Ti Desision a Panagdiborsio

“No matay ti asawam, maawatandaka dagiti tattao uray no saan a sika ti kasayaatan nga asawa. Ngem no panawannaka ni lakaymo—bueno, ipagarup dagiti dadduma a saanmo nga inkagumaan ti nagbalin a nasayaat nga asawa. Pangngaasiyo, pangngaasiyo, TULONGANDAK!”—Maysa a managbasa iti Agriingkayo! idiay South Africa.

MAKAPASAIR unay ti panangliput ken panagdiborsio. Uray no adu ti pamkuatan dagiti dadduma a makisinnublianan iti asawada ken salbaren ti panagasawada, adda nainkalintegan a rason ti dadduma tapno gundawayanda ti inted-Dios a pangngeddeng a panangidiborsio iti nakikamalala nga asawada. (Mateo 5:32; 19:9) Kas pagarigan, mabalin nga agpeligro ti seguridad, espiritualidad, ken ti pangkaaduan a pagimbagan ti matalek nga asawa ken dagiti annakna. Mabalin a maseknan met di la ket ta makaptan iti iyakar sekso a sakit. Wenno nalabit napakawannan ti pannakikamalala ni lakayna, ngem bassit ti pamkuatanna a maisublinto pay ti pudno a panagtalek ken maitultuloyna ti makipagnaed kenkuana kas asawana.

“Daytoy ti karirigatan a desision iti biagko,” inamin ti maysa a mariribukan nga asawa a babai. Talaga a narigat a desision—saan laeng a gapu ta nagsaem ti maliputan no di ket gapu ta ad-adu ti saklawen ti panagdiborsio a mangapektar iti intero a biagna. Gapuna, personal a desision ti panangidiborsio ti asawa a babai wenno dina panangidiborsio iti di matalek nga asawana. Rumbeng a pagraeman dagiti sabsabali ti Biblikal a kalintegan ti inosente nga asawa a mangaramid iti dayta a desision.

Ngem nakalkaldaang ta adu a tattao ti aggarasugas a makidiborsio a dida man la usigen a naimbag dagiti epektona. (Idiligyo ti Lucas 14:28.) Ania ti sumagmamano a nairaman iti desision a panangidiborsio?

No Adda Annak

“Dagiti nagannak a ti laeng bukodda a parikut ti pampanunotenda masansan a malipatan wenno maliwayanda dagiti kasapulan ti annakda,” kuna ti libro a Couples in Crisis. Gapuna, no panggepyo ti makidiborsio, laglagipenyo ti espiritualidad ken pagimbagan dagiti annakyo. Kuna ti adu a managsirarak a no nasimsimpa ti panagdiborsio, mabalin a saan unay nga agsagaba dagiti annak. Uray no iti sidong dagiti naririkut a kasasaad, ti kinatanang ti makatulong iti tao a ‘saan a makiapa, no di ket agbalin a naalumamay kadagiti isuamin, nga itultuloyna a medmedan ti bagina iti sidong ti dakes.’—2 Timoteo 2:24, 25.a

No ikeddeng ti maysa ti makidiborsio, maipalagip a ti agassawa—saan a dagiti annak—ti agdiborsio. Kasapulan latta dagiti annak da Nanang ken Tatangda. Siempre, mabalin nga adda dagiti nakaro a kasasaad, kas koma no agpegpeggad ti ubing nga agsagaba iti pannakaabuso. Ngem saan koma a maabusar dagiti narelihiosuan ken personal a nagdudumaan tapno mapaidaman ti annak kadagiti pagimbagan ti kaadda ti ama ken ina.

Masapul a mausig met koma ti sensitibo a rikna ti ubbing ken ti kasapulanda a panangipanamnama, ayat, ken panangdungngo. “Ti agtultuloy a panagayat,” kuna ti maysa a libro, “ket mangipaay iti agpadpada a pamuon ken pundasionda tapno matamingda ti kabarbaro a kasasaad.” Makatulong met iti panagbalinda a natibker no inaldaw a maasikaso ti naespirituan a kasapulanda.—Deuteronomio 6:6, 7; Mateo 4:4.

Gastos ken Panangidarum

Ti diborsio talaga a takawanna ti agassawa iti dadduma a mateggedanda ken sanikua, sumagmamano a pagnam-ayan, ken ti patpatgenda unay a pagtaengan. Tangay rumbeng a tamingen ti indibidual ti dakdakkel a paggastosan ken basbassiten a mateggedan, nainsiriban no maaramid ti realistiko a badyet a maitunos iti pinansial nga ipangpangruna. Masapul a liklikan ti pannakaguyugoy a litupan dagiti pukaw ken ti nasair a rikna babaen ti panaggastos iti ad-adu ken panagutang.

No naikeddeng ti panagdiborsio, masapul met a pagtulaganyo nga agassawa no kasano a mataming dagiti deposito iti banko a nakaipanagananyo a dua. Tapno maliklikan ti di umiso a panangusar kadagiti deposito iti banko a nakaipanagananyo a dua, kas pagarigan, mabalin a nainsiriban a makiddaw iti manedyer ti banko a kalikagumanna ti pirma ti agassawa no adda mairuar a kuarta agingga a tunggal maysa adda bukodnan a deposito iti banko.

Nainsiriban met no kanayon a maaramid ti umiso a rekord ti mateggedan ken dagiti gastos iti pannakaareglo ti maintenance settlement (kuarta a pangsustento). Kasta met nga iti adu a pagilian, ikalikagum ti linteg a pakaammuan dagiti tattao dagiti autoridad iti pagbuisan maipapan iti nabalbaliwan a kasasaadda.

Kanayonanna, magunggonaan ti kaaduan a tattao no agkonsultada iti propesional iti linteg—maysa nga adda espesipiko a kapadasannan kadagiti isyu a mainaig iti diborsio. Palubosan ti dadduma a pagilian dagiti mangibabaet wenno mamagkappia a tumulong kadagiti agassawa nga agtinnunos tapno makapaginnannugotda a mangaramid iti makaay-ayo ken natalna a tulagan, a mabalin a ratipikarento iti husgado. Nangnangruna no nairaman dagiti annak, kaykayat ti adu a nagannak ti agpatulong iti maysa a propesional nga awan dasdasiganna. Imbes nga agporsegida a mangabak aniaman ti mapasamak, panggep dagiti nagannak a pabassiten ti riri ken pannakasair. Saan a makagunggona ti sumagmamano a material a magun-odan a kasukat ti nasair nga emosion ken pinansial a pannakalugi a panggun-od kadagitoy.

Dagiti Nabalbaliwan a Relasion

“Ditay koma tagibassiten ti panagalumiim ken panagduadua dagiti adu a tattao kadagiti diborsiado/a a gagayyemda,” kuna ti maysa a managsirarak. Uray nainkalintegan, naimbag, ken Nainkasuratan ti aramiden ti matalek nga asawa, mabalin nga adda sumagmamano a mangibilang kenkuana nga isut’ makagapu iti panagsinada nga agassawa. Mabalin a nalamiiston ti panangkablaawda kenkuana agingga a naan-anay a liklikanda payen. Nakarkaro pay, mabalin nga ipakita payen dagiti dati a kapasiganda ti gurada kenkuana.

Adu ngamin ti saan a makaamiris no kasano kaadu a suporta ti kasapulan ti tao bayat a maipagpagna ti pannakidiborsiona; mabalin nga ipagarupda nga umdasen ti ababa a surat wenno kard. Nupay kasta, gagangay nga adda gagayyem nga “umisot’ pannakipagriknada iti kasapulan ken emosion dagiti sabsabali,” kuna ti libro a Divorce and Separation, “ket umawagda no kayatmo a kuyogendaka iti maysa a lugar, no adda kayatmo nga ipaaramid wenno kayatmo ti makisarita.” Kinapudnona, iti dayta a panawen iti biag, kasapulan ti tao ti kas iti kunaen ti Biblia a “gayyem a nadekdekket ngem kabsat.”—Proverbio 18:24.

Panagporsegi a Mangiliwliwag

Sangapulo ket innem a tawen kalpasan ti pannakidiborsiona, admitiren ti maysa nga ina: “Adda pay la tiempo a napalalot’ panagladingitko—uray no adut’ kapulpulapolko.” Kasano ti panangdaerna iti dayta a kasasaad? “Nangpataudak iti pangdepensa,” malagipna, “babaen ti panagbalinko nga okupado iti trabaho, panangaywanko iti baritok, ken panangasikasok iti balayko. Rinugiak metten a tabunuan ti gimong dagiti Saksi ni Jehova, iranud ti patpatiek kadagiti kaarrubak, ken tumulong iti sabsabali. Dakkel ti naitulong dayta.”

Mabalin nga ipalagip ti dadduma a petsa ti tawen dagiti nasasaem a pakalaglagipan ken rikna: ti aldaw a naibutaktak ti panangliput, ti aldaw a pimmanaw ni lakay iti balay, ti petsa a nayuli ti darum. Nagrigat a daeran dagiti emosional a kapadasan—dagiti naragsak idi nga okasion nga agkaduada—kas ti panagbakasion ken anibersario ti kasar. “Daerak dagita nga aldaw babaen ti panangyurnosko iti pannakikaduak iti pamiliak wenno kadagiti kadedekketan a gagayyem a makaammo iti kasasaadko,” kuna ni Pat. “Adda aramidenmi tapno malipatanmi ti napalabas ken makaaramidkami kadagiti kabarbaro a pakalaglagipan. Ngem ti relasionko ken Jehova ti kadakkelan a tulong—tangay ammok a maawatanna ti riknak.”

Dika Maupay

Dagiti inosente nga assawa a mangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia ken ikeddengda a gundawayan ti inted-Dos a kalinteganda a mangidiborsio iti nakikamalala nga asawada ket saan koma a makonsiensia wenno agamak a binaybay-an idan ni Jehova. Ti kinasikap ti nakikamalala nga asawa—a nakaigapuan ‘dagiti sangsangit ken un-unnoy’—ti kagura ti Dios. (Malakias 2:13-16) Uray ni Jehova, ti Dios ti “nadungngo a pannakipagrikna,” ammona ti karirikna ti inlaksid ti maysa nga ay-ayaten. (Lucas 1:78; Jeremias 3:1; 31:31, 32) Namnamaenyo ngarud a “ni Jehova ayatenna ti kinalinteg, ken dina baybay-an dagiti sasantona.”—Salmo 37:28.

Siempre, nasaysayaat nga amang no maliklikanen iti damo pay laeng ti di kinamatalek iti panagasawa ken dagiti nakalkaldaang nga epektona. Adu a tao iti intero a lubong ti tultulongan Ti Sekreto ti Kinaragsak iti Pamilia,b maysa a praktikal a giya ti pamilia, a mangipasdek iti nararagsak a panagasawa tapno maliklikan ti di kinamatalek iti panagasawa. Addaan dayta kadagiti kapitulo maipapan iti panangipasdek iti naragsak a panagasawa, panangsanay iti annak, ken panangdaer kadagiti parikut iti panagasawa. Maragsakan dagiti Saksi ni Jehova iti lugaryo wenno dagiti nangipablaak iti daytoy a magasin a mangipaay iti ad-adu pay nga impormasion iti daytoy a tema.

[Dagiti Footnote]

[Kahon iti panid 10]

DAGITI ANNAK KET SAAN A MAIKARI ITI PANAGDIBORSIO

Idi 1988, kinuna ni Diana, daydi Princess of Wales, nga idiay laeng Britania, inaldaw nga adda agingga iti 420 nga ubbing a makapasar iti panagdiborsio dagiti dadakkelda. Ub-ubing ngem kadagiti agtawen iti lima ti kakatlo kadagidiay nga ubbing. Nakalkaldaang ta din makita wenno makasarita ti aginggat’ 40 a porsiento kadagiti annak ti maysa kadagiti dadakkelda kalpasan ti diborsio.

Maisupadi iti pagarupen ti adu a tattao, “manmano nga annak ti umanamong iti panagdiborsio dagiti dadakkelda,” kuna ti mararaem a mannurat iti salun-at ken medisina. “Kaykayat ti kaaduan nga annak a makitada a di agsina dagiti dadakkelda uray no narigat ti kasasaad ti pamilia.” Uray no agkarasubang dagiti agassawa inton naipanayagen ti panangliput, dida koma a dagus nga ipagarup nga ad-adda a magunggonaan dagiti annak no agsinada. Mabalin a magunggonaan ti intero a pamilia no balbaliwanda ti ugali ken kababalinda tapno dida agsina.

“Panunoten koma dagiti mannakikamalala nga assawa a lallaki,” kuna ti autor a ni Pamela Winfield, “ti saem a maanninaw iti mata dagiti annakda inton madadael ti pamiliada gapu iti kinamaagda.”

[Kahon iti panid 11]

KAGURA KADI TI DIOS AMIN A DIBORSIO?

“Ti pakaburiborak unay,” annugoten ni Pat, “isut’ panangpanunot a ‘kagura ni Jehova ti panagdiborsio.’ Sangkasaludsodko no ‘Ar-aramidek ngata ti makaay-ayo ken Jehova?’”

Usigentayo ti konteksto ti Malakias 2:16 tapno masungbatan dayta a saludsod. Idi kaaldawan ni Malakias, idiborsio ti adu nga Israelita a lallaki dagiti assawada, tapno mangasawada kadagiti agkabannuag, ken pagano a babbai. Kinondenar ti Dios daytoy kas liniliput, manangallilaw nga aramid. (Malakias 2:13-16) No kasta, ti kagura ti Dios isut’ di nainkalintegan a panangisina iti asawa tapno mangasawa iti sabali. Daydiay sisisikap a makikamalala ket kalpasanna idiborsiona ti asawana wenno pilitenna a mangidiborsio kenkuana ket nakaaramid iti manangallilaw, nagdakes a basol.

Nupay kasta, dagitoy a bersikulo saanda a kondenaren amin a diborsio. Mapatalgedan daytoy babaen iti kinuna ni Jesus: “Siasinoman a mangidiborsio iti asawana a babai, malaksid iti pakaibatayan a pannakiabig, ket mangasawa iti sabali makaaramid iti pannakikamalala.” (Mateo 19:9) Binigbig ditoy ni Jesus a ti pannakiabig ket maawat a rason iti Nainkasuratan a diborsio—kinapudnona, ti kakaisuna a maawat a rason a mangipalubos iti pannakiasawa manen. Mabalin nga ikeddeng ti inosente nga asawa a pakawanen ti nakabasol nga asawa. Nupay kasta, saan a nakaaramid iti kagura ni Jehova ti tao a mangikeddeng a mangusar iti kinuna ni Jesus kas pakaibasaran ti panangidiborsiona iti mannakikamalala nga asawana. Ti kagura ti Dios isut’ manangallilaw nga aramid ti di matalek nga asawa.

[Dagiti Ladawan iti panid 10]

Magunggonaan dagiti inosente nga asawa ken ti annakda iti naayat a suporta