MANNANAKAW
Daydiay inggagara a nangala iti kukua ti sabali nga awanan pammalubos, nangnangruna daydiay agkuskusit ken mangal-allilaw wenno agtakaw a sililimed. Agpadpada ti taktika dagiti mannanakaw idi ken ita. Gagangay nga agtakawda iti rabii (Job 24:14; Jer 49:9; Mt 24:43; Lu 12:39; Jn 10:10; 1Te 5:2-5; 2Pe 3:10; Apo 3:3; 16:15), ket ti maysa kadagiti kadawyan a pagserkanda isu ti tawa. (Joe 2:9) Iti sabali a bangir, dagiti managsaneb ken tulisan padaanan ken duklosenda dagiti biktimada kadagiti langalang a lugar, a sadiay gistay awan ti makatulong kadakuada. Masansan a saanda a bumdeng nga agusar iti kinaranggas wenno mangipangta ken mamagpeggad iti biag dagidiay agawanda iti sanikua.—Uk 9:25; Lu 10:30, 36; 2Co 11:26.
Dagiti termino a naaramat iti orihinal a pagsasao a naipatarus a “takawan” ken “mannanakaw” ket mabalin met a tumukoy iti panangipaidam iti banag a nainkalintegan a kukua ti sabali, wenno panangala iti bambanag manipud sabsabali babaen ti panagkusit wenno babaen ti panagkamkam nupay rumbeng koma nga agpaay dagita iti sabsabali. Dagiti Judio idi tiempo ni Malakias ‘taktakawanda ti Dios’ agsipud ta saanda nga inyeg dagiti apagkapulloda a pangsuporta iti pudno a panagdaydayaw idiay templo. (Mal 3:8, 9) Dakamaten ti Proverbio 28:24 ti maysa a tao a taktakawanna ni amana wenno ni inana, nabatad a kayatna a sawen a papaidamanna dagiti nagannakna iti maiparbeng a kukuada. Kinondenar ni Jesu-Kristo dagiti agsuksukat iti kuarta gapu ta ti templo pinagbalinda a “rukib dagiti mannanakaw,” a mangipasimudaag a nalabes ti singsingirenda a bayad maipaay kadagiti serbisioda.—Mt 21:12, 13.
Iti maikadua a suratna kadagiti taga Corinto, insurat ni apostol Pablo: “Inagawak ti dadduma a kongregasion babaen ti panangawatko kadagiti abasto tapno makapagserbiak kadakayo.” (2Co 11:8) Awan ti aniaman a kinakusit a banag iti panangawat ni Pablo kadagiti abasto manipud sabsabali. Ngem nabatad nga imbagana a kasla tinakawanna dagidiay a kongregasion yantangay inaramatna ti inawatna kadakuada tapno mapunnuan dagiti kasapulanna bayat ti panagbannogna, saan a maipaay kadakuada, no di ket maipaay kadagiti dadduma pay a taga Corinto.
Iti sumagmamano a kaso, ti panagtakaw mabalin a tumukoy iti nainkalintegan a tignay a panangala ti maysa tao iti banag a maiparbeng nga alaenna, a maipagpaganetget ti di madmadlaw a pannakaibanag dayta. Kas pagarigan, ‘tinakaw’ dagiti Israelita ti bagi ni Saul manipud publiko a plasa ti Bet-san.—2Sm 21:12.
Kondenaren ti Dios. Iti Biblia, nupay kasta, ti kaaduan a pannakatukoy ti panagtakaw ket nainaig iti di nainkalintegan a panangala iti kukua ti sabali. Sibabatad a kinuna ti linteg ni Jehova iti Israel: “Dika agtakaw.” (Ex 20:15; Le 19:11, 13; De 5:19; Mt 19:18) Ti mannanakaw kasapulan idi nga agsubad iti mamindua, mamimpat, wenno agingga iti maminlima a daras, sigun iti naibalabala iti Linteg. No saanna a kabaelan dayta, isu mailako kas adipen, a nabatad a mawayawayaan laeng inton naan-anayen a makapagsubad. (Ex 22:1-12) Mainayon iti panagsubadna, ti naibabain a mannanakaw (Jer 2:26) masapul a mangyeg iti daton gapu iti babak, a daytoy ti idaton ti padi tapno maabbongan ti basbasol ti nagtakaw.—Le 6:2-7.
Idi agangay, binaybay-an ti nasion ti Israel dagitoy a linteg, ket kas nagbanaganna, impalubos ni Jehova a maparigatan dagiti Israelita gapu kadagiti mannanakaw manipud iti uneg ken ruar ti nasion. (De 28:29, 31; Eze 7:22) Nagbalin a kadawyan ti nakusit nga ar-aramid, nangnangruna ti panangirurumen kadagiti napanglaw ken marigrigat a tattao.—Isa 1:23; 3:14; Jer 7:9-11; 21:12; 22:3; Eze 22:29; Mik 2:2.
Nupay daydiay nagtakaw gapu iti bisin mabalin a saan a kas kadakes daydiay nagtakaw gapu iti kinaagum ken dakes a puso, kas kada Acan ken Judas Iscariote (Jos 7:11, 20, 21; Pr 6:30; Mt 15:19; Jn 12:4-6), dagidiay agtarigagay iti anamong ti Dios saanda koma nga agtaktakaw. (Isa 61:8; Ro 2:21) Nupay awanen dagiti Kristiano iti sidong ti Mosaiko a Linteg, addada iti sidong ti bilin nga ayatenda ti padada a tao. “Ti ayat di agaramid iti dakes iti padana a tao”; saan ngarud nga umiso ti panagtakaw iti biang dagiti Kristiano. (Ro 13:9, 10; Mt 22:39; San 2:8) Ti asinoman a mannanakaw a kayatna ti agbiag iti sidong ti turay ti Pagarian ti Dios masapul nga agbabawi iti sigud a kababalinna ket sursuruenna ti agtrabaho a sipipinget maipaay iti pagbiagna. (1Co 6:10; Efe 4:28; 1Pe 4:15) Ket ti sigud a mannanakaw a naimpusuan ti panagbabawina manamnamana ti pammakawan ni Jehova.—Eze 33:14-16.
Ti Hebreo nga idiomatiko a sasao a literal a kaipapananna ti “agawen (takawen) ti puso” ket addaan iti kaipapanan a “sikapan.”—Ge 31:20, 26, Rbi8 ftn; idiligyo ti 2Sm 15:6.