Papanglakayen—Tratuenyo a Siaanus ti Arban ti Dios!
“No di ket naemmakami iti tengngayo, a kas iti ina nga agtagibi dungdungnguenna dagiti annakna met laeng.”—1 TESALONICA 2:7.
1. Apay a mabalinan ti tunggal nasungdo a Saksi ni Jehova a marikna ti kinatalged?
NI Jehova isut’ Naindaklan a Pastor. Aglaplapusanan ti saganana nga agpaay kadagiti kimmarnero nga ad-adipenna ken iturongna ida “kadagiti dandana ti kinalinteg” agpaay iti nasantuan a naganna. Gapuna, dagidiay agar-aramid ti pagayatanna awan pagbutnganda a dakes ken mabalindat’ kumita iti manangngaasi a Diosda agpaay iti liwliwa. Pudno unay, tunggal nasungdo a Saksi ni Jehova addaan naimbag a rason a makarikna iti kinatalged iti naayat a panangaywan ti Dios.—Salmo 23:1-4.
2. Kas mangisarming ti dayag ti Dios, ania dagiti kualidad nga ipamatmat ni Jesus?
2 Ni Jesu-Kristo “isu ti raniag ti dayag [ti Dios] ken ti napaypayso a ladawan ti kinadiosna.” (Hebreo 1:1-4) Gapuna ni Jesus, ti Naimbag a Pastor, mangipakpakita met ti ayat ken kinamanangaasi. (Juan 10:14, 15) Kas pangarigan, naminsan “nakitana ti umariwekwek a tattao, ket kinaasianna ida, ta kasda la karnero nga awan pastorda. Ket rinugianna a sinursuruan ida kadagiti adu a banag.”—Marcos 6:34.
3. (a) Kas ken Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo, dagiti Kristiano a nababbaba a papastor rebbeng nga ipamatmatda dagiti ania a kualidad? (b) Ania a balakad ken pakdaar ti inted ni apostol Pablo kadagiti manangaywan?
3 Amin a Kristiano rebbeng a ‘tuladenda ti Dios ken magnada babaen iti ayat kas panagayat ni Kristo kadakuada.’ (Efeso 5:1, 2) Gapuna masapul nga agbalinda met a naayat ken manangaasi. Nangnangruna a pudno koma daytoy kadagiti nababbaba a papastor ti arban ti Dios. Kuna ni apostol Pablo: “Kitaenyo ti bagiyo ken ti amin nga ipastoran a nangikabilan ti nasantuan nga espiritu kadakayo a kas manangaywan, tapno ipaarabyo ti kongregasion ti Dios, isu a ginatangna iti dara ti Anakna. Ta ammok nga iti ipapanawko sumrekto iti tengngayo dagiti narawet a lobo a didanto tratuen a siaanus ti arban, ket kadakay met laeng addanto tumakder a tattao nga agsao kadagiti nakas-ang a banag tapno guyugoyenda dagiti adalan a sumurot kadakuada.”—Aramid 20:28-30.
4. (a) Idi agangay, aniat’ napasamak maitunos iti pakdaar ni Pablo idiay Aramid 20:29, 30? (b) Ania a salsaludsod ita ti maikari iti panangusig?
4 Idi agangay, nagparangen dagiti apostata a “narawet a lobo” ket saanda a “trinato a siaanus ti arban.” Ngem anian ragsaktayo a dagiti panglakayen kadagiti Saksi ni Jehova saanda a kasta kauyong! Kaskasdi, ania a kita a panangtrato ti namnamaen dagiti kapammatian nga awaten manipud kadagitoy dinutokan ti espiritu a manangaywan? Ken kasano a maipakita dagidiay a nadutokan ti kinaanus kadagiti karnero ni Jehova?
Saanda a kas Agturay iti Arban
5. (a) Kasano ti masansan a panangtartrato dagiti papangulo ti lubong kadagiti iturayanda? (b) Kasanot’ panangipakita ni Jesus a ti kinauyong ket awan lugarna kadagiti paspasurotna?
5 Nainkalintegan laeng a namnamaentayo dagiti panglakayen a Kristiano a tratuendatayo iti naasi a pamay-an. Saanda a kas kadagiti agtuturay ti lubong, a masansan agbalinda nga appo kadagiti iturayanda. Kas pangarigan, naipakaammo a ti Franco nga ari a ni Carlomagno (a nagturay idi 768-814 K.P.) “pinilitna dagiti Saxons, babaen iti dusa nga ipapatay, nga awatenda ti pannakabunyag, kinondenarna iti kasasaeman a pannusa dagiti managsalungasing ti Kuaresma, ken uray sadino naisukat ti puersa imbes a ti panangallukoy.” (The History of the Christian Church, ni William Jones) Awan lugar ti kinaulpit kadagiti paspasurot ni Jesus, ta kinunana: “Ammoyo a dagiti panguluen dagiti Gentil agturayda kadakuada, ket dagiti natan-ok agbilinda a situturay kadakuada. Ngem kadakayo saanto a kasta, no di ket ti siasinoman nga agtarigagayto nga isu ti kadakkelan kadakayo isunto ti adipenyo, a kas met ti Anak ti Tao saan nga immay tapno pagserbian, no di ket tapno agserbi ken itedna ti biagna a maysa a subbot kadagiti adu.”—Mateo 20:25-28, An American Translation.
6. (a) Maipapan kadagiti panglakayen, ania a pamunganayan a bambanag ti nakadkadlaw? (b) Adda rason ti kongregasion a manginanama ti ania kadagiti panglakayen, ket kasanot’ rebbeng a panangmatmat dagitoy a lallaki iti bagbagida?
6 Ti lalaki a Kristiano nga ‘agtarigagay iti saad ti manangaywan naimbag nga aramid ti tarigagayanna.’ (1 Timoteo 3:1) No usigentay daytoy ken ti kaisitsitar a balakad ni Jesus, nakadkadlaw dagitoy a pamunganayan a bambanag: (1) dagiti Kristiano a panglakayen saanda a rebbeng nga ilupit-lupit dagiti dadduma; (2) dagidiay mangibakbaklay ti responsabilidad kadagiti paspasurot ni Jesus masapul nga isudat’ ad-adipenda, saanda nga appo; ken (3) dagiti lallaki nga agtarigagay iti saad ti manangaywan rebbeng a matmatanda dayta kas “naimbag nga aramid,” saan a kas naitan-ok a posision. (Proverbio 25:27; 1 Corinto 1:31) Ti termino a “panglakayen” saanna nga ipangato ti asinoman a tao a nangatngato ngem kadagiti dadduma a managdaydayaw ken Jehova. Imbes ketdi, adda rason ti kongregasion a manginanama kadagiti amin a panglakayen nga agbalin a nataengan iti naespirituan, aduan kapadasan, ken napakumbaba a tattao a mangidadaulo iti sagrado a serbisio. Pudno unay, rebbeng a matmatan dagiti panglakayen ti bagbagida kas napakumbaba nga ad-adipen ni Jehova a Dios, ni Jesu-Kristo, ken ti padada a Kristiano.—Roma 12:11; Galacia 5:13; Colosas 3:24.
7. (a) Kasano ti rebbeng a panangiyaplikar dagiti panglakayen iti 2 Corinto 1:24 iti pannakilangenda kadagiti dadduma? (b) Aniat’ rebbeng nga aramiden dagiti panglakayen maipapan kadagiti instruksion nga aw-awatenda manipud Bagi a Manarawidwid?
7 Ti sipapakumbaba a panagpaadipen kadagiti dadduma natural laeng a medmedanna ti panglakayen manipud iti panangpadpadas a “panagturayna” kadakuada. Ken anian a nagsayaat ta dagiti manangaywantayo ti mangipakpakita iti kababalin nga umas-asping ken Pablo! Imbagana kadagiti Kristiano idiay Corinto: ‘Saan a gapu ta iturayanmi ti pammatiyo, no di ket dakami ti tumultulong iti rag-oyo.’ (2 Corinto 1:24) Gapu itoy, dagidiay addaan naayat a panangaywan saanda a padagsenan dagiti kapammatianda kadagiti di nesesita a natauan a pagannurotan. Imbes ketdi, dagiti manangaywan kadagiti Saksi ni Jehova maiturturayanda kadagiti Nainkasuratan a prinsipio ken mangipapaayda ti naasi, makatulong a serbisio. Pakpakitaanda met ti panagraem ti arban ti Dios babaen ti nasiglat a panangiyaplikar kadagiti instruksion nga aw-awatenda manipud Bagi a Manarawidwid dagiti Saksi ni Jehova.—Aramid, kapitulo 15.
8. Ania a kababalin ti impakita ni Pablo kadagiti kapammatian, ket kasano komat’ panangapektar daytoy kadagiti maika-20 siglo a panglakayen?
8 Gapu ta addaan ti kinaanus ni Pablo iti arban ti Dios, maikunana kadagiti Kristiano idiay Tesalonica: “No di ket naemmakami iti tengngayo, a kas iti ina nga agtagibi dungdungnguenna dagiti annakna met laeng. Kasta met, ti panangdungdungngomi kadakayo, ket siaayatkami a mangipaay kadakayo, saan laeng a ti naimbag a damag ti Dios, no di ket dagiti pay kararuami, ta nagbalinkayo a patgenmi unay.” (1 Tesalonica 2:7, 8) Nagbalin ni Pablo kas agtagibi nga ina, a mangayat unay kadagiti annakna ta impangpangrunana ti interesesda ngem iti bukodna ken nakaan-anus kadakuada. Anian ti panangtignay koma daytoy kadagiti maika-20 siglo a papanglakayen a mangtrato iti arban ti Dios iti kinaanus!
Dagiti Gubuayan ti Inana ken Pakabang-aran
9. Ania dagiti sirkumstansia iti agdama-aldaw nga ili ni Jehova ti naipadto idiay Isaias 32:1, 2?
9 Iti panangitudona iti daytoy nga aldaw ti panagturay ti Pagarian babaen ken Jesu-Kristo, impadto ni mammadto Isaias a maysa nga ari “agarinto iti kinalinteg” ken “dagiti prinsipe” agturaydanto “iti kinahustisia.” Gapuna, dagiti panglakayen iti agdama a teokratiko nga organisasion ti mangtamtaming kadagiti intereses ti naipasdeken a nailangitan a Pagarian—maysa a naprinsipean a serbisio a talaga! Kadagitoy responsable a lallaki, agaplikar ti kanayonan pay a naimpadtuan a sasao ni Isaias: “Ket isunto ti maysa a tao a kas maysa a paglemmengan no agangin ken maysa a paglinongan no agbagio, kas ay-ayus dagiti danum iti disso a namaga, kasla linong ti maysa a dakkel a bato iti daga a napaksuyan.”—Isaias 32:1, 2.
10. Tunggal panglakayen kadagiti Saksi ni Jehova ket rebbeng a gubuayan ti ania?
10 Saan a kas kadagiti manangirurumen a narelihiusuan a papangulo ti Kakristianuan, dagiti panglakayen kadagiti Saksi ni Jehova ket gubuayanda ti inana ken pakabang-aran. Kas bagi dagiti lallakay, isudat’ mangparparang-ay ti kinatalna, kinaalumanay, ken kinatalged iti ili ni Jehova. Iti sinaggaysa, tunggal panglakayen ti makatulong iti daytoy nagsayaat a kasasaad babaen ti panangtratona a siaanus iti arban ti Dios.
Iti Kinahustisia ken Kinalinteg
11. (a) Ania a pangkaaduan a kasasaad nga adda kadagiti immuna-siglo a Kristiano ti adda met iti kaaduan a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova itatta? (b) Addaan ania a responsabilidad dagiti manangaywan iti kongregasion, ken apay?
11 Nupay timpuar dagiti parikut iti dadduma kadagiti umuna-siglo a kongregasion Kristiano, ti pangkaaduan a kasasaadda ket addaan kinatalna, panagkaykaysa, ken ragsak. (1 Corinto 1:10-12; 3:5-9; Efeso 1:2; Santiago 2:1-9; 3:2-12; 4:11, 12; 1 Juan 1:3, 4) Maysa a nagsayaat a naespirituan a kasasaad ti adda met kadagiti kaaduan a kongregasion dagiti Saksi ni Jehova itatta gapu iti pammendision ti Dios, panangidadaulo ni Kristo, ken gapu iti matalek nga ar-aramid dagiti nadutokan a manangaywan. Tapno maipasiguro ti talna, panagkaykaysa, ken rag-o iti kongregasion, birbiruken dagitoy a lallaki ti nadiosan a tulong ken sigagagetda a salsalimetmetan ti kinadalus ti organisasion ti Dios, iti moral ken iti naespirituan. (Isaias 52:11) Ti organisasion a narugit nikaanoman saan a natalna ken naragsak, ken sigurado a dinto maaddaan anamong ken bendision ti Dios. Isu ket “nadalus unay dagiti mata[na] a saan a maay-ayo iti dakes,” ta saanna nga ipalubos ti kinadakes. (Habacuc 1:13) Ngarud, mainayon kadagiti dadduma pay a bambanag, mainanama kadagiti panglakayen nga aywananda dagiti hudisial a bambanag iti nalinteg, Nainkasuratan a pamay-an. Ngem ania dagiti sumagmamano a bambanag a laglagipen no tamtamingen dagita a kaskaso?
12. Nupay saan a kasapulan a kumita dagiti panglakayen kadagiti personal a kabibiag nga awan dagiti salsalungasingenna a linteg wenno prinsipio ti Biblia, aniat’ rebbeng nga aramiden sigun iti Galacia 6:1?
12 Kas pangarigan, kadagiti kaso maipapan ti personal a di pagkikinnaawatan, mabalin a posible a risuten dagiti indibidual ti bambanag a pribado laeng. (Mateo 18:15-17) Yantangay dagiti panglakayen saanda nga ‘appo iti pammatitayo,’ di namnamaen a kumitada iti purpuro a personal a kabibiag a saanda a ramanen ti serioso a panagsalungasing iti linlinteg wenno prinsipio ti Biblia. Ngem, no adda ebidensia a ti maysa a tao nakaala “iti uray ania a panagsalungasing sakbay nga ammona dayta,” dagidiay addaan naespirituan a kualipikasion “padpadasenda koma a baliwan ti kasta a tao iti espiritu ti kinaemma.”—Galacia 6:1.
13. Kasanot’ panangipakita ti Kasuratan a dagiti panglakayen rebbeng nga agtignayda laeng maipapan kadagiti ebidensia iti kinadakes, saan nga iti sao-sao laeng?
13 Agserbi met dagiti panglakayen “iti kinahustisia,” a kanayon nga awan panangidumdumada. Gapuna agtignayda koma kadagiti ebidensia iti kinadakes, a saan nga iti basta sao-sao laeng. Namalakad ni Pablo: “Dika umawat ti asug a maibusor iti maysa a panglakayen, no awan ti dua wenno tallo a saksi.” (1 Timoteo 5:19) Sigun iti pangrukodan ni Jehova, idiay kadaanan nga Israel ti maysa a tao a napabasol iti basol a madusa iti ipapatay ket rebbeng a mapapatay ‘iti ngiwat ti dua wenno tallo a saksi, saan a maymaysa.’ Mainayon pay, ti naidarum kaawatan nga addaan gundaway a mangsango kadagiti nangidarum kenkuana, ket no nawadwad dagiti ebidensia, ‘ti ima dagiti makasaksi isunto ti umuna nga agdisso kenkuana a mangpapatay.’—Deuteronomio 17:6, 7.
14. (a) Aniat’ dakes a pinadpadas nga aramiden ni Diotrefes? (b) Ti Dios manginanama iti ania kadagiti panglakayen no tamtamingenda dagiti hudisial a bambanag?
14 Masapul nga adda koma ti natibker a Nainkasuratan a pangibatayan ti hudisial a panagtignay. Anian ragsaktayo a dagiti manangaywan ti kongregasion ket saanda a kas ken natangsit a Diotrefes idi umuna a siglo K.P.! Di umiso a pinadpadasna a “pagtalawen iti kongregasion” dagidiay agtarigagay a mangsangaili kadagiti agdaldaliasat a kakabsat. Di minatmatan daytoy ni apostol Juan ken dagiti dakes nga ar-aramid a silalag-an no di ket namakdaar: “No umayak, ipalagipkonto dagiti bambanag nga aramidenna.” (3 Juan 9, 10) No kasta, ti agdama-aldaw a mangukom a komite siguraduenda koma nga addaanda ti pangibatayan iti Biblia ti aniaman a panangilaksid nga aramidenda.a Siempre, namnamaen ti Dios kadagiti panglakayen a Kristiano a nainkalintegan ti pannakilangenda kadagiti sabsabali. Wen, dagidiay mangipapaalagad kadagiti ar-aramid iti naindagaan nga organiasion ni Jehova rebbeng nga isuda ti “tumutop a lallaki, a managbuteng iti Dios, lallaki a napudno.”—Exodo 18:21.
15. Aniat’ paset ti kararag kadagiti hudisial a panangdengngeg?
15 Tunggal Kristiano a mangukom a komite rebbeng a birukenda ti tulong ni Jehova babaen iti napasnek a panagkararag. Ti panangsango ti kabsat a lalaki wenno babai a naakusar iti nadagsen a basol ket rebbeng a malukatan iti kararag. Kinapudnona, maiyanatup ti panagkararag iti aniaman a kanito bayat ti panagsasarita no rumsua ti partikular a pannakasapul iti tulong ti Dios.—Santiago 5:13-18.
16. Iti ania a wagas ti rebbeng a panangikondukta dagiti panglakayen kadagiti hudisial a panangdengngeg, ken apay?
16 Ammo dagiti panglakayen a ti naidarum a kapammatian gaput’ kinadakes ket maysa a “karnero” iti arban ti Dios ket rebbeng a matrato a siaanus. (Idiligyo ti Ezequiel 34:7-14.) Dagiti literal a karnero kasapulanda ti naanus a panangaywan, ta isudat’ managbabain a parsua nga agpampannuray iti pastorda iti pannalaknib. No kasta, ti ngay piguratibo a karnero iti lokal a kongregasion? Awan duadua a natalged riknada iti panangay-aywan ti Naindaklan a Pastor, ni Jehova a Dios, ken ti Naimbag a Pastor, ni Jesu-Kristo. Ngem dagiti nababbaba a papastor ti arban masapul nga agtignayda kadagiti pamay-an a makatulong iti makin-uneg a talna ken natalged a rikna dagiti kimmarnero nga ad-adipen ni Jehova. No ngarud maysakay a Kristiano a nababbaba a pastor, natalged ken natalinaay aya ti rikna dagiti kakabsatyo a lallaki ken babbai iti panangay-aywanyo? Pudno, rebbeng a nainget dagiti panglakayen a mangitandudo kadagiti linlinteg ken prinsipio ti Biblia. Ngem Nainkasuratan a makalikagumanda a makilangen kadagiti karnero iti naayat a pamay-an ken idaulo dagiti hudisial a panangdengngeg iti nakalma, naurnos, naasi, ken addaan konsiderasion a pamay-an.
17. Ania dagiti Nainkasuratan a punto a rebbeng a laglagipen dagiti panglakayen, nangnangruna bayat dagiti hudisial a panangdengngeg?
17 Kas imperpekto, “maitibkoltayo a mamin-adu” iti intay sawen. (Santiago 3:2) Tunggal maysa kadatayo kasapulantay ti asi ti Dios ken ti “daton ti kappia” ni Kristo. (1 Juan 1:8–2:2; Salmo 130:3) No kasta masapul a ti nababbaba a pastor a Kristiano maaddaan koma ti napakumbaba a panangmatmat iti bagina. Laglagipenna met koma ti sasao ni Jesus: “No kasano ti kayatyo nga aramiden koma dagiti tao kadakayo, kasta met ti aramidenyo kadakuada.” (Lucas 6:31) Nangnangruna a maiyaplikar koma daytoy a balakad bayat dagiti hudisial a panangdengngeg. Rebbeng a padpadasen dagiti naespirituan a kualipikado a lallaki a baliwan ti ager-errado a Kristiano ‘iti espiritu ti kinatakneng, a kitaenda ti bagida met laeng, di la ket ta masulisogda met.’—Galacia 6:1; 1 Corinto 10:12.
18. (a) Aniat’ mabalin nga ibungana no dagiti panglakayen tratuenda a sigugubsang dagiti dadduma kabayatan dagiti hudisial a panangdengngeg? (b) Sigun iti Marcos 9:42, maibusor iti panangaramid ti ania ti rebbeng a saluadan dagiti panglakayen ken dadduma a Kristiano?
18 No tratuen dagiti panglakayen ti dadduma a sigugubsang bayat dagiti hudisial a panangdengngeg, mabalin a daytoy ti makadangranto kadagita a tattao. Ngem uray pay no awan naibungana nga emosional wenno pisikal a pakadangranan, mabalin nga addanto grabe a naespirituan a pakadangranan, ket ti kualipikasion dagiti manangaywan mabalin met a pagduaduaan. (Idiligyo ti Santiago 2:13.) Gapuna, bayat dagiti mangukom a panangdengngeg ken iti dadduma pay a tiempo, rebbeng a dagiti panglakayen ket naasida ken aluadanda a saanda a mangitibkol kadagiti dadduma. Siempre, amin a Kristiano kasapulan ti panagannadda met iti daytoy a banag, ta kuna ni Jesus: “Ket siasinoman a mangitibkolto iti maysa kadagitoy babassit nga ubbing a mamati kaniak, nasaysayaat koma kenkuana no maibattoon iti tengngedna ti maysa a dakkel a bato a gilingan ken maitappuak koma iti baybay.” (Marcos 9:42) Ti makinrabaw a bato ti gilingan mabalin a nakadakdakkel unay ta gagangay a kasapulan ti pigsa ti maysa nga animal a mangipusipos iti dayta, ket awan ti makalasat a naitappuak idiay baybay nga addaan iti kasta a padagsen iti tengngedna. Ngarud, nalawag, a rebbeng nga agannad ti panglakayen tapno di makaitibkol a makaibunga ti napaut a naespirituan a pakadangrananna ken iti asinoman a tao nga intibkolna.—Filipos 1:9-11.
Itultuloy ti Panangipakita ti Kinaanus
19. Ania a balakad ti inted ni Pedro kadagiti padana a panglakayen, ken aniat’ kaipapanan ti umiso a panangaramidda iti dayta kadagiti namnamaenda?
19 Impakita ni apostol Pedro no kasano ti rebbeng a panangipastor dagiti padana a manangaywan iti arban idi a nagsurat: “Ipastoranyo ti arban ti Dios nga adda kadakayo, nga akmenyo ti panangaywan a saan a mapilpilit, no di ket siaayat; saan met nga iti naalas a panagsapul, no di ket iti nasiglat a nakem; saankayo met a kasla agturay kadagiti naikumit ti Dios kadakayo, no di ket agbalinkayo koma a pagulidanan dagiti arban. Ket inton maipanayag ti katan-okan a pastor, awatenyonto ti balangat a nagloriaan a di agrupsa.” (1 Pedro 5:2-4) Babaen laeng iti panangiyaplikar iti kasta a balakad ken panangipamatmat ti kinaanus iti arban ti Dios a magun-odanto dagiti napulotan a manangaywan ti nailangitan a gunggona kas imortal a naespirituan a parparsua ken kasta met nga awatento dagiti panglakayen nga addaan naindagaan a namnama ti biag nga awan inggana iti dayta um-umayen a sangalubongan a Paraiso.
20. (a) Kasano ti masapul a pannakilangen dagiti Kristiano a nababbaba a papastor kadagiti kapammatianda? (b) Kasanot’ panagriknayo iti mapagulidanan a serbisio ken kinaanus dagiti naayat a panglakayen?
20 Agpadpada a ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo ket naayat, manangngaasida a Papastor. Gapuna bayat a siinget a salsalimetmetan met dagiti Kristiano a nababbaba a papastor dagiti nadiosan a pagalagadan, masapul a mangipakitada met ti ayat ken asi iti pannakilangenda kadagiti kimmarnero a kapammatianda. Pudno unay, amin a nasungdo a Saksi ni Jehova apresiarenda a naimbag ti mapagulidanan a serbisio dagita a managsakripisio a panglakayen a mangsalsaluad iti naitalek kadakuada ken mangtartrato a siaanus iti arban ti Dios. Dayta a panangapresiar, agraman umiso a panagraem, ti maipakita babaen iti panagtulnog kadagiti mangidadaulo kadatayo.
[Dagiti Footnote]
a Mabalin a maiyapelo ti maysa a tao ti desision ti panangilaksid kenkuana no patienna a naaramid ti grabe a panagbiddut iti pangngeddengda.
Aniat’ Kapanunotanyo?
◻ Kasanot’ panangipakita ni Jesu-Kristo nga awan lugar ti kinauyong kadagiti paspasurotna?
◻ Aniat’ rebbeng nga aramiden dagiti panglakayen no umawatda kadagiti instruksion manipud ti Bagi a Manarawidwid?
◻ Sigun iti Isaias 32:1, 2, dagiti panglakayen ket rebbeng a gubuayanda ti ania?
◻ Kasanot’ panangipakita ti Kasuratan a dagiti panglakayen saanda koma nga agtigtignay iti sao-sao laeng?
◻ Kasanot’ rebbeng a panangtrato dagiti Kristiano a nababbaba a papastor iti arban?
[Ladawan iti panid 18]
Ti napasnek a kararag ket nasken no makitaripnong ti hudisial a komite iti maysa a kapammatian