AGTURAY

Persona a mangwatwatwat iti autoridad wenno panangituray; maysa a soberano. Ti Hebreo a berbo a ma·shalʹ kaipapananna ti “mangituray, mangdominar”; ti Griego a termino nga arʹkhon ket naipatarus nga “agturay.”​—Kitaenyo ti AGTUTURAY ITI SIUDAD.

Ti katan-okan nga Agturay isu ni Jehova a Dios, a mangwatwatwat iti naan-anay a soberano nga autoridad iti uniberso, agpadpada dagiti makita ken di makita, gapu ta isu ti Namarsua ken Manangted-Biag.​—Da 4:17, 25, 35; 1Ti 1:17.

Ti ar-ari iti linia ni David iti trono ti Israel nagturayda kas pannakabagi ni Jehova, ti pudpudno ken di makita nga Arida. Ngarud, naikuna a pinulotan ida ti Dios, a situtugawda iti “trono ni Jehova.” (1Cr 29:23) Idi nagparang ni Jesu-Kristo nga “anak ni David” (Mt 21:9; Lu 20:41), isu napulotan, saan nga iti lana, no di ket iti nasantuan nga espiritu, tapno agturay iti nailangitan a trono. (Ara 2:34-36) Iti sidong ni Jehova, ni Jesus ken dagiti padana nga agtawid iti Pagarian isuda ti mangbukel iti gobierno ti uniberso.​—Apo 14:1, 4; 20:4, 6; 22:5.

Ni Satanas a Diablo ken dagiti sairona agtuturayda met. Isu naikuna nga “agturay iti daytoy a lubong” ken “agturay iti autoridad ti angin.” (Jn 12:31; 14:30; Efe 2:2) Dagiti amin a gobierno daytoy a lubong addada iti sidong ti pannakabalinna, kas impasimudaag ti panangitukonna kadagita ken Jesu-Kristo a kasukat ti maysa a tignay a panagdayaw. (Mt 4:8, 9) Ited ni Satanas kadagitoy a gobierno ti autoridadda. (Apo 13:2) Iti las-ud ti organisasionna, mangwatwatwat met dagiti sairo iti mangituray a pannakabalin. Natukoyda kas dagiti “agturay iti lubong daytoy a kinasipnget” a nangwatwat iti autoridad kadagiti pannakabalin ti lubong iti pakasaritaan, a ti maysa a pagarigan ket dagiti di makita a ‘piprinsipe’ iti Persia ken Grecia. (Efe 6:12; Da 10:13, 20) Nabatad a ti Diablo a mismo ti agturay kadakuada.​—Mt 12:24.

Idi tiempo ti ministerio ni Jesus ditoy daga, ti Palestina ket adda iti sidong ti nagkadua a turay ti Imperio ti Roma ken dagiti Judio nga agtuturay, a ti kangrunaan a bagi dagiti Judio nga agtuturay isu ti Dakkel a Sanhedrin, maysa a konseho ti 70 a panglakayen nga impaayan ti gobierno ti Roma iti limitado nga autoridad iti ar-aramid dagiti Judio. Dagiti Judio nga agtuturay ti natukoy iti Juan 7:26, 48; maysa kadagitoy ni Nicodemo. (Jn 3:1) Ti maysa a mangidadaulo nga opisial iti sinagoga ket naawagan iti arʹkhon. (Idiligyo ti Mt 9:18 ken Mr 5:22.) Ti Linteg imbilinna ti panagraem iti agtuturay. (Ara 23:5) Nupay kasta, nagbalin a rinuker dagiti Judio nga agtuturay ken nadakamat nga isuda ti kangrunaan a mapabasol iti ipapatay ni Jesu-Kristo.​—Lu 23:13, 35; 24:20; Ara 3:17; 13:27, 28.

Ti arʹkhon nayaplikar met kadagiti mahistrado sibil ken opisial ti gobierno iti pangkaaduan. (Ara 16:19, 20; Ro 13:3) Ti Hebreo a sao a segha·nimʹ, a naipatarus nga “agtuturay” (KJ), “diputado” (Ro), “diputado nga agtuturay” (NW), ket naaramat a tumukoy iti nababbaba nga agtuturay a Judio iti sidong ti Imperio ti Persia (Ne 2:16; 5:7), kasta met kadagidiay agik-ikut iti autoridad iti sidong ti ar-ari ti Media, Asiria, ken Babilonia.​—Jer 51:28; Eze 23:12, 23; kitaenyo ti DIPUTADO.

Dagiti agtuturay makaipagtengda iti kinarang-ay ken kinaragsak, wenno kinakurapay ken panagsagaba, kadagiti iturayanda. (Pr 28:15; 29:2) Ni David deskribirenna ni Jehova a Dios kas agkunkuna: “No ti agturturay iti sangatauan nalinteg, agturturay buyogen ti panagbuteng iti Dios, iti kasta dayta ket kasla iti lawag ti bigat, no agsilnag ti init, maysa a bigat nga awanan ul-ulep.” (2Sm 23:3, 4) Ti kasta nga agturay isu ni Jesu-Kristo a Prinsipe ti Kappia.​—Isa 9:6, 7.