Kapitulo 39
Ti Mannakigubat nga Ari Agballigi Inton Armagedon
Sirmata 13—Apocalipsis 19:11-21
Suheto: Idauluan ni Jesus dagiti buyot ti langit tapno dadaelenda ti sistema ti bambanag ni Satanas
Panawen a pannakatungpalna: Kalpasan ti pannakadadael ti Babilonia a Dakkel
1. Ania ti Armagedon, ket ania a pasamak ti mangiturong iti dayta?
ARMAGEDON—sao a pagbutbutngan ti adu! Ngem kadagiti mangipatpateg iti kinalinteg, dayta a sao ipakdaarna ti nabayagen a maur-uray nga aldaw inton iwayat ni Jehova ti naan-anay a panangukomna kadagiti nasion. Saan a gubat ti tao dayta no di ket “gubat ti naindaklan nga aldaw ti Dios a Mannakabalin amin”—ti aldaw a panangbalesna kadagiti agturay iti daga. (Apocalipsis 16:14, 16; Ezequiel 25:17) Babaen ti pannakalangalang ti Babilonia a Dakkel, nangruginton ti dakkel a rigat. Kalpasanna, iti panangsugsog ni Satanas, ti eskarlata ti marisna nga atap nga animal ken ti sangapulo a sarana ipamaysadanto a rauten ti ili ni Jehova. Ti Diablo, a nakaronto unayen ti pungtotna iti arig babai nga organisasion ti Dios, determinado nga usarenna dagiti pasurotna a manggubat kadagiti natda iti bin-i ti babai. (Apocalipsis 12:17) Daytanto ti maudi a gundaway ni Satanas!
2. Asino ni Gog ti Magog, ken kasano ti panangtignay kenkuana ni Jehova a rumaut iti mismo nga ili ti Dios?
2 Ti narungsot nga iraraut ti Diablo ket nalawag a nadeskribir iti Ezequiel kapitulo 38. Iti dayta a kapitulo, ni naitapuak a Satanas ket naawagan “Gog iti daga ti Magog.” Mangikabil ni Jehova kadagiti piguratibo a kawit kadagiti panga ni Gog, tapno guyodenna a rumaut agraman ti dakkel nga armadana. Kasanona nga aramiden dayta? Iturongnanto ti imatang ni Gog kadagiti Saksina kas awanan gaway a tattao a “naummong a sangsangkamaysa manipud kadagiti nasion, daydiay agur-urnong iti kinabaknang ken sanikua, dagidiay agnanaed iti tengnga ti daga.” Isuda laeng dagiti tattao ditoy daga a saan nga agdaydayaw iti atap nga animal ken ti ladawanna. Ti naespirituan a bileg ken kinarang-ayda ti mamagpungtot ken ni Gog. Gapuna, ni Gog ken ti dakkel nga armadana, a pakairamanan ti atap nga animal a naggapu iti baybay ken ti sangapulo a sarana, agaaripunoda a mangpapatay kadakuada. Ngem saan a kas iti Babilonia a Dakkel, ti Dios salaknibanna ti nadalus nga ilina!—Ezequiel 38:1, 4, 11, 12, 15; Apocalipsis 13:1.
3. Kasano ti panangpaksiat ni Jehova kadagiti buyot ni Gog?
3 Kasano ti panangpaksiat ni Jehova ken ni Gog ken iti amin a bunggoyna? Umimdengka! “‘Mangayabakto iti kampilan maibusor kenkuana iti intero a nakabambantay a rehionko,’ kuna ti Soberano nga Apo Jehova. ‘Ti kampilan ti tunggal maysa maibusorto iti bukodna a kabsat.’” Ngem iti dayta a riribuk awanto ti maaramidan dagiti nuklear wenno gagangay nga armas, ta kuna ni Jehova: “Iyegkonto ti bagik iti panangukom kenkuana, babaen iti angol ken babaen iti dara; ket ti manglayus a bayakabak ken ur-uraro, apuy ken asupre pagtuduekto kenkuana ken kadagiti bunggoyna ken iti adu nga ili a maikuyogto kenkuana. Ket sigurado nga itan-okkonto ti bagik ken santipikarek ti bagik ken ipakaammok ti bagik iti imatang dagiti adu a nasion; ket kasapulanto a maammuanda a siak ni Jehova.”—Ezequiel 38:21-23; 39:11; idiligmo ti Josue 10:8-14; Uk-ukom 7:19-22; 2 Cronicas 20:15, 22-24; Job 38:22, 23.
Daydiay Maawagan “Matalek ken Napudno”
4. Kasano ti panangdeskribir ni Juan ken ni Jesu-Kristo a nakasagana a makigubat?
4 Mangyeg ni Jehova iti kampilan. Siasino ti mangiggem iti daytoy a kampilan? No subliantayo ti Apocalipsis, maammuantayo ti sungbat iti sabali pay a makapikapik a sirmata. Naglukat ti langit ket adda makapaamanga a nagparang iti imatang ni Juan—ni Jesu-Kristo a mismo a nakasagana a makigubat! Ibaga kadatayo ni Juan: “Ket nakitak ti langit a naluktan, ket, adtoy! maysa a puraw a kabalio. Ket daydiay sisasakay iti dayta maawagan Matalek ken Napudno, ket mangukom ken makigubat buyogen ti kinalinteg. Dagiti matana ket apuy a gumilgil-ayab, ket iti ulona adu a balangat.”—Apocalipsis 19:11, 12a.
5, 6. Ania ti itakderan (a) ti “puraw a kabalio”? (b) ti nagan a “Matalek ken Napudno”? (c) dagiti mata a kasla “apuy a gumilgil-ayab”? (d) ti “adu a balangat”?
5 Kas iti immuna a sirmata maipapan iti uppat a kabaliero, daytoy “puraw a kabalio” maikanatad nga isimbolona ti nalinteg a pannakigubat. (Apocalipsis 6:2) Ket siasino koma kadagiti annak ti Dios ti nalinlinteg ngem iti daytoy a maingel a Mannakigubat? Yantangay “maawagan Matalek ken Napudno,” isu la ketdi “ti matalek ken napudno a saksi,” ni Jesu-Kristo. (Apocalipsis 3:14) Makigubat ni Jesus tapno ipatungpalna dagiti nalinteg a panangukom ni Jehova. Gapuna, isu ket agtigtignay kas dinutokan ni Jehova nga Ukom, ti “Mannakabalin a Dios.” (Isaias 9:6) Nakaam-amak dagiti matana, kasla “apuy a gumilgil-ayab,” a padpadaananna ti umas-asidegen nga umap-apuy a pannakadadael dagiti kabusorna.
6 Nabalangatan kadagiti korona ti ulo daytoy a Mannakigubat nga Ari. Ti atap nga animal a nakita ni Juan a rumrumkuas iti baybay ket addaan iti sangapulo a korona, a mangisimbolo iti temporario a panagturayna ditoy daga. (Apocalipsis 13:1) Ngem ni Jesus addaan iti “adu a korona.” Awan makaartap iti nadayag a panangiturayna, yantangay isu ket “Ari dagidiay agturay kas ar-ari ken Apo dagidiay agturay kas ap-appo.”—1 Timoteo 6:15.
7. Ania ti naisurat a nagan nga adda ken ni Jesus?
7 Kuna pay ni Juan: “Adda naisurat a naganna nga awan makaammo no di isu.” (Apocalipsis 19:12b) Iti Biblia, naawagan ti Anak ti Dios kadagiti nagan a kas iti Jesus, Emmanuel, ken Miguel. Ngem daytoy di nadakamat a “nagan” agparang nga itakderanna ti saad ken dagiti pribilehio ni Jesus bayat ti aldaw ti Apo. (Idiligmo ti Apocalipsis 2:17.) Ni Isaias, kas panangdeskribirna ken ni Jesus nanipud 1914, kunana: “Mapanagananto iti Nakaskasdaaw a Manangbalakad, Mannakabalin a Dios, Agnanayon nga Ama, Prinsipe ti Kappia.” (Isaias 9:6) Ni apostol Pablo innaigna ti nagan ni Jesus kadagiti nakatantan-ok a pribilehio ni Jesus. Insurat ti apostol: “[Ni Jesus ket] intan-ok ti Dios iti nangatngato a saad ket siaasi nga inikkanna iti nagan a nangatngato ngem iti tunggal sabali pay a nagan, tapno iti nagan ni Jesus agparintumeng koma ti tunggal tumeng.”—Filipos 2:9, 10.
8. Apay a ni laeng Jesus ti makaammo iti nagan a naisurat, ken pangiranudanna iti dadduma kadagiti natan-ok a pribilehiona?
8 Nagpaiduma dagiti pribilehio ni Jesus. Malaksid ken Jehova a mismo, ni laeng Jesus ti makatarus iti kaipapanan ti panangakem iti kasta a nangato a saad. (Idiligmo ti Mateo 11:27.) No kasta, kadagiti amin a parsua ti Dios, ni laeng Jesus ti naan-anay a makaammo iti daytoy a nagan. Kaskasdi, iranud ni Jesus iti nobiana ti dadduma kadagitoy a pribilehio. Gapuna nga inkarina: “Daydiay agballigi . . . isuratkonto kenkuana . . . dayta baro a naganko.”—Apocalipsis 3:12.
9. Ania ti ipasimudaag ti (a) banag a ni Jesus ket nakawesan iti “makinruar a kawes a naparsiakan iti dara”? (b) ti pannakaawag ni Jesus kas “Ti Sao ti Dios”?
9 Inayon ni Juan:“Ket nakawesan iti makinruar a kawes a naparsiakan iti dara, ket ti nagan a nayawag kenkuana isu Ti Sao ti Dios.” (Apocalipsis 19:13) Makin-“dara” iti daytoy? Mabalin a dara dayta ni Jesus, a naiparukpok maigapu iti sangatauan. (Apocalipsis 1:5) Ngem, iti daytoy a konteksto, ad-adda a mabalin a tuktukoyenna ti dara dagiti kabusorna nga agsayasay inton maiwayat dagiti panangukom ni Jehova maibusor kadakuada. Maipalagip kadatayo ti immun-una a sirmata a naburas ti kaubasan ti daga sa naipayatpayat iti dakkel a pagpespesan ti unget ti Dios agingga a ti dara dimmanon iti “kangato dagiti pangngednged kadagiti kabalio”—nga ipasimudaagna ti dakkel a panagballigi maibusor kadagiti kabusor ti Dios. (Apocalipsis 14:18-20) Kasta met, ti dara a naiparsiak iti makinruar a pagan-anay ni Jesus patalgedanna a sigurado ken naan-anay ti panagbiktoriana. (Idiligmo ti Isaias 63:1-6.) Ita dakamaten manen ni Juan ti pannakaawag ni Jesus iti maysa a nagan. Ngem nalatak daytoy a nagan—“Ti Sao ti Dios”—a mangipabigbig iti daytoy Mannakigubat nga Ari kas ti Kangrunaan a Pannakangiwat ni Jehova ken Manangitandudo iti kinapudno.—Juan 1:1; Apocalipsis 1:1.
Dagiti Kadua ni Jesus a Mannakigubat
10, 11. (a) Kasano nga impakita ni Juan a saan nga agmaymaysa ni Jesus iti pannakigubatna? (b) Ania ti ipasimudaag ti puraw a kolor dagiti kabalio ken ti “puraw, nadalus, napino a lienso” a kawes dagiti kabaliero? (c) Siasino dagiti mangbukel kadagiti nailangitan a “buyot”?
10 Saan nga agmaymaysa ni Jesus iti daytoy a pannakigubatna. Ibaga kadatayo ni Juan: “Kasta met, dagiti buyot nga adda sadi langit simmursurotda kenkuana kadagiti puraw a kabalio, ket nakakawesda iti puraw, nadalus, napino a lienso.” (Apocalipsis 19:14) Gapu ta “puraw” dagiti kabalio, kayatna ngarud a sawen a nalinteg a gubat daytoy. Ti “napino a lienso” ket maitutop kadagiti kabaliero ti Ari, ket ti kinarangrang, kinadalus ken kinapurawna ipasimudaagna ti nasin-aw, nalinteg a takder iti imatang ni Jehova. Siasino, ngarud, dagiti mangbukel kadagitoy a “buyot”? Di pagduaduaan a karaman dagiti nasantuan nga anghel. Ni Miguel ken dagiti anghelna intapuakda ni Satanas ken dagiti sairona manipud langit idi rugrugi ti aldaw ti Apo. (Apocalipsis 12:7-9) Kanayonanna, “amin dagiti anghel” kaduaenda ni Jesus bayat nga agtugaw iti nadayag a tronona ken rugianna nga ukomen dagiti nasion ken tattao ditoy daga. (Mateo 25:31, 32) Iti gubat a masinunuo ti resultana, inton naan-anay a maibanag dagiti panangukom ti Dios, sigurado a ni Jesus ket kaduaento manen dagiti anghelna.
11 Adda pay dagiti dadduma a karaman. Iti mensahena iti kongregasion ti Tiatira, inkari idi ni Jesus: “Kenkuana nga agballigi ken mangtungpal kadagiti aramidko agingga iti panungpalan itedkonto ti autoridad kadagiti nasion, ket ipastorannanto dagiti tattao babaen ti sarukod a landok tapno iti kasta marumrumekdanto a kas kadagiti damili a basehas, kas met laeng ti inawatko ken Amak.” (Apocalipsis 2:26, 27) Awan duadua, inton dumteng ti tiempo, dagiti kakabsat ni Kristo nga addan sadi langit addanto pasetda iti panangipastor kadagiti tattao ken nasion babaen ti sarukod a landok.
12. (a) Makipasetto kadi dagiti adipen ti Dios ditoy daga iti gubat inton Armagedon? (b) Kasano a mairaman ti ili ni Jehova ditoy daga inton Armagedon?
12 Karamanto kadi met dagiti adipen ti Dios ditoy daga? Ti klase Juan awanto ti aktibo a pannakipasetda iti gubat inton Armagedon; kastanto met dagidiay nasungdo a kakaduada, dagiti tattao manipud iti amin a nasion a nagturong iti naespirituan a balay a pagdayawan ken ni Jehova. Dagitoy natalna a tattao pinandaydan dagiti kampilanda a pinagbalinda a subsob ti arado. (Isaias 2:2-4) Kaskasdi, dakkel ti pannakairamanda! Kas naammuantayon, ti kasla awan gawayna nga ili ni Jehova ti rautento a sirurungsot ni Gog ken dagiti buyotna. Daytanto ti tanda tapno ti Mannakigubat nga Ari nga insaad ni Jehova, a kaduana dagiti buyot sadi langit, iyussuatnan ti gubat a mangikisap kadagita a nasion. (Ezequiel 39:6, 7, 11; idiligmo ti Daniel 11:44–12:1.) Dagiti adipen ti Dios ditoy daga magagarandanto unay a mangpaliiw iti mapasamak. Ti Armagedon kaipapanannanto ti pannakaisalakanda, ket agbiagdanto nga agnanayon a kas nakasaksi iti naindaklan a gubat ni Jehova a pakaalangonan ti naganna.
13. Apay a dagiti Saksi ni Jehova saanda a kumunkontra kadagiti gobierno?
13 Kaipapanan kadi daytoy a kumunkontra dagiti Saksi ni Jehova kadagiti gobierno? Adayo a kasta! Tungtungpalenda ti balakad ni apostol Pablo: “Tunggal kararua paiturayan koma kadagiti nangatngato nga autoridad.” Mabigbigda a bayat a saan pay a nagpatingga ti agdama a sistema, ipalpalubos pay la ti Dios ti kaadda dagitoy “nangatngato nga autoridad” tapno uray kaskasano adda ti mangtaginayon iti urnos iti kagimongan. Gapuna, dagiti Saksi ni Jehova agbayadda iti buis, agtulnogda kadagiti linteg, raemenda dagiti paglintegan iti trapiko, agparehistroda, ken dadduma pay. (Roma 13:1, 6, 7) Kasta met, annurotenda dagiti prinsipio ti Biblia no iti panagbalin a napudno ken mapagpiaran; iti panangipakita iti ayat iti kaarruba; iti panangpabileg iti moralidad ti pamilia; ken iti panangsanay kadagiti annakda nga agbalin a mapagwadan nga umili. Iti kasta a pamay-an, saanda laeng nga ipapaay ken ni “Cesar ti bambanag ni Cesar,” no di ket ipapaayda met “iti Dios ti bambanag ti Dios.” (Lucas 20:25; 1 Pedro 2:13-17) Yantangay ipakita ti Sao ti Dios a temporario laeng dagiti gobierno daytoy lubong, agsagsagana itan dagiti Saksi ni Jehova para iti naan-anay a biag, ti pudpudno a biag, nga asidegen a matagiragsak iti sidong ti turay ti Pagarian ni Kristo. (1 Timoteo 6:17-19) Nupay dida makipaset iti panangrippuog kadagiti turay ditoy lubong, raemen dagiti Saksi ti kuna ti naipaltiing a Sao ti Dios, ti Nasantuan a Biblia, maipapan iti panangukom a dandanin iwayat ni Jehova inton Armagedon.—Isaias 26:20, 21; Hebreo 12:28, 29.
Iti Maudi a Gubat!
14. Ania ti isimbolo ti “natarumamis nga atiddog a kampilan” a rumrummuar iti ngiwat ni Jesus?
14 Babaen ti ania nga autoridad nga an-anayen ni Jesus ti panangparmekna? Ipakaammo kadatayo ni Juan: “Ket manipud iti ngiwatna rumrummuar ti natarumamis nga atiddog a kampilan, tapno kabilenna dagiti nasion babaen iti dayta, ket ipastorannanto ida babaen iti sarukod a landok.” (Apocalipsis 19:15a) Dayta “natarumamis nga atiddog a kampilan” isimbolona ti inted ti Dios nga autoridad ni Jesus a mangibilin iti pannakadadael ti amin a saan a sumuporta iti Pagarian ti Dios. (Apocalipsis 1:16; 2:16) Daytoy a nalawag a simbolismo ket umasping iti sasao ni Isaias: “[Ni Jehova] pinagbalinna ti ngiwatko a kas iti natadem a kampilan. Iti salinong ti imana inlemmengnak. Ket nagin-inut a pinagbalinnak a napasileng a pana.” (Isaias 49:2) Ni Isaias inladawanna ditoy ni Jesus, a mangipakaammo ken mangiwayat kadagiti panangukom ti Dios, a kas iti di agmintis a pana.
15. Iti dayta a panawen, asinonto ti naibutaktak ken naukomen, ket pangrugianto dayta ti ania?
15 Iti dayta a panawen, nagtignayton ni Jesus kas kaitungpalan ti sasao ni Pablo: “Kalpasanna, pudno unay, maipanayagto daydiay nakillo, a papatayento ni Apo Jesus babaen ti espiritu ti ngiwatna ket pukawenna babaen ti pannakaiparangarang ti kaaddana.” Wen, ti kaadda (Griego, pa·rou·siʹa) ni Jesus naiparangarangen sipud idi 1914 babaen ti pannakaibutaktak ken pannakaukom ti tao ti kinakillo, dagiti klero ti Kakristianuan. Kastanto unay ti pannakaiparangarang dayta a kaadda inton ti sangapulo a sara ti eskarlata ti marisna nga atap nga animal iwayatna dayta a panangukom ket rebbekenna ti Kakristianuan, agraman ti amin a dadduma pay a paset ti Babilonia a Dakkel. (2 Tesalonica 2:1-3, 8) Daytanto ti pangrugian ti dakkel a rigat! Kalpasan dayta, sanguen ni Jesus dagiti nabatbati iti organisasion ni Satanas, kas maitunos iti daytoy a padto: “Kabilennanto ti daga babaen ti pagbaut ti ngiwatna; ket babaen ti espiritu dagiti bibigna papatayennanto daydiay nadangkes.”—Isaias 11:4.
16. Kasano a ti Salmo ken ni Jeremias dineskribirda ti akem ti Mannakigubat nga Ari a dinutokan ni Jehova?
16 Ti Mannakigubat nga Ari, kas dinutokan ni Jehova, paglasinennanto dagidiay makalasat ken dagidiay mapapatay. Ni Jehova, a naimpadtuan a makisasao iti daytoy nga Anakna, kunana: “Rumekemto ida [dagiti agturay iti daga] babaen iti setro a landok, burakemto ida a kasla basehas ti agdamdamili.” Ket ni Jeremias kinunana kadagiti kasta a rinuker nga agtuturay ken dagiti pasurotda: “Aganug-ogkayo, dakayo a pastor, ket umkiskayo! Ket agilad-iladkayo, dakayo a nadadaeg iti arban, agsipud ta dagiti aldaw ti pannakagudasyo ken dagiti pannakaiwarawarayo natungpalen, ket matnagkayto a kas iti maysa a makaay-ayo a basehas!” Uray pay no agparang a makaay-ayo dagitoy nga agtuturay iti imatang ti dakes a lubong, maburakburak dagitoy uray maminsan laeng a mapang-orda iti setro a landok ti Ari, a kas iti pannakaburak ti maysa a napintas a basehas. Maaramidto dayta kas iti impadto ni David maipapan ken Apo Jesus: “Ti sarukod ti pigsam ibaonto ni Jehova manipud Sion, a kunkunana: ‘Mapanka mangparukma iti tengnga dagiti kabusormo.’ Ni met laeng Jehova ita makannawanmo sigurado a mangrangrangkayto iti ar-ari iti aldaw ti ungetna. Mangipakatto iti panangukom kadagiti nasion; mamataudto iti pannakapunno kadagiti natay a bagi.”—Salmo 2:9, 12; 83:17, 18; 110:1, 2, 5, 6; Jeremias 25:34.
17. (a) Kasano a dineskribir ni Juan ti panangpapatay nga aramidento ti Mannakigubat nga Ari? (b) Mangdakamatka iti sumagmamano a padto a mangipakita iti kinakaro ti didigra inton aldaw ti unget ti Dios maibusor kadagiti nasion.
17 Daytoy a mannakabalin a Mannakigubat nga Ari agparang manen iti sumaganad nga eksena iti sirmata: “Payatenna met ti pagpespesan iti ubas ti kinaunget ti pungtot ti Dios a Mannakabalin-amin.” (Apocalipsis 19:15b) Iti immun-una a sirmata, nakitan ni Juan ti pannakapayat ti “pagpespesan iti ubas ti unget ti Dios.” (Apocalipsis 14:18-20) Dineskribir met ni Isaias dayta a pangpapatayan a pagpespesan, ken impadto dagiti dadduma pay a propeta no kasanonto kakaro ti didigra iti aldaw ti unget ti Dios maibusor kadagiti amin a nasion.—Isaias 24:1-6; 63:1-4; Jeremias 25:30-33; Daniel 2:44; Sofonias 3:8; Zacarias 14:3, 12, 13; Apocalipsis 6:15-17.
18. Ania ti impalgak ni propeta Joel maipapan iti panangukom ni Jehova iti amin a nasion?
18 Ni propeta Joel innaigna ti pagpespesan iti ubas iti iyaay ni Jehova tapno ‘ukomenna dagiti amin a nasion iti aglikmut.’ Ket ni Jehova ti mangted iti daytoy a bilin, a di pagduaduaan nga iwayat ti kaduana nga Ukom a ni Jesus, ken dagiti nailangitan a buyotna: “Mangiparaspaskayo iti kumpay, ta ti anien naluomen. Umaykayo, sumalogkayo, ta napnon ti pagpespesan iti ubas. Dagiti tangke a pagpespesan pudno nga aglippiasda; ta ti kinadakesda immadu. Rineprep, rineprep ti adda iti nababa a tanap ti pangngeddeng, ta ti aldaw ni Jehova asideg iti nababa a tanap ti pangngeddeng. Ti met laeng init ken bulan sigurado nga agsipngetdanto, ket dagiti mismo a bituen pudno nga ipaidamdanto ti kinaraniagda. Ket manipud iti Sion agungorto a mismo ni Jehova, ket manipud iti Jerusalem iyesngawnanto ti timekna. Ket sigurado nga agyugayogto ti langit ken daga; ngem ni Jehova isunto ti pagkamangan maipaay iti ilina, ken sarikedked maipaay iti annak ti Israel. Ket kasapulanto a maammuanyo a siak ni Jehova a Diosyo.”—Joel 3:12-17.
19. (a) Kasanonto a masungbatan ti saludsod iti 1 Pedro 4:17? (b) Ania a nagan ti naisurat iti makinruar a kawes ni Jesus, ket apay a maitutop dayta?
19 Talaga a maysanto dayta nga aldaw ti panangukom kadagiti nasukir a nasion ken tattao ngem maysanto dayta nga aldaw ti pannakabang-ar para iti amin a ti sarikedkedda ket ni Jehova ken ti insaadna a Mannakigubat nga Ari! (2 Tesalonica 1:6-9) Ti panangukom a nangrugi iti balay ti Dios idi 1918 dumanonton iti kangitingitanna, kas sungbat ti saludsod iti 1 Pedro 4:17: “Anianto ti pagtungpalan dagidiay saan a natulnog iti naimbag a damag ti Dios?” Ti nadayag a nagballigi nga Ari pinayatnanton ti pagpespesan iti ubas agingga a maan-anay dayta, nga ipakitana nga isu Daydiay naitan-ok a maipapan kenkuana kuna ni Juan: “Ket iti makinruar a kawesna, uray pay iti luppona, adda naisurat a naganna, Ari ti ar-ari ken Apo dagiti ap-appo.” (Apocalipsis 19:16) Pinaneknekanna a nabilbileg ti pannakabalinna ngem iti siasinoman nga agturay ditoy daga, siasinoman nga ari wenno apo ditoy lubong. Nakaskasdaaw ti dignidad ken dayagna. Isu ket nagsakay “maipuon ti kinapudno ken kinapakumbaba ken kinalinteg” ken agnanayon ti panagballigina! (Salmo 45:4) Ti kawesna a naparsiakan iti dara ket nasuratan iti nagan nga inted kenkuana ni Soberano nga Apo Jehova, a pagserserbianna kas Manangalangon!
Ti Dakkel a Pangrabii ti Dios
20. Kasano ti panangdeskribir ni Juan iti “naindaklan a pangrabii ti Dios,” ket ania nga immun-una ngem umasping a padto ti ipalagip dayta kadatayo?
20 Iti sirmata ni Ezequiel, kalpasan ti pannakadadael ti bunggoy ni Gog, naawis dagiti tumatayab ken atap nga animal iti maysa a padaya! Dalusanda ti daga kadagiti bangkay babaen ti panangkaanda kadagiti bangkay dagiti kabusor ni Jehova. (Ezequiel 39:11, 17-20) Ti sumaruno a sasao ni Juan ipalagipna dayta nga immun-una a padto: “Nakitak met ti maysa nga anghel nga agtaktakder iti init, ket nagpukkaw a buyogen ti natbag a timek ket kinunana kadagiti amin a tumatayab nga agtaytayab iti nagtangatangan: ‘Umaykayo ditoy, aguurnongkayo iti naindaklan a pangrabii ti Dios, tapno kanenyo dagiti nalasag a paset ti ar-ari ken dagiti nalasag a paset dagiti komandante ti militar ken dagiti nalasag a paset dagiti nabileg a tattao ken dagiti nalasag a paset dagiti kabalio ken dagidiay sisasakay kadakuada, ken dagiti nalasag a paset ti isuamin, dagiti siwayawaya a tattao kasta met dagiti adipen ken dagiti babassit ken dadakkel.’”—Apocalipsis 19:17, 18.
21. Ania ti ipasimudaag (a) ti ‘panagtakder ti anghel iti init’? (b) ti pannakaiwalang dagiti natay iti rabaw ti daga? (c) ti listaan dagidiay maiwalang ti bangkayda iti daga? (d) ti ebkas a “naindaklan a pangrabii ti Dios”?
21 Ti anghel ket “agtaktakder iti init,” maysa a nangato a pagsaadan a mangawis iti imatang dagiti tumatayab. Awisenna ida tapno agsaganada nga agbussog kadagiti lasag dagidiay dadaelento ti Mannakigubat nga Ari ken dagiti nailangitan a buyotna. Yantangay maiwalang dagiti bangkay iti rabaw ti daga, ipakita dayta a matayda a nakababain iti imatang ti publiko. Kas ken ni Jezebel idi ugma, awanto ti nadayaw a pannakaipumponda. (2 Ar-ari 9:36, 37) Ti listaan dagidiay natay a maiwalang ti bangkayda ipakitana no siasino dagiti madadael: dagiti ari, komander ti militar, napigsa a lallaki, siwayawaya ken adipen. Awanto ti makalisi. Maikkatto ti amin a paset ti rebelioso a lubong a bumusbusor ken Jehova. Kalpasan daytoy, awanton ti nadawel a baybay dagiti nariribuk a tattao. (Apocalipsis 21:1) Isu daytoy ti “naindaklan a pangrabii ti Dios,” yantangay ni Jehova ti mangawis kadagiti tumatayab a makipangan iti dayta.
22. Kasano ti pananggupgop ni Juan kadagiti pasamak iti maudi a gubat?
22 Kastoy ti pananggupgop ni Juan kadagiti pasamak iti maudi a gubat: “Ket nakitak ti atap nga animal ken ti ar-ari ti daga ken dagiti buyotda a naurnong a sangsangkamaysa tapno makigubatda iti daydiay sisasakay iti kabalio ken agraman ti buyotna. Ket natiliw ti atap nga animal, ket nairaman iti dayta ti ulbod a mammadto a nagaramid kadagiti pagilasinan iti sanguananna a pinangyaw-awanna kadagidiay immawat iti marka ti atap nga animal ken kadagidiay mangipaay iti panagdaydayaw iti ladawanna. Bayat a sibibiagda pay, naitapuakda nga agpadpada iti umap-apuy a danaw a sumsumged iti asupre. Ngem napapatay ti dadduma babaen iti atiddog a kampilan daydiay sisasakay iti kabalio, a dayta a kampilan rimmuar manipud iti ngiwatna. Ket amin dagiti tumatayab nabsogda kadagiti nalasag a pasetda.”—Apocalipsis 19:19-21.
23. (a) Iti ania nga anag a ti “gubat ti dakkel nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin” ket mapasamak iti “Armagedon”? (b) Ania a pakdaar ti di inkankano “ti ar-ari ti daga,” ket ania ti pagbanaganna?
23 Kalpasan ti pannakaibuyat ti maikanem a malukong ti pungtot ni Jehova, kinuna ni Juan a “dagiti ari ti daga ken ti intero a lubong” ket naurnongda babaen ti sinasairo a propaganda iti “gubat ti dakkel nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin.” Mapasamak daytoy a gubat iti Armagedon—saan a literal a disso, no di ket ti sangalubongan a situasion a pakaiwayatan ti panangukom ni Jehova. (Apocalipsis 16:12, 14, 16, King James Version) Ni Juan makitana itan ti paggugubatan. “Ti ar-ari ti daga ken dagiti buyotda” nakasaganada sadiay a makigubat iti Dios. Sisusubeg a nagkitakitda nga agpaituray iti Ari nga insaad ni Jehova. Nainkalintegan a pinakdaaranna ida babaen ti naipaltiing a mensahe: “Agepanyo ti anak, tapno [ni Jehova] saan nga agpungtot unay ket saankayo a mapukaw iti dalan.” Gapu ta saanda a nagpasakup iti turay ni Kristo, masapul a matayda.—Salmo 2:12.
24. (a) Ania ti dusa a maipataw iti atap nga animal ken iti ulbod a mammadto, ken iti ania nga anag a “sibibiagda pay”? (b) Apay a nalawag a piguratibo ti “danaw nga apuy”?
24 Ti pito ti ulona ken sangapulo ti sarana nga atap nga animal a naggapu iti baybay, a mangirepresentar iti napolitikaan nga organisasion ni Satanas, naitapuaken ken maawanton, agraman ti ulbod a mammadto, ti maikapito a pannakabalin ti lubong. (Apocalipsis 13:1, 11-13; 16:13) Bayat a “sibibiagda” pay, wenno sangsangkamaysa a bumusbusorda pay laeng iti ili ti Dios ditoy daga, naitapuakda “iti danaw nga apuy.” Literal kadi daytoy a danaw nga apuy? Saan, no kasano a saan met a literal nga animal ti atap nga animal ken ti ulbod a mammadto. Imbes ketdi, simbolo dayta ti naan-anay, ultimo a pannakadadael, lugar nga awanen ti makasubli. Ditoyto met, inton agangay, ti pakaitapuakan ni patay ken ti Hades, agraman ti Diablo a mismo. (Apocalipsis 20:10, 14) Nalawag a saan dayta a maysa nga impierno a pagtutuokan nga agnanayon dagiti managdakdakes, yantangay ti mismo a kapanunotan maipapan iti kasta a disso ket makarimon ken Jehova.—Jeremias 19:5; 32:35; 1 Juan 4:8, 16.
25. (a) Siasino dagidiay mapapatayto “babaen iti atiddog a kampilan daydiay sisasakay iti kabalio”? (b) Manamnamatayo kadi a mapagungarto dagidiay ‘mapapatay’?
25 Amin dagiti dadduma pay a saan a direkta a paset ti gobierno ngem kaskasdi a di agbalbaliw a paset daytoy rinuker a lubong ti sangatauan ket mapapatayto met “babaen iti atiddog a kampilan daydiay sisasakay iti kabalio.” Ikeddengto ni Jesus a maikarida a mapapatay. Yantangay saan a nadakamat ti danaw nga apuy no iti biangda, manamnamatayo kadi a mapagungardanto? Awan ti pakabasaantayo a mapagungarto pay dagidiay papatayen ti Ukom ni Jehova iti dayta a tiempo. Kas imbaga a mismo ni Jesus, amin a saan a “karnero” agturongdanto “iti agnanayon nga apuy a naisagana iti Diablo ken kadagiti anghelna,” kayatna a sawen, “iti agnanayon a pannakagessat.” (Mateo 25:33, 41, 46) Daytanto ti kangitingitan ti “aldaw ti panangukom ken ti pannakadadael dagiti di nadiosan a tattao.”—2 Pedro 3:7; Nahum 1:2, 7-9; Malakias 4:1.
26. Isalaysaymo iti ababa ti resulta ti Armagedon.
26 Babaen dayta a pamay-an, manungpalton ti interamente nga organisasion ni Satanas ditoy daga. Naglabaston ti “immuna a langit” ti napolitikaan a turay. Naan-anay a nadadaelton ti “daga,” ti kasla permanente a sistema a binuangay ni Satanas iti unos dagiti adu a siglo. Awanton ti “baybay,” ti nadangkes a sangatauan a bumusbusor ken Jehova. (Apocalipsis 21:1; 2 Pedro 3:10) Ngem ania ti aramiden ni Jehova maibusor ken ni Satanas a mismo? Dayta ti sumaruno nga ibaga kadatayo ni Juan.