‘Ti Matalek nga Adipen’ ken ti Bagi a Manarawidwidna
“Siasino ngarud ti adipen a mapagtalkan ken naannad nga inkabil ni apona nga agaywan iti sangakabbalayanna, tapno ikkanna ida ti taraon no pannakaipaayna?”—MATEO 24:45.
1. Apay a situtulok ni Jehova a mangipabiang ti kinaturay, ken iti asino a nangnangruna ti nangaramidanna ti kasta?
NI Jehova ket Dios ti urnos. Isu met ti Gubuayan ti amin a lehitimo a kinaturay. Gaput’ panagtalekna iti kinasungdo dagiti matalek a parparsuana, situtulok ni Jehova a mangipabiang met ti kinaturay. Daydiay nangipabianganna ti kadakkelan a kinaturay ket isut’ Anakna, a ni Jesu-Kristo. Pudno unay, ti Dios “inkabilna dagiti amin a bambanag iti babaen dagiti saksakana, ket isu insaadna nga ulo kadagiti isuamin a banag ti kongregasion.”—Efeso 1:22.
2. Aniat’ inyawag ni Pablo iti kongregasion Kristiano, ken iti asinot’ nangipabiangan ni Kristo ti kinaturay?
2 Inawagan ni apostol Pablo ti kongregasion Kristiano a “sangakabbalayan ti Dios” ken kunana a ti matalek nga Anak ni Jehova, a ni Jesu-Kristo, ket naisaad iti daytoy a sangakabbalayan. (1 Timoteo 3:15; Hebreo 3:6) Sumaruno, impabiang ni Kristo ti kinaturay kadagiti kameng ti sangakabbalayan ti Dios. Makitatay daytoy manipud sasao ni Jesus a nailanad idiay Mateo 24:45-47. Kunana: “Siasino ngarud ti adipen a mapagtalkan ken naannad nga inkabil ni apona nga agaywan iti sangakabbalayan, tapno ikkanna ida ti taraon no pannakaipaayna? Naragsak daydiay nga adipen a masarakanto ni apona inton umay a kasta ti aramidenna. Pudno kunak kadakayo, Ikabilnanto nga agaywan kadagiti amin a gamengna.”
Ti Umuna-Siglo a Manedyer ti balay
3. Asinot’ mangbukel “ti mapagtalkan ken naannad nga adipen,” ken ania a termino ti naiyaplikar kadakuada kas indibidual?
3 Manipud iti naannad a panagadaltayo ti Kasuratan, ammotayo a dagiti napulotan-ti-espiritu a kameng ti sangakabbalayan ti Dios iti aniaman a tiempo ket sangsangkamaysada a mangbukel “ti mapagtalkan ken naannad nga adipen,” “mayordomo,” wenno “manedyer ti balay.” Sinaggaysa, dagiti miembro ti sangakabbalayan ni Jehova ket makunkuna a “domestics” wenno “bagi dagiti katulong.”—Mateo 24:45; Lucas 12:42; Reference Bible, footnote.
4. Di nagbayag sakbay ti ipapatayna, ania a saludsod ti pinataud ni Jesus, ken iti asinot’ nangiyariganna ti bagina?
4 Sumagmamano a bulan sakbay ti ipapatayna, pinataud ni Jesus daytoy a saludsod, a nailanad idiay Lucas 12:42: “Asino ngarud ti mayordomo a mapagtalkan, ken manakem, nga insaad ni apona nga agaywan iti bagi dagiti katulong tapno inton pannakaipaayna itedna kadakuada ti pannakabagida a taraon?” Sa, sumagmamano nga aldaw sakbay ti ipapatayna, inyarig ni Jesus ti bagina iti maysa a tao a napan iti sabali a daga, a nangayab kadagiti adipenna ket inyawatna kadakuada dagiti kukuana.—Mateo 25:14.
5. (a) Kaanot’ panangtuding ni Jesus ti dadduma a mangaywan kadagiti kukuana? (b) Ania a napalawa a trabaho ti inted ni Kristo kadagidiay agbalin a paset ti sangsangkamaysa a manedyer ti balay?
5 Kaanot’ panangtuding ni Jesus kadagiti dadduma a mangaywan kadagiti kukuana? Naaramid daytoy kalpasan ti panagungarna. Iti umas-asping a sasao a masarakan idiay Mateo 28:19, 20, umuna nga inted ni Kristo kadagidiay agbalin a paset ti sangsangkamaysa a manedyer ti balay ti napalawa a pannakaituding a mangisuro ken agaramid ti ad-adalan. Babaen ti sinaggaysa a panangasaba “agingga iti ungto ti daga,” pasaknapen dagiti katulong ti tay-ak ti panagmisionero a rinugianen ni Jesus a sukayen bayat ti naindagaan a ministeriona. (Aramid 1:8) Ramanen daytoy ti panagserbida kas “dagiti embahador a kasukat ni Kristo.” Kas “dagiti agaywan kadagiti sagrado a palimed ti Dios,” agaramidda ti ad-adalan ken mangipaayda ti naespirituan a taraon kadakuada.—2 Corinto 5:20; 1 Corinto 4:1, 2.
Ti Bagi a Manarawidwid ti Sangakabbalayan
6. Aniat’ impaltiing ti Dios nga ipaay ti umuna-siglo a klase mayordomo?
6 Sangsangkamaysa, dagiti napulotan ti espiritu a Kristiano ket isudat’ mayordomo ti apo, wenno manedyer ti balay, a naituding a mangipaay ti naintiempuan a naespirituan a taraon kadagiti sinaggaysa a miembro ti sangakabbalayan ti Dios. Iti nagbaetan dagiti tawen 41 K.P. ken 98 K.P., dagiti kameng ti umuna-siglo a klase mayordomo ket pinaltiingan ida ti Dios a mangisurat kadagiti 5 a historikal a salaysay, 21 a sursurat, ken ti libro ti Apocalipsis a pakagunggonaan dagiti kakabsatda. Dagitoy naipaltiing a sursurat naglaonda ti nagsayaat a naespirituan a taraon nga agpaay kadagiti katulong, kayatna a sawen, dagiti sinaggaysa wenno indibidual a napulotan iti sangakabbalayan ti Dios.
7. Agpaay iti ania a panggep ti nangpilian ni Kristo ti bassit a bilang dagiti lallaki manipud klase adipen?
7 Nupay amin dagiti napulotan a Kristiano sangsangkamaysada a mangbukel ti sangakabbalayan ti Dios, adda nawadwad nga ebidensia a ni Kristo nangpili ti bassit a bilang dagiti lallaki manipud iti klase adipen tapno agserbi kas ti makitkita a bagi a manarawidwid. Ti nasapa a historia ti kongregasion ipakitana a 12 nga apostol, agraman ken Matias, isudat’ pamuon ti umuna-siglo a bagi a manarawidwid. Ti Aramid 1:20-26 ipamatmatna daytoy kadatayo. Maipapan iti kasukat ni Judas Iscariote, naaramid ti panangtukoy sadiay iti “saadna a panangaywan” ken iti “daytoy a kinaministro ken kinaapostol.”
8. Aniat’ inraman dagiti responsabilidad ti umuna-siglo a bagi a manarawidwid?
8 Ti kasta a saad ti panangaywan ramanenna ti responsabilidad dagiti apostol a mangdutok kadagiti maikari a lallaki kadagiti saad ti panagserbi ken ti panangorganisar ti ministerio. Ngem dakdakkel pay ti kaipapanan dayta. Ramanenna met ti panangisuro ken pananglawlawag kadagiti punto ti doktrina. Iti panangtungpal ti kari ni Jesus a nailanad idiay Juan 16:13, “ti espiritu ti kinapudno” ti mangigiya a sirarang-ay iti kongregasion Kristiano iti amin a kinapudno. Manipud pangrugian, dagidiay nangabrasa iti sao a nagbalin a bautisado, napulotan a Kristiano, intultuloyda nga impamaysa ti bagbagida “iti sursuro dagiti apostol.” Kinapudnona, ti rason no apay a nadutokan dagiti pito a nairekomendar a lallaki iti nesesita a banag a panagiwaras ti material a taraon ket tapno “dagiti sangapulo ket dua” siwayawayada a ‘mangipamaysa ti bagbagida ti panagkararag ken ti panangikaskasaba ti sao.’—Aramid 2:42; 6:1-6.
9. Kasano a daydi immuna a bagi a manarawidwid napabassit iti 11 laeng a miembro, ngem apay a ti bilangda saan a dagus a naisubli iti 12?
9 Agparang nga idi damo ti bagi a manarawidwid ket buklen a nangnangruna dagiti apostol ni Jesus. Ngem agtalinaed kadi a kasta? Idi agarup tawen 44 K.P., ni apostol Santiago, a kabsat ni Juan, ti pinatay ni Herodes Agrippa I. (Aramid 12:1, 2) Agparang nga awan naaramid a panagregget a mangsukat kenkuana kas apostol, kas ti naaramid ken Judas. Apay nga awan? Awan duadua a daytoy ket gapu ta natay a matalek ni Santiago, ti immuna a natay kadagiti 12 nga apostol. Iti kasumbangirna, ni Judas ket maysa a dakes a simmiasi ket masapul a masukatan tapno maisubli iti 12 ti bilang ti pamuon a batbato ti naespirituan nga Israel.—Efeso 2:20; Apocalipsis 21:14.
10. Kaano ken kasano a napalawa ti umuna-siglo a bagi a manarawidwid, ken kasanot’ panangusar ni Kristo iti dayta a mangiwanwan ti sangakabbalayan ti Dios?
10 Dagiti orihinal a kameng ti umuna-siglo a bagi a manarawidwid ket apostolda, lallaki a nakipagna ken Jesus ken nakaimatang iti ipapatay ken panagungarna. (Aramid 1:21, 22) Ngem agbaliwto daytoy a kasasaad. Bayat ti panaglabas dagiti tawtawen, dagiti dadduma a lallaki a Kristiano rimmang-ayda iti naespirituan a kasasaad ket nadutokanda kas papanglakayen iti kongregasion idiay Jerusalem. Idi tawen 49 K.P. iti kaudian, napadakkel ti bagi a manarawidwid a nangiraman saan laeng a kadagiti nabati nga apostol no di ket ti sumagmamano kadagiti dadduma a papanglakayen idiay Jerusalem. (Aramid 15:2) Ngarud ti pannakabukel ti bagi a manarawidwid ket saan a nakair-irut unay, no di ket kaawatan nga inturong ti Dios dagiti bambanag tapno daytat’ agbaliw a maibagay kadagiti sirkumstansia ti ilina. Ni Kristo, ti aktibo nga Ulo ti kongregasion, inusarna daytoy napadakkelen a bagi a manarawidwid a mangurnos ti importante a doktrinal a banag a pannakakugit dagiti Kristiano a di Judio ket agpasakopda iti Linteg ni Moises. Nagsurat ti bagi a manarawidwid a nangilawlawag ti desisionda ken nangipaulogda ti bilbilin a maipaalagad.—Aramid 15:23-29.
Tiempo a Panagidatag ti Manedyer ti Balay
11. Ti kadi nainget a panangidaulo ti bagi a manarawidwid ket inapresiar dagiti kakabsat, ken aniat’ mangipakita a binendisionan ni Jehova daytoy nga urnos?
11 Iti sinaggaysa ken kas dagiti kongregasion, inapresiar dagiti immuna a Kristiano daytoy napigsa a panangidaulo nga ipapaay ti bagi a manarawidwid. Kalpasan a nabasa ti kongregasion idiay Antioquia ti Syria ti surat manipud iti bagi a manarawidwid, nagrag-oda gapu iti pammaregta. Bayat nga inawat dagiti dadduma a kongregasion ti impormasion ken inalagadda dagiti bilbilin, “nagtultuloy a napabilegda iti pammati ket ti bilangda immadu nga inaldaw.” (Aramid 16:5) Nalawag, binendisionan ti Dios daytoy nga urnos.—Aramid 15:30, 31.
12, 13. Ania a paspasamak ti impadto ni Jesus kadagiti pangngarigna ti mina ken talento?
12 Ngem intay kitaen pay ti sabali nga aspeto daytoy nasken a banag. Iti pangngarigna maipapan kadagiti mina, inyarig ni Jesus ti bagina iti maysa a tao a natan-ok a napan iti maysa a daga nga adayo tapno awatenna ti panagarina ket sa nagsubli. (Lucas 19:11, 12) Kas resulta ti panagungarna idi 33 K.P., naitan-ok ni Jesu-Kristo iti makannawan ti Dios, a sadiay ti pagtugawanna agingga a dagiti kabusorna maikabilda a pagbatayan ti saksakana.—Aramid 2:33-35.
13 Iti katupagna a pangngarig, ti pangngarig dagiti talento, kuna ni Jesus a kalpasan ti nabayag a panawen, immay ti apo tapno makikuentaan kadagiti ad-adipenna. Kadagiti adipen a matalek, kuna ti apo: “Napagtalkanka iti bassit, isaadkanto nga agaywan iti adu. Makipagragsakka iti apom.” Ngem maipapan iti adipen a di mapagtalkan, kunana: “Uray dayta adda kenkuana maikkatto pay. Ket ti adipen nga awan kapapayanna ibellengyo iti sipnget ti ruar.”—Mateo 25:21-23, 29, 30.
14. Aniat’ ninamnama ni Jesus kadagiti napulotan ti espiritu nga ad-adipenna?
14 Kalpasan ti nakabaybayag a tiempo—iti ngangngani 19 a siglo—naikkan ni Jesus iti naarian a pannakabalin idi 1914, iti panungpalan “ti naituding a panawen dagiti nasnasion.” (Lucas 21:24) Di nagbayag kalpasan dayta, “immay daydi apo ket kinakuentana” dagiti ad-adipenna, dagiti napulotan ti espiritu a Kristiano. (Mateo 25:19) Aniat’ ninamnama ni Jesus kadakuada a sinaggaysa ken kas intero a bagi? Ti naituding iti mayordomo nagtultuloy kas met laeng nanipud idi umuna a siglo. Ni Kristo intalekna dagiti talento kadagiti sinaggaysa—“iti tunggal maysa kas iti kabaelanna.” Gapuna, nanginanama ni Jesus kadagiti maitutop a bungbunga. (Mateo 25:15) Maiyaplikar ditoy ti pagannurotan idiay 1 Corinto 4:2, a nagkuna: “Kasta met masapul a dagiti agaywan tattaoda koma a matalek.” Ti panangusar kadagiti talento kinaipapananna ti simamatalek a panagtignay kas dagiti embahador ti Dios, panagaramid ti ad-adalan ken panangipaay kadagiti naespirituan a kinapudno kadakuada.—2 Corinto 5:20.
Ti “Adipen” ken ti Bagi a Manarawidwidna Bayat nga Umasideg ti Panawen ti Panungpalan
15. (a) Aniat’ ninamnama ni Kristo iti sangsangkamaysa a manedyer ti balayna? (b) Aniat’ mangipamatmat a ninamnama ni Kristo ti klase adipen a mangar-aramiden iti daytoy sakbay ti idadatengna a mangsukimat iti sangakabbalayanna?
15 Ninamnama ni Jesus dagiti napulotan a Kristiano a sangsangkamaysada nga agtignay kas matalek a mayordomo, ket isut’ mangmangted iti bagi dagiti katulonganna “iti pannakabagida a taraon iti pannakaipaayna.” (Lucas 12:42) Sigun iti Lucas 12:43, kuna ni Kristo: “Naragsak daydiay adipen nga inton umay ni apona, masarakannanto a kasta ti ar-aramidenna!” Ipamatmat daytoy nga iti nawadwad a tiempo sakbay ti idadateng ni Kristo a makikuentaan kadagiti napulotan ti espiritu nga ad-adipenna, mangipapaaydan ti naespirituan a taraon kadagiti kameng ti kongregasion Kristiano, ti sangakabbalayan ti Dios. Asinot’ nasarakan ni Kristo a mangar-aramid iti dayta idi isut’ nagsubli nga addaan naarian a pannakabalin idi 1914 ken napanna a sinukimat ti balay ti Dios idi 1918?—Malakias 3:1-4; Lucas 19:12; 1 Pedro 4:17.
16. Idi dimtengen ni Kristo a mangsukimat iti balay ti Dios idi 1918, apay a dina nasarakan dagiti relihion ti Kakristianuan a mangmangted ti naespirituan a taraon iti pannakaipaayna?
16 Idi dandanin agpatingga ti nakabaybayag a panawen a panagur-uray ni Jesus iti makannawan ni Jehova, nagin-inut a nagbalin a nalawag no asinot’ mangmangted iti abasto ti naespirituan a taraon kadagiti katulong ni Kristo uray pay iti tiempo sakbay ti 1914. Pagarupenyo aya a dagitat’ simsimbaan ti Kakristianuan? Nalawag a saan, ta isudat’ naigamer unay kadagiti politika. Isudat’ situtulok nga instrumento ti panagsaknap ti kolonia ket pinadpadasda a lab-awan ti maysa ken maysa a mangpaneknek iti patriotismoda, iti kasta iparparegtada ti nasionalismo. Di nagbayag daytoy ti nangyeg ti nadagsen a basol iti dara kadakuada, kayatna a sawen, idi inteddat’ aktibo a panangsuportarda kadagiti napolitikaan a gobierno a nairaman iti umuna a gubat sangalubongan. Iti naespirituan, ti pammatida ket pinakapsut ti Modernismo. Naiyeg ti naespirituan a kinarigat gapu ta adu kadagiti kleroda ti nagbalin a nakalaklaka a biktima ti higher criticism ken ebolusion. Awan naespirituan a sustansia ti manamnama manipud kadagiti klero ti Kakristianuan!
17. Apay a linaksid ni Kristo ti sumagmamano kadagiti napulotan a Kristiano, ket aniat’ imbungana kadakuada?
17 Umas-asping met, awan nasustania a naespirituan a taraon ti manamnama manipud kadagiti napulotan a Kristiano nga ad-adda a maseknan iti personal a pannakaisalakanda ngem iti panangaramatda iti talento ti Apo. Nagbalinda a “nasadut,” a di rumbeng a mangaywan kadagiti kukua ti Apo. Gapuna, isudat’ naibelleng “iti sipnget ti ruar,” a yan dagiti relihion ti Kakristianuan agingga ita.—Mateo 25:24-30.
18. Asinot’ nasarakan ti Apo a mangipapaay iti bagi dagiti katulongna iti naespirituan a taraon iti pannakaipaayna, ket aniat’ mangpaneknek iti daytoy?
18 Idi ngarud dimteng a mangsukimat kadagiti adipenna idi 1918, asinot’ nasarakan ti Apo, a ni Jesu-Kristo, a mangipapaay iti bagi dagiti katulonganna ti pannakabagida a taraon iti pannakaipaayna? Bueno, iti daydi, asinot’ nakaited kadagiti napasnek nga agsapsapul ti kinapudno ti umiso a pannakaawat iti daton a subbot, ti nasantuan a nagan, ti saan a pannakakita ti kaadda ni Kristo, ken ti kinapateg ti 1914? Asinot’ nangibutaktak ti kinaulbod ti Trinidad, di ipapatay ti natauan a kararua, ken ti impierno nga apuy? Ken asinot’ nangpakdaar kadagiti peggad ti ebolusion ken espiritismo? Dagiti kinapudno ipakitada a daytat’ grupo dagiti napulotan a Kristiano a naitimpuyog kadagiti manangipablaak ti magasin a Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, nga itan maaw-awagan The Watchtower Announcing Jehovah’s Kingdom wenno Ti Pagwanawanan Mangibumbunannag ti Pagarian ni Jehova.
19. Kasano a ti maysa a klase matalek nga adipen impamatmatnat’ bagina sakbay ti 1918, babaen iti ania a pamay-an a daytat’ mangiwarwaras ti naespirituan a taraon, ken nanipud pay kaano?
19 Iti ruarna ti Nobiembre 1, 1944, kuna ti The Watchtower: “Idi 1878, uppatapulo a tawen sakbay ti iyaay ti Apo iti templo idi 1918, adda idi maysa a klase dagiti napasnek a konsagrado a Kristiano a simmina manipud kadagiti organisasion ti herarkia ken dagiti klero ket binirukdat’ panangalagad ti Kinakristiano . . . Iti sumaganad a tawen, awan sabali, idi Hulio, 1879, tapno dagiti kinapudno nga impaay ti Dios baeten ken Kristo kas ‘taraon iti pannakaipaayna’ ket regular a maiwaras kadagiti amin a sangakabbalayan dagiti konsagrado nga annak, daytoy a magasin, The Watchtower, nangrugin ti pannakaipablaakna.”
20. (a) Kasano a maysa a moderno-aldaw a Bagi a Manarawidwid ti nagparang? (b) Aniat’ ar-aramiden dagiti kameng ti Bagi a Manarawidwid, ken iti sidong ti panangiwanwan ti siasino?
20 Iti panangtednat’ impormasion maipapan ti itatanor ti moderno-aldaw a Bagi a Manarawidwid, ti Hunio 15, 1972, a ruar Ti Pagwanawanan inlawlawagna: “Lima a tawen ti kamaudiananna [idi 1884] nainkorporar ti Zion’s Watch Tower Tract Society ket nagserbi kas ‘ahensia’ a mangipaay ti naespirituan a taraon iti rinibribo kadagiti napasnek a tattao nga agsapsapul a mangammo ti Dios ken mangtarus iti Saona . . . Dagiti dedikado, bautisado, napulotan a Kristiano naitimpuyogda iti dayta a Sosiedad idiay hedkuarters sadi Pennsylvania. Addada man iti Board of Directors wenno saan, insaganadat’ bagbagida a maipaay iti espesial a trabaho ti klase ‘mapagtalkan ken naannad nga adipen.’ Timmulongda iti panangpakan ken panangiturong ti klase adipen, ket iti kasta nagparangen ti bagi a manarawidwid. Kaawatan a daytoy ket addat’ panangiwanwan ti di makita nga aktibo a puersa wenno nasantuan nga espiritu ni Jehova. Kasta met, iti sidong ti panangiwanwan ti Ulo ti kongregasion Kristiano, ni Jesu-Kristo.”
21. (a) Asinot’ nasarakan ni Kristo a mangiwarwaras ti naespirituan a taraon, ken kasanot’ panangsupapakna kadakuada? (b) Aniat’ agur-uray iti matalek nga adipen ken ti Bagi a Manarawidwidna?
21 Idi 1918, idi sinukimat ni Jesu-Kristo dagidiay agkunkuna nga ad-adipenna, nasarakanna ti internasional a bunggoy dagiti Kristiano a mangipabpablaak kadagiti kinapudno ti Biblia a mausar agpadpada iti uneg ti kongregasion ken iti ruar iti trabaho a panangasaba. Idi 1919 daytat’ pudpudno a nagbalin kas impadto ni Kristo: “Naragsak daydiay nga adipen a masarakanto ni apona inton umay a kasta ti aramidenna. Pudno kunak kadakayo, Ikabilnanto nga agaywan kadagiti amin a gamengna.” (Mateo 24:46, 47) Dagitoy pudno a Kristiano simrekda iti rag-o ti Apoda. Gapu ta impakitadat’ bagbagida a “mapagtalkan iti bassit,” isudat’ insaad ti Apoda “nga agaywan iti adu.” (Mateo 25:21) Ti matalek nga adipen ken ti Bagi a Manarawidwidna ket addadat’ puestodan, a sisasagana a maipaay iti napalawa nga aramiden. Anian a ragsaktayo ta naaramid a kasta, ta dagiti nasungdo a Kristiano sibabaknang nga aglaklak-amdat’ gunggona manipud iti naimpusuan a trabaho ti matalek nga adipen ken ti Bagi a Manarawidwidna!
Dagiti Kangrunaan a Punto a Laglagipen
◻ Asino ti Ulo ti sangakabbalayan ti Dios, ken iti siasino ti nangipabianganna ti kinaturay?
◻ Ania a sangsangkamaysa nga aramid ti inted ni Kristo iti klase adipen?
◻ Ania pay a sabali a sangsangkamaysa a bagi ti adda iti uneg ti klase adipen, ken ania dagiti masinunuo nga annongenna?
◻ Idi dimtengen ni Kristo a mangsukimat iti sangakabbalayan ti Dios, asinot’ mangipapaay ti naespirituan a taraon kadagiti kamkamengna?
◻ Kasanot’ panagparang ti moderno-aldaw a Bagi a Manarawidwid?
[Ladawan iti panid 10]
Ti umuna-siglo nga “adipen” addaan ti bagi a manarawidwid a buklen dagiti apostol ken dagiti panglakayen ti kongregasion idiay Jerusalem