Iddepenyo Kadi ti Umas-asuk a Pabilo?
INWARAGAWAG ni Jesu-Kristo ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios iti amin a kita dagiti tattao. Adu kadakuada ti nairurumen, naupay. Ngem impaayan ida ni Jesus iti makaliwliwa a mensahe. Kinaasianna dagiti tattao nga agsagsagaba.
Intampok ti mannurat ti Ebanghelio a ni Mateo ti kinamanangngaasi ni Jesus babaen ti panangiturongna ti atension iti padto nga inlanad ni Isaias. Iti panangadawna iti sasao a tinungpal ni Kristo, insurat ni Mateo: “Awanto ti rumekenna a naparpar a runo, ket awanto ti iddepenna nga umas-asuk a pabilo a lino, agingga a mairuarna ti kinahustisia a buyogen ti balligi.” (Mateo 12:20; Isaias 42:3) Aniat’ kaipapanan dagitoy a sao, ken kasano a tinungpal ni Jesus daytoy a padto?
Panangusig iti Padto
Kadawyan nga agtubo ti runo iti nabasa a lugar ken saan a maysa a natibker ken napaut a mula. Ti “naparpar a runo” ket talaga a nakapuy. No kasta agparang nga iladawanna dagiti nairurumen wenno agsagsagaba a tattao a kas iti lalaki nga addaan ima a nagango a pinaimbag ni Jesus iti Sabbath. (Mateo 12:10-14) Ngem komusta met ngay ti naimpadtuan a panangtukoy iti pabilo ti pagsilawan?
Ti kadawyan a pagsilawan iti balay idi umuna a siglo K.P. ket maysa a bassit a sinan-pitser a dinamili a basehas nga addaan kinawikaw a pagiggaman. Gagangay a nakargaan ti pagsilawan iti lana ti olibo. Babaen ti capillary attraction, ti pabilo a naaramid iti lino agsepenna nga ipangato ti lana tapno agsindi. Siempre, ti “umas-asuk a pabilo” ket daydiay dandanin maiddep.
Inwaragawag ni Jesus ti makaliwliwa a mensahena iti adu nga iti piguratibo a pamay-an ket umasping iti naparpar a runo, a nagleppay ken naipayatpayat. Umasping met dagitoy a tattao iti umas-asuk a pabilo a lino gapu ta ti maudi a darang ti biagda ket dandanin maiddep. Pudno a nairurumen ken naupayda. Nupay kasta, saan a rinumek ni Jesus ti maysa a piguratibo a naparpar a runo wenno iniddep ti simboliko nga umas-asuk a pabilo. Ti naayat, naalumamay, naasi a sasaona saanna nga ad-adda nga inupay ken pinagliday dagiti tattao nga agsagsagaba. Imbes ketdi, nabang-aran ti riknada gapu kadagiti sinaona ken pannakilangenna kadakuada.—Mateo 11:28-30.
Kasta met itatta, adut’ agkasapulan iti pannakipagrikna ken pammaregta gapu ta maipaspasangoda kadagiti makapaupay a parikut. Uray dagiti adipen ni Jehova saanda a kanayon a natibker. No dadduma umaspingda kadagiti umas-asuk a pabilo. Ngarud, dagiti Kristiano rumbeng a makaparegtada—a rubrobanda ti darang, no ar-arigen—iti kasta agpipinnabilegda.—Lucas 22:32; Aramid 11:23.
Kas Kristiano kayattay ti agbalin a makaparegta. Saantay nga igagara a pakapuyen ti siasinoman nga agsapsapul iti naespirituan a tulong. Wen, kayattay a tuladen ti ulidan ni Jesus iti panangparegta kadagiti sabsabali. (Hebreo 12:1-3; 1 Pedro 2:21) Ti banag a mabalin a marumektay a di ginagara ti siasinoman a mangnamnama kadatayo iti pammaregta ket nasayaat a rason tapno panunotentay a naimbag ti wagas a pannakilangentayo kadagiti sabsabali. Awan duadua a ditay kayat nga ‘iddepen ti umas-asuk a pabilo.’ Aniada a Nainkasuratan a balakad ti makatulong kadatayo iti daytoy a banag?
Dagiti Epekto ti Panangbabalaw
No ti maysa a Kristiano ket ‘makaaramid iti sumagmamano a di umiso nga addang, dagidiay nga addaan kadagiti naespirituan a kualipikasion padasenda nga atoren ti kasta a tao iti espiritu ti kinaalumamay.’ (Galacia 6:1) Nupay kasta, umiso kadi a sapulen ti pakapilawan dagiti sabsabali ken ilinteg dagita iti tunggal gundaway? Wenno umiso kadi a pilitien ida a pasayaatenda pay ti aramidda babaen ti panangipasimudaag a dagiti agdama a panagreggetda ket kurang pay, a nalabit mangiparikna kadakuada a nakabasolda? Awan pammaneknek nga inaramid ni Jesus ti kasta a banag. Nupay tarigagayantayo a tulongan dagiti sabsabali a rumang-ay, dagidiay mababbabalaw mabalin a kumapuy imbes a mapabilegda. Uray ti panangkritikar maipaay iti pagimbagan makapaupay met no mapalaluan. No tagidaksen ti panagregget ti maysa a matalek a Kristiano, amangan no ingatona laengen dagiti imana ken kunaenna, ‘Apay koma nga agreggetak pay?’ Wen, amangan no naan-anayen a sumuko.
Nupay napateg ti panangipaay iti Nainkasuratan a balakad, saan koma a dayta ti pakailasinan ti espiritu dagiti nadutokan a panglakayen wenno sabsabali pay iti kongregasion. Dagiti Nakristianuan a gimong ket saan a nairanta a mangipaay ken umawatan iti balakad. Imbes ketdi, regular nga agtataripnongtayo tapno agpipinnabileg ken agpipinnaregta tapno iti kasta matagiragsak ti isuamin ti pannakilangenda ken ti sagrado a panagserbida iti Dios. (Roma 1:11, 12; Hebreo 10:24, 25) Anian a nagsayaat no mailasintayo ti pagdumaan ti nakaro a pagkurkurangan ken kinaimperpekto a nainsiriban ken naayat a palabsen!—Eclesiastes 3:1, 7; Colosas 3:13.
Nalaklaka nga agtignay dagiti tattao iti pammaregta ngem no makritikarda. Kinapudnona, no marikna dagiti indibidual a di nainkalintegan a makritikarda, mabalin nga iyad-addada pay ti mababbabalaw a kababalinda! Ngem no nainkalintegan a mapadayawan ida, maparegtada, ken magutugotda a rumang-ay. (Proverbio 12:18) Ngarud, kas ken Jesus, mangparegtatayo koma ken pulos a di ‘iddepen ti umas-asuk a pabilo.’
Ti Ngay Panangipadis?
Pudno a makagutugot ti pannakangngeg kadagiti nasasayaat a kapadasan dagiti dadduma a Kristiano. Naragsakan a mismo ni Jesus idi mangngegna ti balligi dagiti adalanna iti panangikaskasaba iti mensahe ti Pagarian. (Lucas 10:17-21) Kasta met, no mangngegtayo ti balligi, nasayaat nga ulidan, wenno kinatarnaw dagiti dadduma iti pammati, maparegtatayo ken ad-adda a determinadotayo nga agtalinaed iti Nakristianuan a danatayo.
Ngem, komusta ngay no ti damag ket naiparang iti pamay-an a mangipasimudaag iti kastoy, ‘Dimo la matultulad dagitoy a Kristiano, ken ad-adda a nasaysayaat koma ti aramidmo’? Matignay ngata ti agdengdengngeg a sipipinget a rumang-ay? Amangan no maupay ken nalabit sumuko, nangruna no masansan a maaramid wenno maipasimudaag ti panangipadis. Umasping daytoy iti maysa a naganak nga agsalsaludsod iti anakna, ‘Apay a dimo la matultulad ni manongmo?’ Mabalin a makapasakit ti nakem ken makapaupay ti panangibaga iti kasta, ken saan a mangpatanor iti nasaysayaat a kababalin. Ti panangipadis ket mabalin nga addaan iti isu met laeng nga epekto kadagiti natataengan, a pangguraanda pay ketdi kadagidiay pakaipadpadisanda.
Ditay manamnama a parepareho ti maaramidan ti amin iti panagserbi iti Dios. Iti maysa kadagiti pangngarig ni Jesus, adda maysa nga apo a nangted kadagiti adipenna iti maysa, dua, wenno lima a talento a pirak. Naited dagitoy “iti tunggal maysa sigun iti bukodna a kabaelan.” Dagiti dua nga adipen a sisisirib a nagnegosio ken nangpaadu iti talentoda ket nakomendaran gapu iti kinamatalekda, nupay nagduma ti resulta ti trabahoda.—Mateo 25:14-30.
Mayanatup nga insurat ni apostol Pablo: “Paneknekan koma ti tunggal maysa no ania ti bukodna nga aramid, ket kalpasanna maaddaanto iti pakaigapuan ti panagrag-o unay maipapan iti bagina met laeng, ket saan nga iti panangipadis iti sabali a tao.” (Galacia 6:4) Ngarud, tapno pudpudno a makaparegta kadagiti sabsabali, liklikantay koma ti agaramid kadagiti negatibo a panangipadis.
Sumagmamano a Pamay-an ti Panangpabileg
Aniat’ mabalin nga aramidentayo tapno mapabileg ti maup-upay ken maliklikan ‘ti panangiddep iti umas-asuk a pabilo’? Bueno, ti panangparegta ket saan a basta panangsurot laeng iti maysa nga espesipiko a pormula. Nupay kasta, mabalin a dagiti sasaotayo ket makaparegta iti dadduma no ipakattayo dagiti prinsipio ti Biblia. Aniada ti sumagmamano kadagitoy?
Agpakumbabakayo. Iti Filipos 2:3, binalakadannatayo ni Pablo nga ‘awan [koma] ti aniaman nga aramidentayo gapu iti kinamannakirupir wenno gapu iti panangipasindayaw.’ Imbes ketdi, agsao ken agtignaytayo koma a sipapakumbaba. ‘Buyogen ti kinapakumbaba iti isip nga ibilangtayo a dagiti dadduma nangatngatoda ngem datayo.’ Saan a kinuna ni Pablo a ditayon ikabkabilangan ti bagbagitayo. Nupay kasta, masapul a bigbigentayo a tunggal tao ket nangatngato ngem kadatayo iti sumagmamano a pamay-an. Ti Griego a sao ditoy a naipatarus a “nangatngato” ipasimudaagna a ti maysa a tao “iyadayona dagiti matana kadagiti bukodna a pribilehio, ken siaannad nga usigenna ti paglaingan ti sabali a pangatiwanna.” (New Testament Word Studies, ni John Albert Bengel, Tomo 2, panid 432) No aramidentay daytoy ken ibilangtay dagiti sabsabali kas nangatngato, makilangentayo kadakuada iti napakumbaba a pamay-an.
Mangipakita iti panagraem. Babaen ti panagbalintayo a napudno, maipakitatayo nga addaantay iti panagtalek kadagiti matalek a kapammatian, a matmatantay ida kas tattao nga agtartarigagay a mangay-ayo iti Dios. Ngem no ngay kas pagarigan ta kasapulanda ti naespirituan a tulong. Iti kasta tumulongtayo iti nadayaw, natakneng a pamay-an. Kastoy ti kuna ni Pablo: “Iti panangipakita iti pammadayaw iti maysa ken maysa mangidaulokayo.”—Roma 12:10.
Dumngegkayo a naimbag. Wen, tapno maparegta dagidiay maipaspasango kadagiti makapaupay a parikut, kasapulan a dumngegtay a naimbag, saan a mangsermon. Imbes a mangitukon iti nadarasudos, narabaw a singasing, mangbusbostayo iti kasapulan a panawen tapno makaipaay kadagiti Nainkasuratan a balakad a pudpudno a mangpennek kadagiti agdama a pakasapulan. No ditay ammo ti sawentayo, ti panagsukimat iti Biblia tulongannatayo nga agsao iti makaliwliwa ken mangpabileg iti sabsabali.
Agbalinkay a naayat. Kasapulan a mariknatayo ti ayat kadagidiay kayattay a paregtaen. No ipakitatayo daytoy kadagiti padatayo nga adipen ni Jehova, ti panagayattayo masapul nga ad-adda pay ngem iti basta panagtignay laeng maipaay iti pagimbaganda. Ramanen koma daytoy ti napasnek a rikna. No addaantay iti kasta a panagayat iti isuamin a tattao ni Jehova, agbalin ti sasaotayo a pudpudno a pammaregta kadakuada. Uray no kasapulan a mangisingasingtayo maipaay iti irarang-ay, saan a di matarusan ti sasaotayo wenno mangdangran no ti motibotayo ket saan la a basta mangipaay iti kapanunotan no di ket mangipaay iti naayat a tulong. Kas maitutop a kinuna ni Pablo, “ti ayat mangpabileg.”—1 Corinto 8:1; Filipos 2:4; 1 Pedro 1:22.
Agbalin a Kanayon a Makaparegta
Kadagitoy napeggad a “maudi nga al-aldaw,” maipaspasango dagiti tattao ni Jehova iti adu a suot. (2 Timoteo 3:1-5) Saanen a pakasdaawan a no dadduma agsagabada agingga iti kasla pagpatinggaan ti kinaandurda. Kas ad-adipen ni Jehova, awan duadua a ditay kayat ti agsao wenno agaramid kadagiti bambanag a makagapu iti siasinoman kadagiti padatayo a managdaydayaw a makarikna a kasda la umas-asuk a pabilo a dandanin maiddep.
Ngarud, anian a nakapatpateg nga agpipinnaregtatayo! Ikagumaantay ti agbalin a makapabileg babaen ti panagbalin a napakumbaba ken nadayaw kadagiti maup-upay a padatay a managdaydayaw. Dumngegtay koma a naimbag no agipudnoda kadatayo ken ikagumaantay a kanayon ti tumulong kadakuada babaen ti panangiturong iti Sao ti Dios, ti Biblia. Kangrunaan iti amin, ipakitatay ti ayat, ta daytoy a bunga ti nasantuan nga espiritu ni Jehova ti tumulong kadatayo nga agpipinnabileg. Sapay koma ta pulos a ditay agsao wenno agtignay iti aniaman a pamay-an a mabalin a ‘pakaiddepan ti umas-asuk a pabilo.’