DELANA
Ti nalamuyot a kulot a buok a mangporma iti dutdot ti sumagmamano nga animal, nangnangruna ti karnero. Pukpukisan ken nakasaksaknap nga inaramat dayta dagiti Hebreo ken sabsabali pay kadagidi kadaanan a tiempo tapno aramiden a pagan-anay ken maipaay iti panagaramid iti borda. (Ex 35:4-6, 25; 36:8, 35, 37; 38:18; 39:1-8, 22-29; Le 13:47; Pr 31:13, 22; Eze 34:3) Ti pagan-anay a delana mangsalaknib manipud iti pudot ken lam-ek ken namayengmeng, a mangpabara a di nakadagdagsen ken agsepenna ti alnaab nupay ti nangikawes saanna a marikna ti kinabasa.
Iti sidong ti Linteg, naikalikagum kadagiti Israelita nga itedda iti papadi “ti umuna iti napukis a delana” dagiti arbanda. (De 18:3-5) Dagiti umili a saan a papadi naparitanda nga “agkawes iti napaglaok a banag ti delana ken lienso nga aggiddan.”—De 22:11; Le 19:19; kitaenyo ti LUPOT (Dadduma Pay nga Usar).
Ti kinapateg ti delana kadagidi kadaanan a tiempo ipatuldo ti kinapudno a ti Moabita nga Ari Mesa nangibayad “iti sangagasut a ribu a kordero ken sangagasut a ribu a di napukisan a kalakian a karnero” iti ari ti Israel kas impuesto. (2Ar 3:4) Ti delana ket napateg met idi a tagilako iti komersio.—Eze 27:1, 2, 7, 16, 18.
Yantangay ti delana masansan a puraw iti nainkasigudan a kasasaadna, no dadduma mainanaig dayta iti kinapudaw ken kinasin-aw. Kas pagarigan, babaen ken mammadto Isaias, inyasping ni Jehova dagiti napakawan a basol iti puraw a delana, a kunkunana: “Uray no ti basbasolyo kasla koma eskarlata, mapapudawdanto a kasla niebe; uray no nalabagada koma a kasla carmesi a lupot, agbalindanto pay ketdi a kasla delana.”—Isa 1:18-20.
Ni Jehova mangipaay iti “niebe kas delana,” nga abbonganna ti daga a kasla babaen ti nabara nga abbong a puraw a delana.—Sal 147:16.
“Ti Kadaanan iti Al-aldaw,” ni Jehova a Dios, simboliko a nailadawan iti sirmata kas addaan iti buok a kasla nadalus a delana. (Da 7:9) Mangipasimudaag daytoy iti kasta unay nga edad ken kinasirib, a nainaig dagitoy iti kinaubanan. (Idiligyo ti Job 15:9, 10.) Umasping iti dayta, nakakita ni apostol Juan iti “maysa nga umasping iti anak ti tao” ken napaliiwna a “ti ulona ken ti buokna ket purawda a kas iti puraw a delana, kas iti niebe.” (Apo 1:12-14) Ti kastoy a pannakadeskribir ti buokna mabalin a mangipatuldo a nagbalin a puraw dayta iti dalan ti kinalinteg.—Pr 16:31.