Nawayanton ti Amin
“Ibilangko a dagiti panagsagaba iti agdama a panawen awan aniaman a pategda no maidilig iti dayag a maipanayagto kadatayo. Ta ti sigagagar a panangsegga ti sangaparsuaan ket agur-uray iti pannakaipanayag dagiti annak ti Dios. Ta ti sangaparsuaan naipasakop iti kinabarengbareng, saan a babaen ti kabukbukodanna a nakem no di ket babaen kenkuana a nangipasakop iti dayta, a maibatay iti namnama a ti sangaparsuaan a mismo mawayawayaanto met manipud iti pannakaadipen iti panagrupsa ket maaddaan iti nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios. Ta ammotayo nga isuamin a sangaparsuaan agtultuloyda nga agas-asug a sangsangkamaysa ken agpapaut-otda a sangsangkamaysa agingga ita.”—ROMA 8:18-22.
ITI daytoy a paset ti suratna kadagiti Kristiano sadi Roma, naisangsangayan ti pananggupgop ni apostol Pablo iti makagapu a saan a pudno a nawaya ti biag dagiti tao ken masansan nga ubbaw ken nasaem. Inlawlawagna met no kasanotay a magun-odan ti pudno a wayawaya.
“Dagiti Panagsagaba iti Agdama a Panawen”
Saan a linaglag-an ni Pablo “dagiti panagsagaba iti agdama a panawen” idi kunana nga “awan aniaman a pategda no maidilig iti dayag a maipanayagto kadatayo.” Idi kaaldawan ni Pablo ken kalpasanna, nakaro a rigat ti sinagaba dagiti Kristiano iti babaen ti naulpit a totalitariano a turay dagiti Romano, a di unay maseknan iti natauan a kalintegan. Idi impagarup ti Roma a kabusor ti Estado dagiti Kristiano, sidadangkok nga inrurumenna ida. Kuna ni historiador J. M. Roberts: “Adu a Kristiano iti kabesera [Roma] ti siaames a napapatay iti arena wenno napuoran a sibibiag.” (Shorter History of the World) Maipapan kadagitoy a biktima ti panangidadanes ni Nero, kuna ti sabali pay a report: “Nailansa iti krus dagiti dadduma; nabalkut dagiti dadduma iti lalat dagiti animal sada naipaanup kadagiti aso; nadigus dagiti dadduma iti alkitran sada napasgedan a kas sibibiag nga aluten no sumipnget.”—New Testament History, ni F.F.Bruce.
Sigurado a tinarigagayan dagidi nagkauna a Kristiano ti wayawaya manipud iti kasta a pannakairurumen, ngem nagkedkedda a manggun-od iti dayta babaen ti pananglabsing kadagiti sursuro ni Jesu-Kristo. Kas pagarigan, awan a pulos ti dinasiganda iti panagdangadang dagiti agtuturay a Romano ken dagiti Judio a mangilablaban iti wayawaya a kas kadagiti Zealot. (Juan 17:16; 18:36) Para kadagiti Zealot, “saan a ti sasao maipapan iti panaguray iti naituding a tiempo ti Dios ti kalikaguman ti agdama idi a krisis.” Kinunada a ti kasapulan isu ti “pannakiranget iti kabusor,” ti Roma. (New Testament History) Naiduma ti panagpampanunot dagiti nagkauna a Kristiano. Para kadakuada, ti “panaguray iti naituding a tiempo ti Dios” ti kakaisuna a realistiko a pagpilian. Kombinsidoda a ti laeng ibaballaet ti Dios ti permanente a makapagpatingga kadagiti “panagsagaba iti agdama a panawen” ken mangyeg iti pudno, manayon a wayawaya. (Mikias 7:7; Habacuc 2:3) Ngem sakbay nga usigentayo no kasano a mapasamak dayta, ammuentayo no apay a “ti sangaparsuaan naipasakup iti kinabarengbareng.”
“Naipasakup iti Kinabarengbareng”
Iti The Emphatic Diaglott, kuna ni Benjamin Wilson a ti sao ditoy a “sangaparsuaan” dina kaipapanan ti “awan nakemna ken awan biagna a sangaparsuaan” kas ipagarup dagiti dadduma, no di ket ti “intero a sangatauan.” (Idiligyo ti Colosas 1:23.) Tuktukoyenna ti intero a natauan a pamilia—amintayo nga agtarigagay iti wayawaya. ‘Naipasakuptayo iti kinabarengbareng’ gapu iti inaramid dagiti immuna a nagannak kadatayo. Napasamak daytoy “saan a babaen ti kabukbukodan[tayo] a nakem” wenno kas bunga ti bukodtayo a pangngeddeng. Natawidtayo ti kasasaadtayo. No iti Nainkasuratan a panangmatmat, nagbiddut ni Rousseau idi kinunana a “nayanak a nawaya ti tao.” Nayanak ti tunggal maysa kadatayo nga adipen ti basol ken kinaimperpekto, a kas man la natagabotayo iti maysa a sistema a napno iti pannakapaay ken kinabarengbareng.—Roma 3:23.
Apay a kasta? Agsipud ta kayat dagiti immuna a nagannak kadatayo, da Adan ken Eva, ti agbalin a “kas iti Dios,” a naan-anay a makaikeddeng iti kabukbukodanda no ania ti naimbag ken dakes. (Genesis 3:5) Saanda nga inkankano ti maysa a nagpateg a banag maipapan iti wayawaya. Ti laeng Namarsua ti addaan iti naan-anay a wayawaya. Isu ti Soberano ti Uniberso. (Isaias 33:22; Apocalipsis 4:11) Ti wayawaya ti tao kaipapananna ngarud ti wayawaya nga addaan limitasion. Dayta ti gapuna nga imparegta ni adalan a Santiago kadagiti Kristiano idi kaaldawanna a paiturayanda iti “perpekto a linteg a kukua ti wayawaya.”—Santiago 1:25.
Nainkalintegan ti panangilaksid ni Jehova kada Adan ken Eva iti sapasap a pamiliana, ket natayda kas bungana. (Genesis 3:19) Ngem dagiti ngay kaputotanda? Nupay kinaimperpekto, basol, ken ipapatay laengen ti maipatawidda, siaasi a pinalubosan ida ni Jehova a maaddaan iti annak. Dayta ti gapuna a “ti ipapatay nagsaknap iti isuamin a tattao.” (Roma 5:12) Iti kasta nga anag, ti Dios ‘impasakupna [ti sangaparsuaan] iti kinabarengbareng.’
“Pannakaipanayag Dagiti Annak ti Dios”
Impasakup ni Jehova ti sangaparsuaan iti kinabarengbareng “maibatay iti namnama” nga addanto aldaw a maisubli ti wayawaya iti natauan a pamilia babaen kadagiti aramid “dagiti annak ti Dios.” Siasino dagitoy nga “annak ti Dios”? Adalan ida ni Jesu-Kristo a, kas iti dadduma a paset “ti [natauan] a sangaparsuaan,” nayanakda nga adipen ti basol ken kinaimperpekto. Idi nayanakda, saandan a maikari nga agbalin a paset ti nadalus, perpekto a sapasap a pamilia ti Dios. Ngem adda naisangsangayan nga inaramid ni Jehova para kadakuada. Babaen ti daton a panubbot ni Jesu-Kristo, winayawayaanna ida iti natawid a basol a nakaadipenanda ket imbilangna ida a “nalinteg,” wenno nadalus iti naespirituan. (1 Corinto 6:11) Kalpasanna, imbilangna ida nga “annak ti Dios,” nga insublina ida iti sapasap a pamiliana.—Roma 8:14-17.
Kas naibilang nga annak ni Jehova, maaddaandanto iti nadayag a pribilehio. Agbalindanto a “papadi iti Diostayo, ket agturaydanto a kas ar-ari iti daga” a kadua ni Jesu-Kristo kas paset ti nailangitan a Pagarian, wenno gobierno, ti Dios. (Apocalipsis 5:9,10; 14:1-4) Maysa daytoy a gobierno a sititibker a naipasdek kadagiti prinsipio ti wayawaya ken kinahustisia—saan nga iti panangirurumen ken kinadangkok. (Isaias 9:6, 7; 61:1-4) Kuna ni apostol Pablo a dagitoy nga annak ti Dios ket kakadua ni Jesus, ti nabayag a naikari a ‘bin-i ni Abraham.’ (Galacia 3:16, 26, 29) Gapu ta kasta, napateg ti akemda iti pannakatungpal ti kari ti Dios ken Abraham a gayyemna. Nairaman iti dayta a kari a babaen ti bin-i (wenno, kaputotan) ni Abraham, “mabendisionanto isuamin dagiti nasnasion ti daga.”—Genesis 22:18.
Ania a bendision ti iyegda iti sangatauan? Makiraman dagiti annak ti Dios a mangwayawaya iti intero a natauan a pamilia kadagiti nakaam-amak a bunga ti basol ni Adan ken mangisubli iti sangatauan iti kinaperpekto. Mabendisionan dagiti tattao “manipud kadagiti isuamin a nasion ken kadagiti tribo ken kadagiti il-ili” babaen ti panamatida iti daton a panubbot ni Jesu-Kristo ken panagpasakupda iti naayat a turay ti Pagarianna. (Apocalipsis 7:9, 14-17; 21:1-4; 22:1, 2; Mateo 20:28; Juan 3:16) Iti kastoy a pamay-an, masagrapto manen ti “isuamin a sangaparsuaan” ti “nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios.” Saanto daytoy a nakedngan, temporario a napolitikaan a wayawaya, no di ket wayawaya manipud iti amin a pakaigapuan ti saem ken riribuk a sagsagabaen ti sangatauan sipud pay idi linaksid da Adan ken Eva ti kinasoberano ti Dios. Di pakasdaawan a naikuna ni apostol Pablo a “dagiti panagsagaba iti agdama a panawen awan aniaman a pategda” no maidilig iti nadayag a panagserbinto dagiti matalek!
Kaano a mangrugi ti “pannakaipanayag dagiti annak ti Dios”? Asidegen, inton ibatad ni Jehova iti amin no siasino dagiti annak ti Dios. Maaramidto daytoy inton dagitoy nga “annak,” dagiti napagungar a mapan iti espiritu a disso, makiramanda ken Jesu-Kristo a mamagpatingga iti kinadakes ken panangirurumen ditoy daga inton Har–Magedon a gubat ti Dios. (Daniel 2:44; 7:13, 14, 27; Apocalipsis 2:26,27; 16:16; 17:14; 19:11-21) Nawadwad a pammaneknek ti makitatayo iti aglawlawtayo nga adayo ti nagtengtayon iti “maudi nga al-aldaw,” inton agpatingga ti nabayag a panangipalubos ti Dios iti iyaalsa ken ti bungana a kinadakes.—2 Timoteo 3:1-5; Mateo 24:3-31.
Wen, kas kuna ni apostol Pablo, pudno a ti “isuamin a sangaparsuaan agtultuloyda nga agas-asug a sangsangkamaysa ken agpapaut-otda a sangsangkamaysa agingga ita”—ngem saanen nga agpaut pay. Minilion dagiti sibibiag ita a makakitanto iti “pannakaisubli dagiti amin a bambanag a sinao ti Dios babaen ti ngiwat dagiti nasantuan a mammadtona idi un-unana a tiempo,” agraman ti pannakaisubli ti talna, wayawaya, ken kinahustisia iti intero a natauan a pamilia.—Aramid 3:21.
Pudno a Wayawaya Kamaudiananna
Ania ti masapul nga aramidenyo tapno matagiragsakyo daytoy “nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios”? Kinuna ni Jesu-Kristo: “No agtalinaedkayo iti saok, pudno a dakayo dagiti adalak, ket maammuanyonto ti kinapudno, ket ti kinapudno wayawayaannakayto.” (Juan 8:31, 32) Dayta ti tulbek ti wayawaya—ti panangammo sa panangtungpal kadagiti bilin ken sursuro ni Kristo. Mangyeg daytoy iti wayawaya uray ita. Iti saanen a mabayag, iyegnanto ti naan-anay a wayawaya iti sidong ti panagturay ni Kristo Jesus. Ti nainsiriban nga aramiden isu ti panangammo iti “sao” ni Jesus babaen ti panangadal iti Biblia. (Juan 17:3) Kas kadagiti nagkauna a Kristiano, siaaktibo a makitimpuyogkayo iti kongregasion dagiti pudno nga adalan ni Kristo. No aramidenyo dayta, magunggonaankayo kadagiti mangwayawaya a kinapudno nga ipapaay ita ni Jehova babaen ti organisasionna.—Hebreo 10:24, 25.
Bayat nga ‘ur-urayenyo ti pannakaipanayag dagiti annak ti Dios,’ kas ken apostol Pablo, makapagtalekkayo iti mangsalaknib a panangaywan ken panangsaranay ni Kristo, uray no kasla diyon maibturan dagiti rigat ken kinaawan hustisia. Kalpasan ti panangilawlawagna iti pannakaipanayag dagiti annak ti Dios, insaludsod ni Pablo: “Siasinonto ti mangisina kadatayo manipud iti ayat ni Kristo? Ti kadi rigat wenno pannakatuok wenno pannakaidadanes wenno bisin wenno kinalamolamo wenno peggad wenno kampilan?” (Roma 8:35) Siempre, dagiti Kristiano idi kaaldawan ni Pablo “nakawaranda” pay laeng, no usarentayo dagiti sasao ni Rousseau, iti nagduduma a kita ti pannakairurumen. ‘Mapappapatayda iti agmalmalem’ a kasla “karnero a maparti.” (Roma 8:36) Nagpadaegda kadi iti dayta?
“Iti kasupadina,” insurat ni Pablo, “kadagitoy amin a bambanag rumrummuartayo a naan-anay a naballigi babaen kenkuana a nangayat kadatayo.” (Roma 8:37) Nagballigida iti baet dagiti amin a nasken nga ibturan dagiti nagkauna a Kristiano? Kasano a kasta? Kas sungbat, kinunana: “Kumbinsidoak nga uray ti ipapatay wenno ti biag wenno dagiti anghel wenno dagiti gobierno wenno dagiti bambanag nga addan wenno dagiti bambanag nga umayto wenno dagiti pannakabalin wenno ti kangato wenno ti kauneg wenno ti aniaman a sabali pay a parsua didatayto kabaelan nga isina manipud iti ayat ti Dios nga adda ken Kristo Jesus nga Apotayo.” (Roma 8:38, 39) Mabalin a ‘mapagballigianyo’ met ti aniaman a “rigat wenno pannakatuok wenno pannakaidadanes” a nalabit nasken nga ibturanyo pay laeng. Ipatalged ti ayat ti Dios a din agbayag—dandani unayen—‘mawayawayaan[tay]to manipud iti [amin a] pannakaadipen ket maaddaan[tay]to iti nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios.’
[Dagiti Ladawan iti panid 6]
“Isuamin a sangaparsuaan agtultuloyda nga agas-asug a sangsangkamaysa ken agpapaut-otda a sangsangkamaysa agingga ita”
[Ladawan iti panid 7]
‘Mawayawayaanto ti sangaparsuaan manipud iti pannakaadipen ket maaddaanto iti nadayag a wayawaya dagiti annak ti Dios’