DAKKEL A BUNGGOY

Sasao a, dayta a mismo ket, kadawyan unay iti Kristiano a Griego a Kasuratan. Ti “da(da)kkel a bunggoy” naaramat no dadduma mainaig iti dadakkel a grupo ti tattao a nakangngeg iti publiko a panangisuro ni Jesu-Kristo. (Mt 14:14; 19:2; 20:29) Kalpasan ti pannakasirmatana iti pannakadadael ti simboliko a Babilonia a Dakkel, nakangngeg ni apostol Juan iti “kasla natbag a timek ti maysa a dakkel a bunggoy sadi langit.” (Apo 19:1) Iti Apocalipsis 7:9, nupay kasta, nadakamat ti “maysa a dakkel a bunggoy” a ti pakabigbigan dayta ket kangrunaanna a maysa a banag a pagin-interesan unay.

Iti daytoy a kapitulo, umuna a tukoyen ni apostol Juan ti panangselio iti 144,000 nga adipen ti Dios “manipud iti tunggal tribu ti annak ti Israel.” (Apo 7:2-8) Kalpasan daytoy, iti sirmata nakakita iti “maysa a dakkel a bunggoy” manipud kadagiti amin a nasion, tribu, il-ili, ken pagsasao. Ipabiang dagitoy ti pannakaisalakanda iti Dios ken iti Kordero bayat a sitatakderda iti sanguanan ti trono ti Dios. Naggapuda “iti dakkel a rigat,” agserbida iti Dios iti templona, ket isallukobna kadakuada ti toldana. Mapagpatingga ti amin a bisin ken wawda ket amin a lua mapunas kadagiti matada bayat a ti Anakna (ti Kordero; Jn 1:29) idalanna ida iti dandanum ti biag.​—Apo 7:9-17.

Dagiti Nalatak a Panangmatmat. Nadumaduma a panangmatmat ti naidatag maipapan iti pagilasinan ken pakabigbigan daytoy a “dakkel a bunggoy.” Matmatan ti adu a komentarista a dagidiay naselioan a 144,000, nga immuna a nadakamat, ket kamkameng ti “naespirituan nga Israel” ken patienda nga isimboloda ti kongregasion Kristiano bayat nga adda ditoy daga. Pagarupenda a ti “dakkel a bunggoy” iladladawanna ti isu met laeng a kongregasion Kristiano idiay langit, kalpasan a dagiti indibidual nataydan nga addaan pammati ken napagungardan. Patien ti dadduma a ti 144,000 ket literal a naggapu iti “tunggal tribu ti annak ti Israel” (Apo 7:4), awan sabali, dagiti nainlasagan a Judio a nagbalin a Kristiano, ket ibilangda ti “dakkel a bunggoy” kas mangirepresentar kadagiti amin a Gentil a Kristiano. Nupay kasta, ti panangusig iti Apocalipsis kapitulo 7 ken iti dadduma pay a nainaig a teksto ipalgakna ti nakaro a di panagtutunos kadagitoy a panangmatmat, bayat nga ipatuldona met ti naiduma a konklusion.

Ti panamati a dagidiay naselioan a 144,000 isuda ti kamkameng ti kongregasion Kristiano bayat nga adda ditoy daga idinto ta ti “dakkel a bunggoy” isu dagiti napagungar a Kristiano idiay langit saan a maitunos iti sabali pay a pannakadakamat ti 144,000, iti Apocalipsis kapitulo 14. Sadiay ti 144,000 naisaad a kadua ti Kordero idiay “Bantay Sion.” Iti Hebreo 12:18-24 igidiat ni apostol Pablo ti kapadasan dagiti Israelita iti naindagaan a Bantay Sinai iti kapadasan dagiti Kristiano nga ‘immasideg iti maysa a Bantay Sion ken iti maysa a siudad ti sibibiag a Dios, ti nailangitan a Jerusalem, ken linaklaksa nga anghel, iti pangkaaduan a gimong, ken iti kongregasion dagiti inauna a naipasalistan iti langlangit.’ Nabatad, ngarud, nupay kunaen ti Apocalipsis 14:3 a ti 144,000 ket “nagatang manipud iti daga,” iladawan ida ti konteksto nga addada, saan a ditoy daga, no di ket idiay langit a kadua ti nailangitan a Kordero, ni Kristo Jesus. (Apo 14:3, 4) Daytoy ti mamagbalin a di umiso ti panangmatmat a ti 144,000 irepresentarna ti kongregasion Kristiano bayat nga adda ditoy daga a maigidiat iti panagbalinda a “dakkel a bunggoy” idiay langit.

Kanayonanna pay, ti pamay-an a panangidatag ni apostol Juan iti sirmatana maipapan iti “dakkel a bunggoy” ipatuldona ti nalawag a nagdumaan ti pakabigbigan kadakuada ken dagidiay naselioan a 144,000. Kunana: “Kalpasan dagitoy a banag [ti salaysay maipapan kadagidiay naselioan a 144,000] nakitak, ket, adtoy! maysa a dakkel a bunggoy, nga awan ti tao a nakabael a mangbilang.” (Apo 7:9) Ngarud iparangna ti “dakkel a bunggoy” kas naisina a banag ken piho a paggidiatenna ti espesipiko a bilang ti 144,000 ken ti di mabilang a “dakkel a bunggoy.” Naidumada met gapu ta, saanda a nagtaud iti “annak ti Israel,” no di ket naggapuda kadagiti amin a nasion, tribu, ili, ken pagsasao. Saan ida a nakita nga agtaktakder a ‘kadua ti Kordero’ kas kadagiti 144,000, iti Apocalipsis 14:1, no di ket sitatakderda iti “sanguanan ti Kordero.” Dagitoy sumagmamano a rason ipamatmatda amin a ti “dakkel a bunggoy” naisina ken naiduma kadagidiay naselioan a 144,000.

Iti sabali a bangir, ti panangmatmat ditoy a dagiti Kristiano iti Judio a kapuonan naidumada kadagiti Gentil a Kristiano ket maisupiat iti naipaltiing a sasao ni apostol Pablo a dagiti nainlasagan a pagdudumaan saan a nasken iti kongregasion Kristiano, ta amin a kameng dayta sangsangkamaysada a naikaykaysa ken Kristo Jesus. (Ro 10:12; Ga 3:28) Ni Jehova, yantangay ‘naan-anay a naikappianan iti bagina dagitoy dua nga ili [dagiti Judio ken di Judio] iti maymaysa a bagi’ babaen ken Kristo, narigat nga inanamaen a paglasinenna ita ti dua a grupo babaen ti panangisinana kadagiti nainlasagan a Judio manipud kadagiti Gentil iti sirmata a naited ken Juan. (Efe 2:11-21; Ara 15:7-9) Nangnangruna a nabatad daytoy no usigen ti nadibinuan a prinsipio a dinakamat ni Pablo. Insurat ti apostol: “Isu saan a maysa a Judio no iti makinruar, uray ti pannakakugit iti lasag saan met a makinruar. No di ket isu maysa a Judio no iti uneg, ket ti pannakakugitna isu ti pannakakugit ti puso babaen ti espiritu.” (Ro 2:28, 29) Kasta met, apay nga awan madakamat nga aniaman a ‘panangselio’ kadagiti Gentil a Kristiano iti daytoy a nadibinuan a sirmata? Ken apay a saan a kabaelan nga adalen a nalaing dagiti Gentil a Kristiano ti baro a kanta a kinanta ti 144,000? (Apo 14:3) Agparang ngarud a nalawag a dagidiay naselioan a 144,000 ket nagtaud iti naespirituan nga Israel, saan nga iti nainlasagan nga Israel​—iti kasta ramanenna agpadpada dagiti Judio ken Gentil a Kristiano.​—Ga 6:16.

Pakabigbigan Kadakuada. Ti tulbek iti panangbigbig iti “dakkel a bunggoy” masarakan iti uneg ti panangiladawan kadakuada iti Apocalipsis kapitulo 7 ken kadagiti nabatad a pumadpada a teksto. Sawen ti Apocalipsis 7:15-17 maipapan iti Dios kas ‘mangisalsallukob kadakuada iti toldana,’ maipapan iti pannakaidalanda kadagiti “ubbog ti dandanum ti biag,” ken maipapan iti panangpunas ti Dios iti “amin a lua kadagiti matada.” Iti Apocalipsis 21:2-4 masarakantayo dagiti pumadpada a sasao: Ti ‘kaadda ti tolda ti Dios iti sangatauan,’ ti ‘panangpunasna iti amin a lua kadagiti matada,’ ken ti ‘kaawanton ni patay.’ Ti sirmata a naiparang sadiay ket maipapan iti tattao nga adda saan nga idiay langit, a paggapuan ti ‘bumaba a Baro a Jerusalem,’ no di ket ditoy daga, a karaman iti sangatauan.

Mangpataud daytoy iti saludsod a: No ti “dakkel a bunggoy” ket tattao a makagun-od iti pannakaisalakan ken agtalinaed ditoy daga, kasano a maikuna a ‘sitatakderda iti sanguanan ti trono ti Dios ken iti sanguanan ti Kordero’? (Apo 7:9) Ti posision a ‘sitatakder’ masansan a maar-aramat iti Biblia a mangipatuldo ti panagikut iti naparaburan wenno naanamongan a posision kadagiti mata daydiay makin-imatang iti pagtakderan ti maysa a tao wenno grupo. (Sal 1:5; 5:5; Pr 22:29, AT; Lu 1:19) Kinapudnona, iti immun-una a kapitulo ti Apocalipsis, “ti ar-ari ti daga ken dagidiay nangato ti saadna ken dagiti komandante ti militar ken dagiti nabaknang ken dagiti nabileg ken tunggal adipen ken tunggal siwayawaya a tao” nailadawan nga ikagkagumaanda ti aglemmeng “manipud iti rupa Daydiay situtugaw iti trono ken manipud iti pungtot ti Kordero, agsipud ta dimtengen ti naindaklan nga aldaw ti pungtotda, ket siasino ti makabael nga agtakder?” (Apo 6:15-17; idiligyo ti Lu 21:36.) Agparang ngarud a ti “dakkel a bunggoy” ket buklen dagidiay tattao a naitalimeng bayat dayta a tiempo ti pungtot ken nabaelanda ti “agtakder” kas inanamongan ti Dios ken ti Kordero.

Ti panangidalan kadakuada ti Kordero kadagiti “ubbog ti dandanum ti biag” adda kapadpadana iti Apocalipsis 22:17, nga agkuna: “Ti espiritu ken ti nobia agtultuloy a kunaenda: ‘Umayka!’ Ket ti asinoman a dumdumngeg kunaenna koma: ‘Umayka!’ Ket ti asinoman a mawaw umay koma; ti asinoman a mayat awatenna koma ti danum ti biag nga awan bayadna.” Ti “nobia” silalawag a nayam-ammo iti Kasuratan kas ti napulotan a kongregasion Kristiano, nayasawa iti nailangitan a Nobio, ni Kristo Jesus. (Efe 5:25-27; 2Co 11:2; Apo 19:7-9; 21:9-11) Ti awis a ‘panangawat iti danum ti biag nga awan bayadna’ nga indatag ti nailangitan a klase “nobia” nabatad a silulukat iti di nakedngan a bilang ti tattao, “asinoman a mayat.” Yantangay saan met a mabilang ti “dakkel a bunggoy,” ti sirmata iti Apocalipsis 7:9 maitunos ngarud iti sirmata iti Apocalipsis 22:17.

Gapuna, ti pakagupgopan ti pammaneknek ipatuldona ti “dakkel a bunggoy” kas mangirepresentar kadagidiay amin a tattao a saan a kameng ti nailangitan a klase “nobia,” wenno dagidiay naselioan a 144,000, no di ket kadagidiay agtakder a naanamongan iti tiempo ti “dakkel a rigat” ken maitalimeng a sibibiag ditoy daga.​—Kitaenyo ti DAGA (Panggep); KONGREGASION (Ti Kristiano a Kongregasion ti Dios); LANGIT.