Ti Sao ni Jehova Nabiag
Dagiti Tampok iti Libro a Marcos
TI EBANGHELIO ni Marcos ti kaababaan kadagiti uppat nga Ebanghelio. Insurat dayta ni Juan Marcos agarup 30 a tawen kalpasan ti ipapatay ken panagungar ni Jesu-Kristo. Naisalaysay iti dayta ti adu a makapagagar a pasamak iti tallo ket kagudua a tawen a ministerio ni Jesus.
Ti libro a Marcos ket agparang a naisurat para kadagiti saan a Judio, nangruna kadagiti Romano. Iyam-ammona ni Jesus kas managaramid-milagro nga Anak ti Dios, a sireregta a nangaskasaba. Impaganetget dayta a libro, saan a dagiti insuro ni Jesus, no di ket dagiti inaramidna. No usigentayo ti Ebanghelio ni Marcos, mapabileg ti pammatitayo iti Mesias ket matignaytayo nga agbalin a naregta a manangiwaragawag iti mensahe ti Dios babaen ti Nakristianuan a ministeriotayo.—Heb. 4:12.
TI NAGPAIDUMA A MINISTERIO IDIAY GALILEA
Kalpasan ti panangipadamagna iti aktibidad ni Juan a Mammautisar ken iti 40 nga aldaw a kaadda ni Jesus iti let-ang iti 14 laeng a bersikulo, rinugian ni Marcos ti makapagagar nga impormasion maipapan iti ministerio ni Jesus idiay Galilea. Iti dayta a salaysay, naitampok ti kinaganat gapu iti maulit-ulit a pannakausar ti sao a “dagus.”—Marcos 1:10, 12.
Iti kurang a tallo a tawen, namitlo a nairingpas ni Jesus ti panangasabana idiay Galilea. Ti kaaduan a salaysay ni Marcos ket naisurat sigun iti panagsasaganad dagiti pasamak. Saan a nairaman iti dayta ti Sermon iti Bantay ken ti adu pay nga atiddog a palawag ni Jesus.
Sungbat Kadagiti Nainkasuratan a Saludsod:
1:15—Natungpalen “ti naituding a tiempo” para iti ania? Ibagbaga ni Jesus a dimtengen ti naituding a tiempo tapno rugianna ti ministeriona. Gapu iti kaaddana kas ti nadutokan nga Ari, makuna nga asidegen ti Pagarian ti Dios. Babaen ti panangasabana, mabalinen a matignay dagiti nalinteg a tattao ket iti kasta mangaramidda kadagiti addang tapno magun-odanda ti anamong ti Dios.
1:44; 3:12; 7:36—Apay a saan a kayat ni Jesus a maiwaragawag dagiti milagrona? Saanna a kayat a maaddaan dagiti tattao iti konklusion a naibasar kadagiti damag a nanaynayonan wenno mabalin a nabaliwan. Imbes ketdi, kayatna nga usigenda a mismo dagiti ebidensia nga isu ti Kristo ken mangaramidda iti personal a pangngeddeng a naibatay iti dayta nga ebidensia. (Isa. 42:1-4; Mat. 8:4; 9:30; 12:15-21; 16:20; Luc. 5:14) Ngem naiduma ti kasasaad no maipapan iti lalaki a dati a nagunggan iti sairo iti pagilian dagiti Geraseno. Pinagawid ni Jesus dayta a lalaki tapno ipakaammona kadagiti kabagianna ti napasamak. Yantangay pimmanaw ni Jesus iti dayta a lugar kas impakpakaasi dagiti tattao, bassit ngarud wenno awan pulos ti gundawayna a makasao dagiti tattao sadiay. Ti kaadda ken testimonia dayta a lalaki a siaasi a pinaimbag ni Jesus ti mabalin a mangsumra iti aniaman a pammadakes maipapan iti pannakapukaw dagiti baboy.—Mar. 5:1-20; Luc. 8:26-39.
2:28—Apay a ni Jesus ket naawagan iti “Apo uray pay ti sabbath”? “Ti Linteg addaan iti anniniwan ti naimbag a bambanag nga umay,” insurat ni apostol Pablo. (Heb. 10:1) Kas sagudayen ti Linteg, dumteng ti Sabbath kalpasan ti innem nga aldaw ti panagtrabaho, ket iti dayta nga aldaw nga inaramid ni Jesus ti adu kadagiti panangpaimbagna. Iladawan dayta ti natalna a panaginana ken dadduma pay a bendision a sagrapen ti sangatauan iti sidong ti Sangaribu a Tawen a Panagturay ti Kristo kalpasan ti manangirurumen a panagturay ni Satanas. Gapuna, ti Ari dayta a Pagarian ket maawagan met iti “Apo ti sabbath.”—Mat. 12:8; Luc. 6:5.
3:5; 7:34; 8:12—Kasano a naammuan ni Marcos dagiti detalye maipapan kadagiti narikna ni Jesus iti nagduduma a kasasaad? Ni Marcos ket saan a maysa kadagiti 12 nga apostol ken saanna met a nakadkadua ni Jesus. Sigun iti nagkauna a tradision, ti gubuayan ti kaaduan nga impormasion ni Marcos ket ti nasinged kenkuana a ni apostol Pedro.—1 Ped. 5:13.
6:51, 52—Ania “ti kaipapanan dagiti tinapay” a saan a naawatan dagiti adalan? Sumagmamano laeng nga oras sakbayna, 5,000 a lallaki malaksid pay kadagiti babbai ken ubbing ti pinakan ni Jesus iti lima a tinapay ken dua nga ikan. Ti rumbeng a naawatan dagiti adalan a “kaipapanan dagiti tinapay” iti dayta a pasamak ket ti panangipaay ni Jehova a Dios iti pannakabalin ken Jesus tapno makaaramid kadagiti milagro. (Mar. 6:41-44) No natarusanda ti kabileg dayta a pannakabalin a naited ken Jesus, saan koma a kasta unay ti panagsiddaawda idi isu ket simimilagro a nagna iti rabaw ti danum.
8:22-26—Apay a nangaramid ni Jesus iti dua nga addang iti panangpaimbagna iti maysa a bulsek? Nalabit nga inaramid dayta ni Jesus kas konsiderasion. Nabayagen a saan a makakita dayta a lalaki, isu a tapno saan a masisirap iti lawag ti init, nasken nga in-inut ti pannakaisubli ti panagkitana.
Dagiti Masursurotayo:
2:18; 7:11; 12:18; 13:3. Inlawlawag ni Marcos dagiti kostumbre, termino, patpatien, ken luglugar a mabalin a di ammo dagiti agbasbasa a saan a Judio. Imbatadna a dagiti Fariseo “inannurotda ti panagayunar,” a ti korban ket “maysa a sagut a naidedikar iti Dios,” a dagiti Saduceo ket “agkunkuna nga awan panagungar,” ken ‘matan-awan’ ti templo manipud “Bantay dagiti Olibo.” Yantangay dagiti Judio ti kangrunaan nga interesado maipapan iti kapuonan ti Mesias, saannan a dinakdakamat dayta. Nasayaat ngarud nga ulidan dayta para kadatayo. Napateg nga ikabilangantayo ti nalikudan dagiti kaskasabaantayo iti tay-ak wenno dagiti palpalawagantayo kadagiti gimong ti kongregasion.
3:21. Saan a manamati dagiti kabagian ni Jesus. Gapuna, isu ket mannakipagrikna kadagidiay busbusoren wenno lalaisen dagiti kabagianda gapu iti pammatida.
3:31-35. Idi nabautisaran, ni Jesus ket nagbalin a naespirituan nga Anak ti Dios, ket “ti Jerusalem sadi ngato” ti inana. (Gal. 4:26) Sipud idi, dagiti adalan ni Jesus ket nasingsinged ken napatpategen kenkuana ngem kadagiti kabagianna iti lasag. Isursuro dayta kadatayo a rumbeng a dagiti naespirituan nga interes ti ipangpangrunatayo iti biagtayo.—Mat. 12:46-50; Luc. 8:19-21.
8:32-34. Nasken nga alistotayo a mangbigbig ken mangilaksid iti aniaman a di maitutop a kinaasi nga ipakpakita ti sabsabali. Ti maysa a pasurot ti Kristo masapul a sisasagana a ‘paglikudanna ti bagina,’ kayatna a sawen, idianna dagiti managimbubukodan a tarigagay ken ambision. Rumbeng a situtulok a ‘mangbagkat iti kayona a pagtutuokan’—nga agsagaba, no kasapulan, wenno maumsi wenno maidadanes wenno mapapatay pay ketdi gapu iti panagbalinna a Kristiano. Masapul met nga ‘itultuloyna a suroten’ ni Jesus, nga itunosna ti panagbiagna iti pagtuladan a wagas ti panagbiag ni Jesus. Tapno makuna nga agbibiagtayo kas adalanna, kasapulan a patanoren ken taginayonentayo ti kinamanagsakripisio a kas iti impakitana.—Mat. 16:21-25; Luc. 9:22, 23.
9:24. Saantayo koma a mabain a mangipakaammo iti pammatitayo wenno agkararag tapno ad-adda a mapabileg ti pammatitayo.—Luc. 17:5.
TI MAUDI A BULAN
Idi panagngudo ti 32 K.P., dimteng ni Jesus “kadagiti beddeng ti Judea ken iti ballasiw ti Jordan,” ket immasideg manen kenkuana ti adu a tattao. (Marcos 10:1) Kalpasan ti panangasabana sadiay, napan ni Jesus idiay Jerusalem.
Idi Nisan 8, adda ni Jesus idiay Betania. Bayat a sisasadag iti panganan, maysa a babai ti immay ken nangibukbok iti bangbanglo a lana iti ulo ni Jesus. Dagiti pasamak idi sibaballigi a simrek ni Jesus iti Jerusalem agingga idi mapagungar ket nadeskribir sigun iti panagsasaganadda.
Sungbat Kadagiti Nainkasuratan a Saludsod:
10:17, 18—Apay nga inlinteg ni Jesus ti maysa a nangawag kenkuana iti “Naimbag a Mannursuro”? Babaen ti dina panangawat iti dayta a titulo a nalabes a mangitan-ok kenkuana, inturong ni Jesus ti pammadayaw ken Jehova ken impakitana a ti pudno a Dios ti gubuayan ti amin a naimbag a banag. Kanayonanna, impabigbigna ti kangrunaan a kinapudno a ni laeng Jehova a Dios, a Namarsua iti amin a banag, ti addaan kalintegan a mangipasdek kadagiti pagalagadan maipapan iti naimbag ken dakes.—Mat. 19:16, 17; Luc. 18:18, 19.
14:25—Ania ti kayat a sawen ni Jesus idi kinunana kadagiti matalek nga apostolna: “Saanakto a pulos uminumen iti nagtaud iti ubas agingga iti dayta nga aldaw inton uminumak iti baro idiay pagarian ti Dios”? Saan nga ibagbaga ni Jesus nga adda literal nga arak idiay langit. Ngem gapu ta ti arak ket maus-usar no dadduma kas simbolo ti panagrag-o, tuktukoyen ni Jesus ti rag-o nga itden ti pannakaitimpuyog kenkuana dagiti napagungar a napulotan a pasurotna iti Pagarian.—Sal. 104:15; Mat. 26:29.
14:51, 52—Siasino ti agtutubo a lalaki a “pimmanaw a lamolamo”? Ni laeng Marcos ti nangdakamat iti dayta a pasamak, isu a rasonable a maibagatayo a tuktukoyenna ti bagina.
15:34—Ti kadi sasao ni Jesus a “Diosko, Diosko, apay a binaybay-annak?” ipasimudaagna a kurang ti pammatina? Saan. Nupay ditay masigurado no apay a kasta ti imbaga ni Jesus, mabalin nga ipasimudaag dagiti sasaona nga ammona nga isu ket saan a sinalakniban ni Jehova iti dayta a gundaway tapno naan-anay a masubok ti kinatarnawna. Posible met a kinuna dayta ni Jesus agsipud ta kayatna a tungpalen ti impadto ti Salmo 22:1 maipapan kenkuana.—Mat. 27:46.
Dagiti Masursurotayo:
10:6-9. Panggep ti Dios nga agtalinaed nga agkadua ti agassawa. Gapuna, imbes a dagus nga agdiborsio wenno agsina dagiti agassawa, rumbeng nga iyaplikarda dagiti prinsipio ti Biblia tapno mapagballigianda ti aniaman a pakarigatan a mabalin a makaapektar iti relasionda.—Mat. 19:4-6.
12:41-44. Ti ulidan ti napanglaw a balo isurona kadatayo a naparaburtayo koma a mangsuportar iti pudno a panagdayaw.
[Ladawan iti panid 29]
Apay nga imbaga ni Jesus iti daytoy a lalaki nga ipakaammona kadagiti kabagianna ti amin a napasamak kenkuana?