KAPITULO 14
Posible nga Agbalin a Naragsak ti Pamiliam
1, 2. Ania ti kayat ni Jehova para kadagiti pamilia?
NI JEHOVA a Dios ti nangyurnos iti umuna a panagasawa. Ibagbaga ti Biblia nga inaramidna ti umuna a babai sa “impanna iti lalaki.” Nakaragragsak ni Adan nga uray la naibagana: “Daytoyen ti tulang dagiti tulangko ken lasag ti lasagko.” (Genesis 2:22, 23) Ipakita daytoy a kayat ni Jehova nga agbalin a naragsak dagiti agassawa.
2 Makapaladingit ta adu ti saan a nakapadas iti naragsak a pamilia. Nupay kasta, naglaon ti Biblia iti adu a prinsipio a makatulong iti amin a miembro ti pamilia tapno agballigi ti pamiliada ken naragsak ti panagkakaduada.—Lucas 11:28.
TI EKSPEKTAREN TI DIOS ITI ASAWA A LALAKI
3, 4. (a) Kasano ti rumbeng a panangtrato ti asawa a lalaki ken ni baketna? (b) Apay a nagpateg nga agpinnakawan dagiti agassawa?
3 Kuna ti Biblia a masapul nga ayaten ken respetuen ti nasayaat nga asawa a lalaki ni baketna. Pangngaasim ta basaem ti Efeso 5:25-29. Kanayon a tratuen ti asawa a lalaki ni baketna iti naayat a pamay-an. Kasta met, protektaranna, aywananna, ken saan a mangaramid iti banag a mangpasakit kenkuana.
4 Ngem ania ti masapul nga aramiden ti asawa a lalaki no agkamali ni baketna? Naibaga kadagiti assawa a lallaki: “Itultuloyyo nga ayaten dagiti babbaketyo ken diyo ida pagungtan iti nakaro.” (Colosas 3:19) Assawa a lallaki, laglagipenyo nga agkamalikayo met. Ket no kayatyo a pakawanennakayo ti Dios, masapul met a pakawanenyo ni baketyo. (Mateo 6:12, 14, 15) No sidadaan ti agassawa nga agpinnakawan, makatulong dayta tapno naragsak ti panagasawada.
5. Apay a masapul a padayawan ti asawa a lalaki ni baketna?
5 Ekspektaren ni Jehova a padayawan ti asawa a lalaki ni baketna. Masapul a sipapanunot ti asawa a lalaki kadagiti kasapulan ni baketna. Serioso dayta a banag. No saan a nasayaat ti panangtrato ti asawa a lalaki ken baketna, posible a saan a denggen ni Jehova dagiti kararagna. (1 Pedro 3:7) Napateg ken Jehova dagiti tattao gapu iti ayatda kenkuana isu a saan a napatpateg kenkuana dagiti lallaki ngem kadagiti babbai.
6. Ania ti kayat a sawen ti panagbalin a ‘maymaysa a lasag’ dagiti agassawa?
6 Inlawlawag ni Jesus a ti asawa a lalaki ken ti asawa a babai ket ‘saanen a dua, no di ket maymaysan a lasag.’ (Mateo 19:6) Napudnoda iti maysa ken maysa ken agtalinaedda a matalek iti maysa ken maysa. (Proverbio 5:15-21; Hebreo 13:4) Sidadaan koma nga ipaay dagiti agassawa ti seksual a kasapulan ti tunggal maysa. (1 Corinto 7:3-5) Masapul a laglagipen ti asawa a lalaki nga “awan pay a pulos ti tao a nanggura iti bukodna a bagi, no di ket pakanen ken dungdungnguenna dayta.” Isu a rumbeng nga ayaten ken dungdungnguenna ni baketna. Kangrunaan iti amin, kayat ti asawa a babai a nasayaat ken nadungngo kenkuana ni lakayna.—Efeso 5:29.
TI EKSPEKTAREN TI DIOS ITI ASAWA A BABAI
7. Apay a kasapulan ti pamilia ti ulo?
7 Kasapulan ti tunggal pamilia ti ulo a mangidalan tapno naurnos ti pamilia. Kuna ti Biblia iti 1 Corinto 11:3: “Ti Kristo ti ulo ti tunggal lalaki; ti lalaki ti ulo ti babai; ti Dios ti ulo ti Kristo.”
8. Kasano a maipakita ti asawa a babai ti nauneg a panagraemna ken lakayna?
8 Agkamali ti amin nga asawa a lalaki. Ngem no suportaran ti asawa a babai dagiti desision ni lakayna ken sidadaan a makikooperar kenkuana, mabenepisiaran ti intero a pamilia. (1 Pedro 3:1-6) Kuna ti Biblia: “Masapul nga adda nauneg a respeto ti babai iti asawana a lalaki.” (Efeso 5:33) Kasanon no saan a kapammatian ti asawa a babai ni lakayna? Masapul latta a respetuenna ni lakayna. Kuna ti Biblia: “Dakayo nga assawa a babbai, agpasakupkayo kadagiti assawayo, tapno no adda dagidiay saan a natulnog iti sao, maallukoyda babaen ti kababalinyo uray dikay agsao, ta makitada ti nasayaat a kababalinyo agraman ti nauneg a panagraemyo.” (1 Pedro 3:1, 2) Makatulong ti nasayaat a kababalin ti asawa a babai tapno maawatan ken respetuen ni lakayna ti pammatina.
9. (a) Ania ti masapul nga aramiden ti asawa a babai no saan nga umanamong iti desision ni lakayna? (b) Ania ti balakad ti Tito 2:4, 5 kadagiti assawa a babbai?
9 Ania ti mabalin nga aramiden ti asawa a babai no saan nga umanamong iti desision ni lakayna? Masapul nga ibagana dagiti opinionna iti nadayaw a pamay-an. Kas pagarigan, idi adda naibaga ni Sara a saan a nagustuan ni Abraham, kinuna ni Jehova ken Abraham: “Denggem ti asawam.” (Genesis 21:9-12) Manmano laeng a makaaramid ti Kristiano nga asawa a lalaki iti desision a maikontra iti Biblia isu a masapul a suportaran ni baketna. (Aramid 5:29; Efeso 5:24) Aywanan ti nasayaat nga asawa a babai ti pamiliana. (Basaen ti Tito 2:4, 5.) No makita ni lakayna ken dagiti annakda ti kinagagetna a mangasikaso kadakuada, ad-adda pay nga ipateg ken respetuenda.—Proverbio 31:10, 28.
10. Ania ti ibaga ti Biblia maipapan iti panagsina ken diborsio?
10 No dadduma, nagalisto nga agdesision dagiti agassawa nga agsina wenno agdiborsiodan. Ngem kuna ti Biblia a “saan koma a sumina ti babai iti asawana” ken “saan koma a panawan ti lalaki ti asawana.” (1 Corinto 7:10, 11) Adda dagiti nakaro a situasion a mangipalubos nga agsina ti agassawa, ngem serioso dayta a desision. Ti ngay diborsio? Ipakita ti Biblia a ti kakaisuna a rason a maipalubos ti panagdiborsio ket no nakidenna ti asawa a lalaki wenno babai iti saanna nga asawa.—Mateo 19:9.
TI EKSPEKTAREN TI DIOS KADAGITI NAGANNAK
11. Ania ti kangrunaan a kasapulan dagiti annak?
11 Nagannak, agingga a posible, adu koma ti tiempoyo a makikadua kadagiti annakyo. Kasapulandakayo dagiti annakyo, ken kangrunaan iti amin, kasapulandakayo a mangisuro kadakuada iti maipapan ken Jehova.—Deuteronomio 6:4-9.
12. Ania ti masapul nga aramiden dagiti nagannak tapno maprotektaran dagiti annakda?
12 Dumakdakes a dumakdakes ti lubong ni Satanas, ket mabalin nga adda dagiti mayat a mangdangran kadagiti annakyo ken mangabuso pay ketdi kadakuada iti seksual. Adda dagiti nagannak a saan a komportable a makisarita maipapan iti dayta. Ngem masapul a pakdaaran dagiti nagannak ti annakda kadagiti kasta a tattao ken suruanda ida no kasanoda a liklikan dagita. Nagannak, masapul a protektaranyo dagiti annakyo.a—1 Pedro 5:8.
13. Kasano ti rumbeng a panangisuro dagiti nagannak kadagiti annakda?
13 Responsabilidad dagiti nagannak nga isuro kadagiti annakda no kasano ti umiso a panagtignayda. Kasanoyo a suruan dagiti annakyo? Kasapulanda ti panangsanay, ngem saan koma a naulpit wenno naranggas ti panangilintegyo kadakuada. (Jeremias 30:11) Isu a diyo pulos disiplinaen dagiti annakyo no makapungpungtotkayo. Saanyo la ketdi a kayat a ti sasaoyo ket kas “kadagiti duyok ti espada” a pakasaktanda. (Proverbio 12:18) Isuroyo kadagiti annakyo no apay a kasapulanda ti agbalin a natulnog.—Efeso 6:4; Hebreo 12:9-11; kitaen ti Endnote 30.
TI EKSPEKTAREN TI DIOS KADAGITI ANNAK
14, 15. Apay a masapul nga agtulnog dagiti annak kadagiti nagannakda?
14 Kanayon a nagtulnog ni Jesus ken Amana, uray no adda tiempo a saan a nalaka dayta. (Lucas 22:42; Juan 8:28, 29) Ekspektaren met ni Jehova nga agtulnog dagiti annak iti nagannakda.—Efeso 6:1-3.
15 Annak, no narigat para kadakayo ti agtulnog iti nagannakyo, laglagipenyo a maragsakan ni Jehova ken dagiti nagannakyo no natulnogkayo.b—Proverbio 1:8; 6:20; 23:22-25.
16. (a) Kasano a sulsulisogen ni Satanas dagiti agtutubo nga agaramid iti dakes? (b) Apay a napateg a makigayyemka kadagiti mangay-ayat ken Jehova?
16 Mabalin nga usaren ti Diablo dagiti gagayyemmo ken ti dadduma nga agtutubo a mangsulisog kenka nga agaramid iti dakes. Ammona a narigat a labanan dayta nga impluensia. Kas pagarigan, nakigayyem ti balasang ni Jacob a ni Dina kadagiti saan a mangay-ayat ken Jehova. Nagresulta dayta iti adu a problema kenkuana ken iti pamiliana. (Genesis 34:1, 2) No saan nga ay-ayaten dagiti gagayyemmo ni Jehova, mabalin nga isungsongdaka nga agaramid iti kagura ni Jehova ket agresulta dayta iti nakaro a saem kenka, iti pamiliam, ken iti Dios. (Proverbio 17:21, 25) Dayta ti rason no apay a nakapatpateg a makigayyemka kadagiti mangay-ayat ken Jehova.—1 Corinto 15:33.
POSIBLE NGA AGBALIN A NARAGSAK TI PAMILIAM
17. Ania ti responsabilidad ti tunggal miembro ti pamilia?
17 No sursuroten dagiti miembro ti pamilia dagiti instruksion ti Dios, maliklikanda ti gulo ken adu a problema. Isu a no maysaka nga asawa a lalaki, ayatem ni baketmo ken tratuem a siaayat. No maysaka nga asawa a babai, raemem ni lakaymo ken agpasakupka kenkuana ken tuladem ti ehemplo ti asawa a babai iti Proverbio 31:10-31. No maysaka a nagannak, isurom dagiti annakmo a mangayat iti Dios. (Proverbio 22:6) No maysaka nga ama, idauluam ti pamiliam iti “nasayaat” a pamay-an. (1 Timoteo 3:4, 5; 5:8) Ken annak, agtulnogkayo kadagiti nagannakyo. (Colosas 3:20) Laglagipenyo nga agkamali ti tunggal maysa iti pamilia isu nga agbalinkayo a napakumbaba ken agpipinnakawankayo. Wen, naglaon ti Biblia kadagiti panangiwanwan ni Jehova para iti tunggal miembro ti pamilia.
a Ad-adu pay nga impormasion maipapan iti panangprotektar kadagiti annak ti maammuam iti kapitulo 32 ti libro nga Agsursuroka iti Naindaklan a Mannursuro, nga impablaak dagiti Saksi ni Jehova.
b Saan a masapul nga agtulnog ti anak no maikontra iti linteg ti Dios ti kayat nga ipaaramid dagiti nagannakna.—Aramid 5:29.