PANGRABII TI APO

Maysa a literal a pannangan, mangipalagip iti ipapatay ni Apo Jesu-Kristo; ngarud, panglaglagip iti ipapatayna. Yantangay dayta laeng ti pasamak nga ibilin ti Kasuratan a laglagipen dagiti Kristiano, umiso met a maawagan iti Panglaglagip, wenno Memorial.​—1Co 11:20.

Ti pannakayussuat ti Pangrabii ti Apo ket insalaysay ti dua nga apostol a nakasaksi ken nakipaset iti dayta, awan sabali, da Mateo ken Juan. Da Marcos ken Lucas, nupay awanda iti dayta a pasamak, mangipaayda iti sumagmamano a detalye. Idi nangted ni Pablo kadagiti pammilin iti kongregasion idiay Corinto, nangipaay iti pannakalawlawag maipapan iti sumagmamano kadagiti paset dayta. Ibaga kadatayo dagitoy a gubuayan ti impormasion nga, iti rabii sakbay ti ipapatay ni Jesus, nakitaripnong kadagiti adalanna iti maysa a dakkel a makinngato a siled tapno rambakanda ti Paskua. (Mr 14:14-16) Isalaysay ni Mateo: “Bayat a nagtultuloyda a nangan, ni Jesus nangala iti tinapay ket, kalpasan ti panangisaona iti pamendision, pinispisina ket, idi intedna kadagiti adalan, kinunana: ‘Alaenyo, kanenyo. Daytoy kaipapananna ti bagik.’ Kasta met, nangala iti kopa ket, idi nakapagyamanen, intedna kadakuada, a kunkunana: ‘Uminumkayo manipud iti dayta, dakayo amin; ta daytoy kaipapananna ti bukodko a “dara ti tulag,” a maiparukpok maigapu iti adu maipaay iti pannakapakawan dagiti basol. Ngem ibagak kadakayo, manipud ita saanakto a pulos uminumen iti aniaman itoy a nagtaud iti ubas agingga iti dayta nga aldaw inton uminumak iti baro a kaduakayo idiay pagarian ni Amak.’ Kamaudiananna, kalpasan ti panagkantada kadagiti pangidaydayaw, rimmuarda a napan idiay Bantay dagiti Olibo.”​—Mt 26:17-30; Mr 14:17-26; Lu 22:7-39; Jn 13:1-38; 1Co 10:16-22; 11:20-34.

Tiempo ti Pannakayussuatna. Kanayon idi a marambakan ti Paskua iti aldaw ti Nisan (Abib) 14, a maitumpong iti aldaw ti kabus wenno iti asideg dayta nga aldaw, yantangay ti umuna nga aldaw ti tunggal bulan (lunar a bulan) iti kalendario dagiti Judio isu idi ti aldaw ti baro a bulan, kas masinunuo babaen iti panangpaliiw iti panagbalbaliw ti langa ti bulan. Gapuna, ti maika-14 nga aldaw ti bulan ket adda iti agarup nagbaetan ti baro a bulan ken ti sumaruno a baro a bulan. Ti petsa ti ipapatay ni Jesus ket Nisan 14, 33 K.P. kas naipakita iti artikulo a JESU-KRISTO (Tiempo ti ipapatayna). Maipapan iti aldaw ti ipapatayna kas napattapatta iti Gregorian a kalendario, ipakita dagiti kalkulasion a naibatay iti astronomia nga adda idi eklipse ti bulan iti Biernes, Abril 3, 33 K.P. (Julian a kalendario), a dayta ket Biernes, Abril 1, iti Gregorian a kalendario. (Canon of Eclipses ni Oppolzer, impatarus ni O. Gingerich, 1962, p. 344) Dagiti eklipse ti bulan kanayon a mapasamak iti tiempo ti kabus. Sibibileg nga ipamatmat daytoy a pammaneknek a ti Nisan 14, 33 K.P., ket naitumpong iti Huebes-Biernes, Marso 31–Abril 1, 33 K.P., iti Gregorian a kalendario.

Iti daydi rabii sakbay ti ipapatayna, rinambakan ni Jesus ti maudi a pannanganna iti Paskua ket kalpasanna inyussuatna ti Pangrabii ti Apo. Sakbay pay a nangrugi ti Panglaglagip a pannangan, naparuar ti traidor a ni Judas, nga iti dayta a tiempo, sigun iti rekord, “rabii idin.” (Jn 13:30) Yantangay ti al-aldaw ti kalendario dagiti Judio nangrugi manipud rabii ti maysa nga aldaw agingga iti rabii ti sumaganad nga aldaw, ti Pangrabii ti Apo narambakan met iti Nisan 14, iti rabii ti Huebes, Marso 31.​—Kitaenyo ti ALDAW.

No Kasano Kasansan a Marambakan. Sigun kada Lucas ken Pablo, kinuna ni Jesus idi inyussuatna ti Panglaglagip iti ipapatayna: “Itultuloyyo nga aramiden daytoy kas panglaglagip kaniak.” (Lu 22:19; 1Co 11:24) Manipud iti daytoy a sasao, nainkalintegan a tarusan a ti kayat a sawen ni Jesus ket rumbeng a tinawen a rambakan dagiti pasurotna ti Pangrabii ti Apo, saan a masansan unay. Ti Paskua, a narambakan kas panglaglagip iti panangispal ni Jehova iti Israel idi 1513 K.K.P. manipud pannakaadipen iti Egipto, ket maminsan laeng iti makatawen a marambakan, iti anibersario a petsa ti Nisan 14. Ti Panglaglagip, wenno Memorial, a maysa met nga anibersario, ket mayanatup a maangay laeng iti Nisan 14.

Ni Pablo inadawna ni Jesus a mangikunkuna maipapan iti kopa, “Itultuloyyo nga aramiden daytoy, a masansan nga uminumkayo iti dayta, kas panglaglagip kaniak,” ket innayonna: “Ta no masansan a kanenyo daytoy a tinapay ken uminumkayo itoy a kopa, iwarwaragawagyo ti ipapatay ti Apo, agingga iti idadatengna.” (1Co 11:25, 26) Ti “masansan” mabalin a tumukoy iti maysa a banag a maaramid maminsan laeng iti makatawen, nangnangruna no adu a tawen a maar-aramid dayta. (Heb 9:25, 26) Nisan 14 ti aldaw a panangipaay ni Kristo iti literal a bagina kas sakripisio iti kayo a pagtutuokan ken panangiparukpokna iti dara ti biagna maipaay iti pannakapakawan ti basbasol. Gapuna, dayta ti aldaw nga “ipapatay ti Apo” ket, ngarud, dayta met ti petsa a panglaglagip iti ipapatayna kalpasanna.

Dagiti makipaset iti daytoy a pannangan ‘awanda iti Apo’ ket “masansan” a rambakanda ti Pangrabii ti Apo sakbay ti ipapatayda a simamatalek. Kalpasan ti pannakapagungarda iti nailangitan a biag, makikaduadan ken Kristo ket saandan a kasapulan ti pakalaglagipan kenkuana. Daytoy a panangrambak agtultuloy laeng ti pannakaaramidna “agingga iti idadatengna,” kayatna a sawen, agingga iti iyaay manen ni Kristo ken panangawatna kadakuada idiay langit babaen ti panagungar bayat ti tiempo ti kaaddana, kas nabatad a tuktukoyen idi ni apostol Pablo. Daytoy a pannakatarus iti dayta a banag ket nalawlawagan babaen iti sasao ni Jesus kadagiti 11 nga apostol iti naladladaw a paset dayta a rabii: “No mapanak ket mangisaganaak iti lugar a maipaay kadakayo, umayak manen ket awatenkayto nga ikuyog kaniak, tapno no sadino ti ayanko addakayo met koma.”​—Jn 14:3, 4; 2Co 5:1-3, 6-9.

Impakaammo ni Jesus kadagiti adalan a ti arak nga ininumna (iti daytoy a Paskua sakbay ti Panglaglagip, wenno Memorial) ti maudin iti nagtaud iti ubas nga inumenna “agingga iti dayta nga aldaw inton uminumak iti baro a kaduakayo idiay pagarian ni Amak.” (Mt 26:29) Yantangay saan nga uminum iti literal nga arak idiay langit, nabatad a ti tuktukoyenna isu ti isimsimbolo ti arak iti Kasuratan no dadduma, awan sabali, ti rag-o. Padpadaananda idi ti panagkakaduada iti Pagarian buyogen ti kasta unay a panangin-inanama. (Ro 8:23; 2Co 5:2) Kas kanta, insurat ni Ari David ti maipapan iti probision ni Jehova nga “arak a mamagrag-o iti puso ti mortal a tao,” ket kinuna ti anakna a ni Solomon: “Ti met laeng arak pagrag-oenna ti biag.”​—Sal 104:15; Ec 10:19.

Dagiti Emblema. Maipapan iti tinapay nga inaramat ni Jesus idi inyussuatna ti Pangrabii ti Apo, kinuna ni Marcos: “Bayat a nagtultuloyda a nangan, nangala iti tinapay, nangisao iti pamendision, pinispisina ket intedna kadakuada, ket kinunana: ‘Alaenyo, daytoy kaipapananna ti bagik.’” (Mr 14:22) Ti nadakamat a tinapay isu ti kita ti tinapay nga adda idi maipaay iti pannangan iti Paskua a nalpasen nga inaramid ni Jesus ken dagiti adalanna. Daytoy ket di nalebaduraan a tinapay, ta di naipalubos a maadda ti lebadura kadagiti pagtaengan dagiti Judio bayat ti Paskua ken ti nainaig a Piesta dagiti Di Pinaalsa a Tinapay. (Ex 13:6-10) Iti Kasuratan, naaramat ti lebadura a mangipasimudaag iti kinamanagbasol. Mayanatup ti awan lebadurana a kasasaad ti tinapay agsipud ta irepresentar dayta ti awanan basol a nainlasagan a bagi ni Jesus. (Heb 7:26; 9:14; 1Pe 2:22, 24) Ti di nalebaduraan a tinapay ket daplat ken nangarasngas; ngarud napispisi, kas kaugalian kadagiti pannangan kadagidi nga aldaw. (Lu 24:30; Ara 27:35) Iti immun-una a gundaway, idi nangpaadu ni Jesus iti tinapay iti namilagruan a pamay-an maipaay iti rinibu a tattao, pinispisina dayta tapno maibunongna kadakuada. (Mt 14:19; 15:36) Gapuna, nalawag nga awan naespirituan a kaipapanan ti pannakapispisi ti tinapay iti Panglaglagip, wenno Memorial.

Kalpasan a naipasa ni Jesus ti tinapay, nangala iti kopa ket “nangipaay iti panagyaman ket intedna kadakuada, ket imminumda amin manipud iti dayta. Ket kinunana kadakuada: ‘Daytoy kaipapananna ti “darak iti tulag,” a maiparukpok maigapu iti adu.’” (Mr 14:23, 24) Nagaramat iti napaalsem nga arak, saan nga iti di napaalsem a tubbog ti ubas. No ti Biblia tukoyenna ti arak, dayta ket literal nga arak, saan a ti di napaalsem a tubbog ti ubas. (Kitaenyo ti ARAK KEN NAINGEL NGA INUMEN.) Ti napaalsem nga arak, saan a ti tubbog ti ubas, bettakenna dagiti “daan a supot a lalat,” kas kinuna ni Jesus. Ni Jesus ket inakusar dagiti kabusorna kas maysa a “kaay-ayona ti aginum iti arak,” pammabasol nga awan kaes-eskanna no ti “arak” ket tubbog ti ubas laeng. (Mt 9:17; 11:19) Adda idi pudpudno nga arak maipaay iti Paskua a nalpasen a narambakan, ken maitutop nga aramaten ni Kristo iti panangyussuatna iti Pananglaglagip, wenno Memorial, iti ipapatayna. Awan duadua a nalabaga daydi nga arak, ta nalabaga nga arak laeng ti maitutop a simbolo ti dara.​—1Pe 1:19.

Pakikaykaysa a Pannangan. Iti kadaanan nga Israel, mabalin a mangaramid ti maysa a tao iti pakikaykaysa a pannangan. Isu mangipan iti maysa nga animal idiay santuario, a pakapartian dayta. Ti dadduma a paset ti animal a naidaton ket maipan iti altar maipaay a “makabang-ar a sayamusom ken Jehova.” Ti dadduma a paset maited iti agan-annong a padi, ti dadduma pay a paset maited iti papadi nga annak ni Aaron, ket daydiay agidatdaton ken ti sangakabbalayanna makiramanda iti pannangan. (Le 3:1-16; 7:28-36) Ti maysa a ‘narugit’ sigun iti naibatad iti Linteg ket naparitan a mangan iti pakikaykaysa a sakripisio di la ket ta “magessat kadagiti kailianna.”​—Le 7:20, 21.

Ti Pangrabii ti Apo ket maysa met a pakikaykaysa a pannangan agsipud ta adda panagririnnanud. Karaman ditoy ni Jehova a Dios kas Autor dayta nga urnos, ni Jesu-Kristo kas ti subbot a sakripisio, ket dagiti naespirituan a kakabsatna manganda kadagiti emblema kas kakadua a makipaset. Ti pannanganda iti “lamisaan ni Jehova” ipasimudaagna a sikakappiada ken Jehova. (1Co 10:21) Iti kinapudnona, dagiti pakikaykaysa a daton naawaganda no dadduma iti “datdaton ti kappia.”​—Le 3:1, Rbi8 ftn.

Dagiti makipaset iti pannangan bigbigenda a, babaen ti pannanganda iti tinapay ken iyiinumda iti arak, makiramramanda a sangsangkamaysa ken Kristo, iti naan-anay a panagkaykaysa. Kuna ni apostol Pablo: “Ti kopa ti bendision a bendisionantayo, saan aya a pannakiraman dayta iti dara ti Kristo? Ti tinapay a pisientayo, saan aya a pannakiraman dayta iti bagi ti Kristo? Agsipud ta adda maymaysa a tinapay, datayo, nupay adutayo, ket maymaysa a bagi, ta makiramramantayo amin iti dayta maymaysa a tinapay.”​—1Co 10:16, 17.

Ti kasta a pannakipaset dagitoy ipasimudaagna nga addada iti baro a tulag ken aw-awatenda dagiti gunggona manipud iti dayta, awan sabali, ti panangpakawan ti Dios iti basbasol babaen iti dara ni Kristo. Mayanatup a tagipatgenda ti pateg ti “dara ti tulag” a babaen iti dayta nasantipikarda. (Heb 10:29) Awagan ida ti Kasuratan kas “ministro ti maysa a baro a tulag,” nga agserserbida maipaay iti pangpanggep dayta. (2Co 3:5, 6) Ket mayanatup a makipasetda iti emblema a tinapay agsipud ta maikunada: “Babaen ti naikuna a ‘pagayatan’ nasantipikartayo babaen ti pannakaidaton ti bagi ni Jesu-Kristo a namimpinsanen.” (Heb 10:10) Makiramanda kadagiti panagsagaba ni Kristo ken iti ipapatay a kas iti ipapatayna, maysa nga ipapatay a sitatarnaw. Mangnamnamada a makiraman iti “kaasping ti panagungarna,” panagungar iti imortal a biag iti maysa a naespirituan a bagi.​—Ro 6:3-5.

Maipapan iti tunggal maysa a makipaset iti pannangan, insurat ni apostol Pablo: “Siasinoman a mangan iti tinapay wenno uminum iti kopa ti Apo a di maikari makabasolto maipapan iti bagi ken dara ti Apo. Umuna anamongan koma ti maysa a tao ti bagina kalpasan ti naannad a panangsukimat, ket iti kasta mangan iti tinapay ken uminum iti kopa. Ta daydiay mangan ken uminum kanen ken inumenna ti pannakaukom maibusor iti bagina no saanna a mailasin ti bagi.” (1Co 11:27-29) Dagiti aramid a narugit, di nainkasuratan, wenno managinsisingpet ti mangdiskualipikar iti maysa manipud pannangan. No mangan latta a kasta ti kasasaadna, kankanen ken in-inumenna ti pannakaukom maibusor iti bagina. Saanna a tagtagipatgen ti sakripisio ni Kristo, ti panggep ken ti kaipapanan dayta a sakripisio. Ipakpakitana ti di panagraem ken ti panangumsi iti dayta. (Idiligyo ti Heb 10:28-31.) Ti kasta a tao agpegpeggad a ‘magessat iti ili ti Dios,’ kas iti daydiay adda idi iti Israel a nakipaset iti pakikaykaysa a pannangan nga adda iti narugit a kasasaad.​—Le 7:20.

Iti kinapudnona, ipadis ni Pablo ti Pangrabii ti Apo iti maysa a pakikaykaysa a pannangan dagiti Israelita idi dakamatenna nga umuna ti maipapan kadagiti makiramraman a sangsangkamaysa ken Kristo ket kalpasanna kunana: “Kitaenyo daydiay Israel nga adda iti nainlasagan a pamay-an: Saan aya a dagidiay mangan kadagiti sakripisio makiramramanda iti altar? . . . Dikay mabalin ti uminum iti kopa ni Jehova ken iti kopa dagiti sairo; dikay mabalin ti makiraman iti ‘lamisaan ni Jehova’ ken iti lamisaan dagiti sairo.”​—1Co 10:18-21.

Dagiti Makipaspaset ken ti Dadduma Pay a Tumabtabuno iti Pannangan. Inummong ni Jesus dagiti 12 nga apostolna, a kinunana kadakuada: “Tinarigagayak unay ti makipangan kadakayo iti daytoy a paskua sakbay nga agsagabaak.” (Lu 22:15) Ngem ti salaysay ni Juan kas nakasaksi ipasimudaagna a ni Jesus pinagtalawna ti traidor a ni Judas sakbay nga inyussuatna ti Panglaglagip a pannangan. Bayat ti Paskua, ni Jesus, yantangay ammonan a ni Judas ti mangliput kenkuana, nangisawsaw iti sangkapisi iti pannangan iti Paskua ket inyawatna ken Judas, a binilinna a pumanaw. (Jn 13:21-30) Ti salaysay ni Marcos ipasimudaagna met daytoy a panagsasaganad ti paspasamak. (Mr 14:12-25) Bayat ti Pangrabii ti Apo a naaramid kalpasanna, impasa ni Jesus ti tinapay ken ti arak kadagiti nabati a 11 nga apostol, nga imbagana kadakuada a mangan ken uminumda. (Lu 22:19, 20) Kalpasan dayta, nagsao kadakuada kas “dagidiay nagtalinaed kaniak kadagiti pannakasusuotko,” kanayonan a pasimudaag a napagtalaw idin ni Judas.​—Lu 22:28.

Awan ti pammaneknek a nangan a mismo ni Jesus iti tinapay a naitukon wenno imminum manipud iti kopa bayat daytoy a Panglaglagip a pannangan. Ti bagi ken dara nga impaayna ket maigapu kadakuada ken maipaay a pangpasingked iti baro a tulag, a babaen iti dayta naikkat dagiti basolda. (Jer 31:31-34; Heb 8:10-12; 12:24) Awanan ni Jesus iti basbasol. (Heb 7:26) Isu ti mangibabaet iti baro a tulag iti nagbaetan ni Jehova a Dios ken dagidiay napili kas kakadua ni Kristo. (Heb 9:15; kitaenyo ti TULAG.) Malaksid kadagiti apostol nga adda iti daydi a pannangan, adda sabsabali pay a mangbukel iti naespirituan nga “Israel ti Dios,” maysa a “bassit nga ipastoran,” nga inton agangay agbalin nga ar-ari ken papadi a kadua ni Kristo. (Ga 6:16; Lu 12:32; Apo 1:5, 6; 5:9, 10) Ngarud, amin a naespirituan a kakabsat ni Kristo ditoy daga makipasetda iti daytoy a pannangan tunggal marambakan dayta. Naipakita nga isuda ket “maysa a kita ti umuna a bungbunga dagiti parsuana” (San 1:18), nagatang manipud iti sangatauan kas “umuna a bungbunga iti Dios ken iti Kordero,” ken naipalgak iti sirmata ni Juan a 144,000 ti bilangda.​—Apo 14:1-5.

Dagiti umim-imatang saanda a makipaset. Impalgak ni Apo Jesu-Kristo nga, iti kaaddana, adda tattao nga agaramid iti naimbag kadagiti naespirituan a kakabsatna, a mangsarungkar kadakuada iti tiempo ti panagkasapulan ken mangipaay kadakuada iti tulong. (Mt 25:31-46) Dagitoy, a mabalin a tumabtabuno iti rambak ti Pangrabii ti Apo, kualipikadoda kadi a makipaset kadagiti emblema? Kuna ti Kasuratan a ti Dios, babaen iti nasantuan nga espirituna, mangipaayto iti pammaneknek ken pammasiguro kadagidiay kualipikado a makipaset kadagiti emblema kas “pudno a dagiti agtawid ti Dios, ngem makipagtawid ken Kristo,” nga isuda ket annak ti Dios. Insurat ni apostol Pablo: “Ti mismo nga espiritu mangsaksi a buyogen ti espiritutayo a datayo ket annak ti Dios.” Intuloyna nga inlawlawag nga adda dadduma pay a magunggonaan iti urnos ti Dios maipaay kadagitoy nga annak: “Ta ti sigagagar a panagsegga ti sangaparsuaan ket agur-uray iti pannakaipanayag ti annak ti Dios.” (Ro 8:14-21) Yantangay dagiti makipagtawid ken Kristo ‘agturayda a kas ar-ari ken papadi iti daga,’ ti Pagarian gunggonaannanto dagidiay agbiag iti sidong dayta. (Apo 5:10; 20:4, 6; 21:3, 4) Gagangay a dagidiay magunggonaan interesadoda iti Pagarian ken iti panagrang-ayna. Ti kakasta a tattao tabunuan ken imatanganda ngarud ti rambak ti Pangrabii ti Apo, ngem saan a kas makipagtawid ken Kristo ken kadagiti naespirituan nga annak ti Dios, saanda a makipaset kadagiti emblema kas kadua a makiraman iti ipapatay ni Kristo, nga addaan namnama a panagungar iti nailangitan a biag a makikadua kenkuana.​—Ro 6:3-5.

Saan a Transubstantiation Wenno Consubstantiation. Idi intukon ni Jesus ti tinapay, adda pay laeng kenkuana ti nainlasagan a bagina. Iti sumaganad a malem (iti isu met laeng nga aldaw iti kalendario dagiti Hebreo, Nisan 14), maidaton idi daytoy nga intero a bagi kas perpekto ken awan pakapilawanna a sakripisio maipaay iti basbasol. Adda met kenkuana ti isuamin a darana maipaay iti dayta a perpekto a sakripisio. “Imparukpokna ti kararuana [nga adda iti dara] agingga iti mismo nga ipapatay.” (Isa 53:12; Le 17:11) Gapuna, bayat ti pangrabii, saan a nangaramid iti milagro a transubstantiation, panamagbalbaliw iti tinapay nga agbalin a literal a lasagna ken iti arak nga agbalin a literal a darana. Iti isu met laeng a rason, saan a pudno a maikuna a ti lasagna ken ti darana namilagruan a pinaaddana iti tinapay ken arak wenno intiponna kadagita, kas ibagbaga dagidiay mangitantandudo iti doktrina a consubstantiation.

Daytoy ket saan a supiaten ti sasao ni Jesus iti Juan 6:51-57. Saan a ti Pangrabii ti Apo ti salsalaysayen ni Jesus ditoy; ta nayussuat ti kasta nga urnos makatawen pay kalpasanna. Ti ‘pannangan’ ken ‘iyiinum’ a nadakamat iti daytoy a salaysay ket maaramid iti piguratibo a kaipapanan babaen ti panangiparangarang iti pammati ken Jesu-Kristo, kas naipamatmat iti Ju 6 bersikulo 35 ken 40.

Kanayonanna pay, ti pannangan iti aktual a lasag ken dara ti tao ket kanibalismo. Gapuna, nakigtot dagiti Judio a saan idi a mangiparparangarang iti pammati ken saan nga umiso ti pannakaawatda iti sasao ni Jesus maipapan iti pannangan iti lasagna ken iyiinum iti darana. Daytoy impasimudaagna ti panangmatmat dagiti Judio maipapan iti pannangan iti lasag ken dara ti tao, kas naigunamgunam iti Linteg.​—Jn 6:60.

Kanayonanna pay, ti iyiinum iti dara ket panangsalungasing iti linteg ti Dios a naited ken Noe, sakbay ti Linteg ti tulag. (Ge 9:4; Le 17:10) Saan a pulos ibilin ni Apo Jesu-Kristo ti panangsalungasing iti linteg ti Dios. (Idiligyo ti Mt 5:19.) Kanayonanna pay, imbilin ni Jesus: “Itultuloyyo nga aramiden daytoy kas panglaglagip kaniak,” saan a kas panangisakripisio kaniak.​—1Co 11:23-25.

Ngarud, ti tinapay ken arak ket emblema a mangisimsimbolo iti lasag ken dara ni Kristo, no kasano a ti sasaona maipapan iti pannangan iti lasagna ken iyiinum iti darana ket simboliko. Naikuna ni Jesus kadagidiay napagrurod gapu iti sasaona: “Iti kinapudnona, ti tinapay nga itedko isu ti lasagko maigapu iti biag ti lubong.” (Jn 6:51) Naipaay daytoy iti ipapatayna kas sakripisio iti kayo a pagtutuokan. Naitabon ti bagina ket pinagpukaw ni Amana sakbay a makita dayta ti panagrupsa. (Ara 2:31) Iti literal, awan a pulos asinoman a nangan iti lasag wenno darana.

Umiso ken Naurnos a Panangrambak. Ti kongregasion Kristiano idiay Corinto ket naadda iti dakes a naespirituan a kasasaad, iti sumagmamano a pamay-an, iti kasta kinuna ni apostol Pablo: “Adu kadakayo ti nakapuy ken masaksakit, ket sumagmamano ti matmaturog ken patay.” Nangnangruna a maigapu daytoy iti di umiso a pannakaawatda iti Pangrabii ti Apo ken iti kaipapanan dayta. Saanda a rinaem ti kinasagrado dayta nga okasion. Adda dagiti nangitugot iti pangrabiida tapno kanenda sakbay wenno bayat ti gimong. Karaman kadagitoy dagiti tattao a naglablabes iti pannangan ken nabartek, idinto ta ti dadduma iti kongregasion nga awan pinangrabiida ket nabisinanda ken nakariknada iti bain iti imatang dagidiay aduan. Yantangay dagiti panunotda ket sagsaguyepyepen wenno naiturong iti sabsabali pay a banag, awanda iti kasasaad a makipaset kadagiti emblema buyogen ti panangipateg. Kanayonanna pay, adda idi panaglalasin iti kongregasion gapu ta ti sumagmamano iti nagtetengngaanda pinaboranda ni Pedro, ti dadduma kinaykayatda ni Apolos, ket kaskasdi a ti dadduma nagpannurayda ken Pablo maipaay iti panangidaulo. (1Co 1:11-13; 11:18) Saanda a nabigbig a daytoy nga okasion rumbeng koma a mangitampok iti panagkaykaysa. Saanda a naan-anay a naawatan ti kinaserioso dayta a banag, a dagiti emblema inrepresentarda ti bagi ken dara ti Apo ket ti pangrabii okasion idi a panglaglagip iti ipapatayna. Impaganetget ni Pablo ti nakaro a peggad kadagidiay nakipaset a saanda a nailasin dagitoy a kinapudno.​—1Co 11:20-34.