Pangiturturongam Kadagiti Matam?
“Kenka intangadko dagiti matak, O Sika nga agnanaed iti langlangit.”—SAL. 123:1.
1, 2. Ania ti ramanen ti panangipokustayo iti matatayo ken Jehova?
AGBIBIAGTAYO iti “napeggad a tiempo a narigat a pakilangenan,” ket rumigrigat pay ti biag bayat nga umas-asideg ti pannakaisubli ti pudpudno a talna ditoy daga. (2 Tim. 3:1) Nasayaat ngarud nga isaludsodtayo iti bagitayo, ‘Asino ti pagpatpatulongan ken pagpapaiwanwanak?’ Mabalin a dagus nga isungbattayo, “Ni Jehova,” ket dayta ti kasayaatan a sungbat.
2 Ania ti ramanen ti ikikita ken Jehova? Ken kasano a masiguradotayo a nakapokus kenkuana ti matatayo no maipasangotayo kadagiti narigat a problema? Rinibun a tawen ti napalabas, binigbig ti salmista a kasapulantayo nga iturong ti matatayo ken Jehova tapno agpatulongtayo kadagiti problematayo. (Basaen ti Salmo 123:1-4.) Impadana dayta iti panagpannuray ti adipen iti apona. Ania ti kayat a sawen ti salmista? Saan laeng nga agpannuray ti adipen iti taraon ken proteksion iti apona no di ket agtultuloy a kumita iti apona tapno maammuanna ti kayatna ket aramidenna dayta. Kasta met, kasapulan nga inaldaw nga adalentayo a naimbag ti Sao ti Dios tapno maammuantayo ti pagayatan ni Jehova kadatayo ket surotentayo dayta. No kasta ti aramidentayo, masiguradotayo ti tulong ni Jehova iti tiempo a kasapulantayo.—Efe. 5:17.
3. Ania ti mabalin a makasinga iti panangipokustayo iti matatayo ken Jehova?
3 Ammotayo a napateg ti agtultuloy nga ikikita ken Jehova, ngem mabalin a masingatayo no dadduma. Kasta ti napasamak iti nasinged a gayyem ni Jesus a ni Marta. “Nasinga iti panagasikaso iti adu nga annongen.” (Luc. 10:40-42) No napasamak dayta iti matalek a tao bayat a kaduana ni Jesus, di ngarud pakasdaawan a mabalin a mapasamak dayta kadatayo. Ania ngarud ti mabalin a makasinga iti panangipokustayo iti matatayo ken Jehova? Iti daytoy nga artikulo, usigentayo no kasano a mabalin a masingatayo iti ar-aramid ti dadduma. Ammuentayo met no kasano nga agtalinaedtayo a nakapokus ken Jehova.
NAPUKAW TI MATALEK A LALAKI TI PRIBILEHIONA
4. Apay a mabalin a masdaawtayo a napukaw ni Moises ti pribilehiona a makastrek iti Naikari a Daga?
4 Sigurado a nagpaiwanwan ken nagpaidalan ni Moises ken Jehova. Kinapudnona, “nagtalinaed a natibker a kasla kitkitaenna daydiay Maysa a di makita.” (Basaen ti Hebreo 11:24-27.) Ibaga ti Biblia nga “awan a pulos ti timmakder a mammadto iti Israel a kas ken Moises, a naam-ammo ni Jehova iti rupanrupa.” (Deut. 34:10) Nupay nasinged ti relasionna ken Jehova, napukawna latta ti pribilehiona a sumrek iti Naikari a Daga. (Num. 20:12) Ania ti napasamak?
5-7. Ania a problema ti timmaud di nagbayag kalpasan a pimmanaw dagiti Israelita idiay Egipto, ket ania ti inaramid ni Moises?
5 Awan pay dua a bulan kalpasan a pimmanaw dagiti Israelita idiay Egipto, adda timmaud a serioso a problema—sakbay pay a nakadanonda iti Bantay Sinai. Nagreklamoda iti kaawan ti danum. Nagtanabutobda maibusor ken Moises, ket kimmaro ti situasion nga uray la impakaasi ni Moises ken Jehova: “Ania ti aramidek itoy nga ili? Bassit laengen ket uborendakton!” (Ex. 17:4) Kas sungbat, nangted ni Jehova kadagiti nalawag nga instruksion ken Moises. Alaenna ti sarukodna sa ipang-orna iti maysa a bato idiay Horeb, ket pumsuak ti danum. Mabasatayo: “Inaramid ni Moises ti kasta iti imatang dagiti lallakay ti Israel.” Napnek nga imminum dagiti Israelita, ket nasolbar ti problema.—Ex. 17:5, 6.
6 Ibaga pay ti Biblia a “pinanaganan [ni Moises] dayta a disso iti Massah ken Meriba, gapu iti panagririri ti annak ti Israel ken gapu iti panangsubokda ken Jehova, a kunkunada, ‘Adda kadi ni Jehova iti tengngatayo wenno awan?’” (Ex. 17:7) Maitutop dagita a nagan ta kaipapananda ti “Pannubok” ken “Panagririri.”
7 Ania ti narikna ni Jehova iti napasamak idiay Meriba? Imbilangna a panagrebelde dayta Kenkuana, saan laeng a panagrebelde ken Moises. (Basaen ti Salmo 95:8, 9.) Nalawag a di umiso ti inaramid dagiti Israelita. Iti dayta a gundaway, umiso ti inaramid ni Moises ta nagpannuray ken Jehova sa sinurotna a naimbag ti bilinna.
8. Ania a problema ti timmaud idi agpatinggan ti 40 a tawen nga ilalasatda idiay let-ang?
8 Ngem ania ti napasamak idi adda manen kasta a problema agarup 40 a tawen kalpasanna, idi agpatinggan ti ilalasatda idiay let-ang? Adda manen dagiti Israelita iti lugar a napanaganan idi agangay iti Meriba. Ngem sabali daytoy ta asideg iti Cades, iti abay ti Naikari a Daga.a Nagreklamoda manen iti kaawan ti danum. (Num. 20:1-5) Ngem iti daytoy a gundaway, sabali ti inaramid ni Moises.
9. Ania ti naibilin ken Moises, ngem ania ti inaramidna? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)
9 Ania ti inaramid ni Moises iti daytoy a panagrebelde? Nagpatulong manen ken Jehova. Ngem iti daytoy a gundaway, saan nga imbaga ni Jehova a pang-orenna ti dakkel a bato. Naibilin ken Moises nga alaenna ti sarukodna, ummongenna dagiti umili iti sango ti dakkel a bato, sa agsao iti dayta. (Num. 20:6-8) Ngem saan a nagsao ni Moises iti dakkel a bato. Impeksana ketdi ti rurodna ket imbugkawna kadagiti naguummong: “Dumngegkayo, ita, dakayo a rebelde! Manipud kadi itoy a napasdok a bato a mangparuarkami iti danum maipaay kadakayo?” Saan la a naminsan no di ket namindua a pinang-orna ti dakkel a bato.—Num. 20:10, 11.
10. Ania ti reaksion ni Jehova iti inaramid ni Moises?
10 Saan la a nakaunget ni Jehova no di ket nakapungtot pay ketdi ken Moises. (Deut. 1:37; 3:26) Apay a kasta ti reaksion ni Jehova? Mabalin nga adda sumagmamano a rason. Kas nadakamaten, mabalin a nakapungtot ni Jehova ta saan a sinurot ni Moises dagiti baro a naibilin kenkuana.
11. Idi pinang-or ni Moises ti bato, apay a mabalin a pinanunot dagiti Israelita a saan a nagaramid ni Jehova iti milagro?
11 Adda pay sabali a posibilidad. Solido a granito dagiti dadakkel a bato iti umuna a Meriba. Uray kasano kapigsa ti pannakapang-or ti granito, awan ti danum a rummuar iti dayta. Ngem naiduma dagiti natatayag a bato iti maikadua a Meriba ta kaaduanna a narukrukop nga apug a bato (limestone) dagita. Gapu ta gagangay nga abut-abut ti apug a bato, masansan nga adda maurnong a danum a mabalin a maala kadagita. Idi namindua a pinang-or ni Moises dayta nga abut-abut a bato ket rimmuar ti danum, pinanunot ngata dagiti Israelita a natural laeng dayta imbes a gapuanan ni Jehova? Idi pinang-orna ti bato imbes nga agsao iti dayta, pagparparangenna kadi a saan a milagro dayta a milagro?b Saantayo a masigurado.
NO KASANO A NAGREBELDE NI MOISES
12. Ania pay ti posible a rason a nakapungtot ni Jehova kada Moises ken Aaron?
12 Adda pay posible a rason iti panagpungtot ni Jehova ken Moises kasta met ken Aaron. Kastoy ti imbaga ni Moises kadagiti umili: “Manipud kadi itoy a napasdok a bato a mangparuarkami iti danum maipaay kadakayo?” Idi inusar ni Moises ti sao a “kami,” mabalin a tuktukoyenna ti bagina ken ni Aaron. Ipakita ti imbagana ti nakaro a kinaawan panagraem ken Jehova a pudpudno a Nagtaudan ti milagro. Agparang a suportaran daytoy ti Salmo 106:32, 33: “Nangpataudda iti panagpungtot idiay dandanum ti Meriba, iti kasta nagbanag dayta iti dakes ken Moises maigapu kadakuada. Ta pinagpungtotda ti espirituna ket isu nangrugi nga agsao a sidadarasudos babaen kadagiti bibigna.”c (Num. 27:14) Aniaman ti rason, saan nga impaay ni Moises ti dayaw a maikari ken Jehova gapu iti dayta nga inaramidna. Imbaga ni Jehova kada Moises ken Aaron: ‘Nagrebeldekayo iti bilinko.’ (Num. 20:24) Nadagsen a basol dayta!
13. Apay a nainkalintegan ken umiso ti desision ni Jehova maipapan ken Moises?
13 Da Moises ken Aaron ti lider ti ili ni Jehova isu a dakdakkel ti sungsungbatanda. (Luc. 12:48) Saan idi nga impalubos ni Jehova a sumrek iti daga ti Canaan ti maysa a henerasion dagiti Israelita gapu iti kinarebeliosoda. (Num. 14:26-30, 34) Nainkalintegan ken umiso laeng ngarud a kasta met ti desision ni Jehova iti panagsukir ni Moises. Kas iti dadduma pay a nagrebelde, saan a napalubosan ni Moises a sumrek iti Naikari a Daga.
TI MAKAGAPU ITI PROBLEMA
14, 15. Ania ti makagapu iti panagrebelde ni Moises?
14 Apay a naaddaan ni Moises iti kasta a rebelioso a kababalin? Usigentayo manen ti Salmo 106:32, 33: “Nangpataudda iti panagpungtot idiay dandanum ti Meriba, iti kasta nagbanag dayta iti dakes ken Moises maigapu kadakuada. Ta pinagpungtotda ti espirituna ket isu nangrugi nga agsao a sidadarasudos babaen kadagiti bibigna.” Nupay ni Jehova ti nagrebeldean dagiti Israelita, ni Moises ti nakapungtot. Gapu ta saan a nakapagteppel, nagsao a dina pinampanunot dagiti resulta dayta.
15 Impalubos ni Moises a masinga ti panangipokusna kadagiti matana ken Jehova gapu iti ar-aramid ti sabsabali. Umiso ti inaramid ni Moises iti immuna a pasamak. (Ex. 7:6) Ngem posible a kalpasan ti pinullo a tawtawen a pannakikaduana kadagiti rebelioso nga Israelita, nabannog ken nasuronen kadakuada. Ti laeng kadi rikrikna ni Moises ti pampanunotenna imbes a no kasano a maidayawna ni Jehova?
16. Apay nga interesadotayo koma iti kamali ni Moises?
16 No ti matalek a propeta a kas ken Moises ket posible a masinga ken agkamali, mabalin a nalaka met a mapasamak dayta kadatayo. Kas ken Moises, asidegtayon a sumrek iti simboliko a daga, ti baro a lubong nga inkari ni Jehova kadatayo. (2 Ped. 3:13) Saantayo a kayat a mapukaw dayta a pribilehio. Ngem tapno makastrektayo, masapul nga itultuloytayo nga ipokus ti matatayo ken Jehova, ket kanayon nga aramidentayo ti pagayatanna. (1 Juan 2:17) Ania ti maadaltayo iti kamali ni Moises?
SAAN NGA AGPASINGA ITI ARAMID TI SABSABALI
17. Ania ti makatulong tapno makontroltayo ti bagitayo no masurontayo?
17 Kontrolem ti bagim no masuronka. Uray no maulit-ulit a mapasamak ti isu met laeng a problema, “ditay koma sumuko nga agaramid iti nasayaat, ta iti naikeddeng a panawen agapittayto no ditay mabannog.” (Gal. 6:9; 2 Tes. 3:13) No maipasangotayo kadagiti makapasuron a situasion wenno maulit-ulit a di panagkikinnaawatan, konkontrolentayo kadi ti ngiwattayo ken ti pungtottayo? (Prov. 10:19; 17:27; Mat. 5:22) No pagpungtotendatayo ti sabsabali, sursuruentayo nga ‘ipaayan ti lugar ti pungtot.’ Makimpungtot? Pungtot ni Jehova. (Basaen ti Roma 12:17-21.) No itultuloytayo ti agpannuray ken Jehova, maipakitatayo ti panagraem a pakaikarianna no siaanus nga urayentayo nga agtignay no kasapulan. No saan a kasta ti aramidentayo ket agibalestayo, kaipapananna a saantay a resrespetuen ni Jehova.
18. Ania ti laglagipentayo no maipapan iti panangsurot kadagiti instruksion?
18 Surotem a naimbag dagiti kabaruan nga instruksion. Sursurotentayo kadi a naimbag dagiti kabaruan nga instruksion ni Jehova? No kasta, saantayo a kanayon a suroten ti pamay-an a dati nga ar-aramidentayo. Imbes ketdi, alistotayo a mangsurot iti aniaman a baro nga instruksion nga ipaay ni Jehova babaen ti organisasionna. (Heb. 13:17) Kasta met, agannadtayo a ‘ditay lumbes iti bambanag a naisurat.’ (1 Cor. 4:6) No aramidentayo dayta, agtalinaed a nakapokus ti matatayo ken Jehova.
19. Ania ti aramidentayo tapno saan a madadael ti relasiontayo ken Jehova uray agkamali ti sabsabali?
19 Dimo ipalubos a madadael ti relasionmo ken Jehova gapu iti kamali ti sabsabali. No nakapokus ti matatayo ken Jehova, saantayo nga ipalubos a marurodtayo wenno madadael ti relasiontayo kenkuana gapu iti ar-aramid ti sabsabali. Nangnangruna a napateg daytoy no adda dakkel a responsabilidadtayo iti organisasion ti Dios, kas ken Moises. Agpayso a masapul nga ‘itultuloytayo nga itrabaho ti bukodtayo a pannakaisalakan buyogen ti buteng ken panagpigerger,’ ngem laglagipentayo a saan a maymaysa ken saan a nainget ti pagalagadan ni Jehova a mangukom kadatayo. (Fil. 2:12) No ad-adu ti responsabilidadtayo, dakdakkel met ti sungsungbatantayo. (Luc. 12:48) Ngem no talaga nga ay-ayatentayo ni Jehova, awan ti pakaitibkolantayo wenno makaisina kadatayo iti ayatna.—Sal. 119:165; Roma 8:37-39.
20. Ania koma ti determinasiontayo?
20 Kadagitoy narigat a tiempo, itultuloytayo koma ti kumita iti Daydiay “agnanaed iti langlangit,” tapno maammuantayo ti pagayatanna. Ditay koma ipalubos a madadael ti relasiontayo ken Jehova gapu iti ar-aramid ti dadduma. Isuro ti napasamak ken Moises a nakapatpateg a laglagipentayo dayta. Imbes nga agpungtottayo gapu iti kamali ti sabsabali, determinadotayo koma a ‘mangiturong kadagiti matatayo ken Jehova a Diostayo agingga nga ipaayannatayo iti parabur.’—Sal. 123:1, 2.
a Naiduma daytoy iti Meriba nga asideg ti Refidim. Nainaig daytoy iti Cades, saan nga iti Massah. Ngem agpada a napanaganan dagita a lugar iti Meriba gapu iti panagririri a napasamak sadiay.—Kitaen ti mapa iti seksion 7, panid 38 iti Giya iti Panagadal iti Sao ti Dios.
b Kuna ni Propesor John A. Beck maipapan iti daytoy a salaysay: “Sigun iti maysa a patpatien dagiti Judio, kastoy ti panangkritikar dagiti nagrebelde ken Moises: ‘Ammo ni Moises ti kasasaad dagitoy a bato! No kayatna a paneknekan a kabaelanna ti agaramid iti milagro, mangparuar met koma iti danum para kadatayo iti daytoy a bato.’” Siempre, estoria laeng daytoy.
c Kitaen Ti Pagwanawanan nga Oktubre 15, 1987, “Salsaludsod Dagiti Agbasbasa.”