Agpaituraykayo “iti Makaited-Biag nga Espiritu”
“Ti espiritu ti mangted iti biag; ti lasag awan maitedna.”—JUAN 6:63.
1. (a) Kasano a tulongan ni Jehova ti ilina nga agkedked iti impluensia iti “angin” daytoy a lubong? (b) Kasano a ti panangsukay kadagiti bungbunga iti espiritu ti Dios makatulong kadatayo a maaddaan iti umiso a pagannayasan iti panunot?
NASKEN unay a kasapulan ti nasantuan nga espiritu ni Jehova a Dios tapno makapagkedkedtayo iti impluensia daytoy “angin” iti lubong, wenno dagiti kababalinna. (Efeso 2:1, 2) Kasapulantayo met ti Biblia, isu naglaon kadagiti kapanunotan ti Dios a nailanad iti sidong ti panangiwanwan iti nasantuan nga espiritu. Ken kasapulantayo ti maaddaan iti napakumbaba a Nakristianuan a kababalin, a mapataud babaen iti panangsukay kadagiti bungbunga iti espiritu ti Dios—“ti ayat, rag-o, talna, mabayag a panagitured, kinamanangngaasi, kinaimbag, pammati, kinaemma, panagteppel.” Namaregta ni apostol Pablo: “Magnakayo kas iti espiritu ket dikay tungpalen dagiti tarigagay ti lasag. Ta ti lasag agumanna ti maibusor iti espiritu, ket ti espiritu maibusor iti lasag; ta dagitoy agkinnabusor iti maysa ken maysa, iti kasta dikay mabalin nga aramiden dagiti bambanag a kayatyo koma.”—Galacia 5:16, 17, 22, 23.
2. Kasano a ti patauden iti espiritu ti Dios maisupadi iti pagbanagan ti panangawat “iti espiritu iti lubong”?
2 Nagsurat met ni apostol Pablo: “Ngem inawattayo, saan a ti espiritu ti lubong, no di ket ti espiritu a kukua ti Dios, tapno maammuantayo dagiti bambanag a naparaburan nga inted ti Dios kadatayo.” (1 Corinto 2:12) Ti “angin,” wenno ti mental a kababalin, daytoy a lubong makapapatay, ngem ti ited ti Dios babaen iti nasantuan nga espiritu mangiyeg iti biag nga agnanayon kadagidiay a mangawat iti dayta. Kinuna ni Jesus: “Ti espiritu ti mangted iti biag; ti lasag awan ti maitedna. Dagiti sao nga insaok kadakayo espirituda ken biag.” (Juan 6:63) Agsipud ta “ti lasag awan ti maitedna,” kasapulantayo ti nadiosan a tulong tapno maparmektayo ti basol ken makapagkedkedtayo iti espiritu ti lubong.
3, 4. (a) Ania ti kinabuklis, ken kasano a ‘ti panguluen iti angin’ usarenna ti nainlasagan a panagtarigagay kadagiti namaterialan a bambanag? (b) Kasano a ti nabuklis a tao maysa a managdaydayaw iti didiosen?
3 Iti napalabas nga artikulo, naisalaysay dagiti dua a napeggad a paspaset iti “angin” daytoy a lubong—ti panangay-ayam kadagiti imoral a bambanag ken ti di umiso nga estilo ti panagkawkawes ken panagay-ayus. Ngem addada pay adu a paspasetna. Kas pangarigan, ti atmospera daytoy a lubong ket napunno iti kinaagum, babaen iti nakaro a nainlasagan a tarigagay kadagiti namaterialan a pagimbagan wenno namaterialan a bambanag. ‘Ti agturay iti angin’ kitaenna a ti propaganda daytoy a lubong ken ti panagipakaammona ti mamagbalin kadakayo a makarikna a saankayo a naballigi no awanankayo iti kinawadwad iti namaterialan a sanikua. Daytoy a paset iti “angin” iti lubong ti mabalin a manggargari iti kapanunotanyo a dagitoy ket napateg a bambanag iti biagyo. Mabalin a maapektarankayo iti daytoy materialistiko nga “angin”?
4 Kunaen ti Biblia: “Amin a mannakikamalala wenno tao a narugit wenno naagum—isu a panagrukbab kadagiti didiosen—awan ti aniaman a tawidda iti pagarian ni Kristo ken ti Dios.” (Efeso 5:5) Paliiwenyo a ti naagum a tao ket pudno a managrukbab iti didiosen. Mabalin a panunotenyo, ‘Sigurado a, saanakto met a makagteng iti dayta, ti panagbalin a managrukbab kadagiti didiosen.’ Ngem ania ti panagrukbab kadagiti didiosen? Saan kadi a dayta ti panangikabil iti maysa a banag iti lugar ni Jehova ken iti panagdayawna, ken panangipaay iti atension iti dayta imbes nga iti Dios ken iti serbisiona? Ti kinabuklis mabalin a ramanenna ti pudno a panagdayaw iti kuarta ken iti pannakabalin ken impluensiana. No iyun-unayo ti pananggun-od iti baro a kotse, maysa a video cassette recorder, wenno ti aniaman a material a banag a nangnangruna ngem ti panangparang-ayyo kadagiti gundawayyo iti panagserbi ken ni Jehova, saan kadi a dayta ket pammaneknek a ti “angin” daytoy a lubong inapektarannakayon agingga iti punto ti pannakadangran? Saan kadi a dagiti namaterialan a bambanag agbalbalindan a didiosen kadakayo?
5. Kadagiti ania a pamay-an a ti “angin” daytoy a lubong ket napno kadagiti inaagum a panagtarigagay iti kinabaknang?
5 No agsapsapulkayo iti nangato nga edukasion wenno ti adut’ masapulanna a pagtrabahuan, ar-aramidenyo kadi dayta tapno bumaknangkayo ken maaddaan iti ad-adu a namaterialan a pagimbagan ngem ti kasapulanyo? Magargarikayo kadi kadagiti gakat a daras a bumaknang, a tarigagayanyo ti mairaman kadakuada? Daytoy “angin” iti lubong ket napno kadagiti inaagum a panagtarigagay iti kinabaknang ken ti panagkusit no maipapan iti panagbayad kadagiti ipataw ti gobierno a buis. Iti daytoy nga atmospera ti panagsugal ken dagiti umasping nga ar-aramid umaduda. Dikay koma magargari. Dagidiay a mangliklik iti impluensia daytoy napunno iti kinaagum nga “angin” iti lubong masarakanda a ti pudno a kinaragsak agtaud iti panagbalin a kontento kadagiti kasapulan iti biag ken ti panangiyun-una kadagiti intereses iti Pagarian.—Mateo 6:25-34; 1 Juan 2:15-17.
Umiso a Panangusar iti Dila
6. Ania ti mabalin nga epekto ti panagsasao daytoy a lubong kadatayo kas Kristiano?
6 Dagiti met ngay panagsasaotayo? Dagiti naalas a sasao, naunget a sasao, panagulbod—ti “angin” daytoy a lubong ti naan-anay a napunno iti kasta a naalas a sasao. Kaskasdi, uray pay ti panagsasao ti sumagmamano a nainaig iti kongregasion Kristiano no dadduma iparangarangna ti kinaalas, ti kinaawan iti kinaemma. Sibibileg nga ibaga kadatayo ti adalan a ni Santiago: “Iti maymaysa a ngiwat rummuar ti panangidayaw ken panangilunod. Kakabsat, dagitoy a bambanag saanda a maipaay a kasta ti pannakaaramidda. Ipussuak aya ti maysa nga ubbog iti maymaysa nga abut ti danum a nasam-it ken napait?” (Santiago 3:10, 11) Natuladyo aya dagiti dadduma kadagiti awan mamaayna di maawatan ti asinoman a pagsasao wenno dialekto wenno slang daytoy a lubong? Addaankayo aya ti dua a bokabulario, maysa ti mausar iti ummong dagiti Kristiano, ti sabali ket usaren iti dadduma a lugar? Nagsurat ni Pablo: “Awan koma ti sao a naalas a rummuar iti ngiwatyo, no di ket ti naimbag a maipaay a pagsingpetan kas maiparbeng iti pakasapulan, tapno paraburanna dagiti agdengngeg.” (Efeso 4:29) Anian a nagpateg ti panangusar iti umiso, nadalus a sasao iti amin a tiempo!
7. Ania ti iraman ti ‘panangidian iti kinaulbod ken panagsao iti kinapudno’?
7 Kasapulantayo met ti agannad a kankanayon a sawentayo ti pudno. Ti panangisiasi wenno ti ingagara a panangallilaw kadagiti dadduma tapno maliklikan ti rebbengen ti pudno nga agbanag iti panagulbod. Gapuna siguraduenyo nga ipangag ti balakad ni Pablo: “Gapuna baybay-anyo ti kinaulbod ket sawenyo ti pudno tunggal maysa iti padana a tao, ta agkikinnamkamengtayo ti maysa ken maysa.”—Efeso 4:25; Proverbio 3:32.
8. (a) Kasano ti panagtignay dagiti adu a nainlubongan a tattao no magargarida nga agpungtot? (b) No magargaritayo nga agpungtot, ania ti masapul nga aramidentayo?
8 Ti di malaplapdan a panagunget ti sabali pay a paset daytoy nga espiritu iti lubong. Adu a nainlubongan a tattao ti makapukaw a dagdagus iti panagteppelda. Agpungtotda, ket kalpasanna ikalinteganda ti bagbagida babaen iti panangikuna nga iruruarda laeng ti pungtotda. Ngem saan a kastoy ti imbalakad ni Pablo, ta isut’ nagsurat: “Isuamin a pait ken gura ken unget ken ariwawa ken dakes a panagsao maikkat koma kadakayo agraman ti amin a dakes a panggep.” (Efeso 4:31) Ngem ania ngay no kumaro ti pungtot nupay no ikagkagumaantayo ti agteppel ken mangpataud kadagiti dadduma a bungbunga iti espiritu ti Dios? “No agpungtotkayo, dikay agbasol,” insurat ni Pablo. “Saan koma a lumnek ti init a sipupungtotkay pay laeng, ket dikay ikkan ti lugar ti Diablo.” (Efeso 4:26, 27) Gapuna no magargaritayo nga agpungtot, dagdagus koma a risotentayo ti parikut, sakbay ti panagpatingga ti aldaw. Ta no saan, ti pait ken gura ti mangrugi nga agramut iti puso, ket narigaten a paruten dayta. Dikay palubosan ti bagiyo a mangsagap iti naunget, manangibales nga “angin” daytoy a lubong!—Salmo 37:8.
9. Aniada dagiti kadawyan a kababalin dagiti empleado, ken apay nga usigentayo koma dagiti ug-ugalitayo iti pagtrabahuan?
9 Dagiti met ngay ug-ugali nga agtrabaho? Ti panagpalpallailang iti trabaho ken ti panagtakaw kadagiti bambanag manipud iti maysa a nangiyempleo kadakayo ket kadawyanen itatta. Nasagapyo kadi ti dadduma iti daytoy nga “angin”? Naakarankayo kadi iti kababalin a ‘tunggal maysa aramidenna dayta’? Laglagipenyo a ti wagas ti panagtrabahotayo kas Kristiano isarsarmingna ni Jehova ken ti pudno a panagdayawna. Kayatyo kadi nga adda maysa a di mangawat iti kinapudno a sasawen ti maysa a Saksi ni Jehova iti ruanganna gapu iti wagas ti panagtigtignayyo iti trabaho? “Daydi nagtaktakaw saan koma nga agtakawen,” kinuna ni Pablo, “no di ket agtrabaho . . . tapno adda pagitedna iti adda pakasapulanna.”—Efeso 4:28.
10. Iti panangaramidtayo kadagiti sekular a trabaho, kasano a maipakitatayo a saantayo a naapektaran iti inaagum nga “angin” daytoy a lubong?
10 Nupay no ti relasion iti amo-adipen nga adda idi immuna a siglo ket mammano itatta, dagiti Kristiano nga empleado masapul nga agsursuroda manipud iti insurat ni Pablo kadagiti Kristiano nga ad-adipen idiay Efeso 6:5-8. Naibaga kadagiti trabahador nga ‘agtulnogda kadagiti nangiyempleo kadakuada, saan a kas kadagiti umagawa a mangay-ayo kadagiti tattao, no di ket kas ad-adipen ni Kristo.’ Gapuna ti maysa a Kristiano saanna koma a pulos nga ipamusposan dagiti bambanag tapno liklikan ti panangipaayna iti naan-anay a maysa nga aldaw a panagtrabaho wenno ti panangipaay iti naikari a banag wenno panagserbi. No aramidentayo dagiti bambanag a “kas maipaay ken Jehova,” maaddaantayto iti umiso a kababalin ket saantay a maapektaran iti inaagum, nasadut nga “angin” daytoy a lubong.
Taraon, Inumen, ken Panaglinglingay
11. Kasano a ti nainlubongan a kababalin iti taraon ken inumen inapektaranna ti dadduma iti ili ni Jehova idi panawen iti Biblia?
11 Ti kadi aglablabes a panangusar ti lubong iti taraon ken inumen inapektarannakayo? Ti kababalinna ket ‘mangan, uminum, ken agragsak, yantangay intono bigat mataytayto.’ (1 Corinto 15:32) Ket daytoy nga espiritu inapektaranna ti dadduma kadagiti ad-adipen ti Dios, uray pay iti panawen idi ugma. Lagipenyo ti okasion idi dagiti Israelitas addada idiay let-ang a “nagtugawda a nangan ken naginum. Ket timmakderda a nagay-ayam wenno nagragragsak.” (Exodo 32:6) Dayta a “panagragragsak” ti nagturong iti di nalapdan a kinalulok ken panagrukbab kadagiti didiosen, ta bimmara ti pungtot ti Dios kadakuada. Ditay koma sursuroten ti dalanda.—1 Pedro 4:3-6.
12. No ti ug-ugalitayo iti pannangan ken panaginum kasapulanda iti atension, ania koma ti aramidentayo?
12 Ni Jehova nangipaay kadatayo iti adu a nagduduma a naraman, napnuan kolor, ken nasustansia a taraon ken inumen, ngem tarigagayanna ti panangusartayo kadagitoy a bambanag a saan nga aglablabes. Ti kinarawet ken ti panagbartek kondenaren ti Biblia. (Proverbio 23:20, 21) Gapuna, agbalinkayo a napudno iti Dios ket imtuodenyo ti bagiyo met laeng: Adda kadi pay lugar ti panagrang-ay iti ugalik a pannangan ken panaginum? No kasapulanyo ti ad-adu a panagteppel, bigbigenyo daytoy ket agtrabahokayo a maitunos iti karkararagyo a maipaay iti espiritu ti Dios a tumulong kadakayo a mangparmek iti daytoy a parikut. “Ket dikay agbartek iti arak, isu a pagbuslonan ti kinadakes, no di ket mapnokay koma iti espiritu,” kinuna ni Pablo. (Efeso 5:18) Wen, mapnokay koma iti espiritu ti Dios, ket dikay matnag iti di malapdan nga espiritu daytoy a lubong! “Gapuna uray mangankayo wenno uray uminumkayo wenno uray ania nga aramidenyo, aramidenyo amin a maipaay iti dayaw ti Dios.” (1 Corinto 10:31) No agtultuloy ti parikutyo kadagitoy, nupay kasta, sapulenyo ti tulong ti lallaki a nataengan iti naespirituan iti kongregasion.—Galacia 6:1; Santiago 5:14, 15.
13. (a) Kasano a nalawag a ti Diablo pinagbalinna a dakes ti kaaduan a panaglinglingay a magun-odan itatta? (b) Kasano a maliklikantayo ti kababalin ti lubong maipapan iti panaglinglingay?
13 Daytoy a lubong ket nakaro ti pannakaadiktona iti panagay-ayam, musika, ken dagiti nadumaduma a kita iti panaglinglingay. Malaksid no labsingenda dagiti Nainkasuratan a prinsipio, ti panangtagiragsak kadagita a bambanag ket saan met a dakes. Ngem ti parikut ket ni Satanas, “ti panguluen ti pannakabalin ti angin,” pinagbalinna a dakes ti adu kadagiti paglinglingayan a magun-odan itatta. (Efeso 2:2, The Jerusalem Bible) Masansan, ti imoralidad ti maitandudo, ti kinaranggas ket mapalugodan, ken ti panagballigi babaen iti panangallilaw, panagkusit, ken uray pay panangpapatay ket maiparangarang. No agbuyatayo iti kasta a panaglinglingay, sagapentayo dagitoy a kababalin a maipasagepsep iti kinataotayo, ket dagiti makasabidong nga epektoda ti mabalin a mangdangran kadatayo. Kasta met, uray pay no dadduma a kita dagiti panaglinglingay ket saanda a mailaksid sigun iti Nainkasuratan a pagalagadan, addada peggad iti panagbalin nga adikto kadakuada, ta bassit laengen ti tiempo a nabati a maipaay kadagiti naespirituan a bambanag. Gapuna, masapul ti panagbalintayo a napili. Tagiragsakenyo ti makapasalun-at ken makagunggona a panagaliwaksay a buyogen iti kinatimbeng, ngem liklikanyo ti panangtulad iti kinamanaglablabes iti lubong. Nabanglo man wenno naangot ti “angin” daytoy a lubong, dayta ket narugitan ken makapapatay!—Proverbio 11:19.
Ti Kinatangsit iti Rasa—Dakes nga Angin
14. No maipapan iti sosial a parparikut, kasano a maapektarantayo iti “angin” daytoy a lubong?
14 Ti maysa pay a nasikap a paset iti “angin” daytoy a lubong isu ti kinatangsit iti rasa ken nasionalidad. Dadduma itandudoda ti biddut a kapanunotan a dadduma a rasa natantan-ok ket dagiti dadduma nababbaba. Ti nasionalismo paregtaenna dagiti tattao a mangmatmat iti nakaiyanakanda a daga a natantan-ok ngem kadagiti dadduma. Kinapudnona, adu ti nagsagaba nga awan ti mamaayna ken napaidamanda kadagiti kangrunaan a kalintegan ti tao ken dagiti kasapulanda gapu iti kinaagum ken ti panangidumduma dagiti dadduma. Ti pananggura, uray pay ti kinaranggas, isu ti banagna. Adu ti immalsa, nga intag-ayda ti linteg a bukodda, a manginanamada a marisot dagiti sosial a parparikut iti bukodda a pamay-an. Mabalin met a maigamertayo kadagita a kapanunotan. No paliiwentayo wenno agsagabatayo iti kinaawan iti kinahustisia ket kalpasanna mangngegantayo dagidiay a mangikagkagumaan iti sosial a panagbalbaliw, mabalin a maimpluensiaantayo no saantay a naannad. Mabalin a mangrugin a baybay-antayo ti neutral a takdertayo ket makidasigtayo kadakuada. (Juan 15:19) Ti dakdakes pay, mabalin a magargaritayo a makidasig iti picketing wenno pananglapped ti panagtrabaho ti dadduma bayat ti welga, panagkampania, wenno ibabaw-ing iti kinaranggas tapno kapilitan a maibanag dagiti panagbalbaliw.
15. Ania a kurso ti irekomendar ti Biblia no mariknatayo ti panagannayas nga ‘agibales’?
15 Ti espiritu ti kongregasion mabalin a madangran babaen iti rikrikna iti rasa ken ti nasionalistiko a rikrikna. (Idiligyo iti Aramid 6:1-7.) Ngem maaddaantayo iti umiso nga espiritu no ipangagtayo ti balakad a: “No mabalin, ken kas iti kabaelanyo agbiagkayo a makikappia kadagiti isuamin a tattao. Saankayo a bumalbales, ay-ayatek, no di ket bay-anyo laeng iti pungtot ti Dios; ta adda a naisurat: ‘Kuak ti pammales; Siak supapakakto, kuna ni Jehova.’” (Roma 12:18, 19) Yantangay ti amin a rasa nagtaudda manipud iti immuna a pagassawaan, ket saan a mangidumduma ti Dios, awan ngarud ti lugar ti kinatangsit iti rasa wenno nasionalidad iti kongregasion Kristiano.—Aramid 10:34, 35; 17:26; Roma 10:12; Efeso 4:1-3.
Itultuloyyo a Sagapen ti Makaited-Biag nga “Angin”
16. Ania ti makatulong a manglapped iti pannakaapektartayo iti espiritu daytoy a lubong?
16 Nasalaysaytayo dagiti kangrunaan a paspaset iti makapapatay nga “angin” wenno espiritu daytoy a lubong. Dayta ti nanglawlaw kadatayo ket mangipaayda iti kasta unay a panangpilit ta no palubosantayo a maaddaan iti lugar iti espiritualidadtayo, daytoy a dakes nga “angin” sumrekto a mangpunno iti dayta. Ti panagballigi a manglapped iti dayta agpannuray a nangnangruna iti no kasano nga ayatentayo ti kinaawan mulitna, kinadalus, ken kinalinteg, ket guraentayo ti namulitan, di nadalus, nadangkes. Itultuloytayo ti mangsagap iti umiso nga “angin” no itultuloytayo a sukayen ti umiso a kababalin ti panunot kas panangsungbattayo iti panangiturong ti nasantuan nga espiritu ni Jehova.—Roma 12:9; 2 Timoteo 1:7; Galacia 6:7, 8.
17. Ania koma ti maaramid a dagdagus no madlawtayo a daytoy nga “angin” iti lubong ti maipul-oy nga agturong kadatayo?
17 Iti aniaman a pamay-an, dikay ipalubos a ti dakes nga “angin” daytoy a lubong agbalin a makaay-ayo kadakayo. Ti agturay daytoy nga “angin” ammona no ania ti pudno a kasapulan tapno agbalin a makaay-ayo dayta kadagiti sentido ken agtarigagaykayo iti dayta a masansan mangiturong iti basol. (Santiago 1:14, 15) Agtalinaedkayo iti “di pagsigarilioan” a lugar, ti naespirituan a paraiso ni Jehova. No madlawyo ti pul-oy iti “angin” daytoy a lubong nga agturong kadakayo, liklikanyo dayta. Tallikudanyo dayta a kas ti panangliklikyo iti makapapatay a sabidong. “Kitaenyo ngarud a siaannad no kasano ti pannagnayo saan a kasla nakuneng, no di ket kasla masirib, a kailalaanyo ti gundaway a panagaramid ti naimbag, ta dagiti al-aldaw dakesda. Gapuna dikay agnengnengneng, no di ket ammuenyo no ania ti pagayatan ni Jehova.”—Efeso 5:15-17.
18. Anianto ti espiritu dagidiay nga addaan iti pribilehio nga agbiag iti nadalusanen a daga?
18 Pagayatan ti Dios ti panagserbitayo kenkuana kas manangsalimetmet iti kinatarnaw. Ti panangaramidtayo iti kasta kaipapanannanto ti biag iti baro a sistemana, nga asideg unayen. No sagapentayonto dayta nga angin, anian a makapabang-arto! Awan dagiti makapapatay a makarugit a bambanag, adda laeng ti nadalus makaited-biag nga angin. Pudnonto daytoy iti pisikal nga angin ken, ti napatpateg pay, iti espiritu dagidiay nga addaan iti pribilehio nga agbiag iti nadalusanen a daga. Addaandanto iti natulnog, napakumbaba, managtungpal a kababalin. Ti “angin” daytoy daan a lubong, a napno iti managalsa, narugit, ken nadangkes nga impluensia, awanton.—Apocalipsis 21:5-8.
19. Siasinonto ti makalasat a sumrek iti baro a sistema ni Jehova?
19 Pudno unay, ditay kayat ti agbalin a kas kadagidiay mangsagap iti “angin” daytoy a sistema inton dalusanto ni Jehova agpadpada ti polusion ken dagiti manangrugit inton Armagedon. Inton awanen ti daan a lubong ket ‘ti panguluen iti angin’ naigarangugongen iti abut a mangliwengliweng, anian ti addanto a pannakabang-ar! Tunggal maysa nga agayat ken ni Jehova ken agtultuloy nga agayat iti aniaman a nadalus, nadayaw, ken nalinteg ti addanto sadiay. Tarigagayan ni Jehova ti kaaddada sadiay ket tulongannanto ida babaen iti espirituna. Ipaayannanto ida iti biag nga agnanayon iti maysa a nadalus, nasalun-at a baro a sistema. Ditay koma mapukaw dayta a pribilehiotayo gapu iti panangsagaptayo iti makapapatay nga “angin” daytoy daan a sistema!
Kasano ti Isusungbatyo?
◻ Iti ania a pamay-an a ti nabuklis a tao agbalin a managdaydayaw iti didiosen?
◻ Kasano a mabalin nga apektaran ti “angin” daytoy a lubong ti panagsasaoyo?
◻ Ania nga espiritu ti iparangarang koma dagiti empleado a Kristiano bayat ti panangaramidda kadagiti sekular a trabahoda?
◻ Kasano a maliklikanyo ti pannakaapektar iti kababalin daytoy a lubong no maipapan iti taraon, inumen, ken ti panaglinglingay?
◻ Ania nga espiritu no maipapan iti rasa ken ti nasionalismo ti masapul a saan a sumrek iti kongregasion Kristiano?
[Ladawan iti panid 16]
Umdas kadi ti bileg ti pamiliayo iti naespirituan tapno makapagkedked iti “angin” daytoy a lubong?
[Ladawan iti panid 17]
No aramidentayo dagiti bambanag a “maipaay ken Jehova,” saantayto a maapektaran iti naagum, nasadut nga “angin” daytoy a lubong