, agraman ti kabsatko a babai, immayda metten iti sidong ti naayat a panangaywan ni Jehova.
Nabuangay ti maysa a kongregasion idiay Waima idi Hunio 1944. Kimmaro ti relihiuso a panangidadanes ken gura. Naipaidam kadagiti Saksi ni Jehova ti pannakaitabon iti lokal a sementerio. No dadduma nagbalin a naranggas ti ibubusor. Addada dagiti pisikal a pannakaipasubo. Ti kotsek ken ti garahena napuoran nga interamente. Nupay kasta, babaen ti pammendision ni Jehova, iti nakurang a tallo a bulan, nabalinanmi met laeng ti gimmatang iti trak. Ken nagusarak ti kalesa a pagluganan ti dumakdakkel a pamiliak a mapan kadagiti gimong.
Ti umad-adu a bilang dagiti kakadua kaipapananna a masapul a maaddaankami iti nalawlawa a paggigimongan, isu nga inkeddengmi ti mangbangon iti Kingdom Hall idiay Waima. Daytoy ti immuna a naibangon a Kingdom Hall idiay New Zealand. Uppat a bulan kalpasan ti pannakapukan dagiti immuna a kaykayo idi Disiembre 1, 1949, naangay ti napagtipon nga asamblea ken dedikasion iti baro a patakder nga aglaon ti 260 a tugaw. Daytat’ naisalsalumina a gapuanan kadagidi nga al-aldaw, nairingpas babaen ti tulong ni Jehova.
Dagiti Kanayonan a Pammaneknek ti Panangaywan ni Jehova
Yantangay nagtultuloy nga immadu dagiti managibunannag ti Pagarian idiay adayo nga amianan ti New Zealand, dagiti bumisbisita nga agdaldaliasat a manangaywan nangipaayda iti pammaregta nga agserbi iti lugar a dakdakkel ti pakasapulan. Kas sungbat, idi 1956, inyakarko ti pamiliak idiay Pukekohe, abagatan a mismo iti Auckland. Nagserbikami sadiay iti 13 a tawen.—Idiligyo ti Aramid 16:9.
Dua a pangarigan ti panangaywan ni Jehova kabayatan daytoy a panawen ti nagtalinaed iti lagipko. Bayat nga inserreknak ti konseho ti ili kas maysa drayber ti trak ken manangpaandar ti makina, naawisak iti uppat-a-lawas a kurso ti Kingdom Ministry School idiay sanga nga opisina ti Watch Tower Society idiay Auckland. Dimmawatak ti uppat a lawas a bakasion maipaay iti daytoy a panggep, ket ti panguluen nga inheniero kinunana: “Mabalin a. Sapay koma ta ad-adu pay a tattao ti kas kenka. Inton agsublika, umaynakto kitaen idiay opisinak.” Idi sumaruno a bimmisitaak iti opisinana, immawatak ti uppat a lawas a sueldo kabayatan ti kaawanko. Iti kasta, naaywanan dagiti material a kasapulan ti pamiliak.—Mateo 6:33.
Dayta ti umuna a pangarigan. Ti maikadua napasamak kalpasan a simrekkami ken ni baketko iti serbisio ti kina-regular pioneer idi 1968. Manen, nagtalekkami iti tulong ni Jehova, ket ginunggonaannakami. Kalpasan ti pammigatmi iti maysa nga agsapa, linuktan ni baketko ti reprihadora ket nakitana nga awanen ti naggianna malaksid iti kagudua-libra a mantikilia. “Sarn,” kinunana, “awanen ti nabati a kanenta. Rummuarta kadi pay laeng iti serbisio ita?” Ti sungbatko? “Wen!”
Iti immuna a napananmi, inawat ti bumalay ti literatura nga intukonmi ket siaasi a nangted kadakami ti sumagmamano dosena nga itlog kas donasion. Ti maikadua a tao a sinarungkaranmi sinagutannakami ti natnateng—kumara (kamote), cauliflower, ken adu a carrot. Dadduma pay a taraon nga inyawidmi iti dayta nga aldaw ket karne ken mantikilia. Talaga a pudno dagiti sasao ni Jesus iti kasasaadmi: “Imutektekanyo dagiti tumatayab ti langit, a dida agmula, dida agani ket dida agurnong kadagiti kamkamalig; ket ni Amayo a nailangitan taraonanna ida. Saankayo aya a napatpateg unay ngem isuda?”—Mateo 6:26.
Naibaon iti Sabali a Pagilian
Rarotonga idiay Cook Islands! Daytoy ti nakaitudinganmi kas special pioneer idi 1970. Sadiay ti nagnaedanmi kadagiti simmaruno nga uppat a tawen. Ti immuna a karit ditoy ket ti panagadal ti baro a pagsasao. Nupay kasta, gapu kadagiti pagaspingan ti New Zealand Maori ken ti Cook Island Maori, nabalinak ti nangipaay ti immuna a palawag publiko lima a lawas kalpasan ti isasangpetmi.
Idiay Cook Islands, sumagmamano laeng dagiti manangibunannag ti Pagarian, ken awan ti pagtataripnonganmi. Manen, kas sungbat iti kararag, impaay ni Jehova dagiti kasapulanmi. Maysa a gagangay a pannakisarsarita iti agay-aywan ti paglakuan ti nagresulta iti panangabangmi ti maibagay a daga, ket iti uneg ti makatawen naaddaankami ti bassit a balay ken maysa a Kingdon Hall a makalaon ti 140. Nanipud idin, immawatkami kadagiti agtultuloy a bendision, iti pakaidayawan ni Jehova.
Nangnangruna nga inapresiarmi ti kinamanangpasangbay dagiti lumugar kadakami. Masansan, bayat ti kaaddami iti ministerio, nga opreserandakami kadagiti makapabang-ar nga inumen—a kasapulan unay iti napudot, nadagaang a lugar. Masansan a masangpetanmi idiay balay dagiti saba, papaya, mangga, ken kahel nga imbati dagiti di am-ammo a tattao idiay ruanganmi.
Idi 1971 nagbiahekami ken ni baket, a kakuyogmi dagiti tallo a sabsabali pay a manangibunannag a taga Rarotonga a napan iti isla ti Aitutaki, a nalatak gaput’ napintas a danawna. Nakasarakkami kadagiti managayat iti Sao ti Dios kadagiti managpadagus a lumugar ket nairugi ti uppat a panagadal ti Biblia iti pagtaengan, nga intultuloymi babaen ti pannakisinnurat kalpasan ti panagsublimi idiay Rarotonga. Idi agangay nabautisaran dagidiay a naiyadalan idiay Aitutaki, ket nabuangay ti maysa a kongregasion. Idi 1978 nabangon sadiay ti maikadua a Kingdom Hall idiay Cook Islands. Intultuloy a pinadakkel ni Jehova dagiti bambanag kas subad ti panagmula ken panagsibugmi.—1 Corinto 3:6, 7.
Naikkannak ti gundaway a mangbisita kadagiti sangapulo nga isla iti grupo ti Cook Island, masansan iti sidong dagiti narigat a kasasaad. Maysa a biahe ti lantsa idiay Atiu, a 180 kilometro ti kaadayona, kinasapulanna ti nasurok nga innem nga aldaw gapu kadagiti napigsa nga angin ken nadawel a baybay. (Idiligyo ti 2 Corinto 11:26.) Uray no limitado ti abasto ti taraon ken adu ti maulaw iti aglawlawko, agyamanak iti panangtaripato ni Jehova kaniak, a nagresulta ti natalged nga isasangpet iti destinok.
Idi 1974 napaidamankami ti pammalubos nga agtalinaed idiay Cook Islands isu a masapul nga agsublikami idiay New Zealand. Adda tallo a kongregasion kadagidiay nga isla iti daydi a panawen.
Dagiti Kanayonan a Pribilehio iti Serbisio—Ken Maysa a Suot
Iti panagsublimi idiay New Zealand, naluktan dagiti baro a gundaway. (1 Corinto 16:9)Kasapulan ti Sosiedad ti maysa a makabael a mangipatarus iti Ti Pagwanawanan ken dadduma pay a literatura ti Biblia iti Cook Island Maori. Naited kaniak ti pribilehio, ket nagtalinaed kaniak agingga iti agdama. Naikkannak met ti pribilehio a mangbisita a kanayon kadagiti kakabsatko idiay Cook Islands, umuna kas manangaywan ti sirkito, kalpasanna kas kasuno ti manangaywan ti distrito.
Iti maysa kadagidiay nga ibibisita, ni Kabsat Alex Napa, maysa nga special pioneer manipud Rarotonga, kimmuyog kaniak bayat ti 23-nga-aldaw a panaglayag iti taaw a nangiturong kadakami idiay Manahiki, Rakahanga, ken Penrhyn—dagiti isla iti makin-amianan a Cook. Iti kada isla, tinignay ni Jehova ti puspuso dagiti managpadagus a lumugar tapno ipaayandakami iti pagdagusan ken tapno umawatda iti adu a literatura ti Biblia. (Idiligyo ti Aramid 16:15.) Kadagitoy nga isla, nawadwad dagiti tirem nga agpataud ti perlas, ket iti adu a gundaway nangitukon dagiti tao kadagiti perlas kas kontribusion iti magastos iti sangalubongan a trabaho a panangasaba. Ngarud, bayat a nangtedkami kadagiti naespirituan a perlas, immawatkami met kadagiti literal a perlas.—Idiligyo ti Mateo 13:45, 46.
Anian a nagpintas dayta naiputputong a paset ti lubong! Panunotenyo dagiti dadakkel a pating nga aglanglangoy a sitatalna a kaduada dagiti ubbing iti maysa a danaw! Anian a nagpintas a buya ti iparang ti langit iti rabii! Anian a pudno dagiti sasao ti salmista: “Inaldaw-aldaw nga iyesngawda ti sao, ket rinabii nga iparangda ti pannakaammo.”—Salmo 19:2.
Kalpasanna, siam a tawenen ti napalabas, dimteng ti pudpudno a subok ti kinatarnaw. Naiyospital ni baketko gaput’ panagpadara ti utek. Kinasapulan a maopera, ngem ti doktor di umanamong a mangopera a di agusar ti dara. Sikokonsiensia a pinagkedkedanmi ken ni baketko ti pamay-an a manglabsing iti linteg ti Dios. Ngem indiktar ti konsiensia ti siruhano a nasken a mausar amin a pamay-an, agraman ti dara, a pangsalbar ti biag.
Kimmapsut ti salun-at ni baketko, ket isut’ naipan iti intensive care ward, a nakedngan laeng ti maipalubos nga ibibisita. Napadasanna ti nagtuleng gapu iti pannakaparigat ti tambor ti lapayagna. Nagbalin dayta a nakarigrigat a kasasaad. Kalpasan ti maysa nga ibibisita sinurotnak ti doktor iti kotsek, nga ipilpilitna a ti laeng gundaway ni baketko isut’ pannakaopera babaen ti dara ket agpakpakaasi nga umanamongakon. Nupay kasta, nagtalekkami ken baketko ken ni Jehova—uray no ti panagtulnog iti lintegna agresulta iti pannakapukaw iti sumagmamano a tawen iti daytoy agdama a biag.
Giddato, adda naisangsangayan a simmayaatan ti kasasaad ni baketko. Iti maysa nga aldaw nasangpetak a nakatugaw iti katre nga agbasbasa. Kadagiti simmaruno nga aldaw nangrugin a mangasaba kadagiti pasiente ken narses. Kalpasanna, naawaganak a mapan iti opisina ti siruhano. “Mr. Wharerau,” kinunana, “pudno a nagasatka a lalaki! Patienmi a naagasanen ti sakit ni baketmo.” Di ninamnama, ti presion ti darana ket simmayaaten. Sangsangkamaysa, nagyamankami ken ni Jehova ket napabaro ti determinasionmi a mangaramid ti inggat’ kabaelanmi iti serbisiona.
Itan naibaonkami manen idiay Cook Islands ket maminsan manen nga agserserbiak idiay Rarotonga. Anian a naparaburan a pribilehio! No taliawen ti napalabas agyamyamankami ken ni baketko iti panangaywan ni Jehova kadakami iti las-ud ti agarup lima a dekadan iti serbisiona. No iti material, pulos a dikami naaw-awanan kadagiti kasapulan iti biag. Iti naespirituan a pamay-an, aglaplapusanan dagiti bendision. Ti maysa a kapatgan ket ti bilang dagiti nainlasagan a kakabagiak a nangabrasa ti kinapudno. Pattapattaek a nasurok a 200 itan ti nabautisaran a Saksi ni Jehova, agraman 65 a kaputotak. Maysa nga apokok ti kameng ti pamilia ti Bethel idiay New Zealand, bayat a makipaspaset ti maysa nga anakko a babai ken ti asawana agraman dua nga annakda a lallaki iti trabaho a panagbangon kadagiti sanga.—3 Juan 4.
Iti panangmatmat iti masanguanan, il-iliwek ti namnama nga agbiag iti maysa a paraiso a sadiay, iti intero a daga, ti pintas lab-awannanto uray daydiay naglasbang a berde a turod a nakaiyanakak. Anian a pribilehionto ti mangsabat kada nanang ken ni tatang inton panagungar ket pakaammuan ida maipapan ti subbot, ti Pagarian, ken amin a sabsabali pay a pammaneknek ti panangaywan ni Jehova.
Ti determinasionko, napakuyogan iti pannakaammo a ti Dios ay-aywanannak, ket kas ti kuna ti salmista idiay Salmo 104:33: “Kankantaakto ni Jehova kas kapaut ti biagko, kankantaakto ti panangidaydayaw iti Diosko bayat ti kaaddak.”—Kas insalaysay ni Sarn Wharerau.
[Ladawan iti panid 28]
Ti immuna a Kingdom Hall a nabangon idiay New Zealand, 1950