Panagasawa ken Panagpamilia iti Daytoy Tiempo ti Panungpalan
“Ti tiempo a nabati ket ababan.”—1 COR. 7:29.
1. (a) Ania dagiti agdama a panagbalbaliw a karaman kadagiti bambanag a “narigat a pakilangenan”? (b) Apay a pakaseknantayo dagiti agbaliwbaliw a prinsipio iti pamilia?
IMPAKPAKAUNA ti Sao ti Dios a dagiti gubat, ginggined, bisin, ken angol ti pagilasinan iti “tiempo ti panungpalan.” (Dan. 8:17, 19; Luc. 21:10, 11) Namakdaar met ti Biblia a daytoy nakapatpateg a tiempo iti pakasaritaan ti sangatauan ket panawen dagiti nakaro a panagbalbaliw iti kagimongan. Dagiti riribuk iti biag ti pamilia ket karaman kadagiti banag a “narigat a pakilangenan” kadagitoy napeggad a “maudi nga aldaw.” (2 Tim. 3:1-4) Apay a pakaseknantayo dagita a panagbalbaliw? Agsipud ta nasaknap ken nakaroda unay ta uray la nga impluensiaanda no kasano ti panangmatmat dagiti Kristiano ita iti panagasawa ken panagpamilia. Kasano?
2. Ania ti panangmatmat ti kaaduan a tattao maipapan iti panagasawa ken panagdiborsio?
2 Iti kaaldawantayo, nalaka ken nagadun ti agdiborsio ket iti adu a pagilian, napartak ti iyaaduda. Nupay kasta, rumbeng a laglagipentayo a naan-anay a naiduma ti panangmatmat ni Jehova a Dios iti panagasawa ken panagdiborsio no idilig iti panangmatmat ti kaaduan ita ditoy lubong. No kasta, ania ti panangmatmat ni Jehova?
3. Ania ti panangmatmat da Jehova ken Jesu-Kristo iti panagasawa?
3 Namnamaen ni Jehova a Dios kadagidiay naasawaan nga agtalinaedda a matalek iti nagkinnarianda nga agassawa. Idi pinagtiponna ti umuna a lalaki ken babai, kinuna ni Jehova a “ti maysa a lalaki . . . ket masapul a makitipon iti asawana ket masapul nga agbalinda a maymaysa a lasag.” Idi agangay, inulit ni Jesu-Kristo dagita a sasao sana innayon: “Gapuna, ti pinagsinnangol ti Dios saan koma a pagsinaen ti tao.” Kinunana pay: “Siasinoman a mangidiborsio iti asawana a babai, malaksid no maibatay iti pannakiabig, ket mangasawa iti sabali makaaramid iti pannakikamalala.” (Gen. 2:24; Mat. 19:3-6, 9) Gapuna, matmatan da Jehova ken Jesus a ti panagasawa ket inggat’ tungpal biag a singgalut a magsat laeng no matay ti maysa kadagiti agassawa. (1 Cor. 7:39) Yantangay sagrado nga urnos ti panagasawa, ditay koma tagtagilag-anen ti panagdiborsio. Kinapudnona, kuna ti Sao ti Dios a kagura ni Jehova ti panagdiborsio nga awanan iti Nainkasuratan a nakaibasaran.a—Basaenyo ti Malakias 2:13-16; 3:6.
Responsable a Panagasawa
4. Apay a pagbabawian ti dadduma nga agtutubo a Kristiano ti nasapa unay a pannakiasawada?
4 Ti nadangkes a lubong a pagbibiagantayo ket napalalo ti panaggartemna iti sekso. Iti kada aldaw, nagadu ti makitkita ken mabuybuyatayo a makaparasuk iti derrep. Adda la ketdi epektona dagita kadatayo, nangruna kadagiti patpatgentayo nga agtutubo iti kongregasion. Ania ti rumbeng a reaksion dagiti agtutubo a Kristiano iti daytoy dakes nga impluensia, a mangparasuk iti seksual a tarigagay uray no ikagkagumaanda a liklikan dayta? Pinadas ti dadduma a solbaren dayta babaen ti nasapa unay a pannakiasawada. Iti kasta, namnamaenda a dida makaaramid iti seksual nga imoralidad. Ngem di nagbayag, adun ti nagbabawi iti kasta nga inaramidda. Apay? Idi nagkupasen ti gagarda a makiasawa, naamirisda a manmano gayam ti pagtunosanda iti nakiasawaanda no maipapan kadagiti inaldaw a rutinada. Nalawag ngarud a maipasango dagita a pagassawaan iti nadagsen a parikut.
5. Ania ti makatulong kadagiti agassawa nga agtalinaed a matalek iti panagkinnarida? (Kitaenyo met ti footnote.)
5 Talaga a nagrigat ti pannakiasawa iti maysa a naiduma unay iti ninamnamam, uray pay no isu ket padam a Kristiano. (1 Cor. 7:28) Ngem uray no kasano karigat dayta, ammo dagiti pudno a Kristiano a ti di Nainkasuratan a panagdiborsio ket saan a maitutop a solusion kadagiti parikut a mainaig iti di naragsak a panagasawa. Gapuna, dagidiay mangikagkagumaan a mangsalbar iti panagasawada agsipud ta kayatda a tungpalen ti nagkinnarianda idi nagkasarda ket rumbeng laeng a -raemen ken siaayat a tulongan ti kongregasion Kristiano.b
6. Ania ti rumbeng a panangmatmat dagiti agtutubo a Kristiano maipapan iti panagasawa?
6 Ubingka pay kadi ket awan pay ti asawam? No kasta, ania ti rumbeng a panangmatmatmo iti panagasawa? Maliklikam ti adu a saem no agurayka agingga a sisasaganakan iti pisikal, mental, ken naespirituan, sakbay a rugiam ti agarem wenno makiinnarem ken makitulag iti maysa a Kristiano a dimo kasekso. Siempre, saan a nailanad iti Biblia ti espesipiko nga edad a mabalinen a makiasawa ti maysa.c Nupay kasta, nalawag nga isuro ti Biblia a pagimbagam no agurayka agingga a limbesen ti panawen iti biagmo a narugso unay dagiti seksual a tarigagaymo. (1 Cor. 7:36) Apay? Agsipud ta dagiti narugso a seksual a tarigagay ket mangdadael iti nasimbeng a panagpampanunot isu a makaaramidka kadagiti minamaag a desision a mabalin a pagbabawyam inton agangay. Laglagipem a ti nailanad iti Biblia a nainsiriban a balakad ni Jehova maipapan iti panagasawa ket agpaay a pagimbagam ken mangyeg kenka iti kinaragsak.—Basaenyo ti Isaias 48:17, 18.
Responsable a Panagpamilia
7. Ania ti mapaspasaran ti dadduma nga agtutubo a pagassawaan, ket apay a mangpairteng dayta iti relasionda kas agassawa?
7 Dadduma kadagidiay nasapa a nakiasawa ket ubbing pay unay tapno agbalin a nagannak. Talaga a kurang pay ti tiempoda nga agin-innammo a naimbag sakbay a maipasngay ti anakda a nasken nga asikasuenda iti 24 nga oras iti inaldaw. Natural laeng a ti kappasngay ti ipangpangruna nga asikasuen ti ina isu a mabalin nga agimon ti agtutubo nga ama. Kanayonanna, no masansan a mapuyatda nga agaywan iti anakda, mabalin a tumaud ti tension a mangpairteng iti relasionda kas agassawa. Ditanton a maamiris dagiti agtutubo nga agassawa a nagbassiten ti wayawayada. Ita, saandan a kas iti dati a nawaya a mapan iti nadumaduma a lugar ken mangaramid iti kayatda nga aramiden. Kasano ti rumbeng a panangmatmatda iti nagbalbaliwen a kasasaadda?
8. Kasano ti rumbeng a panangmatmattayo iti panagpamilia, ken apay?
8 No kasano a ti panagasawa ket rumbeng nga ibaklay iti responsable a wagas, rumbeng met nga ibilangtayo ti panagpamilia kas inted-Dios a responsabilidad ken pribilehio. Aniaman dagiti panagbalbaliw nga itden ti pannakaipasngay ti maysa nga anak iti biag ti Kristiano nga agassawa, rumbeng nga ikagumaanda ti makibagay kadagita iti responsable a wagas. Yantangay inikkan ni Jehova dagiti tattao iti abilidad a maaddaan iti anak, nasken nga ibilang dagiti nagannak ti kappasngay nga anakda kas “tawid manipud ken Jehova.” (Sal. 127:3) Pagreggetan ti Kristiano nga ama ken ina nga ibaklay dagiti annongenda kas “nagannak” a “maikaykaysa iti Apo.”—Efe. 6:1.
9. (a) Ania ti ramanen ti panangpadakkel iti anak? (b) Ania ti maaramidan ti asawa a lalaki tapno matulonganna ni baketna nga agtalinaed a nabileg iti naespirituan?
9 Adu a tawen a panagsakripisio ti kasapulan iti panangpadakkel iti anak. Kalikaguman dayta ti panangipaay dagiti nagannak iti nawadwad a tiempo ken pigsada. Nasken a maawatan ti Kristiano nga asawa a lalaki nga iti sumagmamano a tawen kalpasan a maipasngay ti anakda, posible a pasaray masinga ti konsentrasion ni baketna kabayatan dagiti gimong ken mabalin a manmanon ti gundawayna para iti personal a panagadal ken panagmennamenna. Kas resulta, mabalin a kumapuy ti espiritualidadna. Ti responsable a panagpamilia kalikagumanna nga aramiden ti asawa a lalaki ti amin a rasonable a kabaelanna tapno tumulong a mangaywan iti anakda. Kalpasan dagiti gimong, mabalin a pagreggetanna nga iranud dagiti punto a nalabit saan a naimdengan ni baketna. Mabalin met nga isu pay la ti agaw-awir iti anakda tapno adda met gundaway ni baketna a makipaset a sireregta iti panangikasaba iti Pagarian.—Basaenyo ti Filipos 2:3, 4.
10, 11. (a) Kasano a mapadakkel dagiti annak iti “panangiturong-panunot” ni Jehova? (b) Apay a maikari ti adu a Kristiano a nagannak iti komendasion?
10 Saan laeng a ti panangipaay iti taraon, kawes, ken pagtaengan, agraman ti panangaywan iti salun-at ti maysa nga anak ti ramanen ti responsable a panagpamilia. Nangruna iti daytoy napeggad a tiempo ti panungpalan, dagiti nasayaat a prinsipio a mangiwanwan iti inaldaw a panagbiag ket nasken a maisuro kadagiti annak bayat a naganusda pay laeng. Dagiti annak ket rumbeng a mapadakkel “iti disiplina ken panangiturong-panunot ni Jehova.” (Efe. 6:4) Dayta a “panangiturong-panunot” ramanenna ti panangitukit kadagiti kapanunotan ni Jehova iti isip ti ubing manipud kinamaladagana agingga kadagiti napeggad a tawen ti kinaagtutubona.—2 Tim. 3:14, 15.
11 Idi imbaga ni Jesus kadagiti pasurotna a rumbeng a ‘mangaramidda iti ad-adalan kadagiti tattao iti amin a nasion,’ sigurado a ti kangrunaan a kayatna a sawen ket rumbeng a tulongan dagiti nagannak ti annakda nga agbalin nga adalan. (Mat. 28:19, 20) Maysa a karit dayta gapu kadagiti pakarigatan nga ipaspasango daytoy a lubong kadagiti annak. Gapuna, dagiti nagannak a nagballigi a nangpadakkel kadagiti annakda a nagbalin a dedikado a Kristiano ket maikari iti nabara a komendasion ti amin a kameng ti kongregasion. ‘Naparmekda’ ti impluensia ti lubong babaen ti pammatida ken ti kinamatalekda kas responsable a nagannak.—1 Juan 5:4.
Kinaawan Asawa Wenno Anak Maigapu iti Nadayaw a Panggep
12. Apay nga inkeddeng ti dadduma a Kristiano a saanda pay laeng a makiasawa?
12 Yantangay “ti tiempo a nabati ket ababan” ken “ti buya daytoy a lubong agbaliwbaliw,” idagadag ti Sao ti Dios nga usigentayo dagiti pagsayaatan ti kinaawan asawa. (1 Cor. 7:29-31) Gapuna, inkeddeng ti dadduma a Kristiano nga agtalinaeddan a di naasawaan iti tungpal biagda wenno agtalinaedda pay laeng nga awanan asawa iti sumagmamano a tawen. Makomendaranda ta saanda nga us-usaren ti wayawaya ti kinaawan asawada tapno penken dagiti agimbubukodan nga interesda. Adu ti agtaltalinaed a di naasawaan tapno makapagserbida ken Jehova nga “awan ti makasinga.” (Basaenyo ti 1 Corinto 7:32-35.) Dadduma a Kristiano nga awanan iti asawa ket agserserbi kas payunir wenno Bethelite. Adda met dagidiay mangragragpat kadagiti kualipikasion tapno makapageskuelada iti Ministerial Training School gapu ta kayatda ti ad-adda nga agpausar iti organisasion ni Jehova. Adda dagiti babbaro ken babbalasang a nangikeddeng a makiasawada kalpasan ti sumagmamano a tawen a panagserbida kas amin-tiempo a ministro. Kinapudnona, masansan a mariknada a dagiti nagpapateg a nasursuroda kabayatan dagita a tiempo ket kaskasdi a makagunggona iti panagasawada.
13. Apay nga inkeddeng ti dadduma a Kristiano nga agassawa nga agtalinaedda nga awanan iti anak?
13 Iti dadduma a paset ti lubong, adda mapaspasamak a sabali pay a panagbalbaliw iti biag ti pamilia—inkeddeng ti adu a pagassawaan ti agtalinaed nga awanan iti anak. Kasta ti inkeddeng ti dadduma gapu iti rigat iti biag; dadduma met ket gapu ta kayatda nga awan ti pakasingaanda a mangragpat iti maysa a propesion a pagbaknanganda. Kadagiti Kristiano, adda met dagiti agassawa a saanda a kayat ti maaddaan iti annak. Nupay kasta, masansan a ti makagapu ket tapno nawaywayada nga agserbi ken Jehova. Di kayat a sawen dayta a dida matagtagiragsak ti normal a biag ti agassawa no di ket situtulokda a mangipangpangruna kadagiti interes ti Pagarian ngem iti dadduma a pribilehio nga itden ti panagasawa. (1 Cor. 7:3-5) Dadduma kadagita nga agassawa ket agserserbi ken Jehova ken kadagiti kakabsatda iti trabaho iti sirkito ken distrito, wenno iti Bethel. Dadduma ti agserserbi kas payunir ken misionero. Saanto a lipaten ni Jehova dagiti trabahoda ken ti ayat nga ipakpakitada agpaay iti naganna.—Heb. 6:10.
‘Rigat iti Lasag’
14, 15. Ania a “rigat iti lasagda” ti mabalin a mapasaran dagiti Kristiano a nagannak?
14 Imbaga ni apostol Pablo kadagiti naasawaan a Kristiano nga addanto “rigat iti lasagda.” (1 Cor. 7:28) Mabalin nga iraman dayta dagiti parikut iti salun-at ti agassawa, annak, wenno dagiti lumakay ken bumaketen a nagannakda. Mabalin met a ramanen dayta dagiti rigat ken kunsumision a mainaig iti panangpadakkel kadagiti annakda. Kas nadakamat iti rugrugi daytoy nga artikulo, impakpakauna ti Biblia a “kadagiti maudi nga aldaw dumtengto dagiti napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan.” Karaman kadagiti banag a narigat a pakilangenan ket dagiti annak a “nasukir kadagiti nagannak.”—2 Tim. 3:1-3.
15 Ti panangpadakkel kadagiti annak ket narigat a karit para kadagiti Kristiano a nagannak. Apektadotayo kadagiti dakes nga epekto ti agdama a “napeggad a tiempo.” Gapuna, dagiti Kristiano a nagannak ket nasken a makidangadang iti di agsarday a pannakirupak iti makapapatay nga impluensia ti “sistema ti bambanag daytoy a lubong” kadagiti annakda. (Efe. 2:2, 3) Ket saanda a kanayon nga agballigi! No bilang ta adda anak ti maysa a Kristiano a pamilia a simmardeng nga agserbi ken Jehova, talaga la ketdi a “rigat” dayta para kadagiti nagannak a nangikagumaan a mangpadakkel kenkuana iti kinapudno nga isursuro ti Dios.—Prov. 17:25.
“Addanto Dakkel a Rigat”
16. Ania a “rigat” ti impadto ni Jesus?
16 Aniaman a “rigat” nga itden ti panagasawa ken panagpamilia ket awan kaimudinganna iti adayo a nakarkaro a rigat a mapasarantayto. Iti padtona maipapan iti kaaddana ken iti panungpalan ti sistema ti bambanag, kinuna ni Jesus: “Addanto dakkel a rigat a dayta ket saan pay a napasamak nanipud idi pangrugian ti lubong agingga ita, saan, saanto met a mapasamak manen.” (Mat. 24:3, 21) Idi agangay, impalgak ni Jesus nga adda dakkel a bunggoy a makalasat iti daytoy a “dakkel a rigat.” Nupay kasta, ti sistema ni Satanas ket agtultuloy a makidangadang iti naan-anay ken maudi a panangrautna kadagiti natalna a Saksi ni Jehova. Awan duadua a narigatto a tiempo dayta para kadatayo amin—kadagiti ubbing man ken nataengan.
17. (a) Apay a mabalintay a padaanan ti masanguanan buyogen ti panagtalek? (b) Ania ti rumbeng a mangimpluensia iti panangmatmattayo iti panagasawa ken panagpamilia?
17 Nupay kasta, saan a rumbeng a pagbutngantayo unay ti masanguanan. Manamnama dagiti nagannak a matalek ken Jehova a masalaknibandanto a kadua dagiti ubbing pay nga annakda. (Basaenyo ti Isaias 26:20, 21; Sof. 2:2, 3; 1 Cor. 7:14) Ngem iti kaaldawantayo, sapay koma ta ti pannakaammotayo nga agbibiagtayo kadagiti napeggad a tiempo ti mangimpluensia iti panangmatmattayo iti panagasawa ken panagpamilia iti daytoy a tiempo ti panungpalan. (2 Ped. 3:10-13) Iti kasta, addaantayo man wenno awanantayo iti asawa wenno anak, ti panagbiagtayo ket mangyeg iti pakaidayawan ken pakaitan-okan ni Jehova ken ti kongregasion Kristiano.
[Footnotes]
a Kitaenyo ti Agbiagka a Silalagip iti Aldaw ni Jehova iti sidong ti subtema a “Ginurana ti Panagdiborsio,” iti panid 125.
b Mapabileg dagidiay agproblema iti panagasawada no repasuenda dagiti artikulo maipapan iti panagasawa a masarakan iti Setiembre 15, 2003 a Ti Pagwanawanan ken Enero 8, 2001 nga Agriingkayo!
c Kitaenyo ti kapitulo 30 a “Nakasaganaakon Aya a Makiasawa?” iti Dagiti Saludsod nga Iyimtuod ti Agtutubo—Dagiti Sungbat nga Epektibo.
Kas Pangrepaso
• Apay a rumbeng a saan nga agdardaras a makiasawa dagiti agtutubo a Kristiano?
• Ania ti karaman iti panangpadakkel iti anak?
• Apay nga adu a Kristiano ti saan a makiasawa, wenno no nakiasawada man, inkeddengda ti di maaddaan iti anak?
• Ania a “rigat” ti mabalin a mapasaran dagiti Kristiano a nagannak?
[Ladawan iti panid 17]
Apay a nainsiriban nga agtutor dagiti agtutubo a Kristiano sakbay a makiasawada?
[Ladawan iti panid 18]
Nagdakkel ti maaramidan ti asawa a lalaki tapno matulonganna ni baketna a maaddaan iti makapnek a pannakipaset kadagiti naespirituan nga aktibidad
[Ladawan iti panid 19]
Apay a ti dadduma a Kristiano nga agassawa inkeddengda ti di maaddaan iti anak?