Winayawayaan ti Kinapudno

IDIAY Estados Unidos, nasurok a maysa a milion a tattao ti adda kadagiti pagbaludan. Kadagitoy, agarup tallo ribu ti nasentensiaan a matay. Iladawanyo ti bagiyo nga adda iti kasta a situasion. Aniat’ mariknayo? Pudno a makapaalinggaget a panunoten ti kasta. Ngem, mabalin nga ipapan nga, amin a tattao adda iti umasping a kasasaad. Kuna ti Biblia: “Amin nagbasol ken agkurang iti dayag ti Dios.” (Roma 3:23) Wen, kas kaputotan ni Adan, “naibalud[tayo]” iti managbasol a kasasaad. (Roma 5:12) Mariknatayo iti inaldaw ti epekto ti pannakaibaludtayo, kas iti narikna ti Kristiano nga apostol a ni Pablo, a nagsurat: “Makitak iti kamkamengko ti sabali a linteg a makibakbakal maibusor iti linteg ti panunotko ket iturturongnak a sikakayaw iti linteg ti basol nga adda iti kamkamengko.”​—Roma 7:23.

Kas resulta ti managbasol a katataotayo, tunggal maysa kadatayo ti nasentensiaan a matay, no ar-arigen, ta kuna ti Biblia: “Dagiti isupapak ti basol isu ti ipapatay.” (Roma 6:23) Mayanatup ti panangiladawan ni salmista a Moises iti kasasaadtayo: “Dagiti aldaw ti tawenmi pitopuloda a tawen​—gapu iti kinabileg, walopulo a tawen; nupay kasta ti laeng sagudayda bannog ken ladingit; ta ti biag lumabas nga apagbiit, ket pumanawkamin.”​—Salmo 90:10, Today’s English Version; idiligyo ti Santiago 4:14.

Ti pannakaadipen ti sangatauan iti basol ken ipapatay ti adda iti panunotna idi kinuna ni Jesus kadagiti pasurotna: “Ti kinapudno wayawayaannakayto.” (Juan 8:32) Kadagitoy a sasao, iparparipirip ni Jesus kadagiti pasurotna ti namnama a dakdakkel nga amang ngem iti pannakawayawaya manipud iti turay ti Roma​—ituktukonna kadakuada ti pannakapakawan manipud basol ken pannakawayawaya manipud ipapatay! Kasano a maited daytoy kadakuada? “No wayawayaannakayo ti Anak,” imbaga ni Jesus kadakuada, “pudpudno a siwayawayakayto.” (Juan 8:36) Wen, babaen ti panangidatonna iti biagna, “ti Anak,” ni Jesus, nagserbi kas pangikappia a sakripisio tapno maisubli ti napukaw ni Adan. (1 Juan 4:10) Daytoy ti nanglukat iti dalan tapno amin a natulnog a sangatauan mawayawayaan manipud pannakaadipen iti basol ken ipapatay. Natay ti bugbugtong nga Anak ti Dios “tapno tunggal maysa a mangalagad iti pammati kenkuana saan koma a madadael no di ket maaddaan iti agnanayon a biag.”​—Juan 3:16.

Gapuna ti kinapudno a mangwayawaya kadatayo naisentro ken ni Jesu-Kristo. Dagidiay agbalin nga adalanna addaandat’ namnama a mawayawayaan manipud iti basol ken ipapatay inton naan-anay nga agari ditoy daga ti Pagarian ti Dios. Uray ita, dagidiay umawat iti kinapudno ti Sao ti Dios masagrapda ti pudpudno a wayawaya. Kadagiti ania a pamay-an?

Wayawaya Manipud Panagbuteng Kadagiti Natay

Riniwriw ita ti agbibiag a mabuteng kadagiti natay. Apay? Agsipud ta isursuro kadakuada ti relihionda a panawan ti kararua ti bagi iti ipapatay ket umakar iti lugar dagiti espiritu. Gapuna nakayugalian iti dadduma a pagilian nga aglamay iti sumagmamano nga aldaw ken rabii dagiti kabagian ti natay. Mairaman ditoy ti naariwawa a panagkakanta ken panagtamtambor. Mamati dagiti agladladingit a makaay-ayo daytoy iti tao a natay ken manglapped iti panagsubli ti espirituna a mangriribuk kadagiti sibibiag. Maigapu kadagiti palso a sursuro ti Kakristianuan maipapan kadagiti natay no apay a nagtultuloy daytoy a tradision.

Nupay kasta, ipalgak ti Biblia ti kinapudno maipapan iti kasasaad dagiti natay. Nalawag a kunaenna a dakayo ti kararua, saan a maysa a misterioso a pasetyo nga agtultuloy nga agbiag kalpasan ti ipapatay. (Genesis 2:7; Ezequiel 18:4) Maysa pay, saan a matutuok dagiti natay iti umap-apuy nga impierno, wenno paset ida ti maysa a lugar dagiti espiritu a mangapektar kadagiti sibibiag. Kuna ti Biblia a “dagiti natay dida ammo ti aniaman . . . Awan ti aramid, wenno gakat, wenno pannakaammo, wenno sirib, idiay Tanem, a papanam.”​—Eclesiastes 9:5, 10.

Dagitoy a kinapudno iti Biblia winayawayaanna ti adu a tao manipud panagbuteng kadagiti natay. Saandan nga agidatdaton kadagiti nangingina tapno maay-ayo dagiti inapoda, wenno maburiboranda a dagiti ipatpategda ket awanan asi a matutuok gapu kadagiti biddutda. Naadalda nga ituktukon ti Biblia ti naisangsangayan a namnama para kadagiti natay, ta ibagbagana kadatayo nga iti tiempo nga inkeddeng ti Dios, addanto “panagungar agpadpada dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.” (Aramid 24:15; Juan 5:28, 29) No kasta, agin-inana laeng ita dagiti natay, nga arigdat’ nargaan iti turog.​—Idiligyo ti Juan 11:11-14.

Ti kinapudno maipapan iti kasasaad dagiti natay ken ti namnama iti panagungar wayawayaannatayo iti kinaawan-namnama nga iyeg ti ipapatay. Inandingay ti kasta a namnama ti maysa a pagassawaan idiay Estados Unidos idi natay iti aksidente ti uppat ti tawenna a baroda. “Adda kurang iti biagmi a saan a mapunnuan agingga a makitami manen ti anakmi babaen ti panagungar,” kuna ni nanangna. “Ngem ammomi a temporario laeng ti ladingitmi, ta ikarkari ni Jehova a punasenna dagiti luami ti ladingit.”​—Apocalipsis 21:3, 4.

Wayawaya Manipud Buteng iti Masakbayan

Aniat’ agur-uray iti masanguanan? Dumaponto kadi ti dagatayo iti maysa a nuklear a holocaust? Ti kadi pannakadadael ti aglawlaw ti daga pagbalinenna ti planetatayo a saanen a mapagnaedan? Agtungpal ngata iti anarkia ken riribuk ti panagrakaya ti moral? Dagitoy ti pudpudno a pagbutbutngan ti adu ita.

Nupay kasta, ituktukon ti Biblia ti wayawaya manipud iti kasta a makadangran a buteng. Patalgedanna kadatayo a “ti daga agtaengto iti agnanayon.” (Eclesiastes 1:4) Saan nga inaramid ni Jehova ti planetatayo tapno laeng buyaen a daddadaelen dagiti iresponsable a tattao. (Isaias 45:18) Imbes ketdi, pinarsua ni Jehova ti daga tapno agbalin a paraiso a pagtaengan ti nagkaykaysa a natauan a pamilia. (Genesis 1:27, 28) Saan nga agbalbaliw ti panggepna. Ibagbaga kadatayo ti Biblia a ti Dios ‘iyegnanto iti pannakadadael dagidiay mangdaddadael iti daga.’ (Apocalipsis 11:18) Kalpasanna, “dagiti naemma tawidendanto ti daga,” kuna ti Biblia, “ket maay-ayatandanto iti kinaruay ti talna.”​—Salmo 37:11.

Mapagtalkan daytoy a kari, ta saan nga agulbod ti Dios. Kinuna ni Jehova babaen ken mammadtona nga Isaias: “Ti saok a rummuar iti ngiwatko . . . dinto agsubli kaniak nga awan ti pagmamaayanna, no di ket tungpalennanto ti pagayatak, ken rumang-ayto iti banag a pangipanak kenkuana.” (Isaias 55:11; Tito 1:2) Ngarud, mangnamnamatayo buyogen ti panagtalek iti kaitungpalan ti kari ti Dios a nailanad iti Biblia iti 2 Pedro 3:13: “Adda baro a langlangit ken maysa a baro a daga nga ur-urayentayo sigun iti karina, ket kadagitoy nga agtaeng ti kinalinteg.”

Wayawaya Manipud Buteng iti Tao

Ipaayannatayo ti Biblia kadagiti nasasayaat nga ehemplo dagiti lallaki ken babbai a nangipakita iti kinatured iti debosionda iti Dios. Mairaman kadagitoy da Gideon, Barak, Debora, Daniel, Ester, Jeremias, Abigail, ken Jael​—kas panangdakamat laeng iti sumagmamano. Dagitoy a matalek a lallaki ken babbai imparangarangda ti kababalin a kas iti salmista a nangisurat: “Iti Dios insaadko ti panagtalekko, diakto mapabuteng; ania ti maaramidan ti tao kaniak?”​—Salmo 56:11.

Idi umuna a siglo, nangipakita da apostol Pedro ken Juan iti umasping a kinatured idi imbilin kadakuada dagiti narelihiosuan nga agtuturay a sumardengda a mangasaba. “Ngem no kadakami,” insungbatda, “dikam mabalin ti agsardeng nga agsao maipapan kadagiti bambanag a nakita ken nangngegmi.” Kas resulta ti natibker a takderda, naibalud kamaudiananna da Pedro ken Juan. Kalpasan ti namilagruan a pannakawayawayada, dagus nga intuloyda ti trabahoda ken intultuloyda a ‘situtured a sasawen idi ti sao ti Dios.’ Di nagbayag naisaklang da Pedro ken ti dadduma nga apostol iti Sanhedrin dagiti Judio. “Sipopositibo nga imbilinmi kadakayo a dikay itultuloyen ti mangisuro maibatay iti daytoy a nagan,” kinuna kadakuada ti nangato a padi, “ket kaskasdi, adtoy! pinunnoyo ti Jerusalem iti sursuroyo.” Simmungbat ni Pedro ken dagiti sabsabali nga apostol: “Masapul nga agtulnogkami iti Dios kas agturay imbes a kadagiti tattao.”​—Aramid 4:16, 17, 19, 20, 31; 5:18-20, 27-29.

Iti trabahoda a panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios, ikagkagumaan dagiti Saksi ni Jehova ita a tuladen ti regta dagiti Kristiano idi umuna a siglo. Uray dagiti agtutubo kadakuada masansan a paneknekanda ti kinaturedda babaen ti panangisarsarita iti pammatida iti sabsabali. Usigenyo ti sumagmamano nga ehemplo.

Ni Stacie, a maysa a tin-edyer, ket gagangay a managbabain. Kas resultana, iti damo maysa a karit ti panangisarsarita iti pammatina iti sabsabali. Aniat’ inaramidna tapno maparmekna ti kinamanagbabainna? “Inadalko ti Biblia ken siniguradok a naawatak ti ibagbagak,” kunana. “Pinagbalinna a nalaklaka, ken ad-adda a nakapagtalekak iti bagik.” Naipadamag iti pagiwarnak iti lugarda ti nasayaat a pakasarsaritaan ni Stacie. Kastoy ti kinuna ti artikulo, nga insurat ti mannursuro iti eskuelaanna: “Ti pammati [ni Stacie] ti kasla nangipaay kenkuana iti pigsa tapno sarangten ti adu a parikut a marikrikna ti kaaduan nga agtutubo. . . . Mariknana a ti panagserbi iti Dios ti rumbeng nga agbalin a kangrunaan iti panunotna.”

Nangrugi a maadal ni Tommy ti maipapan iti Biblia kadagiti dadakkelna idi agtawen laeng iti lima. Uray iti nasapa nga edad, intakderanna a situtured ti pudno a panagdayaw. Bayat a nag-drawing kadagiti ladawan iti piesta dagiti kaeskuelaanna, nag-drawing ni Tommy kadagiti ladawan iti Paraiso nga inkari ti Dios. Kas maysa a tin-edyer, nadlaw ni Tommy a di matarusan ti adu nga ages-eskuela ti patpatien dagiti Saksi ni Jehova. Imbes nga agulimek gapu iti buteng, kiniddawna iti maysa kadagiti mannursurona no mabalinannat’ mangidaulo iti saludsod-ken-sungbat a panagsasarita iti klasena tapno masungbatanna a mamimpinsan ti amin a saludsodda. Napatgan daytoy, ket nakaipaay iti nasayaat a pammaneknek.

Idi agtawen iti 17, naaddaan ni Markietta iti nasayaat a gundaway a makisarita iti dadduma iti klasena maipapan iti pammatina. “Natudingankami a mangaramid iti palawag,” kunana. “Pinilik ti tema nga adda iti libro a Dagiti Saludsod nga Iyimtuod ti Agtutubo​—Dagiti Sungbat nga Epektibo.a Nangpiliak iti lima a kapitulo iti libro ket insuratko dagiti paulo iti pisara. Kiniddawko iti klase nga agpilida kadagitoy sigun iti pagarupenda a kapatgan.” Kalpasanna naadda ti diskusion ti klase. “Impakitak ti libro iti klase,” ingngudo ni Markietta, “ket adu nga estudiante ti nagkiddaw iti kopia. Uray ti maestrak kinunana a kayatna ti maaddaan iti kopia.”

Mawayawayaannakayo ti Kinapudno

Kas nakitatayo, ti kinapudno nga adda iti Biblia ti mangwayawaya iti siasinoman a mangadal iti dayta ken mangipapuso iti mensahena aniaman ti edadna. Wayawayaanna ida manipud iti panagbuteng kadagiti natay, panagbuteng iti masakbayan, ken panagbuteng iti tao. Kamaudiananna, wayawayaanto ti subbot ni Jesus ti natulnog a sangatauan manipud iti basol ken ipapatay. Anian a rag-onto ti agbiag nga agnanayon iti paraiso a daga, a din naibalud iti natawid a managbasol a kasasaadtayo!​—Salmo 37:29.

Kayatyo kadi ti makasursuro iti ad-adu pay maipapan kadagiti bendision nga inkari ti Dios? No kasta, aniat’ rumbeng nga aramidenyo? Kinuna ni Jesus: “Daytoy kaipapananna ti agnanayon a biag, ti pananggun-odda iti pannakaammo maipapan kenka, ti maymaysa a pudno a Dios, ken iti daydiay imbaonmo, ni Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Gapuna no kayatyo a mapasaran ti wayawaya nga inkari ni Jesus kadagiti adalanna, masapul nga adalenyo ti maipapan ken Jehova a Dios ken ti Anakna. Kasapulan a maammuanyo ti pagayatan ti Dios ket kalpasanna aramidenyo dayta, ta kuna ti Biblia: “Ti lubong aglabas ken kasta met ti tarigagayna, ngem ti mangaramid iti pagayatan ti Dios agtalinaed iti agnanayon.”​—1 Juan 2:17.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 7]

Iti sidong ti Pagarian ti Dios, iti kamaudiananna mawayawayaanto ti sangatauan manipud iti basol ken ipapatay