“Dimtengen ti Oras!”
“Ti orasna dimtengen maipaay kenkuana tapno pumanaw iti daytoy a lubong nga agturong iti Ama.”—JUAN 13:1.
1. Bayat nga umad-adani ti Paskua idi 33 K.P., ania ti isalsaludsod dagiti tattao idiay Jerusalem, ken apay?
APAMAN a nabautisaran idi 29 K.P., nagbiag ni Jesus iti wagas a mangiturong iti “oras” ti ipapatay, panagungar, ken pannakaipadayagna. Primavera idi ti 33 K.P. Sumagmamano la a lawas ti naglabas manipud idi nagtutulagan ti Sanhedrin, ti nangato a pangukoman dagiti Judio, a papatayenda ni Jesus. Idi naammuanna ti planoda, nalabit manipud ken Nicodemo, maysa a miembro ti Sanhedrin a nasingpet kenkuana, pimmanaw ni Jesus idiay Jerusalem ket napan iti away iti ballasiw ti Karayan Jordan. Bayat nga umad-adani ti Piesta ti Paskua, napan idiay Jerusalem ti adu a tattao a naggapu iti away. Nagsaknap iti siudad ti sayangguseng maipapan ken Jesus. Nagsisinnaludsod dagiti tattao: “Ania ti kapanunotanyo? A saanto a pulos umay iti piesta?” Rinubroban dagiti panguluen a papadi ken Fariseo ti gagar dagiti tattao babaen ti panangibilinda a no adda makakita ken makaammo iti yan ni Jesus, maipakaammo koma kadakuada.—Juan 11:47-57.
2. Ania ti inaramid ni Maria a nangpataud iti isyu, ket ti sungbat ni Jesus kas panangkanunong ken Maria ipasimudaagna ti ania maipapan iti pannakaammona iti “orasna”?
2 Iti Nisan 8, innem nga aldaw sakbay ti Paskua, adda manen ni Jesus iti asideg ti Jerusalem. Napan idiay Betania a pagnanaedan dagiti patpatgenna a gagayyem a da Marta, Maria, ken Lazaro, agarup 3 a kilometro ti kaadayona manipud Jerusalem. Rabii idi ti Biernes, ket sadiay a pinalabas ni Jesus ti Sabbath. Iti sumuno a rabii, idi pinagserbian ni Maria ni Jesus babaen ti panangusarna iti nakanginngina a napabanglo a lana, nagreklamo dagiti adalanna. Simmungbat ni Jesus: “Baybay-anyo, tapno salimetmetanna daytoy a panangalagad maipaay iti aldaw ti pannakaitabonko. Ta kankanayon nga adda kadakayo dagiti napanglaw, ngem saanakto a kankanayon nga adda kadakayo.” (Juan 12:1-8; Mateo 26:6-13) Ammo ni Jesus a “ti orasna dimtengen maipaay kenkuana tapno pumanaw iti daytoy a lubong nga agturong iti Ama.” (Juan 13:1) Lima nga aldaw laengen ket ‘itednanton ti kararuana kas subbot a kasukat dagiti adu.’ (Marcos 10:45) Gapuna, nabuyogan iti kinaganat ti amin nga inaramid ken insuro ni Jesus. Anian a nagsayaat nga ulidan daytoy para kadatayo bayat a sigagagar nga ur-urayentayo ti panungpalan ti agdama a sistema ti bambanag! Usigenyo ti napasamak ken Jesus iti mismo a sumuno nga aldaw.
Ti Aldaw ti Naballigi nga Iseserrek ni Jesus
3. (a) Kasano a simrek ni Jesus idiay Jerusalem iti Domingo, Nisan 9, ket ania ti inaramid ti kaaduan kadagiti tattao nga adda iti aglawlawna? (b) Ania ti insungbat ni Jesus kadagiti Fariseo a nangbabalaw kadagiti tattao?
3 Iti Domingo, Nisan 9, sibaballigi a napan ni Jesus idiay Jerusalem. Nagsakay iti urbon ti asno kas kaitungpalan ti Zacarias 9:9. Idi makaasideg iti siudad, inyaplag ti kaaduan kadagiti tattao nga adda iti aglawlawna dagiti makinruar a kawesda iti dalan. Nangsep-ak met dagiti dadduma kadagiti sanga ti kaykayo sada inyaplag. “Bendito ti Maysa nga um-umay kas Ari iti nagan ni Jehova!” impukpukkawda. Adda sadiay ti sumagmamano a Fariseo ket kayatda nga atipaen ni Jesus dagiti adalanna. Ngem insungbat ni Jesus: “Ibagak kadakayo, No dagitoy nagtalinaedda a siuulimek, dagiti batbato agikkisdanto.”—Lucas 19:38-40; Mateo 21:6-9.
4. Apay a nagarimbangaw ti Jerusalem idi simrek ni Jesus iti siudad?
4 Sumagmamano la a lawas sakbayna, adu kadagidi a tattao ti nakaimatang iti panangpagungar ni Jesus ken Lazaro. Impadpadamagda dayta a milagro kadagiti dadduma. Isut’ gapuna nga idi simrek ni Jesus idiay Jerusalem, nagarimbangaw ti intero a siudad. “Asino daytoy?” sinaludsod dagiti umili. “Isu daytoy ni mammadto a Jesus, manipud Nazaret ti Galilea!” sangkaibaga dagiti tattao. Idi makitada ti mapaspasamak, masikoran a kinuna dagiti Fariseo: “Ti lubong simmuroten kenkuana.”—Mateo 21:10, 11; Juan 12:17-19.
5. Ania ti napasamak idi napan ni Jesus idiay templo?
5 Kas nakairuamanna tunggal sumarungkar idiay Jerusalem, napan ni Jesus, ti Naindaklan a Mannursuro, iti templo tapno mangisuro. Immay kenkuana dagiti bulsek ken pilay, ket pinaimbagna ida. Nakaunget dagiti panguluen a papadi ken eskriba idi makitada ti inaramidna ken mangngegda dagiti ubbing a lallaki a mangipukpukkaw iti, “Mangisalakanka, ikararagmi, iti Anak ni David!” “Mangngegmo kadi ti sasawen dagitoy?” kinunada. “Wen,” insungbat ni Jesus. “Dikay aya pulos nabasa daytoy, ‘Manipud iti ngiwat dagiti ubbing ken agsussuso nangipaayka iti dayaw’?” Bayat nga intultuloy ni Jesus ti nangisuro, kinitana a naimbag ti amin a mapaspasamak iti uneg ti templo.—Mateo 21:15, 16; Marcos 11:11.
6. Kasano a naiduma ita ti tignay ni Jesus iti inaramidna iti napalpalabas a gundaway, ken apay?
6 Naiduma unay ti tignay ni Jesus iti daytoy a gundaway iti inaramidna innem a bulan sakbayna! Iti napalabas, “saan a sipapanayag no di ket kas sililimed” a napan idiay Jerusalem tapno makipagrambak iti Piesta dagiti Tabernakulo. (Juan 7:10) Ken kanayon idi nga ipamuspusanna ti aglibas a sitatalged no agpeggad ti biagna. Ngem ita, sipapanayag a simrek iti siudad uray no adda dagiti tattao a nabilin a mangtiliw kenkuana! Saan met idi nga ugali ni Jesus nga ipakaammo nga isu ti Mesias. (Isaias 42:2; Marcos 1:40-44) Saanna a kayat idi ti naariwawa a pannakayam-ammo wenno dagiti sayangguseng maipapan kenkuana. Ngem sipapanayag itan nga ibagbaga dagiti tattao nga isu ti Ari ken Manangisalakan—ti Mesias—ket pinaidna ti kiddaw dagiti panguluen ti relihion a pagulimekenna ida! Apay a nagbaliw? Agsipud ta “ti oras immayen tapno maipadayag ti Anak ti tao,” kas impakaammo ni Jesus iti mismo a sumuno nga aldaw.—Juan 12:23.
Natured a Tignay —Sa Makaispal-Biag a Pannursuro
7, 8. Kasano nga inulit ni Jesus idi Nisan 10, 33 K.P. ti inaramidna idiay templo kabayatan ti Paskua idi 30 K.P.?
7 Idi dimteng idiay templo iti Lunes, Nisan 10, nagtignay ni Jesus gapu iti nakitana iti malem ti napalabas nga aldaw. ‘Pinaruarna dagidiay aglaklako ken aggatgatang idiay templo, ket binalintuagna dagiti lamisaan dagiti agsuksukat iti kuarta ken dagiti bangko dagidiay aglaklako kadagiti kalapati; ket dina ipalubos nga adda asinoman a mangiserrek iti aruaten idiay templo.’ Kinondenarna dagita a nadangkes a tattao, a kunkunana: “Saan aya nga adda a naisurat, ‘Ti balayko maawaganto iti balay ti kararag a maipaay kadagiti isuamin a nasion’? Ngem pinagbalinyo a rukib dagiti mannanakaw.”—Marcos 11:15-17.
8 Inulit ni Jesus ti inaramidna tallo a tawen sakbayna idi napan idiay templo kabayatan ti Paskua idi 30 K.P. Ngem nadagdagsen ita ti panangkondenarna. Inawagannan a “mannanakaw” dagiti komersiante nga adda iti templo. (Lucas 19:45, 46; Juan 2:13-16) Naawaganda a kasta agsipud ta nakanginngina ti singirda kadagidiay aggatgatang kadagiti animal a pagdaton. Nadamag dagiti panguluen a papadi, eskriba, ken dagiti nalatak nga umili ti inaramid ni Jesus ket insikatda manen a papatayen. Ngem saanda nga ammo no kasano ti panangpapatayda ken Jesus agsipud ta sumursurot kenkuana ti amin a tattao a siaayat a dumngeg ket masmasdaawda iti pannursurona.—Marcos 11:18; Lucas 19:47, 48.
9. Ania ti insuro ni Jesus, ket ania ti kinunana kadagiti dumdumngeg idiay templo?
9 Bayat nga intultuloy ni Jesus ti nangisuro idiay templo, kinunana: “Ti oras immayen tapno maipadayag ti Anak ti tao.” Wen, ammona a mabilbilangen dagiti aldaw ti biagna kas tao. Kalpasan ti panangibagana a masapul a matay ti bukel tapno mangpataud iti bunga—a mangiladladawan iti mismo nga ipapatayna ket babaen iti dayta maaddaan dagiti tattao iti gundaway nga agbiag nga agnanayon—kinuna ni Jesus kadagiti dumdumngeg: “No ti asinoman agserbi kaniak, surotennak koma, ket no sadino ti yanko addanto met sadiay ti agserbi kaniak. No ti asinoman agserbi kaniak, isu padayawanto ti Ama.”—Juan 12:23-26.
10. Kasano ti panagrikna ni Jesus maipapan iti nasaem nga ipapatay nga agur-uray kenkuana?
10 Tangay ammo ni Jesus nga uppat laengen nga aldaw sakbay nga aglak-am iti nasaem nga ipapatay, intuloyna a kinuna: “Ita mariribukan ti kararuak, ket anianto ti sawek? Ama, isalakannak manipud iti daytoy nga oras.” Ngem di maliklikan ni Jesus ti agur-uray kenkuana. Kinunana: “Nupay kasta, daytoy ti makagapu nga immayak iti daytoy nga oras.” Wen, timmulok ni Jesus iti amin nga urnos ti Dios. Determinado nga agtungpal iti pagayatan ti Dios agingga iti ipapatayna kas daton. (Juan 12:27) Anian a nagsayaat nga ulidan ti impaayna kadatayo—naan-anay a panagpasakup iti pagayatan ti Dios!
11. Ania ti imbaga ni Jesus kadagiti tattao a nakangngeg iti timek a naggapu sadi langit?
11 Gapu ta maseknan la unay iti mabalin nga epekto ti ipapatayna iti reputasion ni Amana, nagkararag ni Jesus: “Ama, padayagem ta naganmo.” Naklaat dagiti tattao nga adda idiay templo idi nangngegda ti timek a naggapu sadi langit, a nagkuna: ‘Agpadpada a pinadayagko dayta ken padayagekto . . . manen.’ Ginundawayan ti Naindaklan a Mannursuro nga imbaga kadagiti tattao no apay a naipangngeg ti timek, no ania ti pagbanagan ti ipapatayna, ken no apay a nasken a mamatida. (Juan 12:28-36) Talaga a nagadu ti napasamak iti biag ni Jesus iti maudi a dua nga aldawna. Ngem dumtengto pay laeng ti napateg nga aldaw.
Aldaw ti Panangbabalaw
12. Iti Martes, Nisan 11, kasano a ginandat dagiti panguluen ti relihion a tiliwen ni Jesus, ngem ania ti nagbanaganna?
12 Iti Martes, Nisan 11, napan manen nangisuro ni Jesus idiay templo. Adda sadiay dagiti bumusbusor kenkuana. Maipapan kadagiti inaramid ni Jesus iti napalabas nga aldaw, sinaludsod kenkuana dagiti panguluen a papadi ken panglakayen: “Babaen iti ania a kinaturay nga aramidem dagitoy a bambanag? Ken siasino ti nangted kenka itoy a kinaturay?” Natikawda iti sungbat ti Natan-ok a Mannursuro. Kalpasanna, nangisalaysay ni Jesus iti tallo a nalawag a pangngarig—dua kadagita ti maipapan iti kaubasan ket ti maysa maipapan iti paboda—a nangibutaktak no kasano kadakes dagiti bumusbusor kenkuana. Nakapungtot dagiti panguluen ti relihion iti nangngegda ket kayatda a kemmegen ni Jesus. Ngem mabutengda kadagiti tattao ta imbilangda ni Jesus a maysa a propeta. Isu nga inkagumaanda a sikapan ta kayatda la nga adda maisaona a pangtiliwanda kenkuana. Napaulimekda kadagiti sungbat ni Jesus.—Mateo 21:23–22:46.
13. Maipapan kadagiti eskriba ken Fariseo, ania ti imbalakad ni Jesus kadagiti dumdumngeg?
13 Yantangay ibagbaga dagiti eskriba ken Fariseo a mannursuroda iti Linteg ti Dios, indagadag ni Jesus kadagiti dumdumngeg: “Amin a bambanag nga ibagada kadakayo, aramiden ken tungpalenyo, ngem dikay aramiden maitunos kadagiti ar-aramidda, ta sawenda ngem dida aramiden.” (Mateo 23:1-3) Anian a nagdagsen a panangkondenar iti imatang dagiti tattao! Ngem saan pay a nalpas ti panangbabalaw ni Jesus kadakuada. Daytoy ti maudi nga aldawna idiay templo, ket situtured nga agdadaraddan nga imbutaktakna, a kas iti panagdaranudor ti gurruod, dagiti dakes nga aramidda.
14, 15. Ania nga agkakadagsen a pammabalaw ti indissuor ni Jesus kadagiti eskriba ken Fariseo?
14 “Asikayo pay, eskriba ken Fariseo, a managinsisingpet!” namin-innem a kinuna ni Jesus. Kastada agsipud ta, kas inlawlawagna, rinikpanda ti Pagarian ti langlangit iti sanguanan dagiti tattao, a pinaritanda dagidiay mayat a sumrek. Dagitoy a managinsisinget ballasiwenda ti taaw ken sursorenda ti daga tapno adda makomberteda, a pagbalinenda laeng a maikari iti agnanayon a pannakadadael. Nakaing-ingetda no iti panangted iti apagkapullo, ngem liniwayanda “dagiti nadagdagsen a bambanag iti Linteg, nga awan sabali, ti kinahustisia ken asi ken kinamatalek.” No iyar-arig, ‘dalusanda ti ruar ti kopa ken ti pinggan, ngem iti uneg napnoda iti samsam ken panaglablabes’ agsipud ta aginsasantoda iti ruar ngem rinukerda iti uneg. Maysa pay, situtulok nga iyaramidanda dagiti propeta kadagiti tanem ket arkosanda dagitoy tapno agparang a naparaburda, idinto ta ‘annak [ida] dagidiay namapatay kadagiti mammadto.’—Mateo 23:13-15, 23-31.
15 Kas panangkondenar iti kinaubbaw ti espiritualidad dagiti bumusbusor kenkuana, kinuna ni Jesus: “Asikayo pay, bulsek a mangidaldalan.” Bulsekda iti moral agsipud ta ad-adda a maseknanda iti balitok iti templo ngem iti naespirituan a pateg dayta a lugar a pagdaydayawan. Insaruno nga indissuor ni Jesus ti kadadagsenan a panangkondenarna. “Serpiente, putot dagiti karasaen,” kinunana, “kasanokayo a makalisi iti pannakaukom idiay Gehenna?” Wen, ibagbaga ni Jesus kadakuada nga agtungpaldanto iti agnanayon a pannakadadael gapu iti kinadakesda. (Mateo 23:16-22, 33) Situtured met koma nga iwaragawagtayo ti mensahe ti Pagarian, uray no kasapulan nga ibutaktaktayo ti kinarinuker ti palso a relihion.
16. Bayat nga agtugtugaw idiay Bantay dagiti Olibo, ania a napateg a padto ti impaay ni Jesus kadagiti adalanna?
16 Pinanawan ni Jesus ti templo. Idi lumlumneken ti init, simmang-atda kadagiti apostolna iti Bantay dagiti Olibo. Bayat nga agtugtugaw sadiay, impadto ni Jesus ti pannakadadael ti templo ken ti pagilasinan ti kaaddana ken ti panungpalan ti sistema dagiti bambanag. Dumanon agingga iti kaaldawantayo ti kaitungpalan dagita a padto. Iti dayta a sardam, kinuna pay ni Jesus kadagiti adalanna: “Ammoyo a dua nga aldaw manipud ita mapasamak ti paskua, ket ti Anak ti tao mayawat tapno mailansa.”—Mateo 24:1-14; 26:1, 2.
Ni Jesus ‘Inayatna ti Kukuana Agingga iti Panungpalan’
17. (a) Kabayatan ti Paskua iti Nisan 14, ania a leksion ti insuro ni Jesus kadagiti 12? (b) Ania a pananglaglagip ti inyussuat ni Jesus kalpasan ti panangpapanawna ken Judas Iscariote?
17 Iti sumuno a dua nga aldaw—Nisan 12 ken 13—saan a sipapanayag a nagparang ni Jesus idiay templo. Agbirbirok idi dagiti panguluen ti relihion iti gundaway a mangpapatay kenkuana, ket dina kayat nga adda makasinga iti panangrambakna iti Paskua a kadua dagiti apostolna. Dimteng ti Huebes, Nisan 14, apaglennek ti init. Dayta ti maudi nga aldaw ti biag ni Jesus ditoy daga kas tao. Idi rumabiin, adda ni Jesus agraman dagiti apostolna iti maysa a balay idiay Jerusalem a pangrambakanda iti Paskua. Naisaganan ti amin a masapulda. Idi madama a ramrambakanda ti Paskua, insurona dagiti 12 iti nagsayaat a leksion maipapan iti kinapakumbaba babaen ti panangbuggona kadagiti sakada. Kalpasan ti panangpapanawna ken Judas Iscariote, nga immannugot a mabayadan iti 30 a bagi ti pirak—ti bayad ti maysa laeng nga adipen sigun iti Linteg Mosaiko—a kasukat ti panangliputna iti Apona, inyussuat ni Jesus ti Panglaglagip iti ipapatayna.—Exodo 21:32; Mateo 26:14, 15, 26-29; Juan 13:2-30.
18. Aniada pay a pammagbaga ti siaayat nga impaay ni Jesus kadagiti 11 a matalek nga apostolna, ket kasanona a kinondision ida bayat nga umad-adani ti ipapanawna?
18 Kalpasan ti panangrambakda iti Panglaglagip, nagsusupiatan dagiti apostol no siasino ti katan-okan kadakuada. Imbes a pagungtanna ida, siaanus nga insuro ni Jesus ida maipapan iti kinapateg ti panagserbi kadagiti dadduma. Gapu ta nagtalinaedda kenkuana kadagiti pannakasusuotna, personal nga intulagna kadakuada ti maysa a pagarian. (Lucas 22:24-30) Imbilin met ni Jesus nga agiinnayatda a kas iti panagayatna kadakuada. (Juan 13:34) Bayat nga adda pay ni Jesus iti dayta a siled, siaayat a kinondisionna ida gapu iti umad-adanin nga ipapanawna. Impatalgedna kadakuada nga isu ket gayyemda, pinabilegna ti pammatida, ken inkarina a tulonganto ida ti nasantuan nga espiritu. (Juan 14:1-17; 15:15) Sakbay a rimmuarda iti balay, indawat ni Jesus iti Amana: “Dimtengen ti oras; padayagem ti anakmo, tapno ti anakmo padayagennaka koma.” Wen, pinagsagana ni Jesus dagiti adalanna iti ipapanawna, ket nabatad nga ‘inayatna ti kukuana agingga iti panungpalan.’—Juan 13:1; 17:1.
19. Apay a nagtutuok ni Jesus idiay minuyongan ti Getsemani?
19 Mabalin a limbesen ti tengnga ti rabii idi dimteng ni Jesus ken dagiti 11 a matalek nga apostolna iti minuyongan ti Getsemani. Masansan nga idiay ti paguummonganda kadagiti apostolna. (Juan 18:1, 2) Mano la nga orasen ket matayton ni Jesus a kas man la maysa a maum-umsi a kriminal. Iti napalalo a tuokna gapu iti agur-uray kenkuana ken no kasano a pakaumsian dayta ni Amana, nagling-et ni Jesus iti kasla kadagiti tedted ti dara a nagtinnag iti daga bayat nga agkarkararag. (Lucas 22:41-44) “Ti oras dimtengen!” kinuna ni Jesus kadagiti apostol. “Adtoy! Ti mangliput kaniak immasidegen.” Agsasao pay laeng idi umasideg ni Judas Iscariote, a kinuyog ti adu a tao a nakaiggem kadagiti aluten ken silaw ken armas. Immayda tiliwen ni Jesus. Saan a limmaban. “Iti dayta a kaso,” kinunana, “kasanonto ti pannakatungpal ti Kasuratan a dayta ket masapul a maaramid iti kastoy a pamay-an?”—Marcos 14:41-43; Mateo 26:48-54.
Naipadayag ti Anak ti Tao!
20. (a) Aniada a kinaulpit ti sinagaba ni Jesus kalpasan ti pannakatiliwna? (b) Sakbay la unay a nauyos ti biagna, apay a nagpukkaw ni Jesus iti: “Naitungpalen”?
20 Kalpasan ti panangtiliwda kenkuana, ni Jesus ket inakusar dagiti ulbod a saksi, pinabasol dagiti di nainkalintegan nga ukom, sinentensiaan ni Poncio Pilato, linalais dagiti papadi ken dagiti makapungtot a tattao, ken pinagang-angawan ken pinarigat dagiti soldado. (Marcos 14:53-65; 15:1, 15; Juan 19:1-3) Iti agmatuon ti Biernes, nailansa ni Jesus iti kayo a pagtutuokan ket uray la nga agtirtiritir iti ut-ot gapu iti panangpisang ti dagsen ti bagina kadagiti sugat a nagdalanan ti lansa kadagiti ima ken sakana. (Juan 19:17, 18) Idi agalas tres ti malem, impukkaw ni Jesus: “Naitungpalen!” Wen, nairingpasnan ti amin a naipaaramid kenkuana ditoy daga. Intalekna ti espirituna iti Dios, sa nagdumog ket nauyosen ti biagna. (Juan 19:28, 30; Mateo 27:45, 46; Lucas 23:46) Iti maikatlo nga aldaw kalpasanna, pinagungar ni Jehova ti Anakna. (Marcos 16:1-6) Uppat a pulo nga aldaw kalpasan ti panagungarna, nagpalangit ken naipadayag ni Jesus.—Juan 17:5; Aramid 1:3, 9-12; Filipos 2:8-11.
21. Kasanotay a matulad ni Jesus?
21 Kasanotay a ‘masurot a sisisinged dagiti addang ni Jesus’? (1 Pedro 2:21) Kas kenkuana, siaanep nga ikasabatayo ti Pagarian ken mangaramid kadagiti adalan. Sibibileg ken situtured a sawentayo ti sao ti Dios. (Mateo 24:14; 28:19, 20; Aramid 4:29-31; Filipos 1:14) Pulos a ditay koma liplipatan no sadino ti yantayon iti agus ti panawen. Ditay met koma liwayan ti aggiginnutugot iti ayat ken kadagiti naimbag nga aramid. (Marcos 13:28-33; Hebreo 10:24, 25) Sapay koma ta ti pagayatan ni Jehova a Dios ken ti pannakaammotayo nga agbibiagtayon iti “tiempo ti panungpalan” ti mangiturong iti amin a tignaytayo.—Daniel 12:4, NW.
Kasanoyo a Sungbatan?
• Ania ti epektona iti maudi a ministeriona idiay templo sadi Jerusalem ti pannakaammo ni Jesus nga umad-adanin ti ipapatayna?
• Ania ti mangipakita a ni Jesus ‘inayatna ti kukuana agingga iti panungpalan’?
• Ania ti ipasimudaagda maipapan ken Jesus dagiti pasamak iti maudi a sumagmamano nga oras ti biagna?
• Kasanotay a matulad ni Kristo Jesus iti ministeriotayo?
[Ladawan iti panid 18]
‘Inayat ida ni Jesus agingga iti panungpalan’