DISIPLINA

Ti kaipapanan nga ipapaawat ti Hebreo a nombre a mu·sarʹ ken ti berbo a porma a ya·sarʹ ket “disiplina,” “panangdusa,” “panangilinteg,” “pammagbaga.” Iti Griego a Septuagint ken iti Kristiano a Griego a Kasuratan, kasta met laeng ti pamunganayan a kaipapanan ti katupag a nombre a pai·deiʹa ken ti berbo a pai·deuʹo. Yantangay naadaw iti pais, a kaipapananna ti “ubing,” ti pai·deiʹa kangrunaanna a nainaig iti bambanag a kasapulan iti panangpadakkel iti ubbing​—disiplina, panangisuro, edukasion, panangilinteg, panangdusa.

Gubuayan ken Panggep. Kas ebkas ti ayatna, mangipaay ni Jehova iti disiplina iti ilina. (Pr 3:11, 12) Ipaayanna ida iti pammilin a mangilinteg kadagiti di umiso a panangmatmat ken mangsukog kadagiti pannakabalinda nga agpanunot ken dana ti kababalinda. Iti biang dagiti Israelita bayat ti tiempo ni Moises, ti disiplina ramanenna ti pannakasaksida kadagiti parangarang ti kinanaindaklan ti Dios. Naiparangarang ti di maartapan a bileg idi impakat ni Jehova ti panangukom iti amin a didios ti Egipto, kasta met nga idi winayawayaanna ti ilina, ken dinadaelna ti buyot ti Egipto idiay Nalabaga a Baybay. Adda dagiti nakabutbuteng a panangukom a naipakat kadagiti nasukir nga Israelita. Ket adda namilagruan a pannakaipaay ti taraon ken danum a napakuyogan kadagiti leksion maipapan iti kinapateg ti panangipapuso ken panangyaplikar iti isuamin a kunaen ni Jehova. Isuamin daytoy a disiplina nagpaay a mamagpakumbaba kadakuada ken mangigunamgunam iti panagkasapulanda iti umiso a panagbuteng ken Jehova, a maipakita babaen ti pammati ken panagtulnog.​—De 8:3-5; 11:2-7.

Masansan a dumteng ti disiplina ni Jehova babaen kadagiti pannakabagina, dagiti naparebbengan nga autoridad. Ti maysa nga Israelita a nangidatag iti ulbod a pammabasol a ti asawana saan a birhen idi tiempo ti panagasawada ket disiplinaen dagiti panglakayen a nagserbi kas uk-ukom. (De 22:13-19) Dagiti nagannak irepresentarda ni Jehova no siuumiso a disiplinaenda ti annakda. Ket dagiti annak masapul nga ipangagda ti kasta a disiplina kas ebkas ti ayat dagiti nagannak, a nairanta nga agpaay iti manayon a pagimbaganda. (Pr 1:8; 4:1, 13; 6:20-23; 13:1, 24; 15:5; 22:15; 23:13, 14; Efe 6:4) Iti kongregasion Kristiano, ti Sao ti Dios us-usaren dagiti panglakayen iti panangipaay iti disiplina​—pammagbaga, panangilinteg, pannubngar. (2Ti 3:16) Kadagiti kaso ti dakes nga aramid, ti panggep ti disiplina manipud ken Jehova a maipakat kadagiti Kristiano isu ti panangalaw kadakuada manipud pannakatnag iti basol ken pananglapped iti pannakairamanda iti mangkondenar a panangukom a maipakat iti di nadiosan a lubong. (1Co 11:32) Kas ulo ti kongregasion Kristiano, siguraduen ni Jesu-Kristo a maipaay ti kasapulan a disiplina, kas panangyebkasna iti panagayatna.​—Apo 3:14, 19.

Ti maysa a nadagsen a kita ti disiplina isu ti pannakailaksid iti kongregasion. Inaramat daytoy ni apostol Pablo idi inyawatna “ken Satanas” da Alejandro ken Himeneo. (1Ti 1:20) Yantangay nagessatda manipud iti kongregasion, paset manen ida ti lubong nga adda iti sidong ti panangituray ni Satanas.​—1Co 5:5, 11-13.

Ti aniaman a pannakaidadanes nga ipalubos ni Jehova a dumteng kadagiti adipenna mabalin nga agpaay kas disiplina, wenno pakasanayan, a mangpataud iti matarigagayan a bunga ti kinalinteg, a matagiragsak buyogen ti kinatalna kalpasan ti pannakasuot. (Heb 12:4-11) Uray ti Anak ti Dios, babaen ti panagsagaba nga impalubos ni Amana a mapasaranna, ket nakabalan nga agbalin a manangngaasi ken mannakipagrikna a nangato a padi.​—Heb 4:15.

Dagiti Ibunga ti Panangipangag ken ti Di Panangikankano. Dagiti nadangkes, dagiti maag, wenno dagidiay awan kaes-eskanda no iti moral ipakitada ti pananggurada iti disiplina ni Jehova babaen ti naan-anay a pananglaksidda iti dayta. (Sal 50:16, 17; Pr 1:7) Dagiti dakes nga ibunga ti kasta a kinamaag ket maibilang a kanayonan a disiplina, masansan a nakaro a pannakadusa. Kas kunaen ti Proverbio: “Kinamaag ti disiplina dagidiay maag.” (Pr 16:22) Mabalin nga aglak-amda iti kinapanglaw, pannakaibabain, sakit, ken uray pay iti nasapa nga ipapatay. Ti pakasaritaan dagiti Israelita iladawanna no kasano ti mabalbalin a kadakkel ti pukaw. Saanda nga inkankano ti disiplina a naipaay babaen ti pannubngar ken panangilinteg a nayebkas babaen kadagiti mammadto. Saanda nga impangag ti disiplina a naipaay babaen ti panangigawid ni Jehova iti pannalaknib ken pamendisionna. Kamaudiananna, napasaranda ti nakaro a disiplina a nasaksakbay a naipakaammo​—ti pannakaparmek ken pannakaidestiero.​—Jer 2:30; 5:3; 7:28; 17:23; 32:33; Os 7:12-16; 10:10; Sof 3:2.

Iti kasupadina, babaen ti panangawat iti disiplina a napakuyogan iti nasayaat a panagbuteng ken Jehova, ti maysa mapagbalin a masirib ken makabael a mangaramat a siuumiso iti pannakaammo, ket iti kasta matulongan a mangliklik iti adu nga ut-ot ken panagsagaba. Ti panagtignay a maitunos iti disiplina nga inawat buyogen ti panangtagipateg ket makatulong iti pannakayatiddog ti agdama a biag ti maysa ken addaan iti kari iti manayon a masanguanan. Ngarud, rumbeng a maipateg unay ti disiplina.​—Pr 8:10, 33-35; 10:17.