Ti Sungbat ni Jehova iti Naimpusuan a Kararag
“Tapno maammuan koma dagiti tattao a sika, nga agnagan Jehova, sika laeng ti Kangatuan iti intero a daga.”—SAL. 83:18.
1, 2. Ania ti kapadasan ti adu kadatayo, ken ania dagiti tumaud a saludsod?
SUMAGMAMANO a tawen ti napalabasen, napalalo ti danag ti maysa a babai iti napasamak a trahedia iti sangakaarrubaanda. Gapu ta napadakkel a Romano Katoliko, nagpatulong iti padi iti lugarda, ngem saan a kayat ti padi ti uray makisarita laeng kenkuana. Gapuna, inkararagna iti Dios: “Saanka nga am-ammo . . . , ngem ammok nga addaka nga umim-imdeng. Pangngaasim ta tulongannak tapno maam-ammoka!” Di nagbayag, simmarungkar kenkuana dagiti Saksi ni Jehova ket inranudda ti liwliwa ken pannakaammo nga il-iliwenna. Malaksid iti dadduma pay a banag, insuroda kenkuana nga adda nagan ti Dios—Jehova. Napalalo ti ragsakna a nakaammo iti dayta. “Agasenyo,” kinunana, “daytoy ti Dios nga il-iliwek a maam-ammo sipud pay idi ubingak!”
2 Adu ti addaan iti kasta a kapadasan. Masansan a damo a naammuanda ti nagan a Jehova idi nabasada ti Salmo 83:18 iti Biblia. Iti Baro a Lubong a Patarus, kastoy ti kuna dayta a bersikulo: “Tapno maammuan koma dagiti tattao a sika, nga agnagan Jehova, sika laeng ti Kangatuan iti intero a daga.” Ngem napanunotyo kadin no apay a naisurat ti Salmo 83? Ania dagiti pasamak a mangpilit iti tunggal maysa a mangbigbig a ni Jehova ti kakaisuna a pudno a Dios? Ania ti maadaltayo ita iti daytoy a salmo? Usigentayo dagitoy a saludsod iti daytoy nga artikulo.a
Panagkukomplot Maibusor iti Ili ni Jehova
3, 4. Asino ti nangputar iti Salmo 83, ket ania a panagkokomplot ti dineskribirna?
3 Sigun iti superskripsion, ti Salmo 83 ket “samiweng ni Asaf.” Ti nangputar iti salmo ket mabalin a kaputotan ti Levita a ni Asaf, maysa a nalatak a musikero bayat ti panagturay ni Ari David. Iti salmo, impakaasi ti salmista nga agtignay ni Jehova tapno maitandudo ti kinasoberanona ken maipakaammo ti naganna. Mabalin a naputar ti salmo sumagmamano a tiempo kalpasan ti ipapatay ni Solomon. Apay? Agsipud ta bayat ti panagturay da David ken Solomon, nasayaat pay laeng ti relasion ti ari ti Tiro ken ti Israel. Ngem idi panawen a naputar ti Salmo 83, agkalabanen ti Israel ken dagiti umili ti Tiro ken nakialiansa dagitoy kadagiti kabusor ti Israel.
4 Ti salmista innagananna ti sangapulo a nasion a nagkukomplot tapno dadaelenda ti ili ti Dios. Adda amin dagitoy a kabusor iti aglikmut ti Israel: “Dagiti tolda ti Edom ken dagiti Ismaelita, Moab ken dagiti Hagrita, Gebal ken Ammon ken Amalek, Filistia agraman dagiti agnanaed iti Tiro. Kasta met, ti mismo nga Asiria naikappon kadakuada.” (Sal. 83:6-8) Ania a historikal a pasamak ti tuktukoyen ti salmo? Ibaga ti dadduma a tuktukoyenna ti panangraut ti nagkaykaysa a puersa ti Ammon, Moab, ken dagiti umili iti Bantay Seir maibusor iti Israel idi kaaldawan ni Jehosafat. (2 Cron. 20:1-26) Dadduma ti agkuna a tuktukoyen dayta ti gagangay nga ibubusor a napasaran ti Israel manipud kadagiti kabangibangna a nasion bayat ti intero a pakasaritaanna.
5. Ania a pammabileg ti ipaay ti Salmo 83 kadagiti Kristiano ita?
5 Aniaman ti tuktukoyenna, nabatad nga impaltiing ni Jehova ti pannakaisurat daytoy a salmo idi panawen nga agpegpeggad ti ilina. Makaparegta met ti salmo uray kadagiti adipen ti Dios ita, a maipaspasango iti agsasaruno a panangraut dagiti kabusor a determinado a mangdadael kadakuada iti unos ti panagbiagda. Ken sigurado a pabilgennatayo iti asidegen a masanguanan inton ni Gog iti Magog idauluanna dagiti puersana iti maudi a panangikagumaanna a mangtalipupos iti amin nga agdaydayaw iti Dios buyogen ti espiritu ken kinapudno.—Basaen ti Ezequiel 38:2, 8, 9, 16.
Kangrunaan a Pakaseknan
6, 7. (a) Ania ti inkararag ti salmista iti panglukat a sasao ti Salmo 83? (b) Ania ti kangrunaan a pakaseknan ti salmista?
6 Umimdengkayo bayat nga iparukpok ti salmista ti rikriknana babaen ti kararag: “O Dios, awan koma ti panagulimek iti biangmo; dika agtalinaed a napaumel, ket dika agtalinaed a naulimek, O Nadibinuan. Ta, adtoy! dagiti mismo a kabusormo agderderraawda; ket dagidiay mismo a nakaro ti pananggurada kenka intangadda ti uloda. Maibusor iti ilim sisisikap nga itultuloyda ti kompidensial a saritaanda . . . Ta buyogen ti puso nagkaykaysada a nagpipinnatigmaan; maibusor kenka namatalgedda uray iti maysa a tulag.”—Sal. 83:1-3, 5.
7 Ania ti kangrunaan a pakaseknan ti salmista? Siempre, sigurado a madanagan met iti biagna ken iti sangakabbalayanna. Kaskasdi, naisentro ti kararagna iti pannakaumsi ti nagan ni Jehova ken kadagiti pangta iti nasion nga agik-ikut iti naganna. Sapay koma ta maaddaantayo met iti kasta a natimbeng a panangmatmat bayat nga ib-ibturantayo dagiti narigat a maudi nga al-aldaw daytoy daan a lubong.—Basaen ti Mateo 6:9, 10.
8. Ania ti gandat dagiti nasion a nagkukomplot maibusor iti Israel?
8 Sigun iti salmista, kastoy ti ibagbaga dagiti kabusor ti Israel: “Umaykayo ket punasentayo ida kas maysa a nasion, tapno ti nagan ti Israel saanton a malagip.” (Sal. 83:4) Anian a pananggurada iti ili a pinili ti Dios! Ngem mabalin nga adda pay sabali a gandatda. Kayatda a gamgamen ti daga ti Israel ket intangsitda: “Tagikuaentayo dagiti disso a pagyanan ti Dios maipaay iti bagbagitayo.” (Sal. 83:12) Adda kadi kasta nga umasping a pasamak iti kaaldawantayo? Adda!
“Nasantuan a Disso a Pagyanam”
9, 10. (a) Idi nagkauna a tiempo, ania ti nasantuan a disso a pagyanan ti Dios? (b) Ania dagiti bendision a tagtagiragsaken ita dagiti napulotan a natda ken ti “sabsabali a karnero”?
9 Idi nagkauna a tiempo, ti Naikari a Daga ti matuktukoy kas nasantuan a disso a pagyanan ti Dios. Lagipenyo ti kanta ti balligi a kinanta dagiti Israelita kalpasan a naispalda manipud iti Egipto: “Sika iti naayat a kinamanangngaasim indalanmo ti ili a binawim; sika iti pigsam sigurado nga iturongmonto ida iti nasantuan a disso a pagyanam.” (Ex. 15:13) Idi agangay iti dayta a ‘disso a pagyanan,’ naipasdek ti templo agraman ti kinapadi ken ti Jerusalem a kabesera a siudad, agraman dagiti kaputotan ni David a nagari iti trono ni Jehova. (1 Cron. 29:23) Umiso ngarud ti panangawag ni Jesus iti Jerusalem kas “ti siudad ti naindaklan nga Ari.”—Mat. 5:35.
10 Iti kaaldawantayo ngay? Idi 33 K.P., naipasngay ti maysa a baro a nasion, ti “Israel ti Dios.” (Gal. 6:16) Dayta a nasion a buklen dagiti napulotan a kakabsat ni Jesu-Kristo intungpalda ti trabaho a saan a naaramidan ti nainlasagan nga Israel, ti panangsaksi iti nagan ti Dios. (Isa. 43:10; 1 Ped. 2:9) Inulit kadakuada ni Jehova ti karina iti nagkauna nga Israel: “Siakto ti Diosda, ket isudanto ti ilik.” (2 Cor. 6:16; Lev. 26:12) Idi 1919, dagiti natda iti “Israel ti Dios” naaddaanda iti naisangsangayan a relasion ken Jehova, ket iti dayta a tiempo, tinagikuada ti “daga,” maysa a naespirituan a kasasaad a nangsagrapanda iti naespirituan a paraiso. (Isa. 66:8) Sipud idi dekada 1930, minilion a “sabsabali a karnero” ti dimmasigen kadakuada. (Juan 10:16) Ti kinaragsak ken naespirituan a kinarang-ay dagiti Kristiano iti kaaldawantayo ket nabileg a pammaneknek nga umiso ti panangituray ni Jehova. (Basaen ti Salmo 91:1, 2.) Makapungtot la ketdi ni Satanas!
11. Ania ti agtultuloy a kangrunaan a kalat dagiti kabusor ti Dios?
11 Bayat ti panawen ti panungpalan, sinugsogan ni Satanas dagiti ahentena ditoy daga tapno busorenda dagiti napulotan a natda ken ti kakaduada a sabsabali a karnero. Napasamak dayta iti Makinlaud a Europa iti sidong dagiti Nazi ken iti Makindaya a Europa iti sidong ti gobierno a Komunista iti Soviet Union. Napasamak met dayta iti adu pay a pagilian, ken mapasamakto manen, nangnangruna bayat ti maudi a panangraut ni Gog iti Magog. Iti dayta a panangraut, dagiti bumusbusor mabalin a siaagum a kompiskarenda ti sanikua dagiti adipen ni Jehova, kas iti inaramid dagiti kabusor idi napalabas. Ngem ti kangrunaan a kalat ni Satanas isu ti panangwarawarana kadatayo kas maysa nga ili tapno malipatan ti nagan a Saksi ni Jehova. Ania ti aramiden ni Jehova gapu iti kasta a panangkarit iti kinasoberanona? Usigentayo manen dagiti sasao ti salmista.
Pammatalged nga Agballigi ni Jehova
12-14. Ania a dua a nakapatpateg a panagballigi iti asideg ti siudad ti Megiddo ti impalagip ti salmista?
12 Kitaenyo no kasano kadakkel ti panagtalek ti salmista iti abilidad ni Jehova a mangkeltay kadagiti gakat dagiti kabusorna a nasion. Dinakamatna ti dua a panagballigi ti Israel kadagiti kabusorna iti asideg ti nagkauna a siudad ti Megiddo, agraman dagiti tanapna. Bayat ti kalgaw, ti namaga a tukok ti Karayan Kison ket makita nga agsikkosikko kadagiti tanap. Kalpasan ti napigsa a tudo bayat ti kalam-ekna, ti karayan layusenna ti tanap. Nalabit dayta ti makagapu a naawagan met ti karayan kas “ti dandanum ti Megiddo.”—Uk. 4:13; 5:19.
13 Masarakan ti turod ti More agarup 15 a kilometro iti ballasiw ti tanap ti Megiddo. Idi kaaldawan ni Ukom Gideon, iti dayta a turod a naguummong ti nagtitipon a buyot dagiti Midianita, Amalekita, ken dagiti taga-Daya tapno makigubat. (Uk. 7:1, 12) Nupay 300 laengen ti bassit a buyot ni Gideon, inabakda ti dakkel a buyot ti kabusor babaen ti tulong ni Jehova. Kasano? Tinungpalda ti bilin ti Dios a likmutenda ti kampo dagiti kabusor iti rabii bayat nga awitda dagiti gorgorita a nagyanan dagiti aluten. Idi inted ni Gideon ti pagilasinan, ti buyotna binurakda dagiti gorgorita ket kellaat a nagparang dagiti aluten. Pinuyotanda met dagiti tangguyobda ken impukkawda: “Ti kampilan ni Jehova ken ni Gideon!” Nariribuk dagiti kabusor ket nagpipinnatayda; nagtalaw dagiti nakalasat ket binallasiwda ti Karayan Jordan. Kabayatanna, ad-adu pay nga Israelita ti nakikadua a nangkamat iti kabusor. Agdagup iti 120,000 dagiti napapatay a kabusor a soldado.—Uk. 7:19-25; 8:10.
14 Masarakan ti Bantay Tabor iti agarup innem a kilometro iti labes ti turod ti More, iti ballasiw ti tanap ti Megiddo. Sadiay nga inummong idi ni Ukom Barak ti 10,000 a buyot ti Israel tapno makigubat iti buyot ni Jabin, ti Cananeo nga ari iti Hasor, iti sidong ti panangidaulo ti hepe ti militarna a ni Sisera. Daytoy a buyot ti Canaan ket addaan iti 900 a karuahe a pakigubat nga addaan kadagiti panabas a landok kadagiti pilidda. Bayat a naguummong dagiti kurang ti armasda a buyot ti Israel iti Bantay Tabor, naallukoy ti buyot ni Sisera a mapan iti tanap. Kalpasanna, “ni Jehova rinugianna a riribuken ni Sisera ken amin dagiti karuahena a pakigubat ken ti intero a pakarso.” Mabalin a ti kellaat a napigsa a tudo ti nangilumlom kadagiti karuahe gapu ta immadalem ti Karayan Kison. Tinalipupos dagiti Israelita ti intero a buyot.—Uk. 4:13-16; 5:19-21.
15. (a) Ania ti inkararag ti salmista nga aramiden ni Jehova? (b) Ania ti ipalagip kadatayo ti awag iti maudi a gubat ti Dios?
15 Kiniddaw ti salmista ken Jehova nga aramidenna met ti kasta kadagiti nasion a mangipangpangta iti Israel idi kaaldawanna. Inkararagna: “Aramidem kadakuada ti kas ken Midian, ti kas ken Sisera, ti kas ken Jabin idiay naapres a ginget ti Kison. Natalipuposda idiay En-dor; nagbalinda a ganagan maipaay iti daga.” (Sal. 83:9, 10) Nakapatpateg ta ti maudi a gubat ti Dios maibusor iti lubong ni Satanas ket naawagan iti Har–Magedon (kaipapananna “Bantay ti Megiddo”), wenno Armagedon. Dayta a nagan ipalagipna kadatayo dagiti napateg a gubat a napasamak iti asideg ti Megiddo. Ti panagballigi ni Jehova kadagidiay a nagkauna a gubat ipanamnamana kadatayo ti panagballigina inton gubat ti Armagedon.—Apoc. 16:13-16.
Ikararag ti Pannakaalangon ni Jehova
16. Kasano a dagiti kabusor ita ‘napunnoda iti pannakaibabain’?
16 Kadagitoy “maudi nga aldaw,” linapdan ni Jehova ti amin a panangikagumaan a mangtalipupos iti ilina. (2 Tim. 3:1) Kas resultana, naibabain dagiti bumusbusor. Inladawan dayta ti Salmo 83:16 idi kinunana: “Punnuem dagiti rupada iti pannakaibabain, tapno dagiti tattao birokenda koma ti naganmo, O Jehova.” Iti nadumaduma a pagilian, awan ti naaramidan dagiti kabusor a mangpaulimek kadagiti Saksi ni Jehova. Kadagita a pagilian, ti kinatibker ken panagibtur dagiti agdaydayaw iti maymaysa a pudno a Dios ti nagserbi a pammaneknek kadagiti nasingpet ti panagpuspusoda a tattao, ket adu ti ‘nangbirok iti nagan ni Jehova.’ Kadagiti adu a pagilian a nakaro idi ti pannakaidadanes dagiti Saksi ni Jehova, rinibu wenno ginasut a ribu pay ketdi ti naragsak nga agdaydayaw itan ken Jehova. Talaga a dakkel a balligi dayta agpaay ken Jehova! Ken anian a pannakaibabain dagiti kabusorna!—Basaen ti Jeremias 1:19.
17. Ania a napeggad a kasasaad ti nakaipasanguan ita ti sangatauan, ket ania dagiti sasao a malagiptayto iti mabiiten?
17 Siempre, pagaammotayo a saan pay a nalpas ti pannakidangadang. Ken itultuloytayo nga ikasaba ti naimbag a damag—uray kadagiti bumusbusor. (Mat. 24:14, 21) Nupay kasta, dandanin agpatingga ti silulukat a gundaway para kadagita a bumusbusor tapno agbabawi ken maisalakanda. Napatpateg nga amang ti pannakasantipikar ti nagan ni Jehova ngem ti pannakaisalakan ti tao. (Basaen ti Ezequiel 38:23.) Kas naipadto, inton agkaykaysa ti amin a nasion tapno talipuposenda ti ili ti Dios, malagiptayto dagitoy a sasao iti kararag ti salmista: “O mabainan ken mariribukanda koma iti amin a tiempo, ket maab-abida koma ken mapukawda.”—Sal. 83:17.
18, 19. (a) Ania ti agur-uray kadagiti bumusbusor iti turay ni Jehova? (b) Ania ti epektona kenka ti umad-adani a pannakaalangon ti kinasoberano ni Jehova?
18 Nakababainto ti pagtungpalan dagiti determinado a bumusor iti panangituray ni Jehova. Ipalgak ti Sao ti Dios a dagidiay “saan nga agtulnog iti naimbag a damag”—a pakaigapuan ti ipapatayda inton Armagedon—sagabaendanto ti “agnanayon a pannakadadael.” (2 Tes. 1:7-9) Ti pannakadadaelda ken ti pannakaisalakan dagiti agdaydayaw ken Jehova buyogen ti kinapudno ket naan-anayto a pammaneknek a ni Jehova ti maymaysa a pudno a Dios. Iti baro a lubong, saanto a malipatan dayta a naindaklan a panagballigi. Dagidiay ‘nalinteg ken nakillo a mapagungar’ maammuandanto dagiti natan-ok nga aramid ni Jehova. (Ara. 24:15) Iti baro a lubong, makitadanto dagiti makakombinsir a pammaneknek a nainsiriban ti agpasakup iti turay ni Jehova. Dagiti naemma iti tengngada ti dagus a makombinsirto a ni Jehova ti maymaysa a pudno a Dios.
19 Talaga a nagsayaat a masanguanan ti insagana ti naayat a nailangitan nga Amatayo para kadagiti matalek nga agdaydayaw kenkuana! Saankay kadi a matignay a mangikararag nga iti mabiiten sungbatan ni Jehova ti kararag ti salmista: “[Dagiti kabusormo] maab-abida koma ken mapukawda; tapno maammuan koma dagiti tattao a sika, nga agnagan Jehova, sika laeng ti Kangatuan iti intero a daga”?—Sal. 83:17, 18.
[Footnote]
a Sakbay nga usigentayo daytoy nga artikulo, nasaysayaat no basaenyo ti Salmo 83 tapno maammuanyo dagiti linaonna.
Mailawlawagyo Kadi?
• Ania a kasasaad ti nakaipasanguan ti Israel bayat ti pannakaisurat ti Salmo 83?
• Ania ti kangrunaan a pakaseknan ti nangisurat iti Salmo 83?
• Siasino ti busbusoren ita ni Satanas?
• Inton agangay, kasano a sungbatan ni Jehova ti kararag a nayebkas iti Salmo 83:18?
[Mapa iti panid 15]
(Para iti aktual a pannakaurnosna, kitaem ti publikasion)
Kasano a dagiti gubat a napasamak iti asideg ti nagkauna a Megiddo adda pakainaiganda iti masanguanantayo?
Karayan Kison
Haroset
Bty. Carmelo
Tanap ti Jezrael
Megiddo
Taanac
Bty. Gilboa
Bubon ni Harod
More
En-dor
Bty. Tabor
Baybay ti Galilea
Karayan Jordan
[Ladawan iti panid 12]
Ania ti nangtignay iti maysa a salmista a mangputar iti naimpusuan a kararag?