Panangammo iti “Panunot ni Kristo”

“‘Asino ti nakaammo iti panunot ni Jehova, tapno isurona koma?’ Ngem addaantayo iti panunot ni Kristo.”​—1 CORINTO 2:16.

1, 2. Iti Saona, ania ti pinaipalgak ni Jehova maipapan ken Jesus?

ANIA idi ti itsura ni Jesus? Ania ti kolor ti buokna? ti kudilna? dagiti matana? Kasano ti katayagna? Mano ti timbangna? Kadagiti napalabas a siglo, nagduduma ti panangiladawan dagiti pintor ken Jesus. Adda maitutop, ket adda met di nakappapati. Adda dagidiay nangiladawan kenkuana kas malalaki ken naganaygay, idinto ta agkakapuy ken nabessag ti panangiladawan kenkuana dagiti dadduma.

² Nupay kasta, saan a ti langa ni Jesus ti nangiturongan ti Biblia iti atension. Imbes ketdi, adda napatpateg nga amang a pinaipalgak ni Jehova: ti kinatao ni Jesus. Saan laeng nga isalaysay dagiti Ebanghelio dagiti insawang ken inaramid ni Jesus no di pay ket ipalgakda ti karirikna ken panagpampanunotna a nangimpluensia iti sasao ken tigtignayna. Ipalnaad kadatayo dagitoy uppat a naipaltiing a salaysay ti inawagan ni apostol Pablo a “ti panunot ni Kristo.” (1 Corinto 2:16) Napateg a maammuantayo ti pampanunot, rikrikna, ken personalidad ni Jesus. Apay? Adda dua a rason.

 3. Ania ti ipasimudaagna kadatayo ti panangammo iti panunot ni Kristo?

³ Umuna, ti panunot ni Kristo ipasimudaagna kadatayo ti panunot ni Jehova a Dios. Nakasingsinged ni Jesus iti Amana, isut’ gapuna a nakunana: “Awan makaammo no asino ti Anak no di ti Ama; ket no asino ti Ama, awan makaammo no di ti Anak, ken ti kayat a pangipalgakan ti Anak kenkuana.” (Lucas 10:22) Kas man la ibagbaga ni Jesus, ‘No kayatyo a maam-ammo ni Jehova, kitaendak.’ (Juan 14:9) No ngarud adalentayo ti ipalgak dagiti Ebanghelio maipapan iti panagpampanunot ken karirikna ni Jesus, maammuantayo ti panagpampanunot ken karirikna ni Jehova. Ti kasta a pannakaammo pasingedennatayo iti Diostayo.​—Santiago 4:8.

 4. Tapno talaga a makapagtignaytayo a kas ken Kristo, ania ti masapul a sursuruentay nga umuna, ken apay?

⁴ Maikadua, ti pannakaammotayo iti panunot ni Kristo tulongannatayo a ‘mangsurot a sisisinged kadagiti addangna.’ (1 Pedro 2:21) Saan laeng a basta panangulit kadagiti imbagana ken panangtulad kadagiti inaramidna ti kayat a sawen ti panangsurot ken Jesus. Yantangay ti pampanunot ken rikrikna ti mangimpluensia iti panagsasao ken tigtignay, ti panangsurot ken Kristo kalikagumanna ti panangtulad iti “kababalin iti isip” nga adda kenkuana. (Filipos 2:5) Iti sabali a pannao, tapno talaga a makapagtignaytayo a kas ken Kristo, masapul a sursuruentay nga umuna ti agpanunot ken makarikna a kas kenkuana agingga iti kabaelantayo kas imperpekto a tattao. Intay ngarud ammuen ti panunot ni Kristo iti tulong dagiti nangisurat kadagiti Ebanghelio. Usigentay nga umuna dagiti banag a nangimpluensia iti panagpampanunot ken karirikna ni Jesus.

Ti Biagna Sakbay a Nagbalin a Tao

5, 6. (a) Ania ti mabalin nga epekto kadatayo dagiti pakikadkaduaantayo? (b) Ania a pannakilangen ti tinagiragsak ti inauna nga Anak ti Dios idiay langit sakbay nga immay ditoy daga, ket ania ti epekto daytoy kenkuana?

⁵ Maapektarandatayo dagiti nasinged a kakaduatayo. Impluensiaanda ti pampanunot, rikrikna, ken tigtignaytayo, agpaay man a pagimbagan wenno pagdaksan.a (Proverbio 13:20) Usigenyo ti pannakilangen a tinagiragsak ni Jesus idiay langit sakbay nga immay ditoy daga. Iturong ti Ebanghelio ni Juan ti atension iti biag ni Jesus sakbay a nagbalin a tao kas “ti Sao,” wenno Pannakangiwat, ti Dios. Kuna ni Juan: “Idi punganay adda ti Sao, ket ti Sao adda a kadua ti Dios, ket ti Sao maysa a dios. Daytoy a maysa adda idi punganay a kadua ti Dios.” (Juan 1:1, 2) Yantangay awan ti punganay ni Jehova, ti kaadda ti Sao a kadua ti Dios idi “punganay” tuktukoyenna la ketdi ti rugi ti panamarsua ti Dios. (Salmo 90:2) Ni Jesus ti “inauna kadagiti amin a parsua.” Adda ngarud idin sakbay a naparsua dagiti dadduma pay nga espiritu a parsua ken ti pisikal nga uniberso.​—Colosas 1:15; Apocalipsis 3:14.

⁶ Sigun iti dadduma a pattapatta dagiti sientista, di kumurang a 12 a bilion a tawenen nga adda ti pisikal nga uniberso. No umiso ti aniaman kadagita a pattapatta, tinagiragsak ti inauna nga Anak ti Dios ti nasinged a panagkaduada iti Amana iti di mabilang a panawen sakbay a naparsua ni Adan. (Idiligyo ti Mikias 5:2.) Nadungngo ken nadekketda ngarud iti tunggal maysa. Kas personipikasion ti sirib, nailadawan a kinuna daytoy nga inauna nga Anak sakbay a nagbalin a tao: “Siak ti pagrag-oan [ni Jehova], nga inaldaw siraragsakak a kanayon iti sangona.” (Proverbio 8:30) Awan duadua a dakkel ti epektona iti Anak ti Dios ti nasinged a pannakikaduana iti Gubuayan ti ayat iti unos ti di mabilang a tawen! (1 Juan 4:8) Naammuan ken inyanninaw daytoy nga Anak ti pampanunot, rikrikna, ken daldalan ni Amana a di kabaelan dagiti dadduma.​—Mateo 11:27.

Ti Biagna ken Dagiti Banag a Nangimpluensia Kenkuana Ditoy Daga

 7. Ania ti maysa kadagiti makagapu no apay a nasken idi nga umay ditoy daga ti inauna nga Anak ti Dios?

⁷ Adu pay idi ti sursuruen ti Anak ti Dios, ta panggep ni Jehova a pagbalinen ti Anakna a manangngaasi a Nangato a Padi, nga ammona ti “makipagrikna kadagiti kinakapuytayo.” (Hebreo 4:15) Ti maysa kadagiti makagapu nga immay ti Anak kas tao ditoy daga ket tapno maikari a mangtungpal iti daytoy nga akem. Kas tao a buklen ti lasag ken dara, naipasango ni Jesus kadagiti kasasaad ken impluensia a naimatanganna laeng idi idiay langit. Napasaranna a mismo dagiti rikna ken emosion ti tao. Adda dagiti tiempo a nakarikna iti bannog, waw, ken bisin. (Mateo 4:2; Juan 4:6, 7) Saan la a dayta. Inibturanna amin a kita ti pakarigatan ken panagsagaba. Iti kasta, “nasursurona ti panagtulnog” ken nagbalin a naan-anay a maikari nga agakem kas Nangato a Padi.​—Hebreo 5:8-10.

 8. Ania ti ammotayo maipapan iti biag ni Jesus ditoy daga idi ubing pay?

⁸ Dagiti ngay pagteng iti biag ni Jesus ditoy daga idi ubing pay? Bassit la ti nailanad maipapan iti panagubingna. Kinapudnona, da Mateo ken Lucas laeng ti nangisalaysay kadagiti pasamak a mainaig iti pannakayanakna. Ammo dagiti nangisurat kadagiti Ebanghelio a nagbiag ni Jesus idiay langit sakbay nga immay ditoy daga. Ti panagbiagna sakbay a nagbalin a tao ti kangrunaan a makailawlawag iti kita ti tao a nagbalinanna. Ngem naan-anay a tao ni Jesus. Nupay perpekto, nasken latta a mangrugi iti kinamaladaga agingga nga agbalin nga ubing, agtutubo, sa nataengan, ket nakasursuro kabayatan amin dagitoy. (Lucas 2:51, 52) Adda dagiti banag nga ipalgak ti Biblia maipapan iti panagubing ni Jesus nga awan duadua a nangapektar kenkuana.

 9. (a) Ania ti mangipasimudaag a napanglaw ti pamilia a nagtaudan ni Jesus? (b) Iti ania a kasasaad a nalabit dimmakkel ni Jesus?

⁹ Agparang a napanglaw a pamilia ti nagtaudan ni Jesus. Naipasimudaag daytoy iti daton nga inyeg da Jose ken Maria iti templo, agarup 40 nga aldaw kalpasan ti pannakayanakna. Imbes a mangyegda iti kordero kas daton a mapuoran ken urbon ti atap a kalapati wenno pagaw kas daton gapu iti basol, nangyegda iti “maysa a paris a pagaw wenno dua nga urbon nga atap a kalapati.” (Lucas 2:24) Sigun iti Linteg Mosaiko, daytoy ti mabalin nga idaton dagiti napanglaw. (Levitico 12:6-8) Iti panaglabas ti tiempo, dimmakkel daytoy nanumo a pamilia. Naaddaan da Jose ken Maria iti di kumurang nga innem a dadduma pay nga annak kalpasan ti namilagruan a pannakayanak ni Jesus. (Mateo 13:55, 56) Dimmakkel ngarud ni Jesus iti dakkel a pamilia, nalabit iti nanumo a kasasaad.

10. Ania ti mangipakita a managbuteng-Dios a tattao da Maria ken Jose?

¹⁰ Managbuteng-Dios a nagannak dagiti nangpadakkel ken Jesus. Naisangsangayan a babai ni Maria nga inana. Laglagipenyo nga idi kinablaawanna ni Maria, kinuna ni anghel Gabriel: “Naimbag nga aldawmo, maysa a naparaburan unay, ni Jehova adda kenka.” (Lucas 1:28) Nasingpet met a tao ni Jose. Tinawen idi a mapan makipagrambak iti Paskua idiay Jerusalem, a 150 a kilometro ti kaadayona manipud iti pagnanaedanda. Dimmardar-ay met ni Maria, nupay dagiti laeng lallaki ti obligado a mangaramid iti dayta. (Exodo 23:17; Lucas 2:41) Iti naminsan nga idadar-ayda, binirbirok da Jose ken Maria ni Jesus nga agtawen idi iti 12 ket nasarakanda idiay templo, nga adda iti tengnga dagiti mannursuro. Kinuna ni Jesus kadagiti madanagan a dadakkelna: “Dikay aya ammo a masapul nga addaak iti balay ni Amak?” (Lucas 2:49) Napnuan dungngo ken nabagas la ketdi ti kaipapananna ken ubing a Jesus ti sao nga “Ama.” Naibaga la ketdi kenkuana a ni Jehova ti pudno nga Amana. Maysa pay, awan duadua a nasingpet ni Jose a pannakaama ni Jesus. Sigurado a di mangpili ni Jehova iti nasabrak wenno naulpit a lalaki a mangpadakkel iti dungdungnguenna nga Anak!

11. Ania a trabaho ti nasursuro ni Jesus, ket idi panawen ti Biblia, ania ti ramanen daytoy a trabaho?

¹¹ Kadagiti tawen nga adda ni Jesus idiay Nazaret, nasursurona ti panagallawagi. Mabalin a ni Jose a pannakaamana ti nakasursuruanna. Nalaing nga agkarpintero ni Jesus, isu a naawagan a “ti allawagi.” (Marcos 6:3) Idi panawen ti Biblia, matangtangdanan dagiti allawagi a mangbangon kadagiti balay, mangaramid kadagiti muebles (a pakairamanan dagiti lamisaan, bangkito, ken bangko), ken mangaramid kadagiti aruaten iti panagtalon. Maipapan ken Jesus, kastoy ti kinuna ti Dialogue With Trypho nga insurat ni Justin Martyr idi maikadua a siglo K.P.: “Nakaugalianna ti agtrabaho kas allawagi a kaduana dagiti lallaki, nga agar-aramid kadagiti arado ken pako.” Saan a nalaka ti kasta a trabaho, ta nalabit awan idi ti kayo a magatang ti allawagi. Mabalin a mapan mangbirok ken mangpili iti kayo, pukanenna, sana iyawid. No kasta, mabalin nga ammo ni Jesus dagiti karit ti panangged, pannakinegosio kadagiti parokiano, ken panangsustento iti pamilia.

12. Ania ti mangipasimudaag nga agparang nga immun-una a natay ni Jose ngem ni Jesus, ket ania ti mabalin a kaipapanan daytoy ken Jesus?

¹² Kas inauna nga anak, nalabit timmulong ni Jesus a mangaywan iti pamiliada, nangruna ta agparang nga immun-una a natay ni Jose ngem ni Jesus.b Kinuna ti Zion’s Watch Tower nga Enero 1, 1900: “Sigun iti tradision, pimmusay ni Jose idi agtutubo pay laeng ni Jesus, ket nangged ni Jesus kas allawagi tapno adda pagbiag ti pamiliada. Adda Nainkasuratan a pammaneknek iti daytoy ta naawagan ni Jesus a mismo kas allawagi, sa nadakamat ti ina ken dagiti kakabsatna, malaksid ken Jose. (Marcos 6:3) . . . Agparang ngarud a ti napaut a sangapulo ket walo a tawen iti biag ti Apotayo, manipud iti daydi pasamak [a nailanad iti Lucas 2:41-49] agingga iti pannakabautisarna, ket nabusbos iti panangannongna kadagiti gagangay a rebbengen iti biag.” Ammo la ketdi ni Maria ken dagiti annakna, a pakairamanan ni Jesus, ti rigat nga itden ti ipupusay ti maipatpateg nga asawa ken ama.

13. Idi inrugi ni Jesus ti ministeriona, apay nga adda kenkuana ti pannakaammo, pannakaawat, ken karirikna nga awan iti asinoman a sabali a tao?

¹³ Nalawag a saan a nasaliwanwan ti biag ni Jesus. Imbes ketdi, napasaranna a mismo ti biag dagiti ordinario a tattao. Kalpasanna idi 29 K.P., dimteng ti panawen a panangitungpal ni Jesus iti nadibinuan nga annongen nga agur-uray kenkuana. Iti otonio daydi a tawen, nabautisaran iti danum ken nagbalin a kas naespirituan nga Anak ti Dios. ‘Naluktan ti langit kenkuana.’ Mabalin nga ipasimudaag daytoy a malagipna idin ti biagna idiay langit sakbay a nagbalin a tao, agraman ti pampanunot ken rikrikna nga adda idi kenkuana. (Lucas 3:21, 22) Isu nga idi inrugi ni Jesus ti ministeriona, adda kenkuana ti pannakaammo, pannakaawat, ken karirikna nga awan iti asinoman a sabali a tao. Nainkalintegan ngarud a dagiti pasamak a mainaig iti ministerio ni Jesus ti kangrunaan nga insalaysay dagiti nangisurat kadagiti Ebanghelio. Nupay kasta, saanda a nabaelan nga isurat ti amin nga imbaga ken inaramidna. (Juan 21:25) Ngem ti naipaltiing nga insuratda tulongannatayo a mangammo iti panunot ti katan-okan a tao a nagbiag.

Ti Kinatao ni Jesus

14. Kasano ti panangiladawan dagiti Ebanghelio ken Jesus kas tao a nadungngo ken addaan nasged a rikrikna?

¹⁴ Lalaki a nadungngo ken addaan nasged a rikrikna. Kasta ti panangiladawan dagiti Ebanghelio iti personalidad ni Jesus. Nadumaduma a rikna ti imparangarangna: naasian iti agkukutel (Marcos 1:40, 41); naladingitan iti kinatangken ti panagpuspuso dagiti tattao (Lucas 19:41, 42); nainkalintegan a panagpungtot kadagiti naagum nga agsuksukat iti kuarta (Juan 2:13-17). Kas mannakipagrikna a tao, adda dagiti tiempo a nagsangit ni Jesus, ken dina pinengdan ti rikriknana. Idi natay ti patpatgenna a gayyem a ni Lazaro, natukay ti puso ni Jesus nga uray la nagsangit iti imatang dagiti tao idi makitana nga agsangsangit ni Maria a kabsat ni Lazaro.​—Juan 11:32-36.

15. Kasano a naiparangarang ti kinadungngo ni Jesus iti panangmatmat ken panangtratona kadagiti sabsabali?

¹⁵ Naibatad ti kinadungngo ni Jesus nangruna iti panangmatmat ken panangtratona kadagiti sabsabali. Napan kadagiti napanglaw ken mairurrurumen, a tinulonganna ida a ‘makasarak iti bang-ar a maipaay kadagiti kararuada.’ (Mateo 11:4, 5, 28-30) Nupay okupado, inwayaanna nga inasikaso dagiti addaan an-annayen, kas daydi babai nga agsagsagaba iti panagbulos ti dara a siuulimek a nangsagid iti pagan-anayna wenno daydi agpalpalama a bulsek a di mapagulimek. (Mateo 9:20-22; Marcos 10:46-52) Dagiti naimbag a galad dagiti tao ti kinita ni Jesus ken kinomendaranna ida; ngem madadaan met a mangtubngar no kasapulan. (Mateo 16:23; Juan 1:47; 8:44) Manmano laeng idi dagiti karbengan ti babbai, ngem nabuyogan iti maitutop a dignidad ken panagraem ti panangtrato ni Jesus kadakuada. (Juan 4:9, 27) Di pakasdaawan a situtulok a pinagserbian ti maysa a bunggoy dagiti babbai babaen kadagiti sanikuada.​—Lucas 8:3.

16. Ania ti mangipakita a balanse ti panangmatmat ni Jesus iti biag ken kadagiti material a banag?

¹⁶ Balanse ti panangmatmat ni Jesus iti biag. Saan a dagiti material a banag ti kapatgan kenkuana. Agparang a manmano ti sanikuana. Kinunana nga “awan lugar a pangisaadanna ti ulona.” (Mateo 8:20) Ngem nagaramid ni Jesus kadagiti banag a mangparagsak kadagiti dadduma. Idi dimmar-ay iti maysa a kasar​—a gagangay ti musika, panagkakanta, ken panagraragsak​—nalawag a saan nga adda sadiay tapno pukawenna ti ragsak ti okasion. Kinapudnona, sadiay ti damo a nangaramidan ni Jesus iti milagro. Idi naibusen ti arak, pinagbalinna a naimas nga arak ti danum, maysa nga inumen a “mamaragsak iti puso ti tao.” (Salmo 104:15; Juan 2:1-11) Nagtultuloy ngarud ti rambak, ket awan duadua a naliklikan ti pannakaibabain dagiti nagkasar. Naiparangarang met ti kinabalansena iti banag nga ad-adu nga amang dagiti nadakamat a gundaway a panagtrabahona a sipipinget iti ministeriona.​—Juan 4:34.

17. Apay a saan a makapasiddaaw a Nalaing a Mannursuro ni Jesus, ket ania ti inyanninaw ti sursurona?

¹⁷ Nalaing a Mannursuro ni Jesus. Nayanninaw iti kaaduan a sursurona dagiti pudno a mapaspasamak iti inaldaw a panagbiag a pagaammona unay. (Mateo 13:33; Lucas 15:8) Awan kaasping ti wagas ti panangisurona​—kanayon a nalawag, simple, ken praktikal. Ngem napatpateg pay dagiti insurona. Inyanninaw dagiti sursurona ti naimpusuan a tarigagayna a mangipakaammo kadagiti agdengdengngeg kenkuana iti pampanunot, rikrikna, ken daldalan ni Jehova.​—Juan 17:6-8.

18, 19. (a) Aniada a nalawag a pangngarig ti inaramat ni Jesus a nangdeskribir iti Amana? (b) Ania ti mausig iti sumaganad nga artikulo?

¹⁸ Iti masansan a panangaramatna kadagiti ilustrasion, impakaammo ni Jesus ti Amana babaen kadagiti nalawag a pangngarig a saan a nalaka a malipatan. Nalaka ti agsao maipapan iti asi ti Dios. Ngem sabali a banag ti panangyarig ken Jehova iti maysa a manangpakawan nga ama a natignay ti pusona idi makitana a nagsubli ti anakna nga uray la “timmaray ket inappungolanna ti tengngedna ken inagkanna a sidudungngo.” (Lucas 15:11-24) Inwaksi ni Jesus ti nainget a kultura dagiti panguluen ti relihion a nangumsi kadagiti gagangay a tattao. Inlawlawagna a ti Amana ket maysa a Dios a nalaka a maasitgan a mangipangag iti panagpakpakaasi ti napakumbaba nga agsingsingir iti buis, saan ket a ti napasindayag a kararag ti napalangguad a Fariseo. (Lucas 18:9-14) Inladawan ni Jesus ni Jehova kas manangipateg a Dios a makaammo no adda billit-tuleng a matnag iti daga. “Dikay agbuteng,” impatalged ni Jesus kadagiti adalanna, “napatpategkayo ngem kadagiti adu a billit-tuleng.” (Mateo 10:29, 31) Nasdaaw dagiti tao iti ‘wagas ti panangisuro’ ni Jesus ket naguyugoyda kenkuana. (Mateo 7:28, 29) Kinapudnona, iti naminsan, simmursurot kenkuana ti “maysa a dakkel a bunggoy” iti tallo nga aldaw, uray no awanen ti kanenda!​—Marcos 8:1, 2.

¹⁹ Anian a yamantayo ta impalgak ni Jehova iti Saona ti panunot ni Kristo! Ngem kasanotayo a maaddaan ken maiparangarang ti panunot ni Kristo iti pannakilangentayo kadagiti sabsabali? Daytoy ti mausig iti sumaganad nga artikulo.

[Footnotes]

Malagipyo Kadi?

• Apay a nasken nga ammuentayo a naimbag ti “panunot ni Kristo”?

• Ania a pannakilangen ti tinagiragsak ni Jesus sakbay a nagbalin a tao?

• Iti panagbiagna ditoy daga, ania dagiti kasasaad ken impluensia a napasaran a mismo ni Jesus?

• Ania ti ipalgak dagiti Ebanghelio maipapan iti personalidad ni Jesus?

[Ladawan iti panid 10]

Dimmakkel ni Jesus iti dakkel a pamilia, nalabit iti nanumo a kasasaad

[Dagiti Ladawan iti panid 12]

Nasdaaw dagiti mannursuro iti pannakaawat ken kadagiti sungbat ni Jesus nga agtawen idi iti 12