ISMAELITA

[Ken (Kukua ni) Ismael].

Kaputotan ni Ismael, ti inauna nga anak ni Abraham babaen ken Agar, ti Egipcio a babaonen ni Sara. (Ge 16:1-4, 11) Idi agangay, nangasawa met ni Ismael iti maysa nga Egipcio ket naaddaan iti 12 nga annak a lallaki (da Nebayot, Quedar, Adbeel, Mibsam, Misma, Duma, Massa, Hadad, Tema, Jetur, Nafis, Quedema), dagiti panguluen ti nadumaduma a puli dagiti Ismaelita. (Ge 21:21; 25:13-16) Ngarud, ti puli dagiti Ismaelita ket 25 porsiento a Semitiko ken 75 porsiento a Hamitiko idi damo.

Kas inkari ti Dios, immadu dagiti Ismaelita ket nagbalinda a “dakkel a nasion” a ‘saan a mabilang gapu iti kinaaduna.’ (Ge 17:20; 16:10) Ngem imbes nga agindegda iti maysa a lugar (adda sumagmamano a siudad nga imbangonda), kinaykayatda ti agakar-akar. Ni Ismael a mismo ket “sebra ti maysa a tao,” kayatna a sawen, kanayon a nagallaalla iti Let-ang ti Paran ken nagbibiag babaen iti igamna a bai ken pana. Kasta met a kaaduan kadagiti kaputotanna a Bedouin ket agnanaed iti tolda, tattao a nagtaltalawataw iti Peninsula ti Sinai manipud “sango ti Egipto,” kayatna a sawen, iti daya ti Egipto ken lumasat iti makin-amianan nga Arabia agingga iti Asiria. Mabigbigbigda kas narungsot ken mannakigubat a tattao a narigat a pakilangenan, a kas met laeng ti naikuna maipapan ken amada nga Ismael: “Ti imana maibusorto iti tunggal maysa, ket ti ima ti tunggal maysa maibusorto kenkuana.”​—Ge 16:12; 21:20, 21; 25:16, 18.

Kas kanayonan a pannakailadawan dagiti Ismaelita, naikuna: “Nagyan [Heb., na·phalʹ] iti sanguanan ti amin a kakabsatna.” (Ge 25:18) Umasping iti dayta, naikuna maipapan kadagiti Midianita ken dagiti kaaliadoda a “naidarisonda [no·phelimʹ, partisipio a porma ti na·phalʹ] idiay nababa a tanap” iti teritoria dagiti Israelita agingga a sipupuersa a pinarmek ida ti buyot ni Gideon. (Uk 7:1, 12) Ngarud idi a dagiti Ismaelita “nagyan” iti dayta a rehion, nabatad a panggepda ti agtalinaed sadiay agingga a puersado a napapanawda.

Bayat ti panaglabas ti tiempo, mabalin a nagiinnassawa dagiti Ismaelita ken dagiti kaputotan ni Abraham babaen ken Ketura (Ge 25:1-4), a nagbanag iti pannakatagitao ti nadumaduma a benneg ti Arabia. Yantangay maymaysa ti ama da Ismael ken Midian, aniaman a panagiinnassawa dagiti kaputotanda agraman ti panaglaok ti dara, ug-ugali, kababalin, ken pagsapulanda ket mabalin nga isu ti makagapu no apay nga agsinsinnukat a naaramat dagiti termino nga “Ismaelita” ken “Midianita,” kas mapaliiw iti deskripsion ti sangkakuyogan a managbiahe a nangilako ken Jose iti pannakaadipen sadi Egipto. (Ge 37:25-28; 39:1) Idi kaaldawan ni Gideon, ti umariwekwek a bunggoy a rimmaut iti Israel ket agpadpada a nadeskribir kas Midianita ken Ismaelita, a ti maysa kadagiti pakabigbigan dagiti Ismaelita ket dagiti balitok nga aritos ti agongda.​—Uk 8:24; idiligyo ti Uk 7:25 ken 8:22, 26.

Ti gura ni Ismael ken Isaac agparang a naipasa kadagiti kaputotanna, agingga a ginurada pay ketdin ti Dios ni Isaac. Mapaneknekan a kasta agsipud ta ti salmista inramanna dagiti Ismaelita idi dinakamatna dagidiay “mismo a nakaro ti pananggurada” ken Jehova. (Sal 83:1, 2, 5, 6) Ngem nabatad a saan met a kanayon a kasta ti kasasaad. Iti sidong ti urnos nga inyussuat ni David, ni Obil, a natukoy kas maysa nga Ismaelita, ket nadutokan a mangaywan kadagiti kamelio ti ari.​—1Cr 27:30, 31.

Ni Muhammad (a. 570-632 K.P.), ti namunganay iti Islam, kinunana nga isu ket Ismaelita a kaputotan ni Abraham.