Patiem Kadi a Nagbiagka Idin?
“Talaga a pudno nga agbiag manen ti natay, ken pudno a dagiti sibibiag ket nagtaudda ken patay, ken agtultuloy a sibibiag ti kararua dagiti natay.”—PLATO, GRIEGO A PILOSOPO, IDI MAIKA-5 A SIGLO B.C.E., INADAWNA TI KINUNA NI “SOCRATES.”
“Yantangay ti kararua kasapulanna ti bagi tapno agbiag, mabalin nga umallatiw ken agbiag dayta iti nadumaduma a bagi.”—GIORDANO BRUNO, ITALIANO A PILOSOPO, IDI MAIKA-16 A SIGLO C.E.
“Saan a talaga a matay ti tao; kasla matayda laeng ngem adda paset ti tao nga agtultuloy a sibibiag . . . ket arigna kumitkita dayta iti lubong babaen ti maysa a tawa gapu ta addan iti baro ken sabali a tao.”—RALPH WALDO EMERSON, AMERICANO A MANNURAT KEN MANNANIW, IDI MAIKA-19 A SIGLO C.E.
INUT-UTOBMO kadin no asinoka a talaga? Pinampanunotmo kadi a nagbiagka idin? No wen, adu met ti kas kenka. Sipud pay idi un-unana, pinampanunoten dagiti tattao manipud Europa ken America dagita a saludsod. Gapu iti dayta, adu ti mamati iti reinkarnasion. Daytoy ti ideya a no matay ti tao, adda di makita a “kararua” a sumina ken mayanak manen iti sabali a bagi—kas tao, animal wenno uray pay iti mula—iti maysa wenno ad-adu pay nga agsasaruno a panagbiag.
Nupay patien dayta ti dadduma, kasanotayo a masigurado nga agpayso dayta? Ania ti kunaen ti Sao ti Dios, ti Biblia, maipapan iti dayta? Ngem ammuentayo pay nga umuna no, Sadino ti nagtaudan dayta a kapanunotan?
Sadino ti Nagtaudan ti Reinkarnasion?
Sigun kadagiti historiador ken eskolar, dagiti agindeg iti nagkauna a Babilonia, maysa a siudad iti maudi a paset ti maikatlo a milenio B.C.E, namatida iti kapanunotan nga agtultuloy nga agbiag ti kararua ti tao. Sigun ken Morris Jastrow Jr. iti librona a The Religion of Babylonia and Assyria, adu ti pagarup dagiti teologo maipapan iti imortalidad ti kararua. Patien dagiti taga-Babilonia a “ti ipapatay ket dalan nga agturong iti sabali a biag,” kunana. Imbagana pay a pinartuat laeng dagiti teologo a taga-Babilonia ti ideya nga imortalidad ti kararua agsipud ta dida patien a no matay ti tao awanen.
Manipud Babilonia, dagiti sursuro maipapan iti panagakar-akar ken pannakayanak manen ti kararua ket nagsaknap met iti dadduma a paset ti nagkauna a lubong. Dagiti pilosopo nga Indian nangpartuatda iti patpatien a ti wagas ti panagbiag ti maysa a tao apektaranna no ania a kita ti bagi ti pagbalinanna iti sumaruno a biag (wenno Karma). Gapu ta adu a nalatak a Griego a pilosopo ti namati iti reinkarnasion, adu metten ti namati iti dayta.
Iti panawentayo, umad-adu dagiti mamati iti reinkarnasion kadagiti pagilian iti Europa ken America. Aginteres met dagiti artista ken agtutubo kadagiti relihioso a patpatien ken ar-aramid dagiti taga-Asia. Nakaad-adu itan ti nagduduma a kapanunotan a nagtaud kadagiti libro ken iti Internet maipapan iti pagarup a napalabas a panagbiag. Nagbalinen a popular iti adu a pagilian ti maawagan iti past-life therapy. Itantandudona ti hipnotismo tapno maammuanda ti napalabas a panagbiag dagiti tattao. Iti kasta, maawatanda ti agdama a salun-at ken kababalinda.
Pudno Kadi ti Reinkarnasion?
Nupay nagtaud iti nagkauna a patpatien ti ideya a reinkarnasion, sigurado a nagpateg a maammuan ti sungbat ti kangrunaan a saludsod a—Pudno kadi? Ken kayat a maammuan dagiti Kristiano no dayta a patpatien ket maitunos iti Biblia. (Juan 17:17) Yantangay ni Jehova a Dios ti Namarsua kadatayo, Gubuayan ti biag, ken “Manangipalgak kadagiti palimed,” ipakaammona dagiti bambanag a saan nga ammo dagiti tattao maipapan iti biag ken ipapatay. Agtalektayo a masarakantayo ti sungbat iti Saona, ti Biblia.—Daniel 2:28; Aramid 17:28.
Nalaka a maammuan ti sungbat ti Dios no adalentayo a naimbag ti Biblia. Kas pagarigan, iti Genesis 3:19, kinuna ti Dios ken Adan kalpasan a nagsukir da Adan ken Eva: “Iti ling-et ta rupam mangankanto iti tinapay agingga nga agsublika iti daga, ta dayta ti nakaalaam. Ta tapokka ket iti tapok agsublikanto.” Naparsua ni Adan manipud tapok. Idi natay, nagsubli iti tapok. Dayta ti nalawag nga imbaga ti Dios kenkuana. Gapuna, no matay ti maysa a tao saan a mayanak manen no di ket awanen.a No kasano nga agkasungani ti pudot ken lammiis, namaga ken nabasa, nalawag ken nasipnget, patay ti kasungani ti biag. No natayen ti tao talaga nga awanen! Kasta laeng ti kasimplena.
Mabalin nga adda sabali a makagapu no apay nga ipapan ti dadduma nga adda napalabas a panagbiagda. Saan pay laeng a maawatan ti panagandar ti panunot ti tao, ken dagiti epekto ti agas wenno nasaem a kapadasan. Dagiti tagtagainep ken mapampanunot a pasamak a naibatay iti nagadu nga impormasion a naurnong iti utek ket nakalawlawag nga agparang a kasla agpaypayso. Iti dadduma a kasasaad, dagiti dakes nga espiritu mangpataudda iti karkarna a pasamak a pagparangenda a kasla agpaypayso dayta.—1 Samuel 28:7-19.
Normal laeng a tarigagayan ti tao ti agbiag ken maammuan ti masanguanan. Ngem sadino ti nagtaudan dayta a tarigagay? Makapainteres ta kuna ti Biblia maipapan iti Namarsua: “Insaadna ti kinaagnanayon idiay pusoda.” (Eclesiastes 3:11, Ti Biblia, PBS) Gapuna, normal laeng a tarigagayan ti tao ti agbiag nga agnanayon.
No ti Namarsua kadatayo a ni Jehova a Dios inkabilna iti puso ti tao ti tarigagay nga agbiag nga agnanayon, nainkalintegan laeng nga ilawlawagna no kasano a mapennek dayta a tarigagay. Ipalgak ti Biblia ti nagsayaat a panggep ti Namarsua a mangbendision kadagiti natulnog a tattao nga agbiag nga agnanayon iti paraiso a daga. “Dagiti nalinteg tagikuaendanto ti daga, ket agtaengdanto nga agnanayon iti dayta,” kuna ti napaltiingan a salmista a ni Ari David. (Salmo 37:29) Ti panagungar dagiti natay ti kangrunaan a doktrina ti Biblia a mainaig iti agnanayon a panggep ti Dios.—Aramid 24:15; 1 Corinto 15:16-19.
Panagungar—Sigurado a Namnama Dagiti Natay
Naglaon ti Biblia iti walo a salaysay dagiti nakaimatang iti pannakapagungar dagiti natay ditoy daga.b Salaysay dagitoy maipapan iti panagungar saan ket a reinkarnasion. Dagiti napagungar ket nabigbig a dagus dagiti pamilia ken gagayyemda. Saanen a masapul nga agbirok pay dagiti kabagianda kadagiti kappasngay a maladaga tapno ammuenda no isu dayta ti immakaran ti kararua ti natay a kabagianda.—Juan 11:43-45.
Makaliwliwa a maammuan nga ipakita ti Sao ti Dios nga adu kadagiti natay ti mapagungar iti baro a lubong ti Dios, a mangsukat iti dakes a lubong ditoy daga. (2 Pedro 3:13, 14) Iti agdama, ti detalye ti biag dagiti binilion nga indibidual ket adda iti awan inggana ken perpekto a memoria ni Jehova, ti Dios a makaammo pay iti nagan ti amin a bituen! (Salmo 147:4; Apocalipsis 20:13) Inton pagungarenna ti agsasaruno a kaputotan iti baro a lubongna, matuntondanto ti pamiliada ken maammuandanto a mismo dagiti kapuonanda. Nagsayaat ken makaparagsak la ketdi dayta a namnama!
a Para iti kanayonan nga impormasion, kitaem ti kapitulo 6, a napauluan “Sadino ti Ayan Dagiti Natay?” iti libro nga Ania a Talaga ti Isursuro ti Biblia? nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.
b Ti walo a nairekord a salaysay ket masarakan iti 1 Ar-ari 17:17-24; 2 Ar-ari 4:32-37; 13:20, 21; Lucas 7:11-17; 8:40-56; Juan 11:38-44; Aramid 9:36-42; 20:7-12. Bayat a basbasaem dagitoy a salaysay, paliiwem no kasano a napagungar dagiti natay iti imatang ti adu a tattao. Ti maikasiam a salaysay deskribirenna ti panagungar ni Jesu-Kristo.—Juan 20:1-18.