Kasano a ti Sakripisio ni Jesus ket “Pangsubbot Kadagiti Adu”?
Sungbat ti Biblia
Ti sakripisio ni Jesus ket pamay-an ti Dios a mangispal, wenno mangisalakan, iti sangatauan manipud basol ken ipapatay. Tuktukoyen ti Biblia ti naiparukpok a dara ni Jesus kas gatad a pangsubbot. (Efeso 1:7; 1 Pedro 1:18, 19) Isu a kinuna ni Jesus nga immay tapno “yawatna ti biagna a pangsubbot kadagiti adu.”—Mateo 20:28, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.
Apay a kasapulan ti “pangsubbot kadagiti adu”?
Naparsua a perpekto, wenno awanan iti basol, ti immuna a tao a ni Adan. Addaan idi iti gundaway nga agbiag nga agnanayon ngem napukawna dayta gapu ta pinilina ti nagsukir iti Dios. (Genesis 3:17-19) Idi naaddaan iti annak, impasana kadakuada ti epekto ti basol. (Roma 5:12) Gapu iti dayta, kuna ti Biblia nga ‘inlako’ ni Adan ti bagina ken dagiti annakna iti pannakaadipen iti basol ken ipapatay. (Roma 7:14) Yantangay imperpektoda amin, awan kadakuada ti makaisubli iti bayad ti napukaw ni Adan.—Salmo 49:7, 8.
Naasian ti Dios kadagiti kaputotan ni Adan nga awanan namnama. (Juan 3:16) Ngem ti pagalagadan ti Dios iti kinahustisia kalikagumanna a saan la a basta palabsen wenno pakawanen ti Dios dagiti basolda nga awan ti balido a pakaibatayan. (Salmo 89:14; Roma 3:23-26) Ay-ayaten ti Dios ti sangatauan, isu a nangipaay iti maiparbeng a legal a pamay-an tapno mapakawan ken maikkat dagiti basolda. (Roma 5:6-8) Dayta a legal a pakaibatayan ket isu ti subbot.
Ania ti maaramidan ti subbot?
Iti Biblia, ti termino a “subbot” ramanenna ti tallo a banag:
Dayta ket bayad.—Numeros 3:46, 47.
Dayta ket mangluk-at, wenno mangsaka.—Exodo 21:30.
Dayta ket mangtupag iti gatad a bayadan, wenno mangabbong iti dayta.a
Usigen no kasano nga agaplikar dagitoy iti daton a subbot ni Jesu-Kristo.
Bayad. Kuna ti Biblia a dagiti Kristiano ket ‘nagatang iti maysa a gatad.’ (1 Corinto 6:20; 7:23) Dayta a gatad ket isu ti dara ni Jesus, a ‘pinanggatangna iti tattao maipaay iti Dios manipud iti tunggal tribu ken pagsasao ken ili ken nasion.’—Apocalipsis 5:8, 9.
Mangluk-at. Ti sakripisio ni Jesus ket mangipaay iti “pannakaluk-at [manipud basol] babaen ti subbot.”—1 Corinto 1:30; Colosas 1:14; Hebreo 9:15.
Mangtupag. Ti sakripisio ni Jesus ket eksakto a katupag ti napukaw ni Adan—maysa a perpekto a natauan a biag. (1 Corinto 15:21, 22, 45, 46) Kuna ti Biblia: “Ta no kasano a babaen ti kinasukir ti maysa a tao [ni Adan] adu ti naibilang a managbasol, kasta met a babaen ti panagtulnog ti maysa a persona [ni Jesu-Kristo] adu ti maibilangto a nalinteg.” (Roma 5:19) Daytoy ti mangilawlawag no kasano a ti ipapatay ti maysa a tao bayadanna ti subbot para iti adu a managbasol. Kinapudnona, ti sakripisio ni Jesus ket “katupag a subbot nga agpaay iti isuamin” a mangaramid kadagiti kasapulan nga addang tapno magunggonaanda iti dayta.—1 Timoteo 2:5, 6.
a Iti Biblia, ti orihinal a sasao a naipatarus kas “subbot” kaipapananna ti maysa a gatad, wenno banag a napateg, a naibayad. Kas pagarigan, ti Hebreo a berbo a ka·pharʹ kangrunaan a kaipapananna ti abbongan wenno “kalupkopan.” (Genesis 6:14) Gagangay a tumukoy dayta iti pannakaabbong iti basol. (Salmo 65:3) Ti nainaig a nombre a koʹpher ket tumukoy iti naibayad a gatad tapno maibanag daytoy a panangabbong, wenno panangsaka. (Exodo 21:30) Iti umasping a pamay-an, ti Griego a sao a lyʹtron, a masansan a maipatarus kas “subbot,” ket mabalin a maipatarus met kas “gatad a pangsaka.” (Mateo 20:28; The New Testament in Modern Speech, ni R. F. Weymouth) Inusar dagiti Griego a mannurat dayta a termino a tumukoy iti maited a bayad tapno masubbot ti balud iti gubat wenno tapno maluk-atan ti maysa nga adipen.