Tultuladem Kadi ti Kinahustisia ni Jehova?

1, 2. (a) Ania a kinaawan hustisia ti napasaran ni Nabot ken dagiti annakna? (b) Ania a dua a kualidad ti adalentayo iti daytoy nga artikulo?

PANUNOTEM ti eksena. Naakusaran ti maysa nga ama iti nadagsen a krimen. Nalidayan ken nadismaya ti pamiliana ken dagiti gagayyemna. Nasentensiaan ti ama gapu iti ulbod a pammaneknek dagiti pagaammo a di mapagtalkan ken awan serserbina a lallaki. Kasta unay ti liday dagiti managayat iti hustisia idi nakitada ti pannakapapatay daytoy inosente a lalaki ken dagiti annakna. Pudpudno a pasamak daytoy. Kasta ti napadasan ti matalek nga adipen ni Jehova a ni Nabot, a nagbiag kabayatan ti panagturay ni Ari Acab iti Israel.​—1 Ar. 21:11-13; 2 Ar. 9:26.

² Iti daytoy nga artikulo, adalentayo ti napasamak ken Nabot ken iti matalek a panglakayen iti kongregasion Kristiano idi umuna a siglo a nakaaramid iti di umiso a desision. Bayat a pagsasaritaantayo dagita, makitatayto a napateg ti kinapakumbaba tapno matuladtayo ti kinahustisia ni Jehova. Maadaltayo met no kasano a matuladtayo ti kinahustisia ni Jehova no sibubulos a mangpakawantayo no adda makitatayo a kinaawan hustisia iti kongregasion.

3, 4. Deskribirem ni Nabot, ken apay a nagkedked a mangilako iti kaubasanna ken Ari Acab?

³ Nagmatalek ni Nabot ken Jehova uray no tinulad idi ti kaaduan nga Israelita ti dakes nga ari a ni Acab ken ti dakes nga asawana a ni Reyna Jezebel. Dagita nga agdaydayaw ken Baal ket awan ti panagraemda ken Jehova ken saanda nga impateg dagiti pagannurotanna. Ngem para ken Nabot, napatpateg ngem iti biag ti relasionna ken Jehova.

⁴ Basaen ti 1 Ar-ari 21:1-3. Idi pinadas ni Acab a gatangen ti kaubasan ni Nabot wenno suktan dayta iti napimpintas a kaubasan, saan a kinayat ni Nabot. Apay? Nadayaw nga inlawlawagna: “Narigat a pagarupen iti biangko, manipud panangmatmat ni Jehova, nga itedko kenka ti pagtatawidan a sanikua dagidi ammak.” Naibasar ti imbaga ni Nabot iti linteg ni Jehova iti Israel a mangiparit iti permanente a panangilako iti tawid ti maysa. (Lev. 25:23; Num. 36:7) Nalawag a tinulad ni Nabot ti panangmatmat ni Jehova iti bambanag.

 5. Ania ti papel ni Jezebel iti pannakapapatay ni Nabot?

⁵ Makapaladingit ta ti panagkedked ni Nabot ti nangrugian ti agsasaruno a dakes a pasamak nga inaramid ni Ari Acab ken ti asawana. Tapno maited ni Jezebel ti kaubasan iti asawana, nangimbento iti ulbod a pammabasol ken Nabot, a nagresulta iti pannakapapatayna ken dagiti annakna. Ania ti aramiden ni Jehova iti daytoy nakaro a kinaawan hustisia?

6, 7. Kasano nga impakita ni Jehova nga isu ket managayat iti kinahustisia, ken apay a naliwliwa iti dayta dagiti kabagian ken gagayyem ni Nabot?

⁶ Dagus nga imbaon ni Jehova ni Elias a mangkomprontar ken Acab. Imbaga ni Elias ken Acab nga isu ket mammapatay ken mannanakaw. Ania ti nagbalin a desision ni Jehova iti daytoy a kaso? Lak-amen ni Acab, ni baketna, ken dagiti annakna ti kas iti napasamak ken Nabot ken kadagiti annakna.​—1 Ar. 21:17-25.

⁷ Nalidayan ti pamilia ni Nabot ken dagiti gagayyemna iti nakadakdakes nga inaramid ni Acab. Ngem sigurado a naliwliwada ta nakitada nga ammo ni Jehova ti napasamak a kinaawan hustisia ken ti dagus a panangilintegna iti dayta. Ngem gapu kadagiti di ninamnama a pasamak, mabalin a nasubok ti kinapakumbabada ken ti panagtalekda ken Jehova.

 8. Ania ti inaramid ni Acab idi naammuanna ti inkeddeng ni Jehova a sentensiana, ken ania ti resultana?

⁸ Idi naammuan ni Acab ti nadagsen a sentensia ni Jehova kenkuana, “rinay-abna dagiti kawesna ket nangikabil iti tinakpil iti lasagna; ket nagayunar ket nagtultuloy a nagidda iti tinakpil ken nagna a siuupay unay.” Nagpakumbaba ni Acab! Ania ti resultana? Imbaga ni Jehova ken Elias: “Iti rason nga impakumbabana ti bagina gapu kaniak, saankonto nga ipagteng ti didigra iti mismo a kaaldawanna.” (1 Ar. 21:27-29; 2 Ar. 10:10, 11, 17) Kas “manangsukimat kadagiti puso,” impakitaan ni Jehova ni Acab iti asi.​—Prov. 17:3.

 9. Kasano a nakatulong ti kinapakumbaba iti pamilia ken gagayyem ni Nabot?

⁹ Ania ti epekto dayta a desision kadagiti makaammo iti nakadakdakes nga inaramid ni Acab? Mabalin a nasubok ti pammati ti pamilia ni Nabot ken dagiti gagayyemna gapu ta kasla saan a naipakat ti hustisia. No kasta man ti napasamak, sigurado a nagbalin a proteksionda ti kinapakumbaba ta matalekda latta a nagdaydayaw ken Jehova ken agtalekda a saan nga agaramid ti Diosda iti kinaawan hustisia. (Basaen ti Deuteronomio 32:3, 4.) Magun-odto ni Nabot, dagiti annakna, ken dagiti kabagianda ti naan-anay a hustisia inton pagungaren ni Jehova dagiti nalinteg. (Job 14:14, 15; Juan 5:28, 29) Kanayonanna, sipapanunot ti napakumbaba a tao a ti “pudno a Dios iyegnanto ti tunggal kita ti aramid iti pannakaukom mainaig iti tunggal nailemmeng a banag, no dayta ket naimbag wenno dakes.” (Ecl. 12:14) Wen, no mangukom ni Jehova, ikabilanganna dagiti bambanag a saantayo nga ammo. Ngarud, makatulong ti kinapakumbaba tapno saan a madadael ti espiritualidad ti maysa nga awanan basol.

10, 11. (a) Ania dagiti situasion a mabalin a mangsubok iti kapanunotantayo maipapan iti kinahustisia? (b) Ania dagiti pamay-an nga agbalin a proteksiontayo ti kinapakumbaba?

¹⁰ Ania ti reaksionmo no adda desision dagiti panglakayen a saanmo a maawatan wenno anamongan? Kas pagarigan, ania ti aramidem no maikkat kenka wenno iti sabali a nadekket kenka ti maipatpateg a pribilehio? Kasano no nailaksid ti asawam, ti anakmo, wenno ti nadekket a gayyemmo ket dika umanamong iti dayta a desision? Kasano no iti panagriknam ket saan nga umiso a naipakitaan iti asi ti nakabasol? Mabalin a masubok ti pammatitayo ken Jehova ken ti panagtalektayo iti urnos ti organisasionna gapu kadagita a situasion. Kasano a proteksion kenka ti kinapakumbaba kadagita a kasasaad? Kitaem ti dua a pamay-an.

¹¹ Umuna, tignayennatayo ti kinapakumbaba a mangbigbig a saantayo nga ammo ti amin a detalye. Kasanoman kaadu ti ammotayo maipapan iti situasion, ni laeng Jehova ti makabasa iti puso ti tao. (1 Sam. 16:7) No sipapanunottayo iti dayta a nalawag a kinapudno, matignaytayo nga agpakumbaba ken mangbigbig kadagiti limitasiontayo ken mangbaliw iti kapanunotantayo iti napasamak. Maikadua, tulongannatayo ti kinapakumbaba nga agbalin a managpasakup ken naanus a manguray iti panangilinteg ni Jehova iti aniaman nga agpaypayso a kinaawan hustisia. Kasta ti insurat ti maysa a nalaing a lalaki. Kunana: “Naimbagto ti pagbanagan dagidiay agbuteng iti pudno a Dios . . . , ngem saanto a pulos naimbag ti pagbanagan daydiay nadangkes, saannanto met a mapaatiddog dagiti aldawna.” (Ecl. 8:12, 13) Talaga a pagsayaatan ti amin a nairaman ti panagbalin a napakumbaba.​—Basaen ti 1 Pedro 5:5.

12. Ania ti pagsasaritaantayo, ken apay?

¹² Nasubok ti kinapakumbaba ken ti kinamanangpakawan dagiti Kristiano idiay Antioquia ti Siria idi umuna a siglo. Pagsasaritaantayo ti napasamak ken kitaentayo no kasano a makatulong daytoy kadatayo a mangusig iti kababalintayo maipapan iti panangpakawan ken tapno umuneg ti pannakaawattayo iti koneksion ti panangpakawan iti kinahustisia ni Jehova.

13, 14. Ania dagiti nagbalin a pribilehio ni apostol Pedro, ken kasano nga impakitana ti kinatured?

¹³ Ni apostol Pedro ket maysa idi a nalatak a panglakayen iti kongregasion Kristiano. Isu ket gayyem ni Jesus ken naitalek kenkuana dagiti napateg a responsabilidad. (Mat. 16:19) Kas pagarigan, idi 36 C.E., naitalek ken Pedro ti panangipakaammo iti naimbag a damag ken Cornelio ken ti sangakabbalayanna. Nakallalagip dayta a pasamak ta maysa a di nakugit a Gentil ni Cornelio. Idi immawat ni Cornelio ken ti sangakabbalayanna iti nasantuan nga espiritu, kinuna ni Pedro: “Adda kadi asinoman a makaipawil iti danum tapno saan a mabautisaran dagitoy nga immawat iti nasantuan nga espiritu a kas met kadatayo?”​—Ara. 10:47.

¹⁴ Idi 49 C.E., nagsasarita dagiti apostol ken dagiti panglakayen idiay Jerusalem no kasapulan a makugit dagiti Gentil tapno agbalinda a Kristiano. Iti dayta a panagsasarita, natured a nagsao ni Pedro ket impalagipna kadagiti kakabsat nga iti naglabas a tawtawen, immawat iti nasantuan nga espiritu dagiti di nakugit a Gentil. Dakkel ti naitulong ti mismo a kapadasan ni Pedro iti panagdesision ti bagi a manarawidwid idi umuna a siglo. (Ara. 15:6-11, 13, 14, 28, 29) Mabalin a naapresiar dagiti Kristiano a Judio ken Gentil ti kinatured ni Pedro a nagsao. Nalaka laeng ti agtalek iti kasta a nataengan iti naespirituan a tao!​—Heb. 13:7.

15. Idi adda ni Pedro idiay Antioquia ti Siria, ania ti kamali a naaramidna? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

¹⁵ Di unay nagbayag kalpasan daydi a panagsasarita idi 49 C.E., bimmisita ni Pedro idiay Antioquia ti Siria. Nakipulapol kadagiti kakabsat a Gentil bayat ti kaaddana sadiay. Sigurado a nagunggonaanda iti pannakaammo ken kapadasanna. Ngem nasdaaw ken nadismayada la ketdi idi saanen a makipangpangan ni Pedro kadakuada. Naimpluensiaan pay ketdi ni Pedro ti dadduma a Judio a kakabsat, ken uray ni Bernabe. Ania ti nangtignay iti daytoy nataengan a panglakayen a mangaramid iti kasta a di umiso a desision​—a mabalin a mangbingaybingay iti kongregasion? Kangrunaanna, ania ti maadaltayo iti kamali ni Pedro a makatulong no masaktantayo gapu iti imbaga wenno inaramid ti maysa a panglakayen?

16. Kasano a nailinteg ni Pedro, ken ania dagiti tumaud a saludsod?

¹⁶ Basaen ti Galacia 2:11-14. Naaramid dayta ni Pedro gapu ta nagbuteng iti tao. (Prov. 29:25) Uray no ammona ti kapanunotan ni Jehova iti dayta a banag, nagbuteng latta ni Pedro iti opinion dagiti nakugit a Judio a kakabsat idiay Jerusalem. Adda ni apostol Pablo iti daydi a panagsasarita idiay Jerusalem idi 49 C.E., ket kinorehirna ni Pedro idiay Antioquia ken impalgakna ti panagpammarangna. (Ara. 15:12; Gal. 2:13) Ania ngata ti aramiden dagiti naapektaran a Kristiano a Gentil iti kamali ni Pedro? Agpaitibkolda ngata? Maikkat ngata dagiti ipatpateg ni Pedro a pribilehiona gapu iti kamalina?

17. Kasano a nagunggonaan ni Pedro iti pammakawan ni Jehova?

¹⁷ Nalawag a sipapakumbaba nga inawat ni Pedro ti panangilinteg ni Pablo. Awan ti makita iti Biblia a naikkat dagiti pribilehiona. Kinapudnona, indalan pay ketdi ti Dios a mangisurat iti dua a surat a nagbalin a paset ti Biblia. Nalawag iti maikadua a surat ni Pedro ti panangtukoyna ken Pablo kas “dungdungnguentayo a kabsat.” (2 Ped. 3:15) Mabalin a nasaktan la unay dagiti kakabsat a Gentil gapu iti kamali ni Pedro. Nupay kasta, isu ket intultuloy latta nga inusar ni Jesus, ti ulo ti kongregasion. (Efe. 1:22) Adda met ngarud gundawaytayo a mangtulad ken Jesus ken iti Amana babaen ti panangpakawantayo kadagiti kakabsat. Sapay koma ta ditay ipalubos a maitibkoltayo gapu iti kamali ti imperpekto a tao.

18. Ania dagiti kasasaad a mabalin a matuladtayo ti kinahustisia ni Jehova?

¹⁸ Kas iti napasamak idi umuna a siglo, awan met ti perpekto a panglakayen iti kongregasiontayo ita, ta agkamali wenno “maitibkoltayo amin iti adu a daras.” (Sant. 3:2) Mabalin nga ammotayo dayta, ngem narigat no datayo a mismo ti maapektaran iti kinaimperpekto ti maysa a kabsat. Kadagita a situasion, tuladentayo ngata ti kinahustisia ni Jehova? Kas pagarigan, ania ti aramidentayo no adda maibaga ti maysa a panglakayen a mangipakita iti panangidumduma? Agpaitibkolka kadi no adda naibaga ti maysa a panglakayen a dina napupuotan a nakasairam wenno nakasaktam? Imbes a dagus a panunotem a saanen a maikari ti kabsat kas panglakayen, anusam kadi nga urayen nga agtignay ni Jesus, ti ulo ti kongregasion? Ikagumaam kadi a palawaen ti panagpampanunotmo, mabalin a babaen ti panangutobmo iti adun a tawen a matalek a panagserbi ti kabsat? No agtultuloy latta nga agserbi kas panglakayen ti kabsat a nakabasol kenka wenno maikkan pay ketdi iti kanayonan a pribilehio, makipagragsakka kadi kenkuana? Ti sibubulos a panangpakawanmo ti mangipakita a tultuladem ti kinahustisia ni Jehova.​—Basaen ti Mateo 6:14, 15.

19. Ania koma ti determinasiontayo?

¹⁹ Il-iliwen dagiti managayat iti hustisia ti tiempo a naan-anay a punasenen ni Jehova ti kinaawan hustisia a gapuanan ni Satanas ken ti dakes a sistemana a mangparparigat kadagiti tattao. (Isa. 65:17) Kabayatanna, determinadotayo koma a mangtulad iti kinahustisia ni Jehova ken agpakumbabatayo a mangbigbig kadagiti limitasiontayo ken sibubulos a pakawanentayo dagiti makabasol kadatayo.