Ti Sao ni Jehova Nabiag
Dagiti Tampok iti Maikatlo ken Maikapat a Libro Dagiti Salmo
IDI nagkararag iti Dios, inyimtuod ti salmista: “Ti naayat a kinamanangngaasim maideklaranto kadi iti mismo a lugar a pagitabonan, ti kinamatalekmo iti lugar ti pannakadadael?” (Salmo 88:11) Siempre, ti sungbat ket saan. No awan ti biag, saantayo a maidaydayaw ni Jehova. Ti panagdayaw ken ni Jehova ket maysa a nasayaat a rasontayo nga agtultuloy nga agbiag, ken ti kaadda ti biagtayo ket nasayaat a rason tapno idaydayawtayo ti Dios.
Ti Maikatlo ken Maikapat a Libro Dagiti Salmo, a buklen ti Salmo 73 agingga 106, ipaayannatayo iti nawadwad a rason tapno idaydayawtayo ti Namarsua ken bendituentayo ti naganna. Ti panangmennamenna kadagitoy a salmo pabilgenna ti apresasiontayo iti “sao ti Dios” ken tignayennatayo a mangparang-ay kadagiti ebkas ti panagdayawtayo kenkuana. (Hebreo 4:12) Buyogen ti napasnek nga interes, imutektekantayo pay nga umuna ti Maikatlo a Libro Dagiti Salmo.
“TI IYAADANI ITI DIOS NAIMBAG KANIAK”
Ti umuna a 11 a salmo ti maikatlo a koleksion ket pinutar ni Asaf wenno dagiti kameng ti sangakabbalayanna. Ti panglukat a kanta ilawlawagna no ania ti nangispal ken ni Asaf manipud iti pannakayaw-awan gapu iti di umiso a panangmatmatna. Nakapampanunot met laeng ni Asaf. “No maipapan kaniak,” inkantana, “ti iyaadani iti Dios naimbag kaniak.” (Salmo 73:28) Maysa a panagunnoy gapu iti pannakadadael ti Jerusalem ti simmaruno iti Salmo 74. Ti Salmo 75, 76, ken 77 iladawanda ni Jehova kas nalinteg nga Ukom, Manangisalakan kadagiti naemma, ken Managdengngeg iti kararag. Ti Salmo 78 repasuenna ti nalikudan ti Israel manipud idi panawen ni Moises agingga ken ni David. Ti maika-79 a Salmo ket un-unnoy gapu iti pannakadadael ti templo. Ti simmaruno a salmo ket kararag para iti pannakaisubli ti ili ti Dios. Ibalbalakad ti Salmo 81 ti panagtulnog ken ni Jehova. Ti Salmo 82 ken 83 ket karkararag tapno ti Dios dusaenna dagiti nakillo nga ukom sa kalpasanna dagiti kabusor ti Dios.
“Ti kararuak nagagaran ken kasta met nautoyan kadagiti paraangan ni Jehova,” kuna ti samiweng dagiti annak ni Kore. (Salmo 84:2) Ti Salmo 85 ket maysa a panagkiddaw iti bendision ti Dios kadagiti nagsubli manipud iti pannakakautibo. Daytoy a salmo ipaganetgetna nga adayo a napatpateg dagiti naespirituan a bendision no idilig kadagiti pisikal a bendision. Iti Salmo 86, nagkiddaw ni David iti pannalaknib ken instruksion ti Dios. Naglaon ti Salmo 87 iti samiweng maipapan iti Sion ken kadagiti nayanak sadiay, sa sinaruno ti maysa a kararag ken ni Jehova iti Salmo 88. Ti naayat a kinamanangngaasi ni Jehova kas nayebkas iti tulag ken ni David ket naipaganetget iti Salmo 89, a pinutar ni Etan, a nalabit maysa kadagiti uppat a masirib a lallaki idi kaaldawan ni Solomon.—1 Ar-ari 4:31.
Sungbat Kadagiti Nainkasuratan a Saludsod:
73:9—Kasano a dagiti nadangkes “insaadda ti ngiwatda iti mismo a langlangit, ket ti met laeng dilada agdakiwas iti daga”? Yantangay dagiti nadangkes saanda a raraemen ti siasinoman idiay langit wenno ditoy daga, saanda a bumdeng a mangtabbaaw iti Dios babaen ti ngiwatda. Pardayaenda pay dagiti tattao babaen kadagiti dilada.
74:13, 14—Kaano a ‘binurak ni Jehova ti ul-ulo dagiti ulimaw ti baybay isuda nga adda iti dandanum ken rinumekna ti ul-ulo ti Leviatan’? Ni ‘Faraon nga ari ti Egipto’ ket naawagan kas “ti dakkel nga ulimaw ti baybay a siuunnat iti tengnga dagiti kanal ti Nilo.” (Ezequiel 29:3) Ti Leviatan mabalin nga isimbolona “dagidiay nabileg ni Faraon.” (Salmo 74:14, footnote ti New World Translation of the Holy Scriptures—With References) Ti panangrumek kadagiti uloda ket mabalin a tumukoy iti nakaro a pannakaabak ni Faraon ken ti buyotna idi inispal ni Jehova dagiti Israelita manipud iti pannakakautiboda idiay Egipto.
75:4, 5, 10—Ania ti ipasimudaag ti sao a “sara”? Ti sara ti maysa nga animal ket maysa a nabileg nga igam. Gapuna, bileg wenno pigsa ti piguratibo nga ipasimudaag ti sao a “sara.” Itag-ay ni Jehova dagiti sara ti ilina, a pakaitan-okanda, idinto ta ‘putdenna dagiti sara dagidiay nadangkes.’ Naballaagantayo a ditay ‘itan-ok ti saratayo iti nangato,’ kayatna a sawen, ditay agbalin a natangsit wenno napangas. Yantangay ni Jehova ti mangitan-ok, rumbeng a matmatantayo a naggapu kenkuana dagiti annongen iti kongregasion.—Salmo 75:7.
76:10—Kasano a ti “mismo a pungtot ti tao” idaydayawna ni Jehova? No ti Dios palubosanna dagiti tattao a mangipakita iti pungtotda kadatayo gapu ta ad-adipennatayo, mabalin a paborable ti pagbanagan dayta. Mabalin a pakadisiplinaantayo ti aniaman a rigat a mapasarantayo. Ipalubos ni Jehova ti panagsagaba agingga laeng iti kabaelantayo no dayta ket agserbi a pakasanayantayo. (1 Pedro 5:10) ‘Ti natedda iti panagpungtot ti tao, ibarikesmonto iti bagim.’ Kasanon no mataytayo gapu iti panagsagaba? Mabalin met a pakaitan-okan dayta ti Dios agsipud ta dagidiay makakita iti simamatalek a panagibturtayo mabalin a matignayda met a mangipadayag iti Dios.
78:24, 25; footnote ti New World Translation of the Holy Scriptures—With References —Apay a ti manna naawagan iti “bukbukel ti langit” ken “ti mismo a tinapay dagiti anghel”? Dagitoy dua nga ebkas dida ipamatmat a taraon dagiti anghel ti manna. Dayta ket “bukbukel ti langit” agsipud ta naggubuayda manipud langit. (Salmo 105:40) Yantangay idiay langit ti pagnanaedan dagiti anghel, wenno “dagidiay mannakabalin,” ti sasao a “ti mismo a tinapay dagiti anghel” ket simple a kaipapananna a ti nangipaay iti dayta ket ti Dios, nga agnanaed idiay langit. (Salmo 11:4) Mabalin nga inusar met ni Jehova dagiti anghel iti panangipaayna iti manna kadagiti Israelita.
82:1, 6—Siasino dagiti naawagan iti “didios” ken ‘annak ti Kangatuan’? Dagita a sasao agpadpada a tukoyenda dagiti tattao nga ukom iti Israel. Maitutop dayta agsipud ta agserbi dagitoy kas pannakangiwat ken pannakabagi ti Dios.—Juan 10:33-36.
83:2—Ania ti kayat a sawen ti ‘panangitangad iti ulo’? Dayta a garaw ipamatmatna ti nakasagana a panangusar iti pannakabalin wenno panagtignay, kaaduanna tapno bumusor, makidangadang, wenno mangirurumen.
Dagiti Masursurotayo:
73:2-5, 18-20, 25, 28. Saantayo a rumbeng nga umapal iti kinarang-ay dagiti nadangkes ken tumulad kadakuada. Dagiti nadangkes addada iti nagalis a pagsaadan. Sigurado a ‘matnagda iti pannakarba.’ Kanayonanna, yantangay saan a maikkat ti kinadakes iti sidong ti imperpekto a turay ti tao, kinaubbaw ti panangikagumaantayo a mamagpatingga iti dayta. Kas ken ni Asaf, masiribtayo no daerantayo ti kinadakes babaen ti “iyaadani iti Dios” ken no pagbalinentayo a pakaragsakantayo ti maaddaan iti nasinged a relasion Kenkuana.
73:3, 6, 8, 27. Masapul nga agannadtayo maibusor iti panagbalin a naparammag, natangsit, managuyaw, ken nasaur. Kasta ti aramidentayo uray no kasla pagimbagan ti panangtulad kadagiti kasta a kababalin.
73:15-17. No adda pakariribukantayo, liklikantayo koma nga isarita dayta kadagiti sabsabali. Pakaupayan laeng dagiti dadduma ti ‘panangestoria iti kasta.’ Rumbeng a sitatalna a mennamennaentayo ti maipapan kadagiti pakaseknantayo ken risutentayo dagita babaen ti pannakitimpuyog kadagiti kapammatian.—Proverbio 18:1.
73:21-24. Ti ‘iyaalsem ti puso’ gapu iti agparang a kinanam-ay dagiti nadangkes ket mayarig iti reaksion dagiti awan panunotna nga animal. Nadarasudos ti kasta a reaksion, a naibatay laeng iti emosion. Imbes a kasta, rumbeng nga agpaiwanwantayo iti balakad ni Jehova, a naan-anay nga agtalek a ‘tenglenna ti makannawan nga imatayo’ ken tulongannatayo. Kanayonanna, ‘ipannatayo ni Jehova iti kinadayag,’ kayatna a sawen, iti nasinged a relasion kenkuana.
77:6. Kasapulan ti tiempo para iti panagadal ken panagmennamenna tapno maipakitatayo ti naimpusuan a pannakaseknan kadagiti naespirituan a kinapudno ken tapno naannad a masukimattayo dagita. Anian a nagpateg ngarud a mangiwayatayo iti panawen a makapagmaymaysatayo!
79:9. Ipangag ni Jehova dagiti kararagtayo, nangruna no mainaig dayta iti pannakasantipikar ti naganna.
81:13, 16. Mangyeg iti nabaknang a bendision ti panangipangag ken ni Jehova ken pannagna iti daldalanna.—Proverbio 10:22.
82:2, 5. Gapu iti kinaawan hustisia, napagdiwengdiweng “dagiti amin a pamuon ti daga.” Dagiti di nainkalintegan nga aramid dadaelenda ti kinatalged ti kagimongan ti tao.
84:1-4, 10-12. Agserbi a pagulidanantayo ti panangipateg dagiti salmista iti lugar a pagdayawan ken ni Jehova ken ti pannakapnekda kadagiti pribilehioda a panagserbi.
86:5. Anian a yamantayo a ni Jehova “sisasagana a mamakawan”! Sapsapulen ni Jehova ti aniaman a pammaneknek tapno mangipakita iti asi iti maysa a nagbasol ngem agbabbabawi.
87:5, 6. Dagiti kadi agbiagto iti Paraiso a daga maammuandanto ti nagnagan dagidiay napagungar iti nailangitan a biag? Ipakita dagitoy a bersikulo a posible dayta.
88:13, 14. Ti saan a dagus a pannakasungbat dagiti kararagtayo maipapan iti maysa a parikut mabalin a kaipapananna a tarigagayan ni Jehova a paneknekantayo a talaga a napudno ti debosiontayo kenkuana.
“AGYAMANKAYO KENKUANA, BENDITUENYO TI NAGANNA”
Usigenyo dagiti nagduduma a rason no apay nga ipadayagtayo ni Jehova kas nadakamat iti maikapat a koleksion dagiti salmo. Iti Salmo 90, pinagduma ni Moises ti kaadda ti “Ari ti kinaagnanayon” ken ti apagbiit a biag ti tao. (1 Timoteo 1:17) Sigun iti Salmo 91:2, tukoyen ni Moises ni Jehova kas ‘kamang ken salindegna’—ti Gubuayan ti kinatalgedna. Ti sumaganad a sumagmamano a salmo saritaenna dagiti agkakasayaat a galad, natan-ok a pampanunot, ken nakaskasdaaw nga aramid ti Dios. Tallo a kanta ti manglukat babaen iti ebkas a “Ni met laeng Jehova nagbalinen nga ari.” (Salmo 93:1; 97:1; 99:1) Iti panangdakamatna ken ni Jehova kas ti Nangaramid kadatayo, aw-awisennatayo ti salmista tapno ‘agyamantayo iti Dios, ken bendituentayo ti naganna.’—Salmo 100:4.
Kasano ti panagtignay koma ti maysa nga agturay nga addaan iti panagbuteng ken ni Jehova? Sungbatan dayta ti Salmo 101, a pinutar ni Ari David. Ti sumaganad a salmo ibagana kadatayo a ni Jehova “sigurado a bumaw-ingto iti kararag dagidiay nauksoban iti isuamin, ket saanna nga umsien ti kararagda.” (Salmo 102:17) Ti maika-103 a Salmo itampokna ti naayat a kinamanangngaasi ni Jehova. Iti panangtukoyna kadagiti nagadu a gapuanan ti Dios ditoy daga, kuna ti salmista: “Anian a nagadu ti aramidmo, O Jehova! Isuda amin inaramidmo buyogen ti kinasirib.” (Salmo 104:24) Ti maudi a dua a kanta ti Maikapat a Libro itan-okna ni Jehova gapu kadagiti nakaskasdaaw nga aramidna.—Salmo 105:2, 5; 106:7, 22.
Sungbat Kadagiti Nainkasuratan a Saludsod:
91:1, 2—Ania ti “nalimed a lugar ti Kangatuan,” ken kasanotayo a ‘makapagnaed’ sadiay? Maysa daytoy a piguratibo a lugar ti naespirituan a kinatalged—maysa a kasasaad a di mabalin a madangran iti naespirituan. Nalimed ti lugar agsipud ta saan nga ammo dayta dagidiay saan nga agtalek iti Dios. Makipagnaedtayo ken ni Jehova babaen ti panagpannuraytayo kenkuana kas ti pagkamangan ken sarikedkedtayo, babaen ti panangitan-oktayo kenkuana kas ti Soberano nga Agturay iti uniberso, ken babaen ti panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian. Mariknatayo a natalgedtayo iti naespirituan agsipud ta ammotayo a kanayon a nakasagana ni Jehova a tumulong kadatayo.—Salmo 90:1.
92:12—Iti ania a wagas a ti nalinteg “rumangpayanto kas iti panagrangpaya ti maysa a kayo a palma”? Ti kayo a palma ket pagaammo gapu iti kinabungana. Ti nalinteg a tao ket mayarig iti kayo a palma gapu ta nalinteg iti imatang ni Jehova ken agtultuloy ti panagpataudna iti “nasayaat a bunga,” a pakaibilangan ti naimbag nga ar-aramid.—Mateo 7:17-20.
Dagiti Masursurotayo:
90:7, 8, 13, 14. Tunggal makaaramidtayo iti basol, madangran ti relasiontayo iti pudno a Dios. Ken awan ti basol a mailimed kenkuana. Ngem no sipupudno nga agbabawi ken tallikudantayo ti dakes nga aramid, isubli manen ni Jehova ti anamongna kadatayo, a ‘pennekennatayo iti naayat a kinamanangngaasina.’
90:10, 12. Yantangay ababa ti biag, masapul a ‘bilangentayo dagiti aldawtayo.’ Kasano? Babaen ti pananggun-od iti “puso a masirib,” wenno babaen ti panagbalin a masirib tapno saan a masayang dagiti nabatbati nga aldawtayo no di ket mabusbos iti pamay-an a makaay-ayo ken ni Jehova. Kalikaguman dayta a mangikeddengtayo kadagiti naespirituan a prioridad ken nainsiriban nga usarentayo ti panawentayo.—Efeso 5:15, 16; Filipos 1:10.
90:17. Maiparbeng nga ikararagtayo a ‘sititibker nga ipasdek ni Jehova ti aramid dagiti imatayo’ ken bendisionanna dagiti panagreggettayo iti ministerio.
92:14, 15. Babaen ti naanep a panagadalda iti Sao ti Dios ken regular a pannakitimpuyogda iti ili ni Jehova, dagiti nataengan agtultuloyda a “nalukmeg ken nasalibukag”—nakired iti naespirituan—ken napategda a gameng iti kongregasion.
94:19. Aniaman ti pakaigapuan ti ‘mangrirriribuk a pampanunottayo,’ makaliwliwa kadatayo ti panangbasa ken panangmennamenna kadagiti “pangliwliwa” a masarakan iti Biblia.
95:7, 8. Saan a tumangken ti pusotayo no imdengantayo ti Nainkasuratan a balakad, imutektekantayo dayta, ken sidadaan a pagtulnogantayo.—Hebreo 3:7, 8.
106:36, 37. Dagitoy a bersikulo inaigda ti panagdayaw kadagiti idolo iti panagsakripisio kadagiti sairo. Ipasimudaag daytoy a mabalin nga im-impluensiaan dagiti sairo ti maysa a tao nga agus-usar kadagiti idolo. Idagadag kadatayo ti Biblia: “Igagayo ti bagbagiyo manipud kadagiti idolo.”—1 Juan 5:21.
“Idaydayawyo ni Jah!”
Ti maudi a tallo a kanta ti Maikapat a Libro Dagiti Salmo ket agngudo iti daytoy a balakad: “Idaydayawyo ni Jah!” Dagita met laeng ti panglukat a sasao ti maudi a salmo. (Salmo 104:35; 105:45; 106:1, 48) Kinapudnona, ti ebkas nga “Idaydayawyo ni Jah!” ket adu a daras nga agparang iti Maikapat a Libro dagiti salmo.
Sigurado nga aduantayo iti rason a mangidaydayaw ken ni Jehova. Ti Salmo 73 agingga 106 impaayannatayo iti adu a pagpanunotantayo, a gutugotenda dagiti pusotayo nga agyaman iti nailangitan nga Amatayo. No panunotentayo ti maipapan kadagiti amin nga inaramidna ken aramidenna iti masanguanan agpaay kadatayo, saan aya a matignaytayo a ‘mangidaydayaw ken ni Jah’ buyogen ti amin a kabaelantayo?
[Ladawan iti panid 10]
Kas ken ni Asaf, madaerantayo ti kinadakes babaen ti “iyaadani iti Dios”
[Ladawan iti panid 11]
Linak-am ni Faraon ti pannakaparmek iti Nalabaga a Baybay
[Ladawan iti panid 11]
Ammoyo kadi no apay a naawagan ti manna kas “tinapay dagidiay mannakabalin”?
[Ladawan iti panid 13]
Ania dagiti tumulong a mangpakalma iti ‘mangrirriribuk a pampanunottayo’?