Adda Kadi Kadakayo ti “Panunot ni Kristo”?
‘Ti Dios a mangipaay iti panagibtur ken liwliwa ipalubosna koma a maadda kadakayo ti isu met laeng a kababalin ti isip a naadda ken Kristo Jesus.’—ROMA 15:5.
1. Kasano a nadeskribir ni Jesus iti adu a ladawan iti Kakristianuan, ken apay a di maitutop daytoy a pannakailadawan ni Jesus?
“DI PULOS nakita a nagkatawa.” Kasta ti pannakadeskribir ni Jesus iti maysa a dokumento nga insurat kano ti maysa a nagkauna a Romano nga opisial. Naikuna nga adu a pintor ti naimpluensiaan daytoy a dokumento, nga awan namalbaliwanna sipud idi agarup maika-11 a siglo.a Iti adu a ladawan, naiparang ni Jesus kas serioso a tao a manmano nga agisem, no agisem man. Ngem saan a maitutop dayta a panangdeskribir ken Jesus, a nailadawan kadagiti Ebanghelio kas nadungngo, naayat, ken mannakipagrikna a tao.
2. Kasano a maaddaantayo iti “isu met laeng a kababalin ti isip a naadda ken Kristo Jesus,” ket matulongannatayo daytoy a mangaramid iti ania?
2 Nalawag a tapno maammuantayo ti pudpudno a Jesus, masapul a punnuentayo ti isip ken pusotayo iti umiso a pannakaawat maipapan iti agpayso a personalidad ni Jesus idi adda ditoy daga. Intay ngarud usigen ti dadduma kadagiti salaysay dagiti Ebanghelio tapno maawatantayo ti “panunot ni Kristo”—kayatna a sawen, ti rikrikna, panangmatmat, pampanunot, ken panagrasrasonna. (1 Corinto 2:16) Bayat ti panangusigtayo, panunotentayo no kasanotay a maaddaan iti “isu met laeng a kababalin ti isip a naadda ken Kristo Jesus.” (Roma 15:5) Iti kasta, ad-adda a masurottayo ti padron nga impaayna kadatayo iti panagbiagtayo ken iti pannakilangentayo kadagiti dadduma.—Juan 13:15.
Nalaka a Maasitgan
3, 4. (a) Ania dagiti kasasaad a nainaig iti salaysay a nailanad iti Marcos 10:13-16? (b) Ania ti reaksion ni Jesus idi pawilan dagiti adalanna nga umay kenkuana dagiti ubbing?
3 Naguyugoy dagiti tattao ken Jesus. Iti nagduduma a gundaway, saan a bimdeng nga umasideg kenkuana dagiti tattao a nadumaduma ti edad ken kasasaadda. Usigenyo ti pasamak a nailanad iti Marcos 10:13-16. Napasamak dayta idi dandanin agpatingga ti ministeriona bayat ti panagturongna idiay Jerusalem iti maudi a gundaway, a pakapasaranna iti nakas-ang nga ipapatay.—Marcos 10:32-34.
4 Panunotenyo ti eksena. Adda tattao a nangyeg ken Jesus kadagiti ubbing, a pakairamanan dagiti maladaga, tapno bendisionanna koma dagitoy.b Ngem dagiti adalan pinadasda a pawilan dagiti ubbing nga umay ken Jesus. Nalabit pinanunot dagiti adalan a sigurado a di kayat ni Jesus ti pasinga kadagiti ubbing kadagitoy a kritikal a lawas. Ngem nagbiddutda. Idi makita ni Jesus ti ar-aramiden dagiti adalanna, saan a naragsakan. Inayaban ni Jesus dagiti ubbing, a kunkunana: “Bay-anyo dagiti ubbing nga umay kaniak; dikay padasen a pawilan ida.” (Marcos 10:14) Kalpasanna adda inaramidna a pakakitaan ti pudpudno a dungngo ken ayat. Kuna ti salaysay: “Innalana dagiti ubbing kadagiti takiagna ket rinugianna a bendisionan ida.” (Marcos 10:16) Natalged la ketdi ti rikna dagiti ubbing idi inarakup ida ni Jesus kas tanda ti pammateg.
5. Ania ti ipalnaad kadatayo ti salaysay iti Marcos 10:13-16 maipapan iti personalidad ni Jesus?
5 Adu ti ipalnaadna kadatayo dayta nga ababa a salaysay maipapan iti personalidad ni Jesus. Imutektekanyo ta nalaka a maasitgan. Nupay natan-ok ti saadna idi idiay langit, dina pinagalusiis wenno tinagibassit dagiti imperpekto a tattao. (Juan 17:5) Saan kadi a nakadkadlaw met ta uray dagiti ubbing nalag-an ti riknada kenkuana? Saanda la ketdi koma a napan kenkuana no nalamiis ti pannakilangenna ken saan a naragsak, a di man la umisem wenno agkatawa! Immasideg ken Jesus dagiti tao a nagduduma ti edadda agsipud ta nariknada nga isu ket nadungngo, naayat, ken agtalekda a dina ida paayen.
6. Kasano nga agbalin dagiti panglakayen nga ad-adda a nalaka a maasitgan?
6 Iti panangutobtayo iti daytoy a salaysay, mabalintay nga isaludsod iti bagitayo, ‘Adda kadi kaniak ti panunot ni Kristo? Nalakaak kadi a maasitgan?’ Kadagitoy napeggad a tiempo, kasapulan dagiti karnero ti Dios dagiti nalaka a maasitgan a papastor, lallaki a kakasla “paglemmengan no agangin.” (Isaias 32:1, 2; 2 Timoteo 3:1) Dakayo a panglakayen, no addaankayo iti napasnek, naimpusuan nga interes kadagiti kakabsatyo ken madadaankayo nga agsakripisio para kadakuada, mariknada a maseknankayo. Makitada dayta iti langayo, mangngegda iti timekyo, ken mapaliiwda iti naayat a kababalinyo. No talaga a nadungngo ken maseknankayo, agtalek dagiti dadduma kadakayo, agraman dagiti ubbing, ken saanda nga agalikaka nga umasideg kadakayo. Inlawlawag ti maysa a Kristiano a babai no apay a nakapagpudno iti maysa a panglakayen: “Naemma ken nadungngo ti pannakisaritana kaniak. No saan la a kasta, mabalin a saanak koma a pulos nagsao. Pinatalgedna ti riknak.”
Nakonsiderasion Kadagiti Dadduma
7. (a) Kasano nga impakita ni Jesus nga isu ket nakonsiderasion kadagiti dadduma? (b) Ania ti mabalin a rason no apay nga in-inut ti panangisubli ni Jesus iti panagkita ti maysa a bulsek a lalaki?
7 Nakonsiderasion ni Jesus. Maawatanna ti rikrikna dagiti dadduma. Ti laengen pannakakitana kadagiti tattao nga addaan an-annayen ket umdasen a pakatignayanna a mangpaimbag kadakuada. (Mateo 14:14) Maawatanna met dagiti limitasion ken kasapulan dagiti dadduma. (Juan 16:12) Naminsan, adda tattao a nangyeg kenkuana iti bulsek a lalaki ket indawatda ken Jesus a paimbagenna koma. Insubli ni Jesus ti panagkita daydi a lalaki, ngem in-inut ti panangaramidna iti dayta. Iti damo, nakakita ti lalaki kadagiti tattao ngem dina unay ida mailasin—“kasla kaykayo, ngem agpagnapagnada.” Kalpasanna, naan-anay nga insubli ni Jesus ti panagkitana. Apay nga in-inut ti panangpaimbagna iti daydi a lalaki? Mabalin a tapno saan a mabigla a makakita iti lawag ken iti komplikado a lubong yantangay naruam iti sipnget.—Marcos 8:22-26.
8, 9. (a) Ania ti napasamak di nagbayag kalpasan ti idadateng ni Jesus ken dagiti adalanna iti rehion ti Decapolis? (b) Deskribirenyo ti panangpaimbag ni Jesus iti tuleng a lalaki.
8 Usigenyo met ti napasamak kalpasan ti Paskua idi 32 K.P. Adda idi ni Jesus ken dagiti adalanna iti rehion ti Decapolis, iti dayaen ti Baybay ti Galilea. Nasarakan ida sadiay ti adu a tattao ket inyegda ken Jesus ti adu a masakit ken addaan an-annayen, ket pinaimbagna amin ida. (Mateo 15:29, 30) Makapainteres ta adda maysa a lalaki nga impaayan ni Jesus iti naisangsangayan nga atension. Impadamag ni Marcos ti napasamak; isu laeng ti mannurat iti Ebanghelio a nangilanad iti daytoy a pasamak.—Marcos 7:31-35.
9 Tuleng ken di unay makapagsao ti lalaki. Mabalin a nadlaw ni Jesus ti naidumduma a nerbios wenno kinamanagbabain daytoy a lalaki. Kalpasanna, adda medio karkarna nga inaramid ni Jesus. Inyadayona ti lalaki kadagiti tattao. Idi is-isudan, nagsenias ni Jesus tapno maawatan ti lalaki no ania ti aramidenna. “Inkabilna dagiti ramayna kadagiti lapayag ti lalaki ket, kalpasan a timmupra, sinagidna ti dilana.” (Marcos 7:33) Kalpasanna, timmangad ni Jesus iti langit sa insennaayna ti nagkararag. Kastoy ti ibagbaga dagitoy nabatad a tignay iti lalaki: ‘Ti aramidek kenka ket babaen ti pannakabalin nga aggapu iti Dios.’ Kamaudiananna, kinuna ni Jesus: “Malukatanka.” (Marcos 7:34) Dagus a nakangngeg ti lalaki ket nalawagen ti panagsaona.
10, 11. Kasanotay a maipakita ti konsiderasion iti rikrikna dagiti dadduma iti kongregasion? iti pamilia?
10 Anian a konsiderasion ti impakita ni Jesus kadagiti tattao! Maawatanna ti rikriknada, ket ti kastoy a pannakipagrikna ti nanggutugot kenkuana nga agtignay iti wagas a di makasair iti riknada. Kas Kristiano, nasayaat a sukayen ken iparangarangtayo ti panunot ni Kristo iti kasta a pamay-an. Balakadannatayo ti Biblia: “Agkakapanunotankay koma amin, a mangipakitakayo iti pannakipagmaymaysa ti rikna, addaan iti nainkabsatan a panagayat, nadungngo a mannakipagrikna, napakumbaba iti panagpampanunot.” (1 Pedro 3:8) Nalawag a kalikaguman daytoy ti panagsao ken panagtignay iti wagas a di masair ti rikna dagiti dadduma.
11 Iti uneg ti kongregasion, maipakitatayo ti konsiderasion iti rikrikna dagiti dadduma babaen ti nadayaw a pannakilangen kadakuada, a tratuentay ida iti wagas a kayattayo a panangtratoda kadatayo. (Mateo 7:12) Ramanen dayta ti panangannad no ania ti ibagatayo ken no kasanotay nga ibaga. (Colosas 4:6) Laglagipenyo a ti ‘nadarasudos a sasao makaduyok a kas iti kampilan.’ (Proverbio 12:18) Iti ngay uneg ti pamilia? Ti agassawa a pudno nga agpimpinnateg maawatanda ti rikna ti tunggal maysa. (Efeso 5:33) Idianda dagiti nagubsang a sasao, naynay a panangbabalaw, ken pananguyaw—makasair amin dagitoy iti rikna a saan a nalaka nga aglunit. Adda met rikna dagiti annak, ket ikonsiderar daytoy dagiti naayat a nagannak. No kasapulan ti pannubngar, aramiden dayta dagiti nagannak iti wagas a maraem ti dignidad dagiti annakda ken saanda a mabainan.c (Colosas 3:21) No ngarud ipakitatayo ti konsiderasion kadagiti dadduma, ipakpakitatayo nga adda kadatayo ti panunot ni Kristo.
Madadaan nga Agtalek Kadagiti Dadduma
12. Ania ti balanse ken realistiko a panangmatmat ni Jesus kadagiti adalanna?
12 Balanse ken realistiko ti panangmatmat ni Jesus kadagiti adalanna. Pagaammona a saanda a perpekto. Mabasana ngamin ti puso dagiti tattao. (Juan 2:24, 25) Nupay kasta, saan a dagiti laeng pagkuranganda ti kinitana no di ket dagiti nasayaat a galadda. Nakitana met ti kabaelan dagitoy a tattao a ginuyugoy ni Jehova. (Juan 6:44) Ti positibo a panangmatmat ni Jesus kadagiti adalanna ket nabatad iti pannakilangen ken panangtratona kadakuada. Adda ngamin panagtalekna kadakuada.
13. Kasano nga impakita ni Jesus nga adda panagtalekna kadagiti adalanna?
13 Kasano nga impakita ni Jesus dayta a panagtalek? Idi panawannan ti daga, adda nadagsen a responsabilidad nga intalekna kadagiti napulotan nga adalanna. Impabaklayna kadakuada ti rebbengen a mangaywan iti sangalubongan nga intereses ti Pagarianna. (Mateo 25:14, 15; Lucas 12:42-44) Kabayatan ti ministeriona, impakitana ti panagtalekna kadakuada uray iti babassit, saan a direkta a pamay-an. Idi namilagruan a pinaaduna ti taraon nga agpaay iti nagadu a tattao, dagiti adalanna ti pinagibunongna iti taraon.—Mateo 14:15-21; 15:32-37.
14. Kasanoyo a gupgopen ti salaysay a nailanad iti Marcos 4:35-41?
14 Usigenyo met ti salaysay a nailanad iti Marcos 4:35-41. Iti daytoy a gundaway, nagbilog ni Jesus ken dagiti adalanna ket nagpadayada a bimmallasiw iti Baybay ti Galilea. Idi nakaluasdan, nagidda ni Jesus idiay kutit ti bilog ket nakaturog. Ngem di nagbayag, “dakkel a nadawel nga allawig ti giddato a dimteng.” Gagangay la ti kakasta a bagyo iti Baybay ti Galilea. Gapu ta nababa (agarup 200 a metro iti baba ti patas ti baybay), nabarbara ti angin ngem iti aglawlaw, a pakaigapuan ti panagbalbaliw ti panawen. Malaksid iti daytoy, agpababa iti Tanap ti Jordan dagiti napigsa nga angin sadiay nga aggapu iti Bantay Hermon iti amianan. Uray nasayaat ti panniempo, mabalin a kellaat lattan nga agbagyo iti napigsa. Panunotenyo daytoy: Awan duadua nga ammo ni Jesus a gagangay dagiti kasta a bagyo, tangay dimmakkel idiay Galilea. Ngem nasimbeng ti pannaturogna, ta nagtalek iti kabaelan dagiti adalanna, a ti dadduma kadakuada ket mangngalap.—Mateo 4:18, 19.
15. Kasanotay a matulad ti kinamasindadaan ni Jesus nga agtalek kadagiti adalanna?
15 Matuladtay kadi ti masindadaan a panagtalek ni Jesus kadagiti adalanna? Adda dagidiay bumdeng a mangipabaklay iti rebbengen kadagiti dadduma. Masapul a kanayon nga isuda ti mangtengngel iti timon, no ar-arigen. Nalabit kunada, ‘No kayatko nga umiso ti pannakaaramid ti maysa a banag, masapul a siakon a mismo ti mangaramid!’ Ngem no datayo a mismo ti mangaramid iti amin, mabalin a mapaksuyantayto ken nalabit masayang ti panawentayo nga agpaay koma iti pamiliatayo. Maysa pay, no ditay ikkan dagiti dadduma kadagiti maitutop a trabaho ken responsabilidad, mapaidamantay ida iti gundaway a makasursuro ken masanay. Nainsiriban a sursuruentayo ti agtalek kadagiti dadduma, nga italektayo dagiti bambanag kadakuada. Nasayaat a sipupudno nga isaludsodtayo iti bagitayo, ‘Adda kadi kaniak ti panunot ni Kristo iti daytoy a banag? Situtulokak kadi a mangipabaklay kadagiti annongen kadagiti dadduma, nga agtalekak nga aramidenda ti kabaelanda?’
Nagpiar Kadagiti Adalanna
16, 17. Iti maudi a rabii ti biagna ditoy daga, ania ti impatalged ni Jesus kadagiti apostolna, uray no ammona a baybay-andanto?
16 Imparangarang ni Jesus ti positibo a panangmatmatna kadagiti adalanna iti sabali pay a napateg a pamay-an. Inyebkasna ti panagpiarna kadakuada. Nabatad daytoy iti makaliwliwa a sasaona kadagiti apostolna iti daydi maudi a rabii ti biagna ditoy daga. Imutektekanyo no ania ti napasamak.
17 Adu ti inaramid ni Jesus iti daydi a rabii. Inikkanna dagiti apostolna iti leksion maipapan iti kinapakumbaba babaen ti panangbuggona kadagiti sakada. Kalpasanna, inyussuatna ti pangrabii a panglaglagip iti ipapatayna. Idi kuan, nagsusupiat manen dagiti apostol no siasino kadakuada ti ipagarupda a kangrunaan. Inan-anusan ida ni Jesus. Dina inungtan ida no di ket nakirinnason kadakuada. Imbagana kadakuada no anianto ti mapasamak: “Dakayo amin maitibkolkayto mainaig kaniak itoy a rabii, ta adda a naisurat, ‘Kabilekto ti pastor, ket dagiti karnero iti arban mawarawaradanto.’” (Mateo 26:31; Zacarias 13:7) Ammona nga isu ket baybay-anto dagiti kasingedan a kakaduana iti tiempo ti panagkasapulanna. Kaskasdi, dina ida binabalaw. Kinunana ketdi kadakuada: “Ngem kalpasan a mapagungarak, mapanakto nga umun-una ngem dakayo idiay Galilea.” (Mateo 26:32) Wen, impatalgedna kadakuada a nupay baybay-andanto, dinanto ida baybay-an. Inton mapalabas daytoy a nasaem a pannubok, agkikitadanto manen.
18. Idiay Galilea, ania a nadagsen nga annongen ti intalek ni Jesus kadagiti adalanna, ket kasano a tinungpal dayta dagiti apostol?
18 Tinungpal ni Jesus ti saona. Idi agangay, idiay Galilea, nagparang ni napagungar a Jesus kadagiti 11 a matalek nga apostol, a nabatad a kaduada a naguummong dagiti adu a dadduma pay. (Mateo 28:16, 17; 1 Corinto 15:6) Iti daydi a gundaway, adda nadagsen nga annongen nga inted ni Jesus kadakuada: “Inkayo ngarud ket mangaramidkayo kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu, nga isursuroyo kadakuada a tungpalenda dagiti isuamin a bambanag nga imbilinko kadakayo.” (Mateo 28:19, 20) Ti libro a Dagiti Aramid nalawag a paneknekanda kadatayo a tinungpal dagiti apostol dayta nga annongen. Simamatalek nga indauloda ti pannakaikasaba ti naimbag a damag idi umuna a siglo.—Aramid 2:41, 42; 4:33; 5:27-32.
19. Ania ti masursurotayo kadagiti inaramid ni Jesus kalpasan ti panagungarna maipapan iti panunot ni Kristo?
19 Ania ti masursurotayo iti daytoy nabagas a salaysay maipapan iti panunot ni Kristo? Nakita ni Jesus ti pagkapuyan dagiti apostolna, ngem “inayatna ida agingga iti panungpalan.” (Juan 13:1) Iti laksid dagiti pagkuranganda, impakitana a piarenna ida. Imutektekanyo ta saan a nagbiddut ni Jesus a nagpiar kadakuada. Ti panagtalek ken panagpiarna ti awan duadua a nangpabileg kadakuada a determinado a mangaramid iti imbilinna.
20, 21. Kasanotay a maipakita ti positibo a panangmatmat kadagiti kapammatiantayo?
20 Kasanotay a maiparangarang ti panunot ni Kristo iti daytoy a banag? Saan koma a negatibo ti panangmatmatyo kadagiti kapammatianyo. No dagiti pagkapuyanda ti panunotenyo, maiparangarang dayta iti sao ken tignayyo. (Lucas 6:45) Nupay kasta, kuna ti Biblia kadatayo a ti ayat “patienna ti isuamin a bambanag.” (1 Corinto 13:7) Positibo ti ayat, saan a negatibo. Mangpabileg imbes a mangdadael. Ad-adda nga agtignay dagiti tattao gapu iti ayat ken pammaregta imbes a gapu iti pamutbuteng. Mapabileg ken maparegtatayo dagiti dadduma babaen ti panangyebkas iti panagtalektayo kadakuada. (1 Tesalonica 5:11) No, kas ken Kristo, positibo ti panangmatmattayo kadagiti kakabsattayo, tratuentay ida iti wagas a mangpabileg kadakuada ken matignayda a mangaramid iti amin a kabaelanda.
21 Saan laeng a ti panangtulad kadagiti inaramid ni Jesus ti kaipapanan ti panangsukay ken panangiparangarang iti panunot ni Kristo. Kas nadakamat iti immun-una nga artikulo, tapno talaga a makapagtignaytayo a kas ken Jesus, masapul a sursuruentay nga umuna a matmatan dagiti bambanag a kas iti panangmatmatna. Tulongannatayo dagiti Ebanghelio a mangammo iti maysa pay a benneg ti personalidadna, ti pampanunot ken rikriknana mainaig iti trabaho a naipaannong kenkuana, kas salaysayen ti sumaganad nga artikulo.
[Footnotes]
a Iti dokumento, dineskribir ti palsipikador ti langa kano ni Jesus, agraman ti kolor ti buok, barbas, ken matana. Inlawlawag ti managipatarus iti Biblia a ni Edgar J. Goodspeed a daytoy a panangpalsipika ket “nairanta a mangpatalged iti pannakailadawan ti langa ni Jesus kadagiti libro dagiti pintor.”
b Agparang a nagduduma ti tawen dagiti ubbing. Ti sao ditoy a naipatarus nga “ubbing” ket nausar met iti anak a babai ni Jairo nga agtawen iti 12. (Marcos 5:39, 42; 10:13) Nupay kasta, iti pumada a salaysay, nagaramat ni Lucas iti sao a mausar met kadagiti maladaga.—Lucas 1:41; 2:12; 18:15.
c Kitaenyo ti artikulo a “Raraemenyo Kadi ti Dignidadda?” iti Abril 1, 1998, a ruar ti Pagwanawanan.
Mailawlawagyo Kadi?
• Ania ti reaksion ni Jesus idi pinawilan dagiti adalanna dagiti ubbing nga umay kenkuana?
• Kasano nga impakita ni Jesus ti konsiderasion kadagiti dadduma?
• Kasanotay a matulad ti kinamasindadaan ni Jesus nga agtalek kadagiti adalanna?
• Kasanotay a matulad ti panagpiar ni Jesus kadagiti apostolna?
[Ladawan iti panid 16]
Nalag-an ti rikna dagiti ubbing ken Jesus
[Ladawan iti panid 17]
Mannakipagrikna ni Jesus kadagiti dadduma
[Ladawan iti panid 18]
Bendision dagiti panglakayen a nalaka a maasitgan