Nisan 14​—Aldaw a Laglagipen

“Aramidenyo daytoy a panglaglagip kaniak.”​—1 CORINTO 11:24.

 1. Kasano a pinarmek ni Jesus ti lubong?

“BUMILEGKAYO! Siak pinarmekko ti lubong.” Babaen kadagita a sasao a pangliwliwa ken pammaregta, pinabileg ni Jesus dagiti 11 a matalek nga apostolesna sakbay ti ipapatayna. Pinaneknekan ni Jesus ti bagina a maysa a manangparmek iti lubong! Sibaballigi a linapdanna ti isuamin a panangikagumaan ti Kabusorna, ni Satanas a Diablo, a mangdadael iti kinasungdona ken ni Jehova. Ket itan, ta sangsanguennan ti ipapatay iti kayo a pagtutuokan iti sumagmamano laengen nga oras, isut’ simamatalek a mangtaginayon iti kurso ti matalek a kinatarnaw agingga iti kamaudianan.​—Juan 16:33; Hebreo 12:2.

 2. Apay nga inrugi ni Jesus “ti pangrabii ti Apo”?

² Daytoy a pasamak a sapasap ti kinapategna ti napasamak sangapulo ket siam a gasut ket limapulo ket dua a tawtawenen a napalabas idi maika-14 nga aldaw iti Nisan, ti umuna a lunar a bulan iti sagrado a kalendario dagiti Judio. Daytoy nga aldaw ti saanto a maliplipatan dagiti napasnek a paspasurotna. Tapno maipasigurado a dagiti nasungdo a paspasurotna saandanto a malipatan ti kinapateg ti napasamak idi, inrugi ni Jesus ti maysa a naisangsangayan a pangrabii a panglaglagip, a dineskribir ti apostol a ni Pablo kas “ti pangrabii ti Apo.” Iti sidong ti nadiosan a pannakapaltiing insalaysay ni Pablo nga iti daytoy nga okasion imbilin ni Jesus kadagiti ad-adalanna nga adda idi: “Aramidenyo daytoy a panglaglagip kaniak.” (1 Corinto 11:20, 24) No maseknankayo ta maysakayo a pasurot ni Jesus, apresiarenyo kadi no apay nga imbilinna dayta, no ania ti sapulenna nga aramidenyo ken no ania ti kaipapananna a maipaay iti masanguananyo?

Malaglagip nga Aldaw

 3. Apay, ken iti sidong dagiti ania a kasasaad, a ti Nisan 14 damo a naaramid nga aldaw a laglagipen?

³ Daytoy saan nga isu ti damo iti historia ti tao a ti Nisan 14 ti naituding a maysa nga aldaw a laglagipen. Idi 1513 K.K.P., ni Jehova, babaen iti adipenna a ni Moises imbilinna kadagiti Israelitas: “Daytoy nga aldaw [Nisan 14] isunto kadakayo iti maysa a pakalaglagipan, ket salimetmetanyo a piesta ken Jehova kadagiti kaputotanyo.” Ania ti makagapu iti selebrasion idi? Simmungbat a mismo ni Jehova: “Isu ti daton ti paskua ni Jehova, a limmabas kadagiti balbalay dagiti annak ti Israel sadiay Egipto idi dinusana dagiti Egipcio.”​—Exodo 12:14, 27.

 4. Aniada a napapateg nga isyu ti nairaman iti pannakaisalakan ti Israel manipud Egipto?

⁴ Dayta a nakaskasdaaw a panangisalakan idiay Egipto kadagiti tunggal inauna nga annak dagiti Israelita, a ramanenna agpada ti tao ken animal, ti naaramid iti dayta a rabii iti Nisan 14. Dayta ti mangipatingga iti siam nga imun-una a saplit a maibusor iti demonio a didios a dinaydayaw dagiti Egipcio a mangipaganetget iti naibagan a panggep ni Jehova a naited iti natangsit unay a ni Paraon: “Ngem kinaagpaysona, a daytoy ti nangpabilgak kenka, tapno ipakitak kenka ti pannakabalin, ken tapno ti naganko maibunannag iti amin a daga.” Sumagmamano nga aldaw kalpasanna naiparangarang manen ti nagan ken pannakabalin ni Jehova idi nga insalakanna dagiti minilion nga Israelitas ken maysa a dakkel a naglalaok a bunggoy idiay Nalabaga a Baybay, ket linemmesna dagiti kasasayaatan iti buybuyot ni Paraon. Di ngarud pakasdaawan a ni Moises ken dagiti annak ti Israel nagkantada: “Daniwakto ni Jehova, ta nagballigi a sidadayag”!​—Exodo 9:16; 15:1.

 5. Ania a panggep ti nagserbian ti selebrasion iti Paskua?

⁵ Kalpasan a dagiti Israelitas nakapirmidan iti daga a naikari iti amada a ni Abraham, ti Paskua ti selebraranto iti nasion maminsan iti tunggal tawen idiay Jerusalem, kas panangtungpal iti bilin idiay Deuteronomio 16:1-8. Ni Jehova ngarud inyurnosna a ti Nisan 14 masapul a kanayon a laglagipen dagiti gagangay a tattaona. Ania a panggep ti pagserbianto daytoy? Dayta isunto ti aldaw a maipaay iti panangitan-ok iti nagan ni Jehova, a panglaglagip kadagiti naindaklan nga ar-aramidna a panangisalakan. Gapuna adu a siglo kalpasanna ti kaipapanan ti Paskua isunto ti kapapatgan a banag iti puspuso ken isip dagiti nagannak ken Jesus isu a, naibaga kadatayo, “nairuam a mapan iti tinawen idiay Jerusalem a maipaay iti piesta iti paskua.” Sigun iti kaugalian a Judio, ti anakda a ni Jesus maikuyogto kadakuada.​—Lucas 2:41, 42.

 6. Maipaay kadagiti ania a rason a sipapanunot ni Jesus iti panangsalimetmet iti Paskua idi 33 K.P. a kaduana dagiti matalek nga apostolesna?

⁶ Simmaruno iti pannakabautisar ni Jesus idiay Jordan ken ti panangrugi ti ministeriona, mabalin nga intultuloyna ti nangselebrar iti Paskua a kadua ni Maria, ti naindagaan nga inana, ken dagiti annakna, dagiti kakabsatna iti ama. Nupay kasta, maipaay iti Nisan 14, 33 K.P., inyurnos ni Jesus ti panangselebrar iti piesta a kaduana dagiti 12 nga apostolesna. Ti salaysay ni Lucas ibagana kadatayo no kasano ti rikna ni Jesus maipapan iti daytoy nga okasion: “Tinarigagayak ti nasged unay ti makipangan kadakayo iti daytoy a Paskua sakbay ti panagsagabak!” (Lucas 22:15, Today’s English Version) Apay a kasta unay ti panagtarigagay ni Jesus? Agsipud ta ammona ti kinapateg ti paspasamak a mapasamak iti mabiiten iti dayta a malaglagip nga aldaw a nangrugi iti ilelennek ti init. Ammo met ni Jesus a dagiti kakasta a paspasamak ringbawannanto a naimbag dagidiay a napasamak idi 1513 K.K.P. Dayta ti mangitan-okto iti nagan ni Jehova a nangnangruna ngem idi ket mangisaadto iti pakaibatayan iti kamaudianan a pakabendisionan dagiti amin a pampamilia iti daga. Kasta met, isut’ addaan kadagiti adu a bambanag nga ibaga kadagiti ad-adalanna sakbay ti ipapatayna nga ipasagepsepna kadakuada ti kinatured nga agtalinaed a nasungdo a paspasurotna. Ti detaliado a salaysay dagiti Ebanghelio ti mangipalubos kadatayo a mangimdeng, kadagiti imbaga ken inaramid ni Jesus.​—Juan 12:31; 17:26.

Ania ti Napasamak? Ania ti Kaipapananna?

 7. (a) Aniada dagiti paspasamak bayat iti maudi a Paskua ni Jesus a nangiturong iti panangiruginana iti Memorial iti ipapatayna? (Juan 13:1-30) (b) Deskribirenyo ti pamay-an ni Jesus idi impasdekna ti Pangrabii ti Apo.

⁷ Bayat a mangmanganda, timmakder ni Jesus ket inugasanna ti saksaka dagiti ad-adalanna, ket iti kasta nangipaay iti naan-anay nga ulidan iti kinapakumbaba. Kalpasanna kinuna ni Jesus: “Maysa kadakayo liputannakto.” Di nagbayag kalpasanna, sinangona ni Judas ket kinunana, “Ti aramidem aramidem iti madaras.” Kuna ti salaysay ni Juan: “Ket dagus a rimmuar. Ket rabii idi.” (Juan 13:21, 27, 30) Isu idi kalpasan daytoy a ni Jesus inrugina ti Memorial iti ipapatayna. Denggentayo no kasano ti panangdeskribir iti nakakita a mismo a ni Mateo iti napasamak: “Ket idi mangmanganda, ni Jesus nangala iti maysa a tinapay ket binendisionanna, ket pinisina ket intedna kadagiti adalan, ket kinunana: ‘Alaenyo, kanenyo. Daytoy kaipapananna ti bagik.’ Kasta met, nangala ti maysa a kopa ket nagyaman ket isu intedna kadakuada, a kunkunana: ‘Uminumkayo amin iti daytoy; ta daytoy kaipapananna ti “darak iti tulag,” isu a maibuyat gapu kadagiti adu a maipaay a pakapakawanan dagiti basbasol. Ta kunak kadakayo, a manipud ita diakto uminumen itoy produkto ti ubas agingga iti aldaw a pannakiinumko kadakayo iti baro idiay pagarian ni Amak.’ Ket idi nakantadan dagiti kankanta a panagdaydayaw, napanda idiay Bantay dagiti Olibo.”​—Mateo 26:26-30; kitaenyo met ti Marcos 14:22-26, Lucas 22:19, 20, ken 1 Corinto 11:23-26.

 8. Apay a nakapatpateg a maawatan ti kaipapanan dagiti sasao ken tigtignay ni Jesus iti panangirugina iti Memorial?

⁸ Ania ti naan-anay a kaipapanan ti imbaga ni Jesus ken inaramidna iti dayta nga okasion? Impaganetget ni Pablo no kasano kapateg ti panangapresiar dagiti amin a napulotan a paspasurot ni Kristo iti daytoy a kunkunana: “Gapuna siasinoman a manganto iti tinapay wenno uminumto iti kopa ti Apo a saan a maikari makabasolto iti maipapan iti bagi ken dara ti Apo.” Sigurado awan kadagiti napulotan ti agtarigagayto nga agbalin a ‘saan a maikari’ iti imatang ni Jehova, nga agbanag iti saanna a pannakaanamong. Kasta met, ti “dakkel a bunggoy” tarigagayandanto ti maibilang a maikari a kakadua ti napulotan a natda. Gapuna, babaen iti iyaadani ti sabali manen a Memorial inton Lunes, Marso 24, 1986, naintiempuan nga amintayo usigentayo daytoy a banag a sangsangkamay iti detaliado a pamay-an.​—1 Corinto 11:27.

 9. (a) Apay a ti pannakaipatarus dagiti sasao ni Jesus a “Daytoy kaipapananna ti bagik” ad-adda nga umiso ngem ti, “Daytoy isu ti bagik“? (Kitaenyo ti footnote.) (b) Ania a naisangsangayan a kaipapanan ti inkabil ni Jesus iti tinapay? (c) Iti arak?

⁹ Kinuna ni Jesus, “Daytoy kaipapananna ti bagik.”a Iti panangisaona kadagitoy a sasao, ni Jesus nangikabil iti naisangsangayan a kaipapanan iti tinapay​—dayta ket maysa a simbolo iti awanan basol a nainlasagan a bagina isu nga intedna “a pakabiagan ti lubong.” (Juan 6:51) Umasping iti dayta, idi imbagana maipapan iti kopa iti arak, “Daytoy kaipapananna ti ‘darak iti tulag,’ . . . a maibuyat . . . a maipaay a pakapakawan dagiti basbasol,” us-usarenna ti baaken nga arak iti kopa kas simbolo iti darana. Daytoy a dara isunto ti pakaibatayan iti panagandar iti “maysa a baro a tulag.” Ti naibuyat a darana isunto met ti mangipaay iti “pakapakawanan dagiti basbasol.”​—Mateo 26:28; Jeremias 31:31-33; Hebreo 9:22.

10. Ania ti ipamatmat ti pannakipaset iti tinapay ken arak?

¹⁰ Ania, ngarud, ti naipamatmat iti biang dagidiay a makipaset iti tinapay ken arak bayat ti selebrasion ti Memorial? Ti tignay a mismo idemonstrana kadagiti makipaset, ken kadagiti agbuybuya, nga isuda nagunggonaandan manipud iti daton a subbot ni Kristo Jesus, ngem iti naisangsangayan a pamay-an ken maipaay iti naisangsangayan a panggep. Kasano ti pannakaibanag daytoy? Maibatay iti pammatida iti daton ni Kristo ken ti dedikasionda ken Jehova, impaay ti Dios kadakuada ti pateg ti natauan a daton ni Jesus. Maipaay iti ania a panggep? Tapno maipaay kadakuada ti natauan a kinaperpekto ket iti kasta maaddaanda iti nalinteg a kasasaad iti imatang ti Dios. Ni Jehova ngarud pinutotna dagitoy babaen iti nasantuan nga espirituna ket nagbalinda a naespirituan nga annak. Itan addadan iti kasasaad a mangisuko iti kalintegan nga agbiag ditoy daga a maisukat iti nailangitan a tawid. Isuamin daytoy ti napasamak sakbay ti pannakiramanda iti Pangrabii ti Apo.​—Roma 5:1, 2, 8; 8:15-17; Santiago 1:18.

11, 12. (a) Ania a dua a kanayonan a bambanag ti naipamatmat babaen iti iyiinum iti arak? (b) Ilawlawagyo ti tulag nga inaramid ni Jesus kadagidiay a makipaset.

¹¹ Usigenyo pay no ania ti naipamatmat babaen iti iyiinum iti arak. Nupay no ni Jehova impaayna ti kinalinteg kadagiti naespirituan nga annakna ken binigbigna ida kas annak, isuda kaskasdi nga addada pay laeng iti imperpekto a lasag. Dagitoy makaaramidda pay laeng iti basol ket bigbigenda daytoy. Iti iyiinumda iti arak, dagitoy ngarud bigbigenda ti inaldaw a panagpannurayda iti dara ni Kristo, isu a “naibuyat a maigapu kadagiti adu a maipaay a pakapakawanan dagiti basbasol.”​—1 Juan 1:9, 10; 2:1.

¹² Kaskasdi, nupay kasta, adda pay sabali a banag, a naipamatmat babaen ti iyiinum iti arak. Dagiti makipaset paneknekanda a naiyegda iti “baro a tulag” a nabayagen nga impadto ni Jehova babaen iti mammadtona a ni Jeremias. Daytoy a tulag ti nagandar babaen iti dara ni Jesus. Dagiti adda iti dayta a tulag isu ni Jehova a Dios ken dagiti naespirituan nga annakna, a sangsangkamaysa a mangbukel iti naespirituan nga Israel. Tunggal miembro ti pinili ti Dios. Ni Jesus isu ti Mangibabaet iti tulag a babaen iti daytoy tulonganna dagidiay 144,000 a kamkameng iti tulag nga agbalin a paset iti bin-i ni Abraham. (Jeremias 31:34; 2 Tesalonica 2:13; Hebreo 8:10, 12; 12:22-24; Galacia 3:29) Dagitoy met isuda dagidiay nga iyeg ni Jesus iti ‘tulag a maipaay iti maysa a pagarian.’ Kas banagna, kamaudiananna mausardanto a kadua ti ari a ni Jesu-Kristo a mangipaay iti bendision ni Jehova a biag kadagiti amin a pampamilia iti daga.​—Lucas 22:28-30; Juan 6:53; Apocalipsis 5:9, 10; Genesis 22:15-18.

13. Aniada dagiti bambanag a masapul koma a laglagipen iti Nisan 14?

¹³ Kinapudnona, bayat ti panangusigtayo iti naan-anay a kaipapanan dagiti sasao ni Jesus a naisao iti daytoy nga aldaw a laglagipen, kapilitan a maipalagip kadatayo ti ayat ni Jehova iti panangipaayna iti probision iti ingungotenna nga Anak. Maipalagip met kadatayo ti ayat ni Jesus a nangipaay iti biagna kas subbot a maipaay kadagiti amin a mamati a sangatauan. (Juan 3:16; Roma 5:8; 1 Timoteo 2:5, 6) Nupay kasta, addada pay dadduma a napapateg a kinapudno a sinalaysay ni Jesus kadagiti paspasurotna iti dayta a rabii. Kadagiti mannurat iti Biblia, ni laeng apostol Juan ti nangirekord iti daytoy a nasinged unay a panagsasarita.

Dayag, Ayat, ken Panagkaykaysa

14. (a) Kasano a maidaydayaw ni Jehova iti kada selebrasion ti Memorial? (b) Ania ti paset iti ayat iti pananglaglagip ken Jesus, ket ania a panangusig iti bagi met laeng ti tignayen koma daytoy kadagiti is-isip dagiti amin a makipaset?

¹⁴ Kinuna ni Jesus: “Ita maidaydayaw ti Anak ti tao, ket ti Dios maidaydayaw kenkuana.” (Juan 13:31) Nanipud pay idi pannakaisalakan ti Israel manipud Egipto, ti Nisan 14 nainaigen iti pannakaidayaw ti nagan ti Dios, ti kinasoberanona, ken ti bilegna. Ita, babaen iti kinamatalek ni Jesus agingga iti ipapatay ken ti simmaruno a nadayag a panagungarna babaen iti pannakabalin ti Dios, dakdakkel pay a dayaw ken dayag ti naiyeg iti nagan ti Dios. (Idiligyo ti Proverbio 27:11.) Imbaga ni Jesus kadagiti ad-adalanna a mangipaayda iti pammaneknek iti kinaadalanda babaen iti panangsalimetmetda iti “maysa a baro a bilin,” nga ‘agiinnayat iti maysa ken maysa a kas ti panangayatna kadakuada.’ (Juan 13:34, 35) Ti kinauneg ti nainkabsatan nga ayattayo maiparangarang babaen iti panangapresiartayo iti ayat nga inyebkas ni Jesus kadatayo iti dayta a tiempo.​—1 Juan 4:19.

15. (a) Ania a namnama iti biag ti naipasango kadagiti amin a maikari a makipaset? (b) Kasano a napaneknekan ti panagayat ken Jesus?

¹⁵ Ti namnama nga agbiagdanto iti maysa a nailangitan a pagtaengan ket paset iti rag-o a naikabil iti sanguanan dagidiay a nabilin a makipagturay ken ni Jesus. (Apocalipsis 20:6) Impakaammo ni Jesus daytoy a namnama a kunkunana: “Ta innak isaganaankayo ti pagianan. . . . Umayakto manen ket ikuyogkayto kaniak met laeng.” (Juan 14:2-4) Anian a panangpasangbay ti agur-uray kadagiti amin nga agtalinaed a simamatalek agingga iti panungpalan! Gapuna namalakad ni Jesus, “No ayatendak tungpalenyo dagiti bilbilinko.” Daytoy kaipapananna amin dagiti bilbilinna, agraman ti bilin a mangisuro ken mangaramid kadagiti ad-adalan.​—Juan 14:15, 21; Mateo 28:19, 20.

16. (a) Kasano nga impaganetget ni Jesus ti pannakasapul iti panagkaykaysa kadagiti paspasurotna, ken apay a daytoy a panagkaykaysa nakapatpateg unay? (b) Ania ti masapul a sanguen dagiti amin a paspasurot ni Jesus, ngem ania ti mangtulong kadakuada a mangaramid iti daytoy?

¹⁶ Anian a nagpateg para kadagiti paspasurot ni Jesus a makikaykaysada kenkuana ken iti maysa ken maysa! Ni Jesus inusarna ti ilustrasion iti ubas ken dagiti sangsangana a mangipaganetget iti daytoy a kinapudno. Ti panagkaykaysa agbanag iti panagbunga ket daytoy, agbanag iti pakaidayawan iti Ama. (1 Corinto 1:10; Juan 15:1, 5, 8) Ti pannakaidadanes ken pannakabusor sanguen dagiti amin a paspasurot ni Jesus. Ngem anian a makapabileg-pammati ti pannakaammo a ni Jesus tinaginayonna ti kinatarnawna kas manangparmek iti lubong iti sidong dagiti amin a panangatake ni Satanas!​—Juan 15:18-20; 16:2, 33.

17. Isalaysayyo ti dadduma kadagiti dawdawat ni Jesus iti kararagna a nailanad iti Juan kapitulo 17.

¹⁷ Impatingga ni Jesus ti rabii babaen iti maysa a naimpusuan a kararag iti Amana. Ti pannakaidayaw ti Amana isu ti umuna iti panagdawdawatna. Inkararagna a dagiti paspasurotna masalaknibanda manipud iti daydiay nadangkes, ni Satanas, bayat ti panagtalinaedda a naisina manipud iti lubong. Ket inkararagna met a ti isu met laeng a naayat a panagkaykaysa nga adda iti nagbaetanna ken iti Amana ti agtultuloy a rumang-ay kadagiti umad-adu iti bilangna a sumursurot iti addangna.​—Juan kapitulo 17.

18. Usigenyo ti nakagupgopan a bilang dagiti nagatender ti Memorial idi 1984, apay a nagbassitan dagiti nakipaset kadagiti emblema?

¹⁸ Nausigtayo laeng ti sumagmamano kadagiti napapateg a kinapudno ken kapanunotan nga inraman ni Jesus kadagiti ad-adalanna iti dayta a rabii agarup 1,952 a tawtawenen ti napalabas, ngem sigurado a dagitoy ti tumulong kadatayo a makaawat no apay a ti Nisan 14 ti pudno a maysa nga aldaw a laglagipen. Di ngarud pagsiddaawan nga idi napan a tawen 7,416,974 kadagiti Saksi ni Jehova ken dagiti gagayyemda ti nakakita ti kinapateg ti panagtitipon a mangselebrar iti Pangrabii ti Apo. Ngem, iti dayta a nagadu nga umariwekwek, adda laeng 9,081 a nakipaset kadagiti emblema. Apay? Agsipud ta ti kaaduan kadagiti Saksi ni Jehova ita makitada ti bagbagida kas paset iti “dakkel a bunggoy” nga agtaktakder iti “sanguanan ti trono ken ti Kordero.” Dagitoy inanamaenda ti panagbiagto iti planeta a Daga kas ti agnanayon a pagtaenganda, saan a ti panagnaed kadagiti langlangit a sadiay ti 144,000 “makipagturaydanto kas ar-ari ken [Kristo] bayat ti sangaribo a tawtawen.”​—Apocalipsis 7:9; 20:6; Salmo 37:11.

19. Ania ti mangporma ti pakaibatayan ti sumaganad a lawas a panagadal ken apay a napateg nga umatender dagiti isuamin?

¹⁹ Dadduma a salsaludsod, nupay kasta, ti timmaud maipapan iti relasion iti nagbaetan ti Pangrabii ti Apo ken ti “dakkel a bunggoy” dagiti “sabsabali a karnero.” (Juan 10:16) Kasla mainugot, ngarud, a dagitoy a bambanag ti maisalaysay iti sumaganad nga artikulo, tapno awan ti di umiso a pannakaawat iti biang ti siasinoman bayat nga umadani ti tunggal Memorial.​—1 Tesalonica 5:21.

[Dagiti Footnote]

Malagipyo Aya​—

◻ Siasino dagiti makipaset kadagiti emblema iti Memorial?

◻ Ania dagiti napapateg a bambanag nga ipalagip koma ti Memorial kadatayo?

◻ Kasano a napaneknekan ti inaldaw a pannakalaglagip ken Jesus?

◻ Ania a napateg nga isyu ti kankanayon a mainaig iti Nisan 14?