Salsaludsod a Masapul a Masungbatan

ITI dadduma a tiempo iti panagbiagyo, mabalin nga inimtuodyon: ‘No adda Dios, apay a pinalubosanna ti kasta unay a panagsagaba? Ken apay a pinalubosanna dayta iti nakabaybayagen a tiempo, iti isuamin a historia ti tao? Agpatingganto pay kadi ti panagsagaba?’

Gaput’ awan dagiti makapnek a sungbat kadagita a saludsod, adut’ maupay. Daddumat’ di pay mamatin iti Dios, wenno isut’ pabasolenda kadagiti rigrigatda.

Kas pangarigan, maysa a lalaki a nakalasat iti Holocaust, ti panangpapatay dagiti Nazis kadagiti minilion idi Gubat Sangalubongan II, kasta unay ti pannakapaayna ta kinunana: “No madilpatam la koma ti pusok, mabalin a masabidonganka.” Ti sabali pay a lalaki a nagsagaba kas banag iti panangidadanes ti rasa, isu a nakatayan dagiti gagayyem ken miembro ti pamiliana idi Gubat Sangalubongan I, ti nagimtuod a silaladingit: “Sadinot’ yan ti Dios idi isut’ kasapulanmi?”

Gapuna, adut’ mariribuk a tattao. Iti panangmatmatda, agparang a di maitunos ti kaadda ti Dios iti kinaimbag ken ayat ti panangipalubos kadagiti dakes a bambanag a mapasamak iti nakabaybayag a tiempo.

No Aniat’ Inaramid dagiti Tao

Pudno unay a nagaramid dagiti tao iti kasta unay a kinadakes a maibusor iti dadduma bayat ti panaglabas dagiti siglo—kinapudnona, iti rinibribon a tawen. Ti kadakkelna ken ti nakaam-amak kadagitoy amin makapakigtot a panunoten.

Bayat ti panagrang-ay ti sibilisasion, nagaramid dagiti tao kadagiti ad-adda a nakaam-amak nga instrumento a pangdadael ken pangpawad kadagiti dadduma: ti artileria, ti masinggan, dagiti eroplano a pakigubat, dagiti tangke, dagiti misil, flamethrowers, dagiti kemikal ken nuklear nga armas. Kas resulta, iti daytoy laeng a siglo, dagiti gubat dagiti nasion pinapataynan ti agarup sangagasut a milion a tattao! Ginasut a milion ti nasugatanen wenno nagsagaban iti dadduma a pamay-an. Ket ti gatad dagiti sanikua a nadadael, kas kadagiti pagtaengan ken sanikua, di magatgatadan.

Panunotenyo laengen ti kasta unay a ladingit, ti rigat, ken ti lulua a pinataud ti gubat! Masansan dagiti awan basolna a tattao ti nagsagaba: lallakay ken babbaket, ubbing, dagiti maladaga. Ket masansan, adu kadagidiay nagaramid iti kinadakes dida nadusa.

Iti sangalubongan, agtultuloy ti panagsagaba agingga ita. Inaldaw, mapapatay dagiti tao wenno mabiktima iti krimen. Madangranda wenno matayda iti aksidente, agraman dagiti ‘paspasamak iti nakaparsuaan’ kas kadagiti bagio, layus, ken ginggined. Agsagabada manipud iti kinaawan ti kinahustisia, panangidumduma, kinapanglaw, bisin, wenno sakit, wenno kadagiti adu a nadumaduma a pamay-an.

Kasano a ti naimbag a Dios pinarsuana—ti sangatauan—a kasta unayen ti panagsagabana, a masansan, kadagiti adun a siglo?

Parikut iti Natauan a Bagi

Daytoy a parikut maiparangarang uray pay iti natauan a bagi. Dagiti sientista ken dagiti dadduma a nangadalen iti dayta umanamongda a ti natauan a bagi nakaskasdaaw, nakatantan-ok ti pannakaaramidna.

Usigenyo ti sumagmamano laeng a nakaskasdaaw a paspasetna: ti di nakapapati a mata ti tao, a di matulad ti kamera; ti nakaskasdaaw nga utek, a mamagbalin iti kamomodernuan a kompiuter a nakapuy; ti pamay-an ti panagtitinnulong dagiti naririkut a paspaset ti bagi a di mapupuotan; ti milagro iti panagpasngay, a mangpataud iti ubing—kaing-ingas iti dadakkelna—iti siam a bulan laeng. Adut’ agkuna a daytoy nga obra maestra iti disenio, ti bagi ti tao, ket pinarsua ti nakalalaing a Diseniador—ti Namarsua, ti Mannakabalin-amin a Dios.

Kaskasdi, nakalkaldaang, ta ti isu met laeng a nakaskasdaaw a bagi agrupsa. Kabayatanna agsakiten, lumakayen, ken matayen. Kamaudiananna agbalinen a tapuk. Anian a nakalkaldaang! Inton ti tao magunggonaan koman manipud iti pinulpullo a tawen a kapadasan ken nasirsiriben, agsakiten ti bagi. Anian a nakalkaldaang no idilig, ti panungpalanna, iti kinasalun-at, kinapigsa, ken kinapintas ti bagi idi punganay dayta!

Apay a mangaramid ti Namarsua iti maysa a nakatantan-ok a kas iti bagi ti tao, a pagpatinggaennanto laeng a nakalkaldaang? Apay a mangparsua iti mekanismo a nagsayaatan ti nangrugianna, a nakaad-adu ti maaramidna, no nakadakdakes ti pagtungpalanna?

No Kasanot’ Panangilawlawag ti Dadduma iti Dayta

Daddumat’ nagkuna a ti kinadakes ken panagsagaba ket instrumento ti Dios a pangparang-ay iti kababalintayo babaen iti rigat. Kinuna ti maysa a klero a Metodista: “Ti panagbayad iti dakes iti naimbag ket paset iti plano ti Dios a panangisalakan.” Panggepna a tapno maparang-ay ti kababalin ket maisalakan, dagiti naimbag a tattao masapul nga agsagabada manipud iti ar-aramid dagiti dakes kas paset iti plano ti Dios.

Ngem ti kadi naayat a natauan nga ama padasenna a parang-ayen ti kababalin dagiti annakna babaen iti panangiplano a palubosanna ida a biktimaen dagiti dakes a kriminal? Usigenyo met, nga adu nga agtutubo ti matay kadagiti aksidente wenno mapapatay wenno matay iti pannakigubat. Dagidiay nga agtutubo a biktima awanen ti gundawayda a mangparang-ay iti kababalinda agsipud ta nataydan. Gapuna ti idea a mapalubosan ti panagsagaba tapno parang-ayen ti kababalin ket saan a nainkalintegan.

Awan ti nainkalintegan ken naayat a natauan nga ama nga agtarigagay nga agsagaba wenno agtarigagay a dumteng ti didigra kadagiti inay-ayatna. Kinapudnona, ti maysa nga ama a mangiplano iti panagsagaba dagiti inay-ayatna tapno ‘parang-ayen ti kababalin[da]’ ket maibilang a di maikari, agmauyong pay.

Kalpasanna nainkalintegan kadi a kunaen a ti Dios, ti katan-okan a naayat nga Ama, ti masirib iti isuamin a Namarsua iti uniberso, gagaraenna nga iyurnos ti panagsagaba kas paset iti ‘plano[na] maipaay iti pannakaisalakan’? Daytat’ mangipaay iti kasta unay a kinaranggas ken kinarungsot kenkuana, maysa a kababalin a datay amin ditay awaten uray pay kadagiti nanumo a tattao.

Panangsapul kadagiti Sungbat

Sadinot’ papanantayo maipaay iti sungbat kadagiti saludsod a nanglikmut iti panangipalubos ti Dios iti panagsagaba ken kinadakes? Yantangay dagiti nairaman a saludsod iramanna ti Dios, nainkalintegan a kitaen no ania ti ipaayna a mismo a sungbat.

Kasano a masarakantayo ti sungbatna? Babaen ti ipapantayo iti gubuayan a kunaen ti Dios nga insuratna kas giya iti tattao—ti Nasantuan a Biblia, ti Nasantuan a Kasuratan. Aniaman ti panunoten ti maysa iti dayta a gubuayan, napateg ti panangusisa, ta, kas kinuna ni apostol Pablo: “Amin dagiti Sursurat impaltiing ida ti Dios ket isuda ti naimbag a . . . pakababalawan.” (2 Timoteo 3:16) Isut’ nagsurat met: “Idi inawatyo ti sao ti Dios, a nangngegyo kadakami, inawatyo, saan a kasla sao dagiti tao, no di ket, kas pudno a sao ti Dios.”a—1 Tesalonica 2:13.

Ti panangsapul kadagiti sungbat iti salsaludsod maipapan iti pannakaipalubos iti panagsagaba saan laeng a basta panangarsisio iti isip. Dagiti sungbat napategda iti pannakaawattayo iti mapaspasamak ita iti lubong, no anianto ti mapasamak iti asidegen a masanguanan, ken no kasano a maapektaran ti tunggal maysa kadatayo.

Biangtayo a palubosan ti Biblia, ti komunikasion ti Dios iti natauan a pamilia, nga agsao a mismo. Ania, ngarud, ti kunaenna maipapan iti panangrugi ti panagsagaba ken no apay nga ipalubos ti Dios dayta?

Ti sekreto iti pannakaawat iti sungbat adda pakainaiganna iti no kasanot’ pannakabukeltayo iti mental ken emosional. Ipakita ti Biblia a ti Namarsua immulana iti pannakabukeltayo kas tattao daytoy napateg a kualidad: ti panagtarigagay iti wayawaya. Usigentayo iti apagbiit no aniat’ iraman ti wayawaya dagiti tattao nga agpili ken no kasano a mainaig daytoy iti panangipalubos ti Dios iti panagsagaba.

[Footnote]