Kasanot’ Pannakaidumayo iti Lubong?
“Ti langa ti panagdaydayaw a nadalus ken awan tulawna iti imatang ti Dios ken Amatayo isu daytoy: . . . agannad nga awan tulaw iti lubong.”—SANTIAGO 1:27.
1, 2. Asinot’ nagkuna a dagiti Kristiano naidumada manipud iti lubong? Apay a rebbeng a namnamaen dagiti Saksi ni Jehova a naidumada manipud iti lubong?
ISU idi ni Jesus ti immuna a nagkuna a dagiti Kristiano masapul a saanda a paset ti lubong. (Juan 15:19) Ket iti panagkararagna ken Amana idi rabii sakbay ti ipapatayna, isut’ nangngeg a nagkuna: “Intedko kadakuada ti saom, ket ti lubong ginurana ida, ta saanda a paset ti lubong, a kas kaniak saanak a paset ti lubong.” Kalpasanna, ngangngani insigida, inulitna: “Saanda a paset ti lubong, a kas kaniak saanak a paset ti lubong.”—Juan 17:14, 16.
2 Kaaduan a relihion ti Kakristianuan saanda a pagregreggetan a tungpalen dagidiay a sasao. Nupay kasta, nailasin dagiti Saksi ni Jehova a dagiti Kristiano itatta awan pagpilianda no di ti panagtalinaedda a naisina manipud iti lubong. Ammoda a ni Satanas ti agturay daytoy a lubong. (Juan 14:30; 1 Juan 5:19) Ti agbalin a paset iti lubong kaipapananna ti maiyeg iti sidong ti impluensia ni Satanas. Namakdaar ni Santiago: “Daydiay ngarud, agtarigagayto a gayyem ti lubong agbalin a kabusor ti Dios.” (Santiago 4:4) Gapuna, rebbengna a namnamaentayo ti agbalin a naiduma.
3. Ania dagiti pamunganayan a bambanag a namagbalin kadagiti Saksi ni Jehova a naiduma manipud kadagidiay adda iti aglawlawda?
3 Ngem kasano a naiduma dagiti Saksi ni Jehova? Kuna ni Jesus a dagiti Kristiano ket saan a mabalin nga umikkatda a silalasag manipud iti lubong. (Juan 17:15) Ket, pudno unay, dagiti Saksi ni Jehova agtataengda kadagiti il-ilina, ket kaaduan kadakuada mangasawa ken agpamilia, kas met laeng kadagiti dadduma. Uray isuda met, agsapulda ti panggedan, makibagayda iti implasion, ken agbayadda kadagiti buisda. Kaskasdi naidumada. Iti maysa nga artikulo maipapan kadakuada, ti editor maipapan iti relihion ti maysa a pagiwarnakan idiay Estados Unidos inlawlawagna no apay impagarupna ida a kastoy. Kunana: “Ti mangisinsina kadagiti Saksi manipud kaaduan kadagiti kritikoda, nalabit, isu ti interamente a panagbiagda—no kasanot’ panangbusbosda ti or-orasda ken kadua ti siasino—ti naan-anay a pannakaigamerda iti pammatida.” Apagpag-isu! Dagiti Saksi ni Jehova ti dedikado a naan-anay ken Jehova a Dios. Pudno a patienda dagiti karkarina idiay Biblia, ken sisiserioso a patienda amin a bilbilin ti Dios kadakuada. (1 Juan 5:3) Daytoy ti mangiduma kadakuada.
4. Ania a bambanag ti mamagbalin iti pannakaisina manipud iti daytoy a lubong a narigat? Gapuna, aniat’ rebbeng nga aramidentay amin a sagpaminsan?
4 Nupay kasta, ti kasta a pannakaisina ket saan a popular wenno nalaka. Iti inaldaw-aldaw a panagbiagtayo, ti panangpilit a makikomporme ti nagpigsa. Kaaduan kadatayo ti addaan nainkasigudan a tarigagay a dina kayat ti agbalin a naiduma kadagiti sabsabali. No rumsua dagiti isyu maipapan iti neutralidad, sapulenna ti napigsa a pakinakem nga agbalin a naiduma ken agtulnog kadagiti bilbilin ni Jehova. (Aramid 5:29; 15:28, 29) Gapuna, nainsiriban para iti tunggal maysa a sukimaten ti bagina a sagpaminsan tapno makita no kasanot’ panagtakderna iti daytoy banag maipapan isisina manipud iti lubong.—2 Corinto 13:5.
Naregta iti Tay-ak ti Serbisio
5. (a) Aniat’ kuna dagiti sumagmamano a di-Saksi maipapan iti regta dagiti Saksi ni Jehova iti panangaskasaba? (b) Aniat’ sumagmamano a prinsipio ti Biblia a nangtignay kadagiti Saksi nga agbalin a naregta iti daytoy a trabaho?
5 Kas pangarigan, dagiti Saksi ni Jehova agdindinamagda gaput’ regtada iti panangasaba. Daytoy ti pudpudno a namagbalin kadakuada a naiduma. Dadduma pagraraemanda ida gapu iti dayta, nupay dadduma marurodda iti dayta. Dagiti misionero manipud iti maysa a managebanghelio nga organisasion kinunada a sadinoman ti papananda ditoy lubong makitkitada dagiti lokal a tattao nga aktibo, nareregta a saksi a maipaay ken Jehova! “Makipatangka iti mabayag iti ngangngani uray siasino . . . a misionero iti uray sadino a paset iti lubong maipapan kadagiti lokal a kasasaad, ket mangngegmo a kanayon a madakamat dagiti Saksi ni Jehova,” kuna ti maysa kadagiti publikasionda. Apay a nakaregregta dagiti Saksi iti daytoy a trabaho? Ti rason a ta ti panangikaskasaba iti naimbag a damag ket pagayatan ti Dios ken isut’ pakabigbigan dagiti pudno a Kristiano. (Mateo 28:19, 20; Efeso 6:14, 15; Apocalipsis 22:17) Itatta, daytoy a panangaskasaba dagiti Saksi ni Jehova ti maysa a publiko a panangidemostra iti kinasungdoda iti Pagarian ti Dios ken ti tarigagayda a tumulong kadagiti dadduma nga agdayaw ken Jehova.—Isaias 2:2-4; Mateo 24:14.
6. Aniat’ sumagmamano a salsaludsod a rebbeng nga imtuodentayo iti bagbagitayo tapno masukimat ti rikriknatayo maipapan iti trabaho a panangikaskasaba ti naimbag a damag ti pagarian?
6 Kasano kapateg ti trabaho a panangaskasaba kadakayo? Iti lubong, kaaduan patienda a ti panagsapul ti pagbiag, wenno uray pay ti panaglinglingay, ti ad-adda a napateg ngem ti narelihiusuan nga ar-aramid. (2 Timoteo 3:4; 1 Juan 2:16) Nupay kasta, nagsurat ni Pablo ken Timoteo: “Salwadam ti bagim ken ti sursurom. Agtalinaedka kadagitoy a bambanag, ta no aramidem daytoy isalakanmonto ti bagim met laeng ken dagiti met dumngeg kenka.” (1 Timoteo 4:16) Addaankay met laeng aya iti daytoy a panangmatmat? Malaglagipyo pay met laeng aya ti pakdaar ni apostol Pedro a rebbengna a ‘silalagiptayo iti kaadda ti aldaw ni Jehova’? (2 Pedro 3:12) No kasta, ammoyo a ti panangikasaba ti naimbag a damag ti Pagarian ket maysa a banag a naganat. Daytoy nalabit ti mamagtignay kadakayo iti pamay-an a kasla karkarna kadagiti di-Saksi.
7. Ania nga addang ti innala dagiti adu maipapan iti trabaho a panangasaba? Apay?
7 Kas pangarigan, ni John, maysa a maestro idiay Ghana, ti sisiserioso a nangiyaplikar iti Kasuratan. Gapuna nagikkat iti trabahona tapno mangbusbos iti ad-adu a tiempo a mangibagbaga kadagiti kaarrubana maipapan iti Pagarian. Ni Brian, maysa a lalaki nga Ingles, insakripisiona ti gundawayna a mapan koma idiay unibersidad tapno agbalin a maysa nga amin-tiempo a manangaskasaba; ket ni Eva, maysa a babai nga Americana, pimmanaw idiay kolehio kalpasan ti sumagmamano a semestre a maipaay iti dayta met laeng a rason. Maag wenno di kadi praktikal dagitoy nga agtutubo? Pudno unay, iti siasinoman a mamati a sisiserioso iti Biblia, ti inaramidda ket nainkalintegan ken lohikal. Imbes a pagpeggadenda ti masanguananda, tumultulongda ketdi a mamatalged iti dayta. Kas kinuna ni Pablo, ti trabaho a pinilida kaipapananna ti pannakaisalakan, ‘agpadpada kadakuada ken dagidiay a dumngeg kadakuada.’—1 Timoteo 4:16.
Ti Nagpaiduma a Kababalin
8. Ania a prinsipio ti Biblia idiay Hebreo 1:9 ti nakatulong met a namagbalin kadagiti Saksi ni Jehova a naiduma?
8 Adtoy pay ti maysa a prinsipio a mamagbalin a naiduma kadagiti Kristiano manipud iti lubong: “Inayatmo ti kinalinteg, ket ginuram ti kinadakes.” (Hebreo 1:9) Iti konteksto, dagitoy a sasao ti naiturongda ken Jesu-Kristo, ngem bigbigen dagiti Saksi ni Jehova a mangtedda met iti pagalagadan nga agpaay iti Kristiano. (1 Pedro 2:21) Kasapulan nga ayatentayo ti kuna ti Dios nga umiso ken guraentayo ti kuna ti Dios a dakes.
9. (a) Ania dagiti sumagmamano a kita ti kinadakes? (b) Kasano a naiduma ti kababalin ti kongregasion Kristiano iti kinadakes manipud iti lubong?
9 Impabigbig ni apostol Pablo ti sumagmamano a kita ti kinadakes kadagitoy a sasao: “Uray dagiti mannakiabig, uray dagiti agrukbab kadagiti ladladawan, uray dagiti mannakikamalala, uray dagiti lallaki a maipaay kadagiti di naikasigudan a panggep, wenno dagiti lallaki a makikaidda iti padada a lallaki, uray dagiti mannanakaw, uray dagiti naagum, uray dagiti managbarbartek, uray dagiti managtabbaaw, uray dagiti managpaanak saandanto a tawiden ti pagarian ti Dios.” (1 Corinto 6:9, 10) Itatta, aglaplapusananen ti kinalulok ti lubong, nangnangruna kadagiti maipapan iti imoralidad. Ngem dagiti pagalagadan ti Biblia ket saan a mabalin a pakitinnawaran. Kuna ti Biblia nga asinoman a Kristiano a mairaman kadagiti imoral nga ar-aramid rebbeng a siayat a matulongan a mangbalbaliw iti dalanna. (Galacia 6:1; Santiago 5:19, 20) No madina kayat ti agbalbaliw, ngarud isut’ idian dagiti Kristiano.—1 Corinto 5:9-13.
10. Apay a dagiti Saksi ni Jehova rebbeng a salaknibanda dagiti bagbagida manipud ar-aramid a dakes?
10 Kuna dagiti dadduma a daytoy a pamay-an a panangtaming kadagiti bambanag saan a naayat wenno kinapanatiko. Kaykayatda ti ad-adda a naluklukay nga iyaadani ti lubong. Kasta met aya ti panagriknayo? Wenno mailasinyo a ti kasta a panagtignay ipakpakitana ti bassit a kinakurang ti ayat iti managbasol no idildilig iti pananggura iti dakes nga ar-aramidna. Ken matartarusanyo aya a ti kongregasion Kristiano masapul nga agtignay iti kastoy a pamay-an tapno daytat’ makapagtalinaed a Nakristianuan? Kuna ni Santiago: “Ti relihion nga awaten ti Dios nga Amatayo a nadalus ken awan tulawna isu daytoy: . . . agtalinaed nga awan tulawna manipud iti lubong.” (Santiago 1:27 New International Version) Kasano a maikunatayo a ti maysa a grupo addaan ti pudno a relihion no palpalubosanna met ti bagina a matulawan babaen kadagiti serioso a basol?
11. Kasano a dagiti pagalagadan Kristiano apektaranna ti pagsasao ti Kristiano?
11 Ti ‘pananggura [ti maysa a Kristiano] iti dakes’ ti naun-uneg pay. Kuna ti Biblia: “Ngem ti pannakikamalala ken ti amin a kita ti narugit wenno ti agum saan man la koma a madukit kadakayo, kas mayannugot kadagiti sasanto; ket uray dagiti naalas a panagsasao ken dagiti awan kapapayanna ken dagiti panangsursuron.” (Efeso 5:3, 4) Gapuna dagiti pudno a Kristiano mailasinda kadagiti kakaduada gaput’ saanda a panangus-usar kadagiti narugit a sasao, ti panages-estoria kadagiti narugit a panagrabrabak, wenno maaddaan ti naderrep a panangtagiragsak iti panages-estoria kadagiti narugit a banag. Dagiti nadalus nga is-isip ken nadalus a sasao nakataktakkonda itatta.
12. Kasano a naiduma dagiti Saksi ni Jehova manipud iti lubong no maipapan iti panaglinglingay?
12 Dagiti Saksi ni Jehova naidumada pay no maipapan iti panaglinglingay. Yantangay “ti isuamin a lubong adda iti babaen ti pannakabalin ti managdakdakes,” naadalda ti panagbalin a naannad maipapan kadagiti panaglinglingay nga ituktukon ti lubong. (1 Juan 5:19) Liklikanda a naan-anay dagiti nagadu nga ay-ayam kadagiti party, dagiti magasin, video, pelikula, musika, ken dagiti pabuya iti telebision a denidemonio wenno pornograpiko ti linaonna, wenno dagiti mangipagpaganetget iti makapabakkuar, sadistiko a kinarungsot. Naannadda met, kadagiti makunkuna a panaglinglingay iti pamilia a mangipagpaganetget iti nalulok wenno naderrep a kapanunotan a di anamongan dagiti Kristiano. (1 Corinto 15:33) Asinoman a mamatpati a sisiserioso iti Biblia saan a mangsapul iti panaglinglingay kadagiti bambanag a di pay koma madukit kadagiti Kristiano.
13. Kinakuriteng kadi no istriktuantayo a naimbag dagiti bagbagitayo maipapan iti panaglinglingay? Ilawlawagyo.
13 Isu met aya daytoy ti kapanunotanyo? Wenno patienyo aya a dagita a panangmatmat pagbalinenna dagiti Saksi ni Jehova nga akikid panagpampanunotna wenno naistriktoda unay? No kasta, panunotenyo: No nasukalan ti maysa a taraon a nasabidongan ket dagdagus a naikkat manipud kadagiti estante ti paglakuan, saan nga agreklamo dagiti managgatang a ti wayawayada ti naistriktuan gapu ta saandan a magatang dayta. Imbes ketdi, agyamanda ta nasalaknibanda manipud pannakasabidongda iti taraon. Umas-asping iti dayta, dagiti Saksi ni Jehova, saanda met nga agreklamo no ti wayawayada ti kasla naistriktuan no ti pannakasabidong dagiti kaaduan a paglinglingayan ti lubong ti naitudo kadakuada. Imbes ketdi, mabang-aranda ta isudat’ masalsalakniban manipud kadagiti peggad nga ipaay dagita a pannakarugit.
Ayatenda ti Maysa ken Maysa
14. Ania a kualidad ti kinuna ni Jesus a mamagbalin iti komunidad dagiti Kristiano a naiduma manipud iti lubong nga adda iti aglawlawda?
14 Adtoy pay ti maysa a pakarukodan ti pannakaisina ti Kristiano manipud iti lubong. Iti rabii sakbay ti ipapatayna, kuna ni Jesus kadagiti pasurotna: “Gapu itoy mailasindanto a dakayo ti adalak no adda ayatyo iti maysa ken maysa.” (Juan 13:35) Apay a ti ayat ket maysa a pagilasinan kadagiti taga ruar? Agsipud ta, iti pangkaaduan, ti kasasaad ti lubong ita ket kas iti kinuna ni Pablo: “Dagiti tattao agayatdanto kadagiti bagbagida, naagumda iti pirak, . . . awananda ti ayat a nakayanakan.” (2 Timoteo 3:2, 3) Ti kasta nga aglikmut, ti sangalubongan a komunidad dagiti tattao nga addaan iti ayat ti maysa ken maysa ket maysa a pagsidsiddaawan. Ti kasta a panagkakabsat addan iti tengnga dagiti Saksi ni Jehova.—1 Pedro 2:17.
15. Aniat’ sumagmamano a kasasaad a pakakitaan dagiti Saksi ni Jehova ti gundaway a mangipakita iti ayat iti maysa ken maysa?
15 Daytoy nga ayat ti nakadkadlaw unay ken masansan mangtignay iti komento manipud kadagiti taga ruar no dagiti Saksi agtitimpuyogda kadagiti kumbensionda. No addada dadakkel a didigra, dagiti Saksi nadarasda a mapan iti lugar a mangiyeg tulong kadagiti kakabsatda. Ket iti uneg ti kongregasion, dagiti pudno a Kristiano ipakitada ti ayat ken konsiderasion iti maysa ken maysa. Uray pay no adda dagiti parikut iti personalidad, pagregreggetanda ti ‘agiinnanus ken agpipinnakawan iti maysa ken maysa.’—Colosas 3:12-14.
Dida Itibkol ti Maysa ken Maysa
16. (a) Ania a kasasaad ti insalaysay ni Pablo a nangted kadagiti Kristiano idi umuna a siglo iti nagsayaat a gundaway a mangipakita iti kinapasnek ti ayatda iti maysa ken maysa? (b) Ania a prinsipio ti inlawlawagda nga addaan iti adu a moderno nga aplikasion?
16 Ti kasta nga ayat ti mamagbalin kadagiti Saksi a naiduma iti sabali pay a pamay-an. Itatta, adu dagiti maseknan iti ken siimot a salsalaknibanda dagiti kalinteganda. Ni apostol Pablo, nupay kasta, ti nangikeddeng iti naiduma a pagalagadan: “Surotentayo dagiti bambanag nga agpataud iti talna ken dagiti bambanag a makapalaing iti maysa ken maysa.” (Roma 14:19) Ti konteksto, agsasao ni Pablo maipapan iti parikut nga adda idi maipapan iti taraon. Dagiti Kristiano, saan a kas kadagiti Judio nga adda iti sidong iti Mosaiko a Linteg, siwayawayada a mangan iti aniaman a kayatda la ketdi no saanda nga agbalin a buklis. Dadduma, nupay kasta, manipud kinaubingda matmatmatanda dagiti dadduma a taraon kas maibusor unay, ket mariribukanda no makitkitada dagiti padada a Kristiano nga agsidsida kadagita. Impapilit aya dagiti dadduma a Kristiano ti kalinteganda a mangan ti aniaman a kaykayatda? Saan no sursurotenda ti balakad ni Pablo. Kunana: “Nasayaat ti saan a mangan ti lasag ken di uminum ti arak wenno agaramid iti aniaman a pakaitibkolan ni kabsatmo.” (Roma 14:21) Anian a nagayat a balakad! Makitkitayo aya no kasanot’ panangiwanwan daytoy kadatayo kadagiti dadduma pay a paset?
17, 18. (a) Kasano a ti prinsipio idiay Roma 14:21 maiyaplikar met iti naingel nga inumen? (b) Kasano a maiyaplikar met dayta iti panagkawes? (c) Ania pay a dadduma a paset ti mapanunotyo a pakaiyaplikaran daytoy a prinsipio a makatulong kadatayo a mangipakita iti ayat iti maysa ken maysa?
17 Kas pangarigan, ti ipalubos ti Biblia kadagiti Kristiano nga uminumda kadagiti inumen a de alkohol nga addaan iti kinatimbeng. (1 Timoteo 3:8; 5:23) Ngem dadduma ti sinsitiboda maipapan kadagiti naingel nga inumen. Dadduma saanda a nairuam iti dayta wenno saanda a kabaelan dayta. No addakayo iti maysa a pagtataripnongan a kadua ti maysa a kasta, ipapilityo aya wenno babainenyo aya a makiraman kadakayo iti panaginum iti de alkohol? Wenno saysayaatenyo ketdi a paglibakan ti bagiyo tapno saan a makapataud kadagiti parikut kenkuana?
18 Usigenyo pay ti sabali a pangarigan: maipapan iti panagkawes. Ti Biblia awan salsalaysayenna a kita ti panagkawes nga isuot ti maysa a Kristiano, numan pay ibagbagana a dayta koma ti natakneng ken nadalimanek. (1 Timoteo 2:9) Itatta, kaaduan a pagilian addaanda kadagiti pagalagadan ti panagkawes a maibilbilang a maakseptar iti pormal a kagimongan. Masansan, daytoy a pagalagadan ipalubosna ti nainkalintegan a kinanadumaduma, ngem ti nakaro unay a pannakaiduma iti dayta ti kasla iniimot, linalasag, wenno kasla karkarna. Dagiti Kristiano, agpadpada dagiti lallaki ken babbai, masapul a laglagipenda daytoy. Situtulokkayo aya a manglimitar iti wayawayayo maipapan iti panagkawes maipaay iti naimbag a damag tapno saan a maitibkol dagiti kakabsatyo?
19-21. (a) Apay a pagregreggetan dagiti Saksi ni Jehova a taginayonen ti pannakaisinada manipud iti lubong? (b) Iti ania pay a sabali a banag ti pagreggetantayo a maisina manipud iti lubong?
19 Wen, umiso ni Jesus idi a kinunana a dagiti Kristiano ket “saanda a paset ti lubong.” (Juan 17:16) Iti panangikaskasaba ti naimbag a damag, ti iyaadayoda iti dakes, ken iti ayat ken asi iti maysa ken maysa, dagiti Saksi ni Jehova ti pudpudno a naidumada. Daytoy a pannakaisinada nangyeg bendision kadagiti Saksi, saan laeng a gapu ta daytat’ nangsalaknib kadakuada manipud kadagiti adu a problema a nangsaplit iti lubong ita.
20 Ipatpategyo met laeng aya ken suksukayanyo daytoy a pannakaisina iti mismo a panagbiagyo? Laglagipenyo, no dagiti Saksi ni Jehova saanda a naisina, ad-adda umas-aspingda iti lubong, a ni Satanas a Diablo isu ti diosna. (2 Corinto 4:4) Mapukawda ti nalawagen a pakabigbiganda kas ‘ili a nasantuan,’ ket saanda a salsalimetmetanen ti bagbagida a “di natulawan iti lubong.” Iti kasta, awan ngaruden kadakuada ti “nadalus, awan tulawna a relihion, iti imatang ti Dios.” (Santiago 1:27, The Jerusalem Bible; 1 Pedro 1:14-16) No makitayo a ti bagbagiyo tartarigagayanna ti agbalin a kas ti lubong, laglagipenyo ti pakdaar idiay Santiago 4:4.
21 Impadto pay ni apostol Pablo ti sabali a kababalin a nangdominar wenno mangiturturay iti lubong ita. Kunana a dagiti tattao “naagumda iti kuarta.” (2 Timoteo 3:1, 2) Pudno kadagiti sasaona, ti panagsapsapul iti kuarta kasta unay kapigsana a puersa a para kadagiti adu dayta ti kapipigsaan nga impluensia iti biagda. Naiduma met aya dagiti Kristiano iti daytoy? Posible kadi a makalasat iti daytoy agdama a lubong a di agbalin a ‘naagum iti kuarta’? Salaysayentayo daytoy iti sumaganad nga artikulo.
Malagipyo Pay Aya?
◻ Apay a rebbeng a namnamaen dagiti Kristiano a naidumada manipud iti lubong?
◻ Ania a kasuratan ti makatulong kadagiti Saksi ni Jehova a maaddaan iti umiso a panangmatmat iti trabaho a panangasaba?
◻ Iti ania a nadumaduma a pamay-an a ti pannakaiyaplikar ti Hebreo 1:9 pagbalinenna dagiti Saksi ni Jehova a naiduma manipud iti lubong?
◻ Ania ti epekto ti panangiyaplikar iti prinsipio a nailawlawag idiay Roma 14:21 maipapan iti kababalinda?
[Ladawan iti panid 13]
Naadalen dagiti Saksi ni Jehova ti agannad maipapan kadagiti panaglinglingay nga ituktukon ti lubong