SAMOS

[Nangato a Disso].

Maysa nga isla iti Baybay Aegeano iti asideg ti makinlaud a kosta ti Asia Menor. Nalawag a nagsardeng ni Pablo iti apagbiit idiay Samos idi agsubli manipud maikatlo a panagdaliasatna kas misionero.​—Ara 20:15.

Maysa a lipit nga agarup 1.5 km (1 mi) ti kaatiddogna ti namagsina iti daytoy kabambantayan nga isla manipud dimmawadaw a daga ti Asia a napanaganan Samsun Dagi. Adda ti Samos iti abagatan a laud ti Efeso ken iti amianan a laud ti Mileto. Agarup 43 km (27 mi) ti kaatiddogna ken 23 km (14 mi) ti kaakabana. Idi tiempo dagiti panagdaliasat ni Pablo kas misionero, ti Samos ket maysa a nawaya nga estado. Ti kangrunaan a siudadna ken sangladanna ket napanaganan met iti Samos. Nagdindinamag ti isla gapu iti kulto ni Hera (Juno, ti Romano a diosa ti panagasawa ken panagipasngay) ken addaan iti templo maipaay kenkuana a nakiinnartap iti kinangayed ken kinalatakna iti templo ni Artemis idiay Efeso.

Sigun iti salaysay iti Kasuratan, ti barko a nagluganan ni Pablo idi agsubsubli idiay Jerusalem ket nagsardeng iti batog ti Chios, naglayag iti agarup 105 km (65 mi) nga agturong iti kosta ti Asia Menor ken ‘dimteng idiay Samos, ket iti sumaruno nga aldaw dimteng idiay Mileto.’ (Ara 20:15) Iti daytoy a teksto adda sasao nga innayon ti dadduma a manuskrito, iti kasta kastoy ti mabasa: “Dimtengkami idiay Samos ket, kalpasan ti panagsardeng idiay Trogyllium, nakadanonkami idiay Mileto iti simmaganad nga aldaw.” (JB) Naipagarup a ti kaipapanan daytoy ket saan a nagtalinaed ti barko iti sangladan ti Samos no di ket binallasiwna ti lipit sa simmanglad iti masalingdan ti nangato a dimmawadaw a daga. Nupay kasta, dagiti kadadaanan ken mapagtalkan unay a manuskrito saanda nga inlanad ti sao a “Trogyllium,” ket linaksid met dayta da Westcott ken Hort kasta met da Nestle ken Aland idi inaramidda dagiti pagibatayan a tekstoda. Ti barko a nagluganan ni Pablo ket nabatad a simmanglad iti apagbiit idiay Samos ket kalpasanna nagtultuloy a naglayag nga agturong idiay Mileto.