Dagiti Saludsod Manipud Kadagiti Managbasa

◼ Idiay Juan 6:53, tuktukoyen laeng aya ni Jesus dagiti napulotan a Kristiano idi a kinunana: “Pudno, pudno, kunak kadakayo, No saankayo a mangan iti lasag ti Anak ti tao ken uminum iti darana, awanankayo iti biag”?

Kadagiti adu a tawtawen inlawlawagmi dagitoy a sasao kas limitado laeng kadagiti napulotan a Kristiano a maalanto idiay langit a makipagturay a kadua ni Jesu-Kristo. Nupay kasta, ti kanayonan a panagadal iti daytoy a banag irekomendarna ti nalawlawa a panangiyaplikar iti Juan 6:53.

Kadagiti naglabas a tawtawen minatmatanmi daytoy a teksto iti lawag dagiti dadduma a bersikulo a mangus-usar kadagiti umas-asping a sasao. Kas pangarigan, dagiti sasao nga “addaankayo iti biag” ti umas-asping kadagiti sasao ni Jesus idiay Juan 5:26, a tuktukoyen dayta a naipamaysa kada Jehova ken ni Jesus. Kaskasdi, kas naisalaysay iti panid 11 ken 12 iti daytoy a magasin, ti konteksto ti Juan 5:26 mangted ti pakaibatayan ti pannakaawat kadagiti sasao nga “adda biag kenkuana met laeng” iti dayta a bersikulo. Ngem naiyebkas ti Juan 6:53 maysa a tawen kalpasanna ket addaan iti naiduma a konteksto.

Ti sabali pay nga impluensia iti napalabas a panangmatmatmi iti Juan 6:53 isu ti komento ni Jesus maipapan iti ‘pannangan ti lasagna ken pananginum ti darana.’ Umas-asping daytoy kadagiti nasao ni Jesus idi impasdekna ti Pangrabii ti Apo. Idi impasdekna dayta, nagsao maipapan iti lasag ken darana, ket imbilinna a dagiti emblema dagitoy (ti awan lebadorana a tinapay ken arak) ti kanen ken inumen laeng dagiti paspasurotna a maiyegto iti baro a tulag ken iti tulag maipaay iti maysa a pagarian. (Lucas 22:14-22, 28-30) Nupay kasta, ti konteksto ti Juan 6:53 ti kasapulan manen a maapresiar.

Idi nasao ni Jesus dagiti nailanad idiay Juan 6:53, ti panangipasdekna ti Pangrabii ti Apo ket maysa a tawen pay ti kaadayona. Awan asinoman a nakangngeg ken Jesus nga addaan iti kapanunotan maipapan iti tinawen a selebrasion nga addaan kadagiti literal nga emblema a mangirepresentar iti lasag ken dara ni Kristo. Imbes ketdi, ti tema ni Jesus, wenno linea ti panagrasonna, idiay kapitulo 6 ti Juan ket maipapan iti lasagna a maiyarig iti manna. Nupay kasta, adda paggiddiatanna. Ti lasagna (ken, innayonna pay, ti darana) dakdakkel ngem ti literal a manna ta ti lasagna naited a maipaay a pagbiagan ti lubong, a mamagbalin a posible iti biag nga agnanayon.​—Juan 6:48-51.

Gapuna, ti kanayonan a panagsukimat ti nabiit pay a nangipaganetget nga adda ti maysa a tawen a paggidiatan dagiti sasao ni Jesus iti Juan 5:26 ken dagiti komentona idiay Juan kapitulo 6; ngarud dayta ket sabali manen a tawen sakbay ti panangipasdekna ti Pangrabii ti Apo. Naipaay met ti dakdakkel a panangipaganetget, kadagiti as-asideg a konteksto ti Juan 6:53. Gapuna, ti artikulo iti panid 15-20 ti mangted ti nalawlawa nga aplikasion iti Juan 6:53, a ramanenna agpadpada dagidiay naiserrek iti baro a tulag a maipaay iti nailangitan a biag ken dagidiay nga addaan ti namnama iti biag nga awan inggana iti maysa a paraiso a daga.

◼ Dagiti salaysay ti ebanghelio ken dadduma a reperensia kasla aggigiddiatda no kaano ti pannangan ni Jesus idiay balay ni Simon nga agkukutel idiay Betania ken napulotan iti unguento. Kaano kadi dayta?

Agparang a dagitoy a paspasamak napagtengda idi Nisan 9 (kalendario dagiti Judio) iti 33 K.P. Ngem kas naikuna iti baba maipaay kadagiti rason daytoy a konklusion, makitayo no apay a ti agtultuloy a panagadal ti Sao ti Dios ti mangyeg irarang-ay iti pannakaammoyo ken pannakaawatyo.

Dagiti detalye daytoy a rambak ti naidatag kadagiti tallo kadagiti uppat nga Ebanghelio. (Mateo 26:6-13; Marcos 14:3-9; Juan 12:2-8) Dinakamat da Mateo ken Marcos dayta a pangrabii kalpasan ti panangisalaysayda ti naballigi a panagsakay ni Jesus a simrek iti Jerusalem, ti panangilunodna iti awan bungana a kayo ti higos, ken ti sungbatna iti saludsod dagiti apostolna maipapan iti panungpalan ti sistema dagiti bambanag. Agpadpada a ni Mateo ken Marcos pinasarunuanda ti salaysay iti pangrabii maipapan iti pannakiuman ni Judas kadagiti papangulo a Judio maipapan iti panangilibakna ken ni Jesus. Ti panangisaad iti daytoy a pangrabii kadagiti dua a salaysay isingasingna a daytat’ napasamak idi Nisan 12, dua nga aldaw laeng sakbay ti pannakailibak ken pannakapapatay ni Jesus idi Nisan 14. Gapuna ti pangrabii ti napetsaan Nisan 12 kadagiti adu a tsart a mangipakpakita kadagiti paspasamak iti panagbiag ni Jesus, agraman ti dadduma kadagiti napalabas a publikasiontayo.

Idiay Juan kapitulo 12 ti pangrabii idiay pagtaengan ni Simon ti naikabil iti naiduma a kasasaad. Kuna ti Juan 12:1 a dimteng ni Jesus idiay Betania nga asideg ti Jerusalem “innem nga aldaw sakbay ti paskua,” a daytat’ Nisan 8. Kalpasanna sinalaysay dagiti bersikulo 2-8 ti Juan 12 ti pangrabii iti Betania, ket ibagbaga ti bersikulo 9-11 ti Juan 12 kadatayo a dagiti Judio a nakangngeg nga adda ni Jesus iti di adayo ti immay a kimmita kenkuana. Kuna dagiti bersikulo 12-15 ti Juan 12 a “ti sumuno nga aldaw” sibaballigi a simrek ni Kristo idiay Jerusalem. (Idiligyo iti Aramid 20:7-11.) Gapuna, ipampamatmat ti Juan 12:1-15 a ti pangrabii idiay balay ni Simon ket idi rabii ti Nisan 9, a sigun iti kalendario dagiti Judio dayta ti mangtanda iti pangrugian ti baro nga aldaw, a sinaruno ti paset ti kinalawag dayta nga aldaw (Nisan 9) iti iseserrek ni Jesus iti Jerusalem.

Kadagitoy dua a posibilidad, kasla ti maikadua ti nadagdagsen. Apay? Bueno, idiligtayo dagiti salaysay ken ti kontekstoda. Ni Mateo wenno ni Marcos dida nangted ti aniaman a petsa a maipaay iti pangrabii idiay balay ni Simon. Nupay kasta, ipakpakitada nga iti dayta a rambak rimsua ti panagreklamo gapu iti panangusar ni Maria iti nakangingngina nga unguento, a ti panagreklamo nga impamatmat ni Juan ti indauluan ni naagum a Judas. (Mateo 26:8, 9; Marcos 14:4, 5; Juan 12:4-6) Kas naammuantayon, pinasarunuan da Mateo ken Marcos ti salaysay ti pangrabii babaen ti iyaasideg ni Judas kadagiti papadi tapno makitana no mano ti pagbayadda no ilibakna ni Kristo. Gapuna naimbag a maikuna a nadakamat da Mateo ken Marcos ti salaysay maipapan iti pangrabii idiay nangikabilanda a maipaay kadagiti rason maipapan iti tema, nga innaigda ti maysa a pammaneknek iti kinaagum ni Judas iti daydiay maudi a panangiyebkasna iti dayta.

Nupay kasta, ni Juan, ti nangted iti espisipiko a petsa a maipaay iti pangrabii, a mangipampamatmat a nadakamatna dayta iti kronolohikal a saadda. Daytoy ti mangsuportar iti konklusion a ti pangrabii idiay balay ni Simon ti sinaruno ti isasangpet ni Jesus idiay Betania idi Nisan 8, 33 K.P. Mainayon pay, lagipenyo ti impormasion ni Juan nga idi dagiti Judio ‘naammuanda a ni Jesus addan idiay Betania’ immayda manipud Jerusalem tapno mangkita kenkuana ken ni Lazaro, nga agtataeng met idiay Betania ket dagiti kakabsatna a babbai ti adda iti daydiay a pangrabii. Daytoy nga ibibisita dagiti Judio a “nakangngeg” laeng iti kaadda ni Jesus idiay Betania ti nalablabit napasamak sakbay ti iseserrekna idiay Jerusalem, ket mabalin a nakatulong iti nabara a pannakaawat ni Kristo bayat iti panagsakayna a simrek iti siudad “iti sumaganad nga aldaw,” iti kaaldawan ti Nisan 9.

Ti nainayon a naannad a panagsukimat a nangiturong iti daytoy a konklusion ti naipamatmat kadagiti nabiit pay a panagimprenta ti tsart a “Main Events of Jesus Earthly Life,” kas adda iti 1985 nga edision ti The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures. Nupay daytoy ket kasla maysa a bassit laeng, teknikal a punto, iyilustrar dayta no kasano a makapagtultuloytay amin a rumang-ay iti pannakaammo ken pannakaawat kadagiti babassit a detalye iti Sao ti Dios.